Lögberg - 14.03.1957, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 14. MARZ 1957
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
„Ja, nú er ég hissa. Hvaðan úr ósköpunum
kemurðu, Anna mín? Vertu velkomin!“ byrjaði
hún og heilsaði henni með kossi.
„Ég kem úr sjóferð", var það eina, sem Anna
sagði.
„Jón fór héðan í morgun heimleiðis. Hann er
búinn að leita að þér all staðar, sem honum hefur
dottið í hug. Það hafa flestir talið þig horfna
héðan fyrir fullt og allt. Því léztu ekkert til þín
heyra, góða mín?“
„Ég kom með vélbát frá Stapavík. Þar hef ég
verið. Ég fann það á mér, að ég þyldi ekki sjó-
ferðina og fór þar í land — og svo var síminn í
ólagi og ég lasin“.
„Góða, fáðu þér sæti. Þú hlýtur áð vera þreytt,
kannske sjóveik. Náttúrlega hefurðu verið lasin.
Það er auðséð á þér. Jóna mín, komdu með kaffi
inn til okkar“. Hún færði önnu úr kápunni. „Það
var gott að þú fórst ekki alla leið vestur til Matt-
hildar. Hún á víst ósköp erfitt“, hélt frúin áfram.
„Það er sagt að hún sé orðin tággrönn og farin
að hærast. Hann er víst ósköp erfiður sjúklingur,
hann Kristján, eins og maður getur ímyndað sér,
sem þekktu hann. Matthildur hefði víst ekki mikið
getað skemmt þér, þó að þú hefðir komizt til
hennar“.
„Aumingja Matthildur!" andvarpaði Anna.
„Ósköp er að heyra þetta“. >
„Ójá“, sagði frúin, „en samt kenni ég nú meira
í brjósti um heimilisfólkið á Nautafltöum en hana.
Mikið ósköp hlýtur því að hafa liðið illa allan
þennan tíma að heyra ekkert frá þér. Það verður
að senda einhvern fram eftir“.
„Það veit um mig núna“, flýtti Anna sér að
segja. Hún fann ásökun í málrómi og augnaráði
frúarinnar og svona bjóst hún við að allir myndu
líta til sín, enda var ekki laust við að samvizkan
' segði henni, að hún hefði ekki hagað sér rétt og
skynsamlega. „Þórður er með mér og fer heim
strax, en ég var að hugsa um að biðja þig að lofa
mér að hvíla mig hérna hjá þér“.
„Já, sjálfsagt. Nú skil ég, þú hefur skrifað
eftir að Jón fór vestur“.
Jóna kom nú inn með kaffið og Anna losnaði
við að gefa fleiri skýringar, enda langaði hana
ekkert til þess.
„Ó, hvað það er dásamlegt að finna kaffi-ilm-
inn“, sagði Anna með uppgerðarbrosi. Hún var
ekki nema hálfnuð úr bollanum, þegar stúlkan
ðpnaði hurðina og sagði, að hér væri maður, sem
vildi finna hana að máli. Þórður stóð á eldhús-
gólfinu.
„Hvernig hefurðu það eftir sjóferðina?" spurði
hann.
„Mér líður vel, en lengra ætla ég nú samt
ekki í bili“, sagði hún.
„Þú gætir fengið að sitja á sleða fram eftir..
Þær eru hér dalakonurnar að gramsa í „kraminu".
„Er Þóra hér?“
„Ekki hef ég séð hana“, sagði hann, en svo
bætti hann við: „Heldurðu að þú verðir ekki sam-
ferða lengur?“
„Nei, það ætla ég ekki að verða“.
Þórður rétti henni hendina og sagði: „Þú biður
líklega að heilsa".
„Já, ég bið að heilsa öllum. Þakka þér fyrir
alla fyrirhöfnina mín vegna, Þórður. Samt veit ég
ekki, hvort ég á að gleðjast eða hryggjast yfir því
að vera komin heim til kunningjanna", sagði hún.
„Ég vona að þetta endi vel“, sagði hann og
flýtti sér burtu.
„Hann hefði átt að fá sér kaffi“, sagði frú
Svanfríður. „Ég ætlaði að bjóða honum það, en
þá var hann farinn".
„Hann hefur drukkið kaffi hjá Sigga“, sagði
Anna og bætti svo við: „Kannske hef ég verið
heimsk að fara ekki með honum alla leið“.
„Er þetta nú nokkurt, vit!“ sgaði frúin. „Þú
verður nú líklega að jafn^ þig eftir ferðavolkið.
Svo er komið undir sólsetur og kalt fram í dalnum.
Nei, þú verður nú hjá mér í nótt“. Nú var öll
ásökun horfin úr málrómi hennar. Þar var sama
hlýjan og ástúðin og vanalega. Það yrði gott að
hvíla sig hjá slíkri konu.
Hlíf á Ásólfsstöðum gekk í veginn fyrir Þórð,
þegar hann kom frá því að kveðja húsmóður sína,
og heilsaði honum. Helga á Hóli kjagaði á eftir
henni, en var seinni á fæti. „Hvaðan kemurðu með
Önnu?“ spurði Hlíf. „Hvar hefur hún falið sig,
manneskjan?"
„Hún var hérna vestur í Borgarsveitinni. Hún
hefur verið lasin“, sagði Þórður, kvaddi og fór
áður en Helga gæti heilsað honum.
„Það er aldrei kast á Þórði“, másaði llelga,
„hann ætlar nú kannske ekki að tala of mikið
núna. Hvar sagði hann að hún hefði eiginlega
verið?“
„Hérna skammt fyrir vestan. Hún hafði verið
lasin“, svaraði/Hlíf.
„ójá, hvað skyldi maður heyra næst?“ sagði
Helga og glotti háðslega. „Nú hefur hún fengið
eitt vitleysisflogið enn. Líklega séð Jón fara heim
að Jarðbrú eitthvert kvöldið og ekki þolað meira".
„Gerir hann það stundum?“ spurði Hlíf og
brosti ánægjulega.
„O, ætli það geti ekki skeð“, sagði Helgal
íbyggin.
„Þau segja annað hjónin á Hjalja — álíta að
hann komi þangað aldrei“, sagði Hlíf.
„Nú, jæja, jæja, ekki skal það fréttast eftir
mér, þó að mér sýnist annað. Ég hef líklega eitt-
hvað lakari sjón“, sagði Helga.
Erlendur kom nú út úr búðinni með kassa í
annarri hendinni, en hnakktösku og stóran böggul
undir hinni og skimaði kringum sig eftir konu
sinni. „Nú, þarna eruð þið“, kallaði hann, „það
væri víst ekkert óráð að fara að hugsa til heim-
ferðar, ef þið ætlið að ná háttum, nema þú eigir
eftir að kaupa ofurlítið meira af bölvuðu
„kraminu“.“
„Nei, ég er búin að verzla það, sem ég ætla
mér. Það er ekki svo oft, sem ég fer í kaupstaðinn,
að þú þurfir að vera úfinn, karlinn minn“, sagði
Helga. „En nú get ég sagt þér fréttir, ef þú ert
ekki búinn að heyra þær — Anna Friðriksdóttir
er komin í leitirnar. Ég sagði þetta alltaf, að svo
myndi verða“.
„Nú er hún farin að spássera hér um göturnar
í glaða sólskininu“, sagði, Erlendur og skellihló
drafandi drykkjumannshlátri. „Henni nægir ekki
að grípa í orgelið, þegar farið er að dimma heima
á Nautaflötum, og halda vöku fyrir hundunum.
Hefurðu nú nokkurn tíma heyrt annað eins, Hlíf?“
„Vertu ekki með þessa fjandans vitleysu",
sagði Helga í skipunarróm.
„Nú, varst það ekki þú, sem sagðir þetta eftir
Gróu, góða mín, og ég man ekki betur en að þú
værir farin að hugsa Jóni fyrir einhverri með-
hjálp. Varstu ekki farin að kenna í brjósti um
Dodda?“ skríkti í Erlendi.
„Alltaf getur þú látið eins og bjáni, ef þú
smakkar vín, og aldrei geturðu farið svo í kaup-
staðinn, að þú þambir það ekki í þig. Það er ekki
í fyrsta sinn, sem ég líð fyrir munnferðina á þér“,
sagði Helga og kjagaði burtu, sárgröm yfir mál-
æði hans. „Svona er hann alltaf, ef hann smakkar
vín, sífelld ertni og stríð“, sagði hún við Hlíf.
Náttúrlega var það sannleikur, að Gróa hafði
verið að þvaðra með þetta um hundana og orgelið.
Kannske hafði það borizt í tal heima á Hóli —
hún mundi það nú ekki. En það var þá kannske
ekki beðið með að þvaðra um það. Hvernig gat
hann verið öðruvísi, út af kerlingarvarginum
kominn. En að hún hefði minnzt á Dodda, þ«ð var
nú eins og hver annar uppspuni. Hlíf vissi það
líka, hún sagðist ekki taka mark á svona löguðu
drykkjurausi, bara ef hann færi að komast af stað
heimleiðis. Það færi nú að verða svalur andvarinn
eftir sólarlagið, og svo að eiga eftir að sitja á sleða
alla lelð fram dalinn, það Var kvíðvænlegt.
Það var oft gætt að, hvort ekki sæist til ferða
Þórðar þennan dag. Gróa bjóst ekki við að hann
kæmi fyrr en undir háttatíma, því að þetta væri
svo langt, en samt var hún sífellt að rápa út og
líta fram á Klifið. Engum gat dottið í hug, að
hann kæmi úr gagnstæðri átt. Svo kom Dísa loks-
ins með þær ótrúlegu fréttir, að hann kæmi utan
mýrar, og bætti því við, að hann væri víst orðinn
laglega vitlaus núna.
„En hvað þú getur látið út úr þér, Dísa“,
sagði Gróa. „Hvernig ætti hann að koma úr þeirri
átt og það svona snemma?" Samt skaut hún frá
sér rokknum og fór út. „Ójú, víst er það hann,
Borghildur mín“, sagði hún, þegar hún kom inn
aftur. „Bara að hann komi nú ekki með einhverjar
fréttir, sem slökkvi þennan vonarneista, sem lifn-
aður er í huga manns. Ég fer ekki inn fyrr en hann
er kominn, mér er það bara ómögulegt, hvað sem
spunanum líður. Hann verður varla lengi“. Hún
settist við borðið gegnt Borghildi, sem var að
stoppa í sokka. Hún sá að hönd hennar var óstyrk
og fálmandi. „Þú ert óróleg, Borghildur, og sízt
er það að furða. Þetta er meiri mæðan, en við
hverju er að búast---------“.
Lengri varð ræðan ekki. Þórður kom nú inn
og heilsaði þeim báðum með handabandi.
„Þarna ertu kominn aftur. Ósköp varstu
fljótur. Fórstá ekki alla leið?“ sagði Gróa.
„Hvaða tíðindi segirðu?" sagði Borghildur.
Þórður svaraði öllum spurningunum með því
að skila kveðju frá húsmóðurinni.
„Hamingjunni sé lof“, sagði Borghildur. „Ég
var farin að óttast að þú hefðir ekki séð hana.
Því komstu úr norðri?"
„Ég kom sjóveg að vestan. Anna er niðri á Ós“.
Borghildur gekk til baðstofu.
„Hún lætur nú sjálfsagt ekki bíða að færa
húsbóndanum fréttirnar“, sagði Gróa. „Hvernig
lítur hún annars út, aumingja manneskjan?“ Er
hún eitthvað undarleg núna?“ bætti hún við.
„Ekki sé ég það“, svaraði hann. „Hún héfur
verið lasin og er ósköp útlitsdauf. Að öðru leyti
sé ég ekki að hún hafi breytzt".
„Því ætli hún hafi ekki skrifað? Það hefði
hún þó getað“.
„Ég spurði hana ekkert að því“.
Borghildur kom nú fram ólíkt hressari í bragði
en áður. Það var víst full þörf á að láta ferða-
manninn fá eitthvað að borða.
„Ég hef alltaf verið að gæta fram á Klif í
allan dag og svo kemur þú utan að“, sagði Gróa.
„Ekki bað ég þig þess“, sagði Þórður.
Þá uppgafst Gróa við samræðurnar og fór til
baðstofu.
„Hvað segir Þórður?“ spurðu þær báðar í
einu, Manga og Dísa.
„Hann kom með kveðju frá húsmóðurinni.
Hún er komin á ósinn — þar skildi hann við hana.
Hann segir, að hún hafði verið lasin. Annars er nú
svo sem ekki auðgert að draga það út úr honum.
Ég gef nú ekki mikið fyrir svona lagaðar sögur.
Það sannast, að hér mun liggja fiskur undir
steini“. Hún þagnaði snögglega, því að Jón kom
fram úr húsinu og fór fram í eldhúsið. Þá stanzaði
Gróa rokkinn og opnaði hurðina hljóðlaust og
hlustaði eftir því, sem talað var frammi. En það
var lítið annað en heilsun.
„Þú hefur haft meira upp úr þínu ferðalagi,
vinur, þó að það væri styttra, en ég úr mínu“,
sagði Jón. '
„Það1 er ekki mínum dugnaði að þakka. Lítill
vandi að finna það, sem manni er bent á“.
„Þú kemur inn, þegar þú ert búinn að borða".
Gróa hallaði aftur hurðinni.^Það á nú kann-
ske ekki að reka það upp í hlustirnar á okkur
vinnufólkinu það tarna, ekki aldeilis", sagði hún
og settist við rokkinn.
„Það er nóg að æðsti ráðgjafinn fái að vita
það“, sagði Dísa og gerði sig háðslega á svip.
„Hann þurfti víst ekkert að vera að sletta sér
fram í þetta með hana mömmu, asninn sá“, bætti
hún við. „Ég veit bara að hún kemur aldrei hingað
heim aftur. En mér þykir vænt um að hún er ekki
dáin eins og Helga á Hóli var að tala um þarna
við jarðarförina“.
„Það er mikið að þér skuli ekki standa á sama,
hvort hún er lífs eða liðin“, sagði Gróa með lítils-
virðingu. „Mér hefur sýzt þú vera ákaflega ánægð
yfir þessu öllu — víst sjaldan legið betur á þér“.