Lögberg - 18.10.1951, Side 3
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18/ OKTÓBER, 1951
3
Vinnur að þróun þingræðisstofnanaog bættum
starfshóttum þeirra
Frásögn Gunnars Thoroddsen, borgarsljóra, af 40 þingi
Alþjóðaþingmannasambandsins í Miklagarði.
Business and Professional Cards
PHONE 724 944
ÞEIR GUNNAR THORODDSEN
borgarstjóri og Jón Sigurðsson
skrifstofustjóri Alþingis áttu í
gær fund með blaðamönnum.
Skýrði Gunnar Thoroddsen þar
frá fundi Alþjóða þingmanna-
sambandsins, sem haldinn var
um síðustu mánaðamót í Istan-
bul í Tyrklandi og ýmsu, sem
varðar þessi samtök.
Rúmlega 60 ára gamalt.
Alþjóða þingmannasambandið
er stofnað árið 1889 í París, seg-
ir borgarstjóri. Aðalaðsetur þess
er í Genf í Sviss. Stefnuskrá þess
er samkvæmt lögum þess að
efla persónuleg 'Samskipti milli
þingmanna allra þjóða og sam-
eina þá til baráttu fyrir lýðræð-
islegu skipulagi. Sambandið vill
vinna að þróun þingræðisstofn-
ana og reyna að bæta starfs-
hætti þeirra og auka áhrif þeirra
og álit.
Hvenær gekk Island í Alþjóða
þingmannasambandið?
Aðdragandinn að inngöngu
íslendinga í sambandið er all-
langur. Á fundum þingmanna-
sambands Norðurlanda hafa
h i n a r Norðurlandaþjóðirnar
hvað eftir annað óskað þess, að
íslendingar gengju í Alþjóða
þingmannasambandið. Þ e g a r
brezka þingið bauð tveimur ís-
lenzkum þingmönnum nýlega
heim, þeim Bjarna Ásgeirssyni
og Sigurði Bjarnasyni, var þess
einnig mjög óskað af hálfu
Breta, að íslendingar gengju í
sambandið. Á ársþingi þess í
Dublin í írlandi í fyrra var Jó-
hann Þ. Jósefsson áheyrnarfull-
trúi fyrir hönd Alþingis.
Allir flokkar sammála.
í marz s.l. samþykkti Alþingi
svo með samhljóða atkvæðum að
ganga í Alþjóða þingmannasam-
bandið. Lýsti ráð sambandsins
þá þegar yfir ánægju sinni yfir
inngöngu elzta þings heimsins í
samtökin, og beindi sérstökum
tilmælum til Alþingis um að
senda fulltrúa á ársþingið í
Istambul.
S t j ó r n íslandsdeildarinnar
skipa alþingismennirnir Bern-
harð Stefánsson, Einar Olgeirs-
son, Stefán Jóhann Stefánsson
og Gunnar Thoroddsen, sem er
formaður deildarinnar.
Stjórnin ákvað einróma að
formaður og skrifstofustjóri Al-
þingsins, sem er ritari deildar-
innar, skyldu sækja ársþingið
fyrir hönd Alþingis.
Skipulag þingmanna-
sambandsins.
Gunnar Thoroddsen ræddi
því næst um skipulag Alþjóða
þingmannasambandsins. Er það
í stórum dráttum þannig, að í
ráði þess eru 2 fulltrúar frá
hverju laníi. Fulltrúar íslands
þar eru Gunnar Thoroddsen og
Stefán Jóh. Stefánsson. Ráðið
stjórnar fjármálum sambands-
ins, skipar framkv.stj., og mark-
ar stefnu milli þinga. í öðru lagi
er framkvæmdanefnd, sem skip-
uð er 7 fulltrúum kosnum til 4
ára.
Þá eru í þriðja lagi almennar
fastanefndir starfandi, s. s. stjórn
málanefnd, fjárhags- og efna-
hagsmálanefnd, laganefnd, fé-
lags- og mannúðarmálanefnd,
menntamálanefnd o. fl. nefndir.
Einn fulltrúi frá hverju ríki á
sæti í þessum nefndum. Hlut-
verk þeirra er að undirbúa í
samráði við aðalskrifstofuna
mál fyrir ársþingið, þannig að
þegar einstök mál koma til um-
ræðu á þinginu hafa þau jafnan
verið vandlega undirbúin og
skýrslum útbýtt um þau fyrir-
fram.
Aðalhvatamenn að stofnun
samtakanna voru Englendingar
og Frakkar. Á þeim tíma var
fátt um alþjóðastofnanir. Má
raunar segja, að Alþjóða þing-
mannasambandið sé fyrsta al-
þjóðastofnunin, sem sett er á
laggirnar til eflingar friði í heim
inum. Áttu samtökin mikinn
þátt í friðarsamningunum 1899
og 1907.Dómstóll í alþjóða deilu-
málum var ein af aðalhugsjón-
um sambandsins frá upphafi.
Varð frumvarp, er það hafði
samið um gerðardóm í milliríkja
deilum aðalgrundvöllurinn að
stofnun slíks gerðardóms á Haag
fundinum árið 1899. Einnig
vann sambandið mikið að stofn-
un hins almenna alþjóðadóm-
stóls og að því að koma á miðl-
un og sáttum í deilumálum
ríkja. Samræming löggjafar og
heildarlöggjöf um alþjóðarétt
hefir sambandið einnig látið
verulega til sín taka. Eitt af að-
alviðfangsefnum þess hefir einn-
ig verið vernd og réttindi þjóð-
ernis minnihluta.
Þingmannasambandið hafði á
sínum tíma náið samband við
Þjóðabandalagið og nú við S. Þ.
\
Fulllrúar frá 32 þjóðum.
Sambandið heldur þing einu
sinni á ári. Var það að þessu
sinni í Istambul í Tyrklandi og
var hið 40. í röðinni. Á fyrsta
þingi "samtakanna áttu 9 ríki full
trúa. Nú mættu þar fulltrúar frá
32 ríkjum. Voru þeir 250 talsins.
Flestir fulltrúar voru frá Italíu
eða 22, þar næst 18 frá Egypta-
landi og Þýzkalandi. Hvert ríki
hefir að minnsta kosti 5 atkvæði
föst á þinginu. En í öðru lagi
hefir það atkvæði miðað við í-
búatölu og í þriðja lagi miðað
við það, hve margir þingmenn í
neðri málstofu þings þess eru
meðlimir í hlutaðeigandi þjóð-
deild. ísland átti samkvæmt
þessu 10 atkvæði á þinginu, en
Indland og Bandaríkin 28 atkv.
hvort, Sýrland og Libanon höfðu
7 atkvæði hvort.
Þingið í Miklagarði stóð yfir
í 7 daga. Voru fundir frá kl. 10
árdegis til 6 síðdegis með matar-
hléi um miðjan daginn. Nefndar-
fundir hófust kl. 9 á morgnana.
Ýtarleg samþykki
um friðarmál.
— Hvaða mál voru aðallega
rædd á þinginu?
— I fyrsta lagi fóru þar fram
almennar umræður um skýrslu
framkvæmdastjóra sambandsins
Boissier prófessors frá Frakk-
landi, en ársskýrslur hans þykja
jafnan mjög merkilegar. Rekur
hann þar gang alþjóðamála.
Urðu miklar umræður um skýrsl
una að þessu sinni. Tók ég þátt
í þeim og skýrði aðstöðu íslands.
Áður en ég hóf mál mitt bauð
forseti þingsins Island sérstak-
lega velkomið í samtökin.
Að loknum þessum umræð-
um var samþykkt svohljóðandi
yfirlýsing frá samtökunum um
friðarmál:
„Fertugasta ráðstefna Alþjóða
þingmannasambandsins, haldin
í Istambul, Tyrklandi,
telur að hún túlki raunveru-
legan vilja þrjátíu og tveggja
þjóða, mismunandi að kynþátt-
um og menningu,
álítur, að ekki sé til sannur
lýðræðisandi án þess að mál-
frelsi allra manna sé virt,
er algjörlega sannfærjS um að
þjóðir þær, sem njóta frétta-
frelsis og málfrelsis séu undan-
tekningarlaust forvígisþjóðir í
friðarmálum og að þar af leið-
andi verði friður bezt tryggður
með því að útbreiða og viðhalda
lýðræðislegum lífsvenjum,
ætlar, að ef það væri eingöngu
undir fólkinu komið þá mundi
stríðsógnunin, sem nú vofir yfir
heiminum, hverfa,
neitar að viðurkenna einlægni
þeirra, sem stefna að því að hag-
nýta sér hinn mikla friðarvilja,
er menn ala í brjósti, og sem
hverfa frá málsmeðferð þeirri,
sem Sameinuðu þjóðirnar hafa
ákveðið og notfæra þannig auð-
trúa og vongott fólk sér í hag,
lýsir ráðstefnan þess vegna
yfir trú sinni á sameiginlegri og
óskiptri hugsjón lýðræðisins og
friðarins og vottar þeim holl-
ustu, er berjast, líða og deyja til
varnar þessari hugsjón.
Ráðstefnan trúir á almennan
friðarvilja þjóðanna og leggur
fyrir framkvæmdastjórn Alþjóða
þingmannasambandsins að gera
alvarlegar tilraunir til að koma
á skilningi milli hinna ýmsu
þjóða heimsins til þess að skapa
skilyrði fyrir varanlegum friðH1.
Dreifing maivæla og
flóliamannavandamálið.
A n n a ð dagskrármálið var
dreifing matvæla í heiminum.
Var það mjög rækilega undir-
búið og hafði írski þingmaður-
inn Mr. Baxter þar framsögu.
Var einnig um það mál gerð ýtar
leg ályktun, þar sem hvatt er
til ákveðinna ráðstafana til að-
stoðar þeim löndum, þar sem
alvarlegur matvælaskortur
ríkir.
I þriðja lagi var rætt um Al-
þjóðaflóttamannavandamálið.
Hafði próf. Holmbock frá Sví-
þjóð framsögu um það. Urðu um
það miklar deilur, einkum milli
Araba og ísraelsmanna. I um-
ræðunum kom það fram að tala
flóttamanna í heiminum mun nú
vera nálægt 20 milljónum. Ýtar-
leg samþykkt var einnig gerð
um þetta mál.
Fjórða málið á dagskrá þings-
ins var breyting á lögum sam-
bandsins” Var samþykkt að
fjölga í framkvæmdaiefnd þess
um 2 fulltrúa. Einn fulltrúi frá
Norðurlöndum var að þessu
sinni kjörinn í nefndina. Var
það Allan Vougt, landvarnaráð-
herra Svía.
Þinginu stjórnaði formaður
tyrknesku deildar sambandsins
Höfðu Tyrkir undirbúið það af
hinni mestu prýði.
Kynnir hugsjónir og
stefnumið.
Þá gat Gunnar Thoroddsen
þess, að hann hefði rætt við
tyrknesk blöð um Island og ís-
lenzk mál. Hefðu 6 þeirra gert
þau að umtalsefni. Hanh gat
þess að lokum að Alþjóða þing-
mannasambandið hefði ekki
vald eins og samtök S. Þ. Á þingi
þess mættust fulltrúar þjóðþing-
anna en ekki ríkisstjórnanna.
Það væri vettvangur til þess að
kynna hugsjónir og stefnumið
og efla persónuleg kynni þeirra,
sem vinna að löggjafarstarfi
meðal hinna ýmsu þjóða. Þing-
mannasambandið hefði nú starf-
að í sex áratugi og átt þátt í að
koma fram margvíslegum um-
bótum. Komið hefði til orða að
það fengi friðarverðlaun Nobels.
Gunnar Thoroddsen lauk frá-
sögn sinni með því að segja, að
það væri ósk Alþjóða þing-
mannasambandsins að störf þess
og hugsjónir væru kyntar í
blöðum og útvarpi. Hann kvað
ekki endanlega ákveðið hvar
næsta þing þess yrði háð, en
komið hefði til orða að það yrði
í Brussel í Belgíu.
Þá skýrði Jón Sigurðsson
skrifstofustjóri Alþingis frá því
að í sambandi við þing þing-
mannasambandsins hefðu ritar-
ar hinna ýmsu þjóðþinga átt
með sér fund, en flestir þeirra
voru þarna mættir. Ræddu þeir
ýmislegt varðandi starfshætti
löggjafarþinganna. Á þessum
fundi flutti ritari Hollandsdeild-
arinnar yfirlit um samanburð
isem gerður hafði verið á laun-
um þingmanna í hinum ýmsu
löndum. En ritari ísraelsdeild-
arinnar gaf skýrslu um fyrir-
komulag á prentun þingtíðinda,
skipulagi umræðna og ýmislegt
fleira.
Taldi skrifstofustjóri Alþingis
mjög gagnlegt að kynnast
reynslu annara þjóðþinga í þess-
um efnum. S. Bj.
—Mbl., 19. sept.
Skrítlur og kýmnisögur
Fíflið og greifinn.
I gamla daga var það siður,
að heldra fólkið hafði við hirðir
sínar „fífl“ sér og gestum sínum
til skemmtunar. Þannig var það
með greifa einn; hann hafði
hirðfífl. Hann fékk fíflinu staf,
sem átti að vera merki um „tign“
þess, og sagði um leið:
„Hann er þín eign, þangað til
þú fyrirhittir einhvern, sem er
heimskari en þú; þá afhentu
honum stafinn".
Nokkrum árum síðar varð
greifinn veikur. Fíflið heimsótti
hann og komst þá að raun um,
að húsbóndi sinn myndi brátt
deyja.
„Hvert liggur leið yðar,
herra?“ spurði fíflið greifann.
„Lang, langt burtu“, svaraði
greifinn.
„Hvenær munðu þér koma
aftur? — Innan mánaðartíma?"
„Nei“.
„Innan árs?“
„Nei“.
„Hvenær þá — aldrei?“
„Aldrei“.
„Og hvaða undirbúningsráð-
stafanir hafið þér gert vegna
burtfarar yðar?“
„Alls engar“.
„Þér farið burt fyrir fullt og
allt og eruð algjörlega óundir-
búinn. — Hérna, takið við stafn-
um mínum, því jafn mikla
heimsku hefi ég ekki áður fyrir-
hitt“.
☆
Dómarinn spyr mann, sem á-
kærður hefir verið fyrir æru-
meiðandi ummæli, hvort hann
játi að hafa kallað viðstaddan
kæranda heimskingja: „Það get
ég ekki munað, en því lengur
sem ég horfi á þennan mann,
þeim mun sennilegra þykir mér
að ég hafi kallað hartn það“.
Framan á kvikmyndahúsi stóð
auglýst með stóru letri:
„I kvöld verður sýndur þriðji
hlutinn af Dóliur Faraós!"
Aðkomumaður gekk fram hjá
með konu sinni, las auglýsing-
una og sagði um leið og hann
hristi höfuð.ið: „Mikil er vonzk-
an mannanna. Þarna hafa þeir
nú skipt einhverri vesalings kon
unni sundur í þrjá hluti. Gott er,
að þú varst ekki kvikmynda-
leikkona, góða mín!“
☆
Ferðabóksali: „Hérna hefi ég
á boðstólum ágæta bók. Hún
kennir ráð við öllum sköpuðum
hlutum“.
Konan: „Kennir hún þá ráð til
þess að losna við nærgöngula
sölumenn?“
Bóksalinn: „Já, einmitt. Hún
segir, að bezta ráðið til þess að
losna við þá, sé að kaupa eitt-
hvað af þeim“.
Dr. S. J. Jóhannesson
SUITE 6—652 HOME ST.
Vi5tal»tími 3—5 eftir hádefti
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG. WINNIFEG
Fasteignasalar. Leigja hús. Ot.
vega peningalán og eldsábyrgíS,
bifreiðaábyrgfS o s. frv.
Phone 927 538
SARGENT TAXI
PHONE 204 845
PHONE 722 401
FOR QUICK, RELIABLE
SERVICE
DR. E. JOHNSON
304 EVELINE STREET
Selkirk, Man.
Office Hours 2.30 - 6 p.m.
Phones: Offlce 28 —Res. 230
Andrews, Andrews,
Thorvaldson and
Eggertson
Lögfrœöimgar
209 BANK Or NOVA SCOTIA BG.
Portage og Garry St.
Phone 928 291
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. PAOE, Managing Director
Whoiesale Dlstributon of Fresh and
Frozen Fish.
311 CHAMBERS STREET
Offlce Ph. 28 328 Res. Ph. 73 917
Office Phone Res. Phone
924 762 726 1U
Dr. L. A. Sigurdson
528 MEDICAL ARTS BLDG.
Otflce Hours: 4 p.m. - 6 p.m.
and by appolntment.
A. S. BARDAL
843 SHERBROOK STREET
Selur likkistur og annast um Qt-
farir. Allur útbúnaCur sá beztl.
Ennfremur selur hann aliskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsfmi 27 324
Heimilis talsimi 26 444
Phone 23 998 781 Notre Dime Ave.
Just West of New Matemity Hosplt&l
Nell’s Flower Shop
Weddlng Bouquets, Cut Flowers,
Funeral Designs, Corsages,
Bedding Plants
Nell Johnson Ruth Rowland
27 482 88 790
Offlce 933 587 Res. 444 389
THORARINSON &
APPLEBY
BARRISTERS and SOLICITORS
4th Floor — Crown Trust Bldg.
364 Main Street
WINNIPEG CANADA
SEIKI9K METAL PRODUCTS
Reykh&far, öruggasta eldsvörn,
og &valt hreinir. Hitaeiningar-
rör, ný uppfynding. Sparar eldl-
við, heldur hita fr& að rjúka út
með reyknum.—Skrifið, simið til
KELLY SVEINSSON
625 Wall Street Winnipeg
Just North of Portage Ave.
Sínmr: 33 744 — 34 431
DR. H. W. TWEED
Tannlœknir
508 TORONTO GENERAL TRUSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
Phone 926 952 WINNIPEG
S. O. BJERRING
Canadian Stamp Co.
RUBBER & METAL STAMPS
NOTARY & CORPORATE SEALS
CELLULOID BUTTONS
324 Smith St. Winnipeg
PHONE 924 624
Phone 21101 ESTIMA TES
y p
J. M. INGIMUNDSON
Asphalt Roofs and Insulated
Siding — Repairs
Country Orders Atteuded To
632 Slmcoe St. Wlnnlpeg, Man.
GIMLI FUNERAL HOME
51 Firsl Avenue
Ný útfararstofa með þeim full-
komnasta útbúnaði, sem völ er
á, annast virðulega um útfarir,
selur líkkistur, minnisvarða og
legsteina.
Alan Couch. Funeral Director
Phone—Business 32
Residence 59
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
50G SOMERSET BUILDING
Telephone 97 932
Home Telephonpe 202 398
DR. ROBERT BLACK
Sérfræöingur i augna, eyma, nef
og hálssjúkdómum.
401 MEDICAL ARTS BLDG.
Graham and Kennedy St.
Skrifstofusimi 923 815
Heinrasími 403 794
Branch
Store at
123
TENTH ST.
BRANDON
447 Portage Ave. Ph. 926 885
GUNDRY PYMORE
Limited
British Quality Fi'sh Nettina
58 VICTORIA ST. WINNTPEG
Phone 928 211
Manager T. R. THORVALDSON
Your patronage wiil be appreclated
Minnist
CETEI
í erfðaskrám yðar.
Dr. P. H. T. Thorlakson
WINNIPEG CLINIC
St. Mary'i and Vaughan, Wlnnipeg
PHONE 926 441
PHONE 927 025
H. J. H. Palmason, C.A.
H. J. PALMASON & CO.
Chartered Acconntanta
505 Confederation Llfe Bidg.
WINNIPEG MANITOBA
____________
PARKER, PARKER &
KRISTJANSSON
Barristers - Solicilort
Ben C. Parker, K.C.
B. Stuart Parker, A. F. Kriitjannco
500 Canadlan Bank of Connara
Chamben
Wlnnlpeg, Man. Phoaa Mtl 181
Rovatzos Flower Shop
253 Notre Dame Ave.
WINNIPEG MANITOBA
Bui Pbone 27 989—Res Phone 38 151
Our Speelalties:
WEDDINO CORSAGES
COLONIAL BOUOUETS
FUNERAL DESTGíNS
Mtn I . Chrlstle, Proprietraaa
Formerly with Robinson & Co.
G F. Jonasson, Pres. & Man. Dir.
Keystone Fisheries
Limited
Wholesale Distributors of
FRKSH AND FROZEN FISH
404 SCqTT BLK, Sími 925 227
KAUPENDUR LÖGBERGS
Á ÍSLANDI
Gerið svo vel að senda mér sen. fyrst greiðslu fyrir
yfirstandandi árgang Lögbergs, kr. 75.00. Dragið
ekki að greiða andvirðið. Það léttir innheimtuna.
Æskilegt að gjaldið sé sent í póstávísun. Þeir iem
eiga ógreidda eldri árganga, eru vinsamlega beðnir
að snúa sér til mín.
BJÖRN GUÐMUNDSSON
FREYJUGATA 34 . REYKJAVÍK
MTOSflíil
JEWELLERS