Lögberg - 03.01.1957, Blaðsíða 5
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 3. JANÚAR 1957
5
ÁliLCAHÁL
IWENNA
Ritrtjóri: INGIBJÖRG JÓNSSON
Merk kona lótin
Á miðvikudaginn hinn 20.
desember síðastliðinn, lézt á
sjúkrahúsi í San Francisco frú
Carolina Thorlakson, kona
séra S. O. Thorlaksonar, gáfuð
og glæsileg kvenhetja; hún
var fædd í Winnipeg, dóttir
þeirra Mr. og Mrs. Guðjón
Thomas. Frú Carolina dvaldi
í aldarfjórðung við trúboðs-
storf ásamt manni sínum í
Japan; heimilisfang séra
Oktaavíusar er nú að 1633
Elm Street, San Carlos, Cal.
Auk hins ágæta eiginmanns
síns lætur frú Carolina eftir
sig fjögur mannvænleg börn
og tólf barnabörn.
Frú Carolina Thorlakson
☆ ☆ ☆
Feif-metisát og hjartasjúkdómar
Merkilegar rannsóknir á sambandinu þar á milli
Síðan Eisenhower forseti
veiktist af hjartasjúkdómi
þeim, sem stafar af stíflu eða
þrengslum í blóðæðum hjart-
ans og læknar nefna æðasigg,
hefir mikið verið ritað í blöð
og tímarit um þennan sjúk-
dóm. En 'það, sem meira er um
vert, er, að mikið hefir verið
unnið að rannsóknum á sjúk-
dómi þessum.
Það hefir verið almenn
skoðun vísindamanna, að of-
neyzla á dýrafitu, eggjum og
jafnvel sumri feiti úr jurta-
ríkinu væri orsök þessa sjúk-
dóms. Hafa menn verið varað-
ir við að neyta feitmetis og
eggja. Þó hafa sumir vísinda-
menn talið, að hér kæmi fleira
til greina. Það hefir sérstak-
lega vakið athygli, að sumir
þjóðflokkar, sem mikillar
fitu neyta, svo sem Eskimóar,
þjást ekki af sjúkdómi þess-
um. Sjúkdómur þessi gerir
helzt vart við sig meðal Breta,
Bandaríkjamanna, Kanada-
manna, Ástralíumanna og Ný-
Sjálendinga, en allmiklu
minna ber á honum á Suður-
ítalíu og meðal blökkumanna
í Afríku. Þeir síðarnefndu
neyta lítils feitmetis úr dýra-
ríkinu, en nota þeim mun
meira af jurtafeiti og jurta-
olíum.
Óþekkl meðal Eskimóa
Ungur brezkur vísindamað-
ur við háskólann í Höfðaborg,
fdr. Brian Bronte-Stewart að
nafni, hafði löngum undrast
það, að Eskimóar, sem neyta
meiri dýrafeiti en nokkrir
aðrir, skuli varla þekkja þenn-
an sjúkdóm. Þar sem honum
var ekki kleift að gera rann-
sóknir á Eskimóum tók hann
það ráð, að nota Bantunegra
til rannsóknanna. — Við Suð-
ur-Afríku er gnægð sela.
Hvers vegna maetti ekki reyna
að gefa Bantunegrunum sel-
spik og selalýsi? Þetta gerði
hann og komst að raun um, að
selafitan eyddi fituefnum
þeim úr blóðinu, sem annars
valda æðasigg. Hann gaf þeim
mikið af hinni „hættulegu"
feiti úr dýraríkinu, svo og
allt að því 10 egg á dag. Við
þetta hækkaði siggfitan
(colesterol) í blóðinu, en
minnkaði ört, þegar hann tók
að gefa þeim selalýsi líka. Þá
kom að sama haldi að gefa
negrunum fræ sólfíflsins.
Af þessu dró doktorinn þær
ályktanir, að skipa mætti
bæði dýrafitu, jurtafeiti og
olíum í tvo flokka. Annar
flokkurinn er skaðlegur en
hinn heilnæmur frá sjónar-
miði þessa rannsóknarmanns.
Flestar jurtaolíur og fiskfita
svo og selalýsi eru það, sem
kalla mætti ófullmyndaða
feiti og getur hún blandast
vatnsefnis atomum. Á hinn
bóginn er flest dýrafita „full-
mynduð“ fita og þ. á m. er
eggjarauðan. Þessi fullmynd-
aða feiti eykur siggfituna í
blóðinu, en sú ófullmyndaða
eyðir henni.
Þegar feiti er hert
Neyzla fullmyndaðrar fitu
hefir aukizt verulega á seinni
árum. Ástæðan er m. a. sú,
að ófullmynduð feiti, svo sem
ýms jurtaolía (bómolía, o. fl.)
eru venjulega fljótandi og
þykir það ókostur. Hins vegar
er svínafeiti og smjör í hálf-
föstu ástandi. Matvælafram-
leiðendur hafa því gripið til
þess ráðs, að herða feitina og
breytist hún þá að nokkru
leyti í fullmyndaða feiti, sem
þykir þægilegri, hafa girni-
legra útlit og geymast betur.
Norman Jolliffe, hinn þekti
vísindamaður ,sem mikið hef-
ir rannsakað og rætt þetta
mál, leggur áherzlu á það, að
andleg áreynsla, taugaspenna,
óhófslíf eða reykingar eigi
lítinn þátt í því að æðasigg
myndast, aðalástæðan sé
neyzla fullmyndaðrar fitu.
Hann ráðleggur hverjum
manni:
• Að forðast fitu úr kjöti
og skilja hana eftir á
diskinum.
• Að eta fisk oftar.
• Að nota undanrennu og
magran ost.
• Að forðast ábæti, sem
mikil fita er, í, svo og
feitt viðbit og steiktan
mat, eftir því, sem við
verður komið.
• Takmarka neyzlu á full-
myndaðri fitu við 30
grömm á dag, þar með er
talið smjör og annað við-
bit, salatolía og steikar-
olíur.
• Nota feita mjólk aðeins út
í kaffi og út á grauta.
í staðinn fyrir þetta skulu
menn eta meira af brauði,
jarðeplum, grænmeti og á-
vöxtum. —VÍSIR
☆ ☆ ☆
Ingibjörg Jónsson,
kæra vinkona:
Til þín vil ég frá sál minni
segja:
Gleðileg jól og farsælt kom-
andi ár 1957.
(Lag: Þitt orð og andi).
Komin er heilög hátíðin,
frá hástól Guðs, með
gleðiboðskapinn.
Frelsarinn er fæddur,
fögnuðurinn ljómar.
Krafti Guðs í klæddur
kærleiksröddin hljómar:
Heilög, heilög jól.
Æ — þá varð hljótt í hugans
rót,
er hjörtu tóku Frelsaranum
mót.
Ljósið skýin skrýðir,
skrúðann dýrðin hefur.
Birtust englar blíðir.
Barnið Guð oss gefur.
Heilög, heilög jól.
Sjálfsævisaga . .
Framhald af bls. 4
séra B. B. Jónsson á ferð í
Chicago og gifti okkur. Við
fengum íbúð þar sem ég vann
og konan vann líka stöðugt.
Um vorið 1907 útskrifaðist ég
af læknaskólanum og sama
vorið tók ég próf í læknis-
fræði undir umsjón heilbrigð-
ismálastjórnarinnar í ríkinu
Illinois; þar útskrifaðist ásamt
mér einn annar íslendingur,
það var Dr. Hrefna Finnboga-
dóttir. — Ég leigði mér lækn-
ingastofu, en fékk sama sem
ekkert að gera. Við fluttumst
því norður til Canada, þar
varð ég aftur að taka próf og
að því loknu settumst við að
í Vatnabyggðunum; þar var
nóg að gera. Við vorum þar
þangað til 1914. Þá réðist ég
sem ritstjóri að blaðinu Lög-
bergi og var við það í hálft
þriðja ár, en var sagt upp
þeirri stöðu vegna þess að ég
var' eindreginn á móti her-
skyldunni árið 1917. Þá var
stofnað blaðið Voröld og var
ég ritstjóri hennar þann tíma
sem hún lifði, eða rúmlega
tvö ár. Þá byrjaði ég aftur á
lækningum og hef stundað
þær síðan — eða rúmlega 30
ár. Árið 1934 stofnaði Þjóð-
ræknisfélagið unglingablaðið
Baldursbrá og gaf það út
þangað til 1940 eða sex ár. Ég
var ritstjóri þess eins lengi og
það íifði.
Konan mín heitir Halldóra
Þorbergsdóttir Fjeldsted, —
bróðurdóttir Andrésar á Hvít-
árvöllum. Hún hefir verið mér
ekki einungis örugg stoð og
stytta, heldur einnig samhugs-
andi aðstoð við margt það,
sem ég hefi skrifað og ort og
oft bent mér á ýmislegt sem
í ljómann ganga lömbin hans,
er leiddi þau að jötu
Frelsarans.
Mállaus skepnan mátti
mestu lotning sýna,
alls staðar því átti
eilíft ljós að skíha
Heilög, heilög jól.
Ingibjörg Guðmundsson 1956
betur mætti fara. Við eigum
tvær dætur: Málmfríði Sigríði
og Svanhvít Guðbjörgu. Sú
fyrrnefnda er útskrifaður
kennari og gegndi þeirri stöðu
í nokkur ár; hún er líka út-
skrifuð frá Toronto-háskólan-
um í mannfélags umbótum
(Social welfare) og hefir stöðu
við það sem aðstoðar starfs-
kona þeirra lækna í Ottawa,
sem umsjón hafa með heilsu-
biluðum heimkomnum her-
mönnum og fjölskyldum
þeirra. En Svanhvít er út-
skrifuð í lögfræði og vann
nokkur ár hjá Ottawastjórn-
inni í verkamáladeildinni;
hún er gift hérlendum manni,
sem er embættismaður í heil-
brigðismáladeildinni í Ottawa.
Þær eru því báðar í Ottawa.
Maður nokkur var kærður
fyrir að hafa stolið klukku, en
eftir þjark og þóf í réttinum
fékk lögfræðingur hans hann
loks sýknaðan af ákærunni.
Bómarinn kvaddi sér hljóðs
og mælti:
— Maðurinn er sýkn saka.
Sá ákærði spratt þá úr sæti
sínu og spurði áfjáður:
— Þýðir það, að ég megi
halda klukkunni?
☆ >
Danski presturinn og rit-
höfundurinn, Kaj Munk, sagði
einu sinni í ræðu er hann hélt
í stríðinu:
— Mitt álit er, að hver sem
lýgur, eigi skilið að fá staur-
fót.
Daginn eftir var hann tek-
inn fastur af Gestapo-mönn-
um og spurður eftirfarandi:
— Veiztu ekki, að Goebels
hefur staurfót?
— Jú, veit ég það, svaraði
presturinn, — en ég vissi ekki
að hann væri lygari.
☆
— Ég sá í gær, að maðurinn
yðar er búinn að kaupa sér
ný föt.
— Vitleysa, það var nýr
maður.
Longer, lower and more graceful looking, the 1957 Pontiac is described as the “surprise package” ot
the automotive year. Oífered in six series, with a wide range of six and eight-cylinder power teams,
including a 283 h.p. engine with fuel injection, Pontiac for 1957 has a new long-low hood styling with
a broad integrated front bumper and grille. Á brand new range of brilliant interiors is also avail-
able. Up front, Pontiac’s steering wheel and instrument panel are freshly restyled. The steering
wheel features clean-cut functional lines of “safety-scoop” styling. Shown above is a Laurentian
two-door convertible.