Lögberg - 04.10.1951, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 4. OKT(ÓBER, 1951
5
wwwwwwvwvvwwvwvvvwvvw
\l ll 4 AViÁI
l\INNA
Ritstjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
BYRJAÐI AÐ MÁLA 76 ÁRA GÖMUL
ir hún alltaf fylgt flokki repu-
blikana. Og þó Truman í spaugi
reyndi að snúa henni, sagðist
hún vilja sitja við sinn keip.
Þau gætu virt hv rt annað.
engu að síður.
I dag er hin fátæka bónda-
kona í Vermont ekki aðeins
þekkt í sínu byggðarlagi fyrir
það, að hún býr til afbragðs gott
konfekt og hversu vel henni
hefir tekist að ala upp börn sín
Frægð hennar flýgur um allan
heim. Frá Ameríku bárust fregn
ir af henni hingað til Evrópu.
og hér hafa hin stóru listasöfn
viðbúnað til að taka á móti mál-
verkum ömmu Moses. Vín Salz-
burg og Munchen vpru fyrstu
borgirnar, sem fengu myndir
eftir hana. Aðrar stórborgir álf-
unnar bíða komu þeirra.
(Úr Arbeiderkvinnen)
—Alþýðublaðið
Exquisite ^Bridal Cjown
CMade by CBride’s ?Mother
By MRS. SARAH KING
Mr. and Mrs. Raymond Kenneth Ross
í litlu kyrrlátu sveitaþorpi, er
liggur í 250 km. fjarlægð frá
stórborginni New York, býr
smávaxin og grönn sveitakona,
90 ára gömul. Þessi kona er upp-
áhald allra í Bandaríkjunum og
þekkt undir nafninu, Grandma
Moses — amma Moses.
Alveg fram undir áttræðis-
aldur lifði hún fábrotnu og kyrr-
látu lífi á litlu sveitabýli. Sízt
kom henni þá til hugar, að eftir
tæpan áratug væru málverk, sem
hún hafði málað, komin á öll
stærri söfn og listsýningar í
Ameríku, eða að hún ætti að lifa
það, að þúsundir manna
streymdu til þess að horfa á
myndir hennar, myndir, sem
hún hafði málað af heimahög-
unum, mönnum og málleysingj-
um, einungis sér til dægrastytt-
ingar, þegar börn hennar og
barnabörn höfðu tekið við bú-
inu.
Lítil skólavist. — Mikil vinna.
Anne Mary Robertson Moses
hefir aldrei lært að mála. Hún
lærði yfirleitt harla lítíð, nema
til verklegra starfa. Hún hefir
unnið baki brotnu allt frá því
að hún byrjaði sem smástelpa
að hjálpa til við sveitastörfin,
eftir því sem kraftarnir leyfðu.
í þá daga var ætlazt til þess að
litlar telpur gerðu mikið. Lítill
tími var afgangs til bóklegra
fræða. Hún gekk í allt þrjá mán-
uði í skóla. Það þótti meira en
nóg fyrir telpur.
„Hvers vegna fóruð þér ekki
að mála fyrr?“ spurði blaðamað-
ur Önnu Moses einu sinni. Hún
brosti og kankvísin skein úr
augum hennar undir gleraug-
unum. „Þér hljótið að geta skil-
ið það. Ég hef aldrei haft tíma
til þess“.
Það er ofur skiljanlegt. Hún
eignaðist 10 börn, og sveitakona
á þeim árum þurfti að láta
hendur standa fram úr ermum
Hún annaðist heimili sitt, mann,
börn og búpening. Ef nokkur
stund gafst gekk hún að úti-
verkum.
Hættir sveitabúskapnum.
Þegar Anna Moses var orðin
76 ára gömul, sagði hún, að nú
gæti unga fólkið tekið við. Það
var heldur ekki nema sann-
gjarnt, að hún mætti fara að
hvíla sig. En fyrir þann, sem
vanur er að vera sívinnandi og
enn er heilbrigður og léttur á
sér er ekki svo auðvelt að sétj-
ast í helgan stein með hendur
í skauti. Nú hafði hún svo lítið
við að vera ,að hún varð að finna
sér eitthvað til afþreyingar. Hún
tíndi saman afganga, sem hún
átti' af alla vega litu ullarbandi
og tók að sauma litlar, litauðug-
ar myndir af því, sem fyrir augu
hennar bar. Nokkrar þeirra lét
hún á haustsýningu, sem haldin
var í þorpinu, ásamt skál með
heimatilbúnu konfekti. Sælgæt-
ið fékk viðurkenningarmerkið,
hið bláa band sýningarinnar, en
saumuðu myndirnar hennar
seldust á 5 krónur.
Eitt sumarið var hlaðan og
gripahúsin á bænum máluð. Ein-
hver afgangur varð af málningu
og litum. Tengdadóttir ömmu
Moses stakk upp á því, að hún
skyldi nota málningu í staðinn
fyrir band í þessar myndir sín-
ar. Hún sagði að það hlyti að
vera auðveldara að nota bursta
en að pikka með nál og enda.
Og amma Moses reyndi. Af-
bragð. Hér gat hún gramsað 1
litum. Með hjartanlegri gleði
blandaði hún og brasaði liti.
Hana langaði í meira; hún náði
í verðlista frá einu stærsta
°rzlunarfyrirtæki í New York
og pantaði fleiri liti og betri
pensla.
Ævintýrið mikla.
Og þar með hefst ævintýrið
mikla í lífi ömmu Moses og í lífi
amerískrar nútímalistar.
Dag eftir dag sat hún við eld-
húsborðið eða við gluggann í
herberginu sínu, hafði biblíuna
á stólnum til þess að hækka sig
í sæti og umhverfið eins og það
hafði verið í bernsku hennar og
æsku. Hún notaði engar ákveðn-
ar fyrirmyndir. Þegar hún var
spurð að því, hvernig hún færi
að skapa þessar fögru og litauð-
ugu þjóðlífslýsingar, er sýndu
líf og starf manna og dýra, svar-
aði hún: „Ég loka fyrst augun-
um og þá sé ég það, sem ég vil
mála, síðan mála ég. Það er allt
og sumt“.
Þrátt fyrir það, Þó að Anne
Mary Robertson Moses hafi ekki
lært að mála, þá er enginn í vafa
um að hún kann það. Strangt
tiltekið gerir hún . sennilega
margar skissur í sambandi við
uppsetningu og innsýni mynd-
anna. En það er svo mikið líf og
hreyfing á myndunum hennar,
er slær út allar viðurkenndar
reglur. í sterkum litum túlkar
hún allt, sem hún hefir séð og
reynt og gerir það á svo ósvik-
inn hátt að enginn dylst að hún
segir satt. Á einum stað spíg-
spora hænsni, önnum kafin og
lengra burt eru tveir jálkar að
kljást. Eftir veginum lötrar hest-
ur með heygrind. Fólk sést
ganga að mismunandi störfum,
það plægir og hervar, sáir og
uppsker, bakar brauð og þvær
þvotta, og ekur á sleðum til
kirkju á jóladag. Áhorfandinn
finnur að sjálf náttúruöflin eru
til staðar í öllu sem fyrir augun
ber. Einhver veðrátta kemur
ævinlega fram 1 myndunum. —
Ýmist rigning eða snjókoma,
sólskin eða þrumuveður.
En enginn kærði sig neitt um
myndirnar hennar ömmu Móses.
Hún málaði líka aðeins sér til
skemmtunar. Þegar myndirnar
voru fullgerðar hengdi hún þær
upp í útihús eða setti þær upp á
geymsluloft. Lyfsalinn í þorp-
inu fékk fáeinar.
Verkfræðingur kaupir
asperin.
En svo kom það fyrir, að list-
elskur verkfræðingur frá New
York var á ferðalagi og kom í
þetta byggðarlag. Verkfræðing-
urinn hafði slæman höfuðverk
og fór inn í lyfjabúðina til að fá
sér töflur. Þar rak hann augun
í myndirnar hennar ömmu Mos-
es. Lét hann í ljós undrun sína
yfir því, að lyfsalinn hefði svo
frábær málverk í hinum nýja
einfalda stíl. Það gekk alveg yfir
verkfræðinginn er lyfsalinn
sagði honum að það væri 68 ára
gömul sveitakona, sem hefði
málað myndirnar. (Caldor, verk-
fræðingur keypti myndirnar af
lyfsalanum á 5 krónur stykkið.
Síðan fór hann á fund gömlu
konunnar og fékk þar heilt hlass
af málverkum fyrir sama og ekkí
neitt. Ömmu Moses var það al-
veg nóg borgun, að manninum
leist vel á myndirnar og fannst
of mikið að hann léti sig fá pen-
inga í ofanálag.
Slórbrolinn listasigur.
Caldor verkfræðingur var al-
veg viss um, að hann hefði gert
nýja uppgötvun. Hann kom sér
þegar í samband við ýmsa list-
sala í New York með það fyrir
augum að koma upp sýningu á
verkum ömmu Moses. En flestir
þeirra fitjuðu upp á nefið yfir
þessari einföldu framsetningu,
þetta var of óbrotin list. Aðeins
einn þeirra var gæddur þeim
smekk að finna grunntóninn í
myndunum og eftir nokkra
yfirvegun hélt dr. Otto Kallir
sýningu á verkum ömmu Moses
í listasafni sínu í St. Etienni.
S ý n i n g i n vakti stórkostlega
hrifningu. Fólk streymdi þang-
að svo þúsundum skipti. Er sýn-
ingunni var likið hjá O. Kallir,
tók eitt stærsta verzlunarhús
New York-borgar við og hélt
sýningunni áfram.
Listdómendur luku nokkurn
veginn undantekningarlaust lofs
orði á myndirnar. Hrósyrðin
voru ekki skorin við nögl. Loks-
ins var hinn sanni látlausi ame-
ríski listamaður kominn fram á
sjónarsviðið. Sýningargestirnir
voru líka stórhrifnir og gátu
varla slitið sig frá ömmu Moses.
Þegar þeir voru spurðir að því,
hvað þeim félli svona vel í mynd
unum, var svarið, að þær hresstu
andann og gleddu augað, í mynd
unum blasti við lífið sjálft lit-
auðugt en óbrotið — lítil hús,
björt yfirlitum, og venjulegt
fólk í viðkunnanlegu landslagi.
Friður og samræmi.
Gamla konan heldur
sínu slriki.
Amma Moses getur aldrei
skilið hvers vegna fólk er svo
sólgið í að sjá málverkin henn-
ar. Þegar henni eru boðnir
2000—5000 dollarar fyrir eina
mynd hrukkar hún brýrnar og
hristir höfuðið. Þvílík fjarstæða.
Fólk má ekki láta eins og það
sé vitlaust í peningasökum. Sjálf
er hún alin upp við sparneytni
og hún lifir jafn hófsömu lífi
og áður en frægðin féll í hennar
skaut. Það eina sem hún hefir
látið eftir sér, er það að kaupa
nýtízku ísskáp. Henni þykir
mikið til hans koma. Eins og
fyrr sparar amma Moses litina
þegar hún málar. Þeir eru dýr-
ir, því ber að fara vel með þá.
Hún hefir gjarnan fjögur mál-
verk undir í einu. Á þann hátt
getur hún notað bláa litinn, sem
hún hefir blandað, í allar mynd-
irnar. Fyrst setur hún alla bláu
blettina í þessi fjögur málverk,
síðan alla þá gulu, grænu og
rauðu o. s. frv. Á þennan hátt
hefir hún allt fram á þennan dag
málað yfir þúsund myndir.
Amma Moses er sparsöm, en
ekki ágjörn. Þá peninga, sem
hún fær fyrir myndir sínar gef-
ur hún jafnharðan. Ýmsir hafa
reynt að telja hana á að leggja
eitthvað til hliðar, sem hún síð-
ar gæti haft stuðning af ef heilsa
hennar þryti. En amma Moses
er alltof bundin við líf og starf
til að hugsa um veikindi og
dauða. Margir eru illa staddir og
þarfnast hjálpar. Sá, sem er fær
um að rétta hjálparhönd á að
gjöra það. Bréfberinn í þorpinu
er mikill vinur hennar. Hún
hefir gefið honum málverk í
þakklætisskyni fyrir það aukna
erfiði, sem hann leggur á sig,
er hann færir henni hrúgur af
bréfum frá aðdáendum hennar
víðsvegar í heiminum.
Nýtur vegs og virðingar.
í Bandaríkjunum hefir þessi
alþýðukona áunnið sér varan-
lega frægð. Það er varla til sá
skólakrakki, að hann kannist
ekki við hana. Forsíðumyndir
tímaritanna eru eftir ömmu
Moses og vetrarmyndir hennar
eru gefnar út sem jólakort og
seljast í tugþúsunda tali.
Vorið 1949 þáði hún'boð hins
„Þjóðlega félags blaðakvenna“
í Washington, sem á hverju ári
býður til miðdegisverðar þeim 6
amerísku konum, sem mest hafa
skarað fram úr á árinu. Þar var
henni flutt sérstakt þakklæti
fyrir að hafa auðgað að verð-
mætum ameríska list. Síðan
bauð Truman henni í hvíta hús-
ið og þau röbbuðu allan daginn
um búskap í sveit eins og þau
væru gamlir kunningjar.
Amma Moses segir, að Tru-
man beri gott skyn á landbún-
aðarmál og yfirleitt finnst henni
hann svo greinilegur í sér, að
hún telur það illa farið að hann
skuli vera demokrat. Sjálf hef-
The bride’s mother designed
and made the regal ivory bridal
satin gown worn Friday evening
by Elin Bernice Sigurgeirson
when she exchanged marriage
vows with Raymond Kenneth
Ross at a lovely service in Ca-
nadian Memorial Church, with
Reverend J. G. Gorwill officiat-
ing.
The bride is the second
daughter of Mr. and Mrs. S. H.
Sigurgeirson of Steveston.
Given in marriage by her
father, the bride made a charm-
ing picture as she walked down
the aisle just as the last rays of
the setting sun shone through
the windows. Her gown was
created with a fitted bodice,
closed down the front with tiny
covered buttons and styled with
a Mary Queen of Scots Collar.
The skirt had back fulness
which extended en train and
misting full length was an
illusion veil. Red roses and
stephanotis mingled in the
bridal bouquet.
The maid of honor, Miss Vicki
Sigurgeirson, sister of the bride,
travelled from Toronto for the
rites, she chose a gown of mar-
quisette over taffeta in lavendar
shade, and carried a bouquet of
yellow carnations.
Miss Diana Sigurgeirson and
Mrs. Ken Forsythe were brides
maids, the former in a gown of
marquisette over taffeta in a
yellow shade and she carried a
bouquet of lavender carnations.
Mrs. Forsythe chose a gown of
marquisette over taffeta in á
green shade and she carried a
bouquet of yellow carnations.
The attendants gowns were
also made by the bride’s mo'ther,
all were simjlar, the gowns
being strapless, and each attend-
ant wore a Juliet scull cap and
stole to match their gowns.
Mr. H. N. Ross, of Dar-es-
Saalam, Tanganyika, was his
brother’s best man, and ushers
were Mr. Bill Sigurgeirson and
Mr. Robert Grant. Soloist was
Jimmine Quong w h o s a n g
“Because” during the signing of
the register.
At the reception held in
Harmony Hall, the bride’s and
the Groom’s mothers received
the guests, the former wearing
a floor length gown of burgundy
wine velvet with gray acces-
sories and a corsage of white
gardenias.
The latter chose a gown of
floor length brown lace and
crepe with bronze and green ac-
cessories and a corsage of yellow
rosebuds. A short programme
was held featuring songs in Ice-
landic and English.
The bride’s table was centered
with a three tiered wedding
cake, made and decorated by
the Bride’s mother, the cake was
topped with a small basket filled
with heather donated by the
bride’s aunt Maud. Mr. De Graaf
acted as M.C. while the toast-
Óttast er um
afdrif báts með
þrem mönnum
Óttast er um afdrif vélbáts-
ins Svanhólm, sem verið
hefir við síldarmerkingar
við Norðurland í sumar.
Með bátnum eru þrír menn,
tveir Bolvíkingar og einn
Reykvíkingur. Ekkert hefir
spurzt til bátsins í vikutíma.
Bæði í gær og í fyrradag var
lýst eftir bátnum í útvarpinu,
en án árangurs. Með bátnum
eru: Þórarinn Guðmundsson,
skipstjóri frá Ánanaustum hér
í bæ, gamalkunnur bátaformað-
ur, sem kominn er á áttræðis-
aldur. Bergmundur Jónasson,
vélstjóri um tvítugt, frá Bolung-
arvík á Ströndum og Kristján
Jóhannesson matsveinn, einnig
frá Bolungarvík.
Ætlaði að koma við
í Bolungarvílc.
Um ferðir Svanhólms, en ríkis
sjóður átti skipið, er það vitað,
að um kl. 11 á þriðjudagsmorg-
un lagði báturinn úr höfn á
Siglufirði og ætlaði til Reykja-
víkur. Hafa átti viðkomu í Bol-
ungarvík, en þangað hefir bát-
urinn ekki komið.
Svanhólm var um 15 smálestir
að stærð og bar einkennisstaf-
ina IS 80. Talstöð var í bátnum.
Á þriðjudagskvöld gerði hvass-
virði úti fyrir Norðurlandi, með
slæmu skyggni.
Flugvél leitar.
í gærdag beið björgunarflug-
vélin á Keflavíkurflugvelli þess
að fara í leitarflug, en með
henni ætlaði fulltrúi frá Slysa-
varnafélaginu. Veður var óhag-
stætt til flugs, en vonir stóðu
til að létta myndi til í dag.
—Mbl. 3. sept.
— Hún fröken Elsa er mjög
nákvæm með fötin sín. Þegar
hún fer í gönguför, þá er hún í
göngufötum,ef hún fer í reiðtúr,
þá er hún í reiðfötum, ef hún
fer í kvöldboð, þá er hún í kvöld
kjól----
— Ég ætla að halda upp í fæð-
ingardag og bjóða henni.
☆
Jói: — Veist þú, hvaða munur
er á leigubílum og strætisvögn-
um?
Dóra: — Nei.
Jói: — Allt í lagi, þá förum
við í strætisvagninum heim.
master was Mr. D. Clarke. Dur-
ing the evening telegrams of
congratulations were received ..
from Victoria, Winnipeg and
Red Deer, Alberta. Among out-
of-town guests were the groom’s
parents from Kamloops, Mrs. A.
Green, Mooseomin, Sask.; Mrs
N. L. Corfield of Nanaimo and
Mr. and Mrs. Frank Steeves of
Prince George. The bride gave
her bouquet to her mother to be
placed on her grandmother’s
grave.
For her honeymoon trip to
Vancouver Island, the bride
wore a light blue wool suit with
navy accessories. On their return
the young couple will reside in
Vancouver.
—Marpole-Richmond, Review,
Sept. 12.
Free
Winter Storage
Send your outboard motor in now and have
is ready for Spring.
Free Estirríate on Repairs
Specialists on . . .
Johnson - Evinrude & Elto Service
MOTORS Ltd.
WINNIPEG Phone 927 734
BREEN