Lögberg - 07.02.1957, Blaðsíða 2
2
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 7. FEBRÚAR 1957
Fréttir fró starfsemi S. Þ. janúar 1957
SAMANLAGÐUR FISKAFLI HEIMSINS HEFUR AUKIST
UM 40% SÍÐUSTU 7 ÁRIN
Japan í broddi fylkingar sem fiskveiðaþjóð hvað fiskmagn
snertir. — Danmörk hefur fjórfaldað fiskveiðar sínar
síðan 1938 og vel það.
Heildarfiskafli heimsins
hefur aukizt rúm 40% síðan
1948, segir í “Yearbook of
Fishery Statistics,” sem FAO,
matvæla- og landbúnaðar-
stofnun S. Þ. gefur út. Sam-
kvæmt árbókinni var aflinn
27,7 miljónir smál. 1955 á
móti 19,4 milj. smál. 1948.
1 þessari síðustu útgáfu ár-
bókarinnar eru 72 hagfræði-
legar töflur frá yfir 150 lönd-
um og svæðum. Sundurliðuð
yfirlit eru frá 73 löndum.
Lönd þessi veiða samanlagt
75% af öllum fiskafla heims-
ins.
Japan er augljóslega í
broddi fylkingar sem fisk-
veiðaþjóð. Á árinu 1948 land-
aði japanski fiskveiðaflotinn
um 2.43 milj. smál. 1955 hafði
tala þessi hækkað upp í 4,72
milj. smál. — eða 2 meira en
Bandaríkin, næststærsta fisk-
veiðaland heimsins, sem
veiddi 2,68 milj. smál. fiskjar
1955 (í þessari töflu er inni-
falinn afli Alaska). Sam-
kvæmt opinberum hagskýrsl-
um Sovétríkjanna verða þau 3.
landið í röðinni með 2,5 milj.
smálesta.
Fiskveiðar Norðurlanda
í árbókinni er vitnað í kín-
verskar hagfræðilegar upp-
lýsingar, sem bera með sér,
að á árinu 1955 var landað 2
milj. smál. af fiski á ströndum
Kína. Kína er því f jórða land-
ið í röð hinna mestu fiskveiða-
þjóða. Meðal landa með yfir
1 milj. smál. afla 1955 getur í
árbókinni um Noreg (1.867.700)
og Stóra-Bretland (1,099.700).
Um Norðurlöndin eru í ár-
bókinni eftirfarandi tölur í
smálestum:
Danmörk (án Grænlands)
Færeyjar
ísland
Noregur
Svíþjóð
Nokkrar aðrar tölur frá
Evrópu: Það eru ekki miklar
breytingar á fiskveiðamagni
Frakklands og Stóra-Bret-
lands á árinu 1955 í saman-
burði við 1938. Afli Frakk-
lands 1955 var 522.700 smál.
(1938: 530.000) og Stóra-Bret-
lands 1.099.700 (1938:1.197.800).
1 báðum íöndum er því um að
ræða nokkura afturför frá því
fyrir stríð. Öðru vísi erum
Vestur-Þýzkaland. Árið 1938
Afríka »
N or ður-Amer íka
Mið- og Suður-Ameríka
Asía
Evrópa
Kyrrahafssvæðið
Sovétríkin
Rúmur helmingur farþega-
flugvélanna, sem flugu yfir
Norður-Atlantshafið síðastlið-
ið sumar, varð fyrir ferða-
truflunum, og bráðnauðsyn-
legt er, að öll lönd, sem hafa
vélar í áætlunarflugi yfir
Atlantshafið, reyni í samein-
ingu að ráða bót á þessu
vandamáli eins fljótt og verða
má.
Að þessari niðurstöðu komst
ICAO — stofnun S. Þ. um
farþegaflug — að, að lokinni
sérfræðingaráðstefnu á aðal-
setri Alþjóðastofnunarinnar í
Montreal. Sérfræðinganefnd-
ina skipaði ráð ICAO (fram-
kvæmdaráð stofnunarinnar)
/1938 1948 1955
97.100 225.900 425.300
63.000 92.300 105.600
274.300 478.100 480.300
1.152.500 1.504.000 1.867.700
129.200 193.900 200.000
veiddu þýzkir fiskimenn (hér
er meðtalið Austur-Þýzkaland
og aðrir hlutaar landsins, eins
og það var fyrir stríð) 776.500
smál. Þetta samsvarar hér um
bil nákvæmlega því, sem
veslur-þýzkir fiskimenn einir
öfluðu 1955: 776.900 smál.
Samanburður á aflatölu
hverrar heimsálfu fyrir sig
(Sovétríkin þó talin sérstak-
lega) ber með sér eftirfarandi:
1938 1955
440.000 1.620.000
3.150.000 3.800.000
230.000 760.000
9.350.000 11.280.000
9.350.000 7.650.000
80.000 110.000
1.520.000 2.500.000
að tilhlutun ársfundar ICAO í
Caracas, höfuðborg Venezuela,
í jún 1956. Verkefni nefndar-
innar hafa verið rannsóknir á
því, hverjar endurbætur væru
nauðsynlegar á sviði flugum-
ferða næstu fimm árin.
84 flug á sólarhring yfir
Norður-Atlantshaf
Nefndin fullyrðir, að leiðin
yfir NorðurAtlantshafið sé
eigi aðeins langmest notaða
flugleiðin yfir heimshöfin
heldur yfirleitt ein allra fjöl-
farnasta flugumferðaleiðin í
heimi. Ár frá ári hefur tala
farþegaflugferða aukizt á
þessari leið. 1949 voru farnar
10.510 flugferðir aðra leiðina
yfir Norður-Atlantshafið —
(syðri leiðin um Azoreyjur—
Bermuda ekki meðtalin, en
flugtíðleiki þeirrar leiðar er
um 20% af tölu flugferða
nyrðri leiðarinnar), en tala
þessi hefur hækkað eins og
hér segir 5 árin þar á eftir:
10.615, 10.809, 12.890, 14.702 og
16.750. Á árinu 1955, en það er
síðasta árið, sem skýrslur um
flugferðir ná til, voru farnar
19.749 fliigferðir aðra leiðina
yfir Norður-Atlantshaf (um
syðri leiðina 1.805, eða samtals
21.554).
Sé miðað við árið 1955 var
meðaltal flugferða á norður-
leiðinni yfir árið um 54 ferðir
á sólarhring.^ Yfir þrjá mestu
umferðamánuðina — júlí, á-
gúst og september — var
meðaltalið 70 flugferðir á
sólarhring yfir Norður-Atlants
hafið. Hagfræðilegar bráða-
birgðaupplýsingar bera með
sér, að tölur þessar hafa hækk-
að um 20% á árinu 1956, og
að meðaltalið greinda þrjá
mánuði það ár var 84 ferðir
yfir Norður-Atlantshafið á
sólarhring.
Til samanburðar skal upp-
lýst, að yfir sumarmánuðina
1956 voru t. d. aðeins farnar
20 flugferðir á sólarhring á
alþjóðaflugleiðunum yfir
Kyrrahafið frá Bandaríkjun-
um til Honolulu og 7 ferðir á
dag til Japan. Sérfræðingar
álíta sennilegt, að fjölgun flug
ferða um Norður-Atlantshafið
haldi áfram að minnsta kosti
næstu árin, og áætla 120—130
flugferðir á dag árið 1959.
Margar áæilunarvélar
án úivarpssambands
Eins og sagt var áður, hafa
rannsóknir nefndarinnar leitt
í ljós, að yfir helmingur áætl-
unarflugvélanna, sem flugu
Norður-Atlantshafið síðast-
liðið sumar, urðu fyrir erfið-
leikum á einn eða annan hátt,
,sem ekki snertu flugvélarnar
sjálfar, en skýra má í fæstum
orðum með óviðráðanlegu
annríki ílugþjónuslunnar á
þessar leið.
40% flugvélanna gátu ekki
fengið leyfi til flugs í þeirri
hæð, sem óskað var, eða urðu
að breyta áætlunum sínum
eftir að farið var af stað vegna
nýrra fyrirmæla flugþjónust-
unnar á jörðinni. 20% af vél-
unum seinkaði af því, að þær
urðu að bíða eftir leyfi flug-
vallanna til brottferðar. Bið-
tími fjórða hluta vélanna, sem
seinkaði vegna þrengsla á
flugvöllum, varð að meðaltali
stundarfjórðungur.
AÍvarlegs eðlis eru upplýs-
ingarnar um, að 15% af
þeim áætlunarflugvélum, sem
vegna lofttruflana voru án
sambands við útvarpsstöðvar
á jörðinni, hafa verið sam-
bandslausar 1—2 klukku-
stundir. Vegna þessarar vönt-
unar á útvarpssambandi var
á tímabilinu frá júní til ágúst
1956 44 sinnum gefið slysa-
og leitarmerki á Gander-flug-
velli. Ekkert var þó að vélun-
um, en merkin eru ævinlega
gefin, þegar flugvél hefir ver-
ið án sambands við eftirlits-
þjónustuna á jörðinni um á-
kveðinn tíma. Nóttina milli 10.
og 11. nóvember voru slík
merki gefin 14 sinnum á
Gander-flugvelli. ICAOnefnd-
in bendir í þessu sambandi á
þau áhrif, sem „fölsku“ slysa-
merkin hafi á björgunar-
mennina, og þann óþarfa
kostnað, sem af þeim leiði.
Tillaga sérfræðinganna
Sérfræðinganefndin ber því
fram ýmissar tillögur tækni-
legs efnis til endurskipunar og
leggur áherzlu ár hve þýðing-
armikið sé, að breytingar til
bóta verði gerðar hið allra
bráðasta. Nefndin leggur m. a.
til, að ultrastuttbylgjustöðvar
verði notaðar miklu meira en
áður, enda fái lofttruflanir
minna á þær. Nenfdin stingur
upp á, að lönd þau, sem hafa
hagsmuna að gæta í þessu
sambandi, kosti sameiginlega
byggingu sendistöðva þeirra,
sem koma þarf upp á Græn-
landi og íslandi. Lagt er til,
að sams konar sendistöðvar
verði reistar á Englandi eða
Irlandi og New Foundland.
Sérfræðinganefndin áætlar, að
stofnkostnaður verði sem hér
segir (áætlaður reksturskostn-
aður á ári tilfærður í sviga):
Grænland 901.880 dollarar
(63.500 dollarar), ísland 789.880
(57.500), New Foundland 428.-
300 (38.000) og England—
írland 320.300 (39.500).
Netfndin bendir á, að á
Grænlandi sé aðeins hægt að
vinna að bygingu sendistöðv-
anna yfir hásumarið, og sé
ekki hafizt handa snemma á
sumri komanda, verði að
fresta framkvæmdum til 1958.
Það er því mjög mikilsver^,
að lönd þau, sem hafa áhuga
á máli þessd, komi sér saman
um kostnaðinn sem allra fyrst.
S. Þ.-fréííir í fáum orðum
Ný S. Þ.-frímerki. Nýlega
hafa S. Þ. gefið út frímerki,
sem sýnir atriði í starfi
WMO — Alþjóðaveðurathug-
anastofnunarinnar. 8. apríl var
gefið út frímerki, sem gefur
hugmynd um starfssvið lög-
regluliðs S. Þ. Sameinuðu
þjóðirnar gefa út sérstök frí-
merki 24. október og 10. des-
ember í sambandi við S. Þ.-
daginn og mannrétindadaginn.
Alþ j óðasamvinnumáiastof n-
unin — ILO — hefur gefið út
nýjan bækling um starfsemi
sína. Bæklingurinn ber með
sér, að í lok ársins hafði stofn-
unin sent út 650 aðstoðarsér-
fræðingá í tækni og veitt 1375
styrki löndum, sem efnahags-
lega standa öðrum að baki.
Með náms- og vinnudvölum í
iðnaðarlöndum höfðu 800
verkamenn og verkstjórar
fengið tækifæri til að afla sér
sérþekkingar.
ísienzkur bókasafnari
kaupir merkilegt afrit
af Jónsbók í Danmörk
Afritið er frá 1645, og hefir
verði í brezku einkabókasafni
Kaupmannahöfn: íslenzkur
bóka^afnari hefir keypt verð-
mætt handrit af Branners
Bibliofile Antikvariat-bóka-
verzlun hér í Kaupmanna-
höfn, en verzlunin hafði ný-
lega útvegað handrit þetta frá
Bretlandi þar sem það hafði
verið í einkaeign. Hér er um
að ræða fallegt afrit af Jóns-
bók, gert af Guðmundi Jóns-
syni árið 1645. Það er úr bóka-
safni Jóns Árnasonar, sem
selt var á uppboði í Kaup-
mannahöfn árið 1777, en lenti
þá til Bretlands og hefir síðan
verið þar í einkabókasafni.
Bókin er 65 kálfskinnsblöð,
hálf bundin, og er prýdd með
hyrningum og upphafsstöfum
með dýrum og fígúrum, sem
minna mjög á írska skreyt-
ingalist frá löngu liðinni tíð.
Ekki er verð handritsins upp-
gefið, en talið að hér sé um
verðmætt handrit að ræða. —
Ekki er kunnugt, hver hinn
íslenzki bókasafnari er.
—TÍMINN, 5. janúar
Undrun
— Mig langar til þess að
koma konunni minni á óvart
og gefa henni eitthvað fallegt
á afmælisdeginum hennar.
— Þá skaltu gefa henni ná-
kvæmlega það sem hún óskar
sér.
ORtmvs
M.D. 388
BÆTA VERÐUR ÖRYGGISÞJÓNUSTU FLUGFERÐA
UM ATLANTSHAFIÐ
Athyglisverð skýrsla Alþjóðasíofnunarinnar um farþegaflug,
þar sem gerð er tillaga um byggingu ultrastuttbylgjustöðva
á Grænlandi og íslandi