Lögberg - 03.01.1957, Blaðsíða 6

6
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
„Ég var bara að segja Þórði það, sem Helga á
Hóli sagði um hann, að hann hefði verið meiri
auminginn að láta Dodda taka Línu frá sér , sagði
Dísa og skellihló. „Þú hefðir átt að sjá, hvað hann
roðnaði".
. „Ég er ekki hissa, þó að Borghildur ræki þig
út fyrst þú ruglaðir svona“, sagði Anna ávítandi.
„Það er einkennilegt að þú skulir aldrei geta
komið friðsamlega fram við heimilisfólkið. Þú
gætir þó tekið Jakob til fyrirmyndar. Ekki er
hann að stríða og þrátta við það eins og þú“.
„Hánn þarf heldur ekki að borga fyrir sig.
Það eru allir svo góðir við hann vegna þess að
hann er ríkur bóndasonur, en ég er bara fátækt
tökubarn“.
„Það er bara af því að hann er og hefur alltaf
verið góður drengur".
Nú kom Jón inn ferðbúinn, Dísa færði sig
fast að fóstru sinni og spurði forvitin: „Hvert
ætlarðu, mamma? Ég fer líka“.
Anna reyndi að gefa henni vísbendingu um
að þegja, en hún varð bara enn nærgöngulli:
„Segðu mér það, mamma. Ég skal engum segja
það“.
„Láttu ekki svona, krakki“, sagði Anna
óþolinmóð og ýtti henni frá sér.
„Þú verður að segja mér það fyrst“.
„Hvað er þetta, D'ísa“, sagði Jón höstugur.
„Þú ert þó líklega ekki farin að verða óhlýðin við
hana fóstru þína!“
„Ég verð ekki eftir hér, ef hún fer“, vældi
Dísa um leið og hún þokaðist fram úr húsinu.
Anna stóð á öndinni af óþolinmæði. Ætlaði
nú stelpan að koma öllu upp með blaðrinu í sér
eins og hún var vön? Það mátti aldrei sleppa orði
við hana. En Jón hafði víst ekkert hlustað eftir
því, sem Dísa var að suða um. Hann gekk til konu
sinnar brosandi og sagði: „Hvernig er höfuðverk-
urinn og skapsmunirnir, góða? Svolítið betri,
vona ég“. Hún sneri andlitinu að glugganum og
svaraði engu. „Hefur Dísa þreytt þig svona, vina
mín?“
„Nei, langt frá“, anzaði hún án þess að líta við.
„Er þá sökin hjá mér núna rétt einu sinni?“
spurði hann rétt við eyra hennar. Hún fann
hlýjan andardrátt hans á andliti sínu.
„Það er víst nær að geta þess til“, sagði hún
kuldalega.
„Hvaða skammir hef ég nú gert af mér?
Segðu mér það fljótt, svo að ég geti reynt að bera
það af mér eða bæta fyrir það, en vertu fáorð,
góða. Ég boðaði til fundar kl. 12, en nú er hún
farin að ganga í 11, svo að ég hef nauman tíma“.
Hún hló gremjulega. „Blessaður vertu ekki að
tefja þig með því að hlusta á mig. Þegar þú kemur
heim, skaltu fá skýringu á því, sem veldur mér
ógleði“.
„En því ekki að segja mér það núna, svo að
við getum skilið sátt. Mér líður alltaf hálf illa,
þegar ég veit af þér óánægðri h§ima“, sagði hann
blíðmáll.
„Það er ósköp líklegt", svaraði hún jafnfálát
og áður.
„Jæja, það hlýtur að vera eitthvað, sem tekur
langan tíma að útskýra. Þú lofar mér þó vonandi
að Kyssa þig, þó að þú sért reið“.
Hún sneri sér að honum og tók á móti kveðju-
kossinum.
„Vertu sæl, góða. Þú ætlar að segja mér til
syndanna, þegar ég kem aftur. Það Verður ekki
fyrr en undir háttatíma. Við vökum þá í nótt og
jögumst og sofum svo vel út í fyrramálið", sagði
hann og fór fram brosleitur yfir þessu lítilfjörlega
missætti, sem hann þóttist viss um að yrði gleymt,
þegar hann kæmi heim aftur.
Önnu var þungt um andardráttinn og augu
hennar fylltust tárum, en svo setti að henni óstöðv-
andi hláturkast. Þá kom Dísa inn aftur.
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 3. JANÚAR 1957
*
„Því ertu að hlæja, mamma? Segðu mér nú,
hvert þú ætlar að fara“.
„Þú mátt þá engum segja það, flónið þitt“,
sagði Anna og hláturinn stöðvaðist. „Ég ætla
vestur á land, þagað sem hún frú Matthildur á
heima. Þar fæ ég mér íbúð og svo kemur Jakob
til mín, þegar hann kemur af skólanum í vor, —
og þú líka, ef þú vilt heldur vera hjá mér en hérna.
En þetta máttu engum segja“.
„Nei, ég skal engum segja það“, sagði Dísa
brosandi. „Það verður svei mér gaman“.
Anna fór fram í eldhúsið og reyndi að vera
eins og hún var vön. Þórður og Borghildur voru
þar fyrir. „Veiztu hvort skipið er á Ósnum ennþá,
sem hann Elli var að tala um í gær?“ spurði hún
Þórð.
„Já, það fer víst í dag. Er þig farið að langa
til að sjá „kramið“?“ sagði Þórður.
„Já, já. Vertu nú svo góður og legðu á Rauð
minn og farðu með mér ofan eftir. Heldurðu að
þú getir það ekki?“
„Ég býst við því að ég geti það, ef þú getur
farið bráðlega. En þú ert þó líklega ekki að hugsa
um að fara með skipinu?" spurði hann.
„Það er ekki gott að segja, hvað manni dettur
í hug, en fyrst og fremst er ég að hugsa um að
komast í „kramið“ nógu snemma", sagði hún með
u ppgerðarhlátri.
„Það verður varla tekið upp í dag“, sagði
Þórður og athugaði húsmóður sína tortrygginn á
svip.
„Þá gisti ég bara niður frá. Þú reynir að vera
'fljótur að verða ferðbúinn. Ég skal ekki láta standa
á mér“, sagði hún og flýtti sér inn í hjónahúsið.
Borghildur kom á hæla henni og aflæsti hús-
inu, því að hún vissi að Dísa myndi koma á eftir
sér, ef hún gæti það. „Hvaða ferðalag er það, sem
þú ætlar að leggja út í, Anna mín?“ spurði hún.
„Ég þykist sjá á öllu, að eitthvað býr undir þessu“.
„Það er nú bara svoleiðis, Borghildur mín,
að ég er að fara alfarin héðan af þessu heimili.
Ég fer vestur á Breiðasand til frú Matthildar. Ég
vona að hún taki vel á móti mér og skjóti yfir
mig skjólshúsi", svaraði Anna og kepptist við að
rekja upp flétturnar og greiða úr þeim, því að
nú varð að hafa hraðann á, svo að Þórður þyrfti
ekki að bíða.
„Hvað hefur eiginlega komið fyrir?“ spurði
Borghildur.
„Bara það að ég er nú alveg orðin uppgefin á
að búa saman við manninn minn — hefði átt að
vera farin frá honum fyrir löngu. Þvílík ósköp,
hvernig sá maður hefur hagað sér. Ég er nú nýlega
búin að uppgötva það, að hann á hálffullorðinn
son í Ameríku, svo að Lína hefur víst ekki verið
sú fyrsta, sem hann hefur haft kynni af utan hjá.
Það getur engin manneskja þolað annað eins og
þetta — að hugsa sér að hafa búið saman við
hann öll þessi ár“.
„Er þetta nú ekki einhver slúðursaga?" spurði
Borghildur.
„Nei, það er hvorki slúðursaga eða ímyndun.
Ég las sjálf mörg bréf frá syni hans í Ameríku“,
sagði Anna fljótmælt. „Þú skalt ekki ætla að ég
sé hálfrugluð, en þú horfir á mig ekkert ólíkt því
að þú óttist það. Ég las þetta með mínum eigin
augum“.
„En þetta er nú orðið svo gamalt, að það er
næstum eins og grasigróna sagan, sem þú varst
að segja mér frá einu sinni. Kannske ertu nú alveg
búin að gleyma henni?“ sagði Borghildur rólega.
„Ónei, henni gleymi ég aldrei. Það var hún,
sem sýndi mér hvað mennirnir eru andstyggilegir
og hún gerðist eipmitt hér á þessum bæ — og
hefur víst endurtekið sig nokkrum sinnum síðan“,
svaraði Anna. Henni gramdist, hvað Borghildi
brá lítið við þessar fréttir. „Hvað hefðir þú gert í
mínum sporum annað en farið í burtu? Þú hefðir
ekki getað búið saman við annan eins svikara".
„Hvað ertu að bera þetta undir minn dóm,
piparkerlinguna", sagði Borghildur og brosti
kuldalega. „En ég hefði, held ég, hugsað mig betur
um en þú ætlar að gera. Allir vita þó, hverju þeir
sleppa, en ekki hvað þeir hreppa. Þú flýðir einu
sinni áður til Matthildar vinkonu þinnar og mig
minnir, að þér fyndist hún heldur skilningssljó
og kaldgeðja við þig. Þið hjónin eruð nú búin að
búa saman í nær tuttugu ár eða lengur síðan
þetta kom fyrir. Sjálfsagt hefur þú verið leynd
því vegna þess, að þú varst viðkvæm og veikluð
og hefðir ekki getað þolað það“.
„Veiztu hvað er langt síðan? Það er engu
líkara en þér sé þetta ekki með öllu ókunnugt",
sagði Anna.
„Sagirðu ekki að hann væri hálffullorðinn?“
„Jú, víst sagði ég það“.
„Kannske hefur drengurinn fæðzt áður en Jón
varð maðurinn þinn, góða mín. Vertu nú ekki of
fljótráð. Hefur ykkur hjónunum talazt svo til að
þú færir burtu?“
„Ég hef ekki minnzt á það einu orði við hann,
heldur ætla ég að vera farin og komin út á sjó,
þegar hann kemur aftur heim. Kannske getur
honum orðið álíka innanbrjósts og mér núna, þó
að ég viti það ekki. Kannske er honum alveg sama,
þó að hann sjái mig aldrei aftur. Ég hef víst verið
eins og hvert annað stofustáss, sem hann hefur
dáðst að, en svo ekki meira. 1 drykkjudraslinu
hefur svo hver sem honum þóknaðist verið ástmey
hans. Svívirðilegt!“
„Þú ert nú nokkuð hörð í dómum, Anna mín.
Hann hefur þó verið góður við þig, þó að þetta
hafi hent hann, aumingja manninn“, reyndi Borg-
hildur að malda í móinn. „Við skulum tala við
hana Þóru í Hvammi. Þú hefur nú alltaf farið
eftir því, sem hún hefur ráðlagt þér. Ég skal koma
með þér út fetir“.
„Ó, það þýðir ekki neitt. Henni finnst allt gott,
sem Jón gerir. Ég man hvað hún sagði einu sinni,
að hún hefði fyrirgefið honum, þótt hann hefði
tekið fram hjá sér á hverju ári — en svo sagðist
hún nú ekki hafa talað í alvöru. Nei, ég get ekki
séð neina aðra lausn á þessu en að fara burtu,
þó að ég viti að ég ég geti aldrei gleymt dalnum
og Nautaflötum“.
Borghildur var algerlega ráðalaust. „Þú hefur
aldrei komið á sjó fyrr. Ef þú yrðir nú sjóveik,
myndir þú iðrast eftir að hafa farið þetta“, sagði
hún.
„Það er víst engin hætta á því í þessu logni,
sem nú er á degi hverjum“, anzaði Anna og
kepptist við að klæða sig í upphlutinn.
„Það er nú stundum fljótt að breytast tíðar-
farið. Ekki ertu nú lent hjá Matthildi vinkonu
.þinni um leið og þú stígur á skipið. Ég held að
þú íhugir þetta ekki nógu vel. Svo er líka þetta
heimili — ekki dettur mér í hug að stjórna því
nema til vorsins".
„En hvernig þú lætur, manneskja, eins og það
verði að nokkru leyti erfiðara fyrir þið, þó að ég
fari. Það ert þú, sem ert heimilinu allt, en ég
ekkert. Náttúrlega verður það eins og það hefur
verið“.
„Nei, ég gef það allt frá mér. Ég lofaði mömmu
þinni því á deyjanda degi að hjálpa þér, en ef þú
ferð er ég laus við það loforð og get farið að hafa
það náðugt. Jóni verður engin skotaskuld úr því
að fá sér bústýru, vona ég, en ég sit við að spinna
eins og Sigga okkar gerði á sínum tíma“, sagði
Borghildur.
„En nú skal ég segja þér, hvað mér hefur
dottið í hug“, sagði Anna. „Ég ætla að fá mér
leigupláss þarna fyrir vestan og hafa Jakob hjá
mér. Náttúrlega kemurðu á eftir mér í vor, því
að erfiðast af öllu er að kveðja þig og Lísibetu
litlu“.
Borghildur hristi höfuðið: „Það verður svo
lítið, sem þú hefur að gera þar, að þú þarft ekki
minftar hjálpar við. Mér hefur aldrei dottið í hug
að fara frá Nautaflötum, enda geri ég það áreiðan-
lega ekki, nema ég verði flutt á eitthvert sjúkra-
hús“.
„En ef Jón hættir að búa í vor?“
„Hættir að búa!“ tók Borghildur upp eftir
henni. „Hvernig dettur þér annað eins í hug?“
„Ég sé ekki hvernig hann getur búið, ef þú
hættir að hugsa um heimilið eða ferð héðan eins
og ég og Jakob“.
„Ég yfirgef hann aldrei“, sagði Borghildur og
lagði áherzlu á seinasta orðið. „Hann hefur alltaf
verið mér góður — svo góður, að þó að ég hefði
verið móðir hans hefði hann tæplega getað verið
mér betri, og það veit ég að hann verður meðan
ég lifi“.