Lögberg - 04.10.1951, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 4. OKTJÓBER, 1951
logtxrg
GefiP út hvern fimtudag af
THE COLUM3IA PRESS LIMITED
6»5 SARG12NT AVRNUE, WlNNIPfclG. MANITOBA
Utanáskríft ritBtjórans:
EOITOK UiGBERG, 695 SAKGENT AVENUE, WINNIPEG. MAN.
PHONE 21 804
Rritstjóri: EINAR P. JÓNSSON
Verð $5 00 um árið—Borgist fyrirfram
The "LögberK” is printed and ]>ublished by The Columbía Press Ltd.
695 Sargent Avenue, Winnipcg, Manitoba, Canada.
Authorized as Second Class Mail, Po«t Office Department, Ottawa
Mætti samtakanna eru engin
takmörk sett
Við, menn og konur af íslenzkum stofni, sem þetta
fagra land byggjum, höfum sopið af því biturt seyði,
að hafa ekki átt samleið eða samstarf um okkar mestu
mál, svo sem um viðhald okkar tignu tungu og annara
dýrra menningarerfða; hlutur okkar væri drjúgum betri
en hann nú er, ef við hefðum samstilt krafta okkar og
gengið óskiptir til verks varðandi viðgang þeirra mála,
er við öll unnum, þótt eitt og annað kunni að bera á
milli um starfsaðferðir; og víst er um það, að við fögn-
um öll yfir því, sem eykur á hróður okkar og manndóm,
enhörmum sameiginlega það, sem miður fer.
Það er mannlegu eðli samkvæmt, að’fagna dag-
renningu og hækkandi sól; þetta á ekki aðeins við í
ríki hinnar ytri náttúru, heldur og engu síður í heimi
hinna andlegu og menningarlegu viðfangsefna, sem
stefna á hærri mið.
Vegna þess hve við höfum verið dreifðir, og að
ástæðulitlu ósamtaka um okkar meginmál, höfum við
talið okkur trú um, að eitt og annað væri ókleift, sem
í rauninni var tiltölulega auðgert ef kröftum var stefnt
í einn og sama farveg; úr þessu hefir reynsla nokkurra
undanfarinna ára svo afdráttarlaust skorið, að ekki
verður um vilst.
Er það kom á dagskrá, þrátt fyrir hina höfðing-
legu gjöf Ásmundar P. Jóhannssonar, að safna tvö
hundruð þúsund dollurum til stofnunar kenslustóls í
íslenzku og íslenzkri bókvísi við Manitobaháskólann,
leit margur maðurinn svo á, að slíkt myndi reynast ó-
gerningur, og sennilega hefði málið dáið drottni sínum
á því stigi, ef eigi hefðu komið til sögunnar slíkir af-
burðamenn sem Dr. P. H. T. Thorlakson og nokkrir
aðrir, er hófust handa undir forustu hans um framgang
málsins; en þó hefði þetta ekki nægt ef málstaðurinn
hefði ekki fundið bergmál í hjörtum íslendinga vestan
hafs yfirleitt; það var engu líkara en slíkt bergmál kæmi
af sjálfu sér, því svo hefir einingin um málið verið að-
dáanleg, að áður en langt um líður verður það komið
í örugga höfn, og með því hefir þá rætzt hinn mikli
draumur íslenzkra landnema, er lentu við Víðinestang-
ann á Gimli fyrir þremur aldarfjórðungum, er grimm-
úðugur vetur var í þann veginn að ganga í garð.
Alt á að mætast á efsta stað,
alt að samhljómnum stefnir,
hvern, sem að vann um ævi þar að
eilífa lífsbókin nefnir.
Þannig mælti hinn djúpskygni skáldspekingur,
Einar Benediktsson, fyrir endur og löngu, og væri það
sízt úr vegi, að festa sér í minni þessar óviðjafnanlegu
ljóðlínur hans. Alt að samhljómnum stefnir; það er
markmiðið, sem enginn má missa sjónar á.
Eitt hið fegursta, sem hugsast getur í skapgerð
einstaklingsins, er hollustan við málefni og menn, því
einmitt þar er sjálfan manndóminn að finna; og svip-
merkist þjóðir eða þjóðabrot af slíkum trúnaði, verður
bjart um nafn þeirra í framtíðinni.
Gáfuð, íslenzk kona, sem eigi alls fyrir löngu leit
, inn á skrifstofu Lögbergs og mintist á hina væntanlegu,
íslenzku fræðsludeild við æðstu mentastofnun þessa
fylkis, komst svo að orði: „Mikið hlakka ég til, er deild-
in mín, deildin þín og deildin okkar allra, tekur til starfa;
þá vakna alveg vafalaust til vitundar mörg þjóðræknis-
fræ, er sýnast hafa legið í dái“.
Deildin okkar allra; það er aðalatriðið!
Mætti samtakanna eru engin takmörk sett.
Brezku þingkosningarnar
Eins og þegar hefir verið skýrt frá, fara fram
kosningar til brezka þingsins þann 25. yfirstandandi
mánaðar, og hafa meginflokkarnir þegar birt stefnu-
skráratriði; verkamannaflokkurinn, sem Attlee for-
sætisráðherra veitir forustu, og setið hefir að völdum
í sex ár, telur það fyrsta og æðsta boðorð sitt, að koma
í veg fyrir að þriðja veraldarstríðið brjótist út, og að
hann sé ávalt fús til samvinnu við þær þjóðir, sem aust-
an járntjaldsins búa, geti þær fært alþjóð manna heim
sanninn um einlægan friðarvilja, er þeim fram að þessu
hafi eigi lánast. Mr. Attlee telur ólíklegt, að flokkur
sinn, komist hann til valda á ný, þjóðnýti fyrst um sinn
fleiri fyrirtæki, en nú er raun á orðin, en gefi sig frem-
ur að raunhæfri endurskipulagningu atvinnuvega og
fjármálakerfisins í heild; hann leggur jafnframt áherzlu
á það, að eins og nú hagi til, sé ekki viðlit að draga úr
útgjöldum til hervarnanna, vegna þess hve þjóðin hafi
margvíslegum skyldum að gegna á þeim vettvangi vítt
um heim; í þessum efnum ber flokkunum sama sem
ekkert á milli.
Mr. Churchill skorar, á þjóðina að hrista af sér
hlekki sósíalistafargansins, sem kipt hafi fótum undan
framtaki einstaklingsins og veikt til muna álit hennar
út á við; hann kveðst staðráðinn í, taki hann við völd-
um, að ógilda þjóðnýtingu stáliðnaðarins og fá hann
sínum fyrri eigendum í hendur; telur hann að sjálfs-
Minningarorð
Solveig Thompson
Solveig Thompson, sem vinir
hennar allir þektu sem „Sylvíu“
andaðist að heimili systur sinn-
ar 8. júlí þ. á., Mrs. W. T. Reid,
Ste. 8, Dawson Court, hér í Win-
nipeg, þar sem hún hafði verið
síðustu átta vikur ævinnar er
lasleiki hennar ágerðist. Hún
var enn á bezta skeiði lífs, og
eftir því, sem menn gera sér
vanalega vonir um, hefði átt að
hafa haft mörg ár ólifuð enn, til
að njóta vinanna hinna mörgu
og skyldmennanna hinna ást-
kæru. En svo varð ekki, og þeir
sem þektu hana bezt, vinir og
ættmenni komu saman til að
kveðja 11. júlí, á útfararstofu
Bardals hér í bæ, þar sem séra
Philip M. Pétursson flutti síð-
ustu kveðju- og minningarorð-
in.
Solveig Thompson var fædd á
Gimli, Man. Hún var dóttir
þeirra hjóna Gísla M. Thomp-
son, sem var ættaður frá Hrúta-
firði og Moniku Friðriksdóttur
Pétursson. Faðir hennar var
eigandi og útgefandi ritsins
„Svövu“, sem kom út á árunum
1895—1904 og er nú talið meðal
hinna merkilegri rita Vestur-
Islendinga frá fyrri árum. Hann
gaf einnig út „Bergmálið“. Hann
var rithöfundur og skáld, og
prýðilega ljóðhagur maður, eins
og eftirfarandi kvæði sýnir. Við
hvaða tækifæri eða til hvers
kvæðið er ort, veit ég ^kki, en
systur hinnar látnu hafa valið
sér það úr kvæðasafni föður síns
og tileinkað það minningu syst-
ur sinnar, og er það mjög vel til
þess fallið. Það er á þessa léið:
„Þess minstu er hin milda sól
að morgni gyllir tind,
hún glæstan sýnir gullinn stól,
sem grætur þína mynd.
Ef situr þú við sæinn blá
og syrgir, vina mín,
þá heyrðu mína hörpu slá
og hefja söng til þín.
Þó söknuðurinn særi lund
og sorgin veki tár,
skilnaður varir skamma stund,
skjótt líða hrygðar ár.
ur. Þær eru: Mrs. W. T. Reid,
Mrs. S. Fraser og Margaret. Þær
systurnar Mrs. Reid og Margaret
Thompson eru nýfluttar vestur
að hafi og munu setjast að í
Vancouver.
Solveig sál., ólst upp á Gimli
og gekk þar á skóla og kom svo
seinna til Winnipeg. I fjölda
mörg ár vann hún hjá Bank of
Montreal þangað til fyrir tveim-
ur árum. Hún dvaldi um tíma
eftir það vestur við haf, en kom
síðan aftur til Winnipeg. Þær
systurnar Solveig og Margaret
bjuggu saman, en svo flutti Sol-
veig til systur sinnar, Mrs. Reid
fyrir átta vikum, er lasleiki
hennar ágerðist, og þar kvaddi
hún þetta líf, eins og áður er
minst, sunnudaginn, 8. júlí.
Hennar er saknað af öllum
vinunum mörgu, og hennar
mörgu ágætu eiginleika verður
lengi minst í anda kærleika og
trygðar. Söknuðurinn er mikill,
en huggunar hugsun er þó að
finna, í orðum föður hennar, í
kvæðinu sem birtist hér að
ofan, og geta þau verið nú efst I
í huga allra, sem elskuðu hana
mest:
Þó söknuðurinn særi lund,
og sorgir veki tár,
skilnaður varir skamma stund,
skjótt líða hrygðar ár.
Vinirnir kveðja hana í kær-
leika og biðja þess að Guð megi
blessa hana og minningu hennar
um alla eilífð.
___*____ ^
MINNISNGARORÐ:
Solveig Thompson
(Fyrir hönd systkynanna)
í stofunni litlu við lékum öll,
— „oft lítið er ungs manns
gaman“ —
og stofan var okkur sem háreist
höll;
við hlógum og grétum þar
saman.
Við sáum fyrst ljósið og lífið þar,
við lærðum þar fyrstu sporin.
Þar heimiliseiningin okkur var
sem ylgeislar blómi á vorin.
Þar áttum við samskonar
einkamál ....
Ef örlögum ræður nokkur,
þá var eins og eina og sömu sál
í sameining gæfi hann okkur.
Og víst er það, hvað sem á daga
dreif;
með dæmum það yrði sannað —
„Við lögðumst altaf á sömu
sveif“
í samrými hvert við annað.
Því syngjum við þetta saknaðs
mál,
því seinka og þyngjast sporin
að partur af okkar eigin sál
finst okkur í burtu skorinn.
Fagnaðar stundin færist nær,
þá fundum saman ber.
Sú vonarstjarna skín mér skær
í skugga lífsins hér.
í glaumi heims ei gleymdu mér
— mér geymist minning þín —
það vera skal, er héðan hverf
in hinsta blessun mín.
Svo kveð ég það, sem kærst er
mér
með kossi á skilnaðsstund.
En þanri, sem hrygð í hjarta ber
mun hugga drottins mund“.
Föðursystir átti hin látna hér
vestan hafs, Mrs. W. Hutchinson,
á Birds’ Hill, Man. og móður-
systir á íslandi, Þóru, sem er
móðir Árna Eylands. Systkini
hennar eru einn bróðir, Pétur,
sem býr á Gimli, og þrjár syst-
Því nú ert þú sofnuð, systic kær:
þú sefur í helgum friði.
Við færumst þér daglega feti
nær:
við finnumst á hærra sviði.
Sig. Júl. Jóhannesson
Eysteinn Jónsson,
fjórmólaróðherra
farinn vesfrur
Fjármálaráðherra, Eysteinn
Jónsson, fór í gærkvöldi áleiðis
til Washington- til viðræðna við
Alþjóðabankann. I för með hon-
um er dr. Benjamín Eiríksson,
ráðunautur ríkisstjórnarinnar í
efnahagsmálum, sem tekur þátt
í viðræðum þessum ásamt þeim
Jóni Árnasyni, bankastjóra, og
Thor Thors, sendiherra.
—TIMINN, *20. sept
virðingu þjóðarinnar stafi hætta af fálmi sósíalista,
sem auðsjáanlega hafi ekki annað markmið en það, að
hanga við völd í sem lengstu lög, hvernig svo sem
kaupin gerist á eyrinni.
Þótt Mr. Churchill sé nú nálega sjötíu og sjö ára
að aldri, er hann sami járnkarlinn sem fyr, og lætur
sér fátt fyrir brjósti brenna.
97 sprengjur fundar hér og
gerðar óvirkar í sumar
Þar af fundust 84 í pakkhúsi
Eimskipafélagsins. — Sprengjur
fundnar í nánd við sumarbústiði
Ég hefi gert óvirkar 97
sprengjur í sumar síðan í
maí, sagði Þorkell Steinsson,
sem hefir þetta með hönd-
um, við tíðindamenn blaðs-
ins í gærkvöldi. Langflestar
þessara sprengna hafa verið
virkar og í húsum eða fund-
izt við mannabústiði.
Ég er alltaf við og við kvaddur
til að eyðileggja sprengjur sem
finnast, sagði Þorkell ennfrem-
ur. Síðast í dag var ég að gera
eina óvirka austur á Mosfells-
heiði.
84 sprengjur í pakkhúsi.
Ef kassinn hefði orðið fyrir
miklu hnjaski eða kviknað í hús-
inu, má búast við að allar
sprengjurnar hefðu sprungið og
það haft ófyrirsjáanlegar og
skelfilegar afleiðingar.
Sprengjur við sumarbústaði-
Aðrar sprengjur hafa fundizt
hér og hvar, segir Þorkell, en
flestar í nánd við fyrrverandi
bækistöðvar hermanna á stríðs-
árunum. Hafa sprengjur fund-
izt á Mosfellsheiði, suður við
Kleifarvatn og Krísuvík, á Sel-
tjarnarnesi, uppi á Geithálsi og
tvær í Borgarnesi. Nálægt sum-
arbústað á Rjúpnahæð fannst og
sprengja, en hún var óvirk. Önn-
ur sprengja fannst hjá sumar-
bústað við Hamrahlíð við Lága-
fell, og reyndist hún virk.
Þetta er óvenjulega há
sprengjutala, sem fundizt hefir,
en þar veldur mestu um, að í
vor fundu starfsmenn Eimskipa-
félags Islands á lofti í vöru-
geymsluhúsi félagsins við höfn-
ina kassa, sem þar hafði legið all
lengi og hafði kynlegan varning
að geyma. Grunaði þá, að um
sprengjur væri að ræða og var
Þorkatli gert aðvart. Þegar
hann kom á vettvang, sá hann
þegar, að hér voru sprengjur. —
Reyndust vera í kassanum 84
handsprehgjur allar virkar, og
gerði ha»n þær óvirkar. Mikla
mildi má kalla, að hér skyldi
ekki hljótast hið mesta slys af.
Fólk varar sig beiur,
Að svo blessunarlega hefir
tekizt til upp á síðkastið, að ekki
hafa hlotizt slys af þessum
sprengjum telur Þorkell stafa af
því, að fólk er farið að fara var-
legar. Gætir það yfirleitt þess,
að snerta ekki þessa smáhluti,
sem það finnur og telur að geti
verið sprengjur, heldur gerir að-
vart og eru þær þá eyðilagðar.
En raunar er það aldrei of oft
brýnt fyrir fólki að fara varlega
í þessum efnum, því að enginn
veit, hvenær sprengjurnar eru
virkar eða ekki.
—TÍMINN, 20. sept.
SMART SHORT HAIR
FASHIONS
Combined With ‘Amazing New
VITAMIZED FLUID
COLD WAVE 1
Regular $10.00.
Now Half Price

$5
.00
OIL MACHINELESS
PERMANENTS
Now $47S
Open Wednesdays the Year 'Round
Evenings by Appointment
WILLA ANDERSON WILL LOOK AFTER YOU
She Is Efficient and Artistic
Gliey Jíedo-y BEAUTY SALON
206 TIME BUILDING, 333 Portage Ave. P H O Kl F Q?4 137
Corner Hargrave 1 1 11 ^ ■ «>'
Líttu ó!
Þetta er fallegur kjóll!
Glöggskygn móðir og dótt-
ir, sem skilur tízkufegurð—
eru í sjöunda himni vegna
innkaupa samkvæmt
EATON’S
Haust og vetrar
Verðskrá
ST. EATON C°u-™. “The Rtore for Young Canada”
WINNIPEG CANADA
['M EATON’S WAIt 0R0ER CFFICl SERVICE
if there is one in or near your town. You reteive prompt, tourteous
cttention, wiiether you pluce your order in person or hy telephone.