Lögberg - 28.03.1957, Blaðsíða 6
6
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
Anna fann til andþrengsla. „Síðasta óskin,
síðasta óskin“ endurómaði innst í sál hennar.
Þetta var svo hræðilega feigðarlegt. — Jón hafði
víst staðið fram við dyr, meðan þau töluðust við.
Hún hafði forðazt að líta á hann. Það myndi
veikja mótstöðukraft hennar. Nú færði hann sig
til hennar og lagði höndina á öxl henni. Hún var
svo þung og köld, að hún kveinkaði sér undan
þunga hennar, en hún gat ekki losað sig við þessa
þungu, köldu hönd. Þetta var ekki hlýja bróður-
höndin, sem hún hafði þekkt svo lengi, heldur
hrammur harðstjórans, sem ætlar að knýja fram
vilja sinn. Að sama skapi var rómurinn ískaldur,
þegar hann talaði rétt við vanga hennar:
„Manstu eftir köldu vetrarkvöldi fyrir mörg-
um árum heima í húsinu okkar — það var daginn
eftir að hún mamma sáluga var jörðuð. Ég var
einmitt að segja þér, að séra Hallgrímur hefði
óskað eftir því að mega flytja til okkar, þegar
hann væri búinn að losa sig úr hjónabands-
hlekkjunum“.
„Jú, jú, ég man það“, sagði hún skjálfrödduð,
„en það kemur þessu ekkert við“.
„Það gerir það einmitt. Þú varst alveg hissa á
því, að hann skyldi hugsa til þess að skilja við
konuna eftir tuttugu ára s^pibúð. Því síður gaztu
ímyndað þér að slíkt gæti komið fyrir okkur. En
hvað er nú? Er þetta ekki tuttugasta hjúskapar-
árið okkar?“ Hann reyndi að horfa í andlit henni,
en hún þrýsti því fast að gluggarúðunni.
„Hvernig gat mér dottið það í hug, rúmlega
tvítugum unglingi, að ég ætti eftir að lifa það,
sem nú er fram komið? Guði sé lof, að framtíðin
er manni hulin“, sagði hún og óttaðist nú, að
röddin myndi klökkna á hverri stundu.
„Séra Hallgrímur sagðij að alltaf væri þó ein-
hver viðkvæm taug, sem erfitt væri að slíta.
Hvernig er það nú með þig, góða mín, er ekkert
til í þér, sem þú hikar við að slíta, engin viðkvæm
taug? Ég veit að þi^ segir mér satt og rétt. Þú
hatar lygina og talar aldrei nema sannleikann".
„í guðsbænum farðu með þessa hræðilega
þungu hönd, hún ætlar að kremja mig“, kveinaði
hún.
„#ú, er hún orðin svona þung?“ Hann strauk
ofan handlegginn og greip hönd hennar. „Hún er
orðin mögur og tilkomulítil þessi hönd“, sagði
hann hlýlega. Hún kippti að sér hendinni. Henni
var það ókunnugt, hvað baugfingurinn var átakan-
lega fátæklegur, síðan giftingarhringurinn hafði
verið tekinn ofan.
„Það gerir víst minnst til, hvernig hún lítur
út“, sagði hún svo lágt, að það heyrðist varla.
„Ég bíð eftir svari frá þér“, sagði hann.
„Ég er ekki skyldug til að svara. Gerðu mér
þetta ekki erfiðara en það er — ég þoli ekki meira.
Farðu, lofaðu mér að vera einni“.
„Ég þarf að skreppa út á Strönd. Svo lít ég inn
til þín, þegar ég kem aftur. Þá verður rækallans
geðofsinn í mér farinn að minnka. Þú vildir
kannske skrifa Jakobi í kvöld eða fyrramálið.
Ekki hef ég mig til þess. Ég sagði honum í síðasta
bréfi, að þú værir lasin. Þú getur sagt honum að
þú sért að hressast — eða kannske talað við hann
í síma“, sagði hann og gekk til dyra.
„Ég skrifa honum ekkert“, sagði hún, þegar
hann skellti hurðinni. Anna var orðin dauðþreytt
af að standa, en settist þó ekki. Hún varð að sjá
Jón, þegar hann gengi frá húsinu. Hún heyrði að
hann talaði eitthvað við frúna niðri í eldhúsinu.
Rómur hans var hærri en vanalega. Svo varð
þögn. Eftir nokkra klukkutíma yrði honum runnin
reiðin, þá kæmi hann aftur og reyndi að gera allt
gott á milli þeirra. Það þekkti hún af gamalli
reynslu. fiún gat ekki neitað því, að það voru ekki
taugar, heldur sterkir þættir, sem hún þurfti að
slíta, áður en hún skildi við hann. Þarna gekk
hann burtu. Hún hafði eiginlega ekki séð hann
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 28. MARZ 1957
þessa stuttu stund, sem hann hafði verið inni hjá
henni. Henni fannst hann svo breyttur, ekki eins
kvikur á fæti og vanalega og baksvipurinn minnti
helzt á séra Hallgrím. Skyldi hann ætla að líkjast
honum, verða lotinn og fá skalla? Það yrði ó-
skemmtilegt. Þá fór hún allt í einu að hugsa um
það, sem Lóa .sagði um hann fósturbróðir sinn:
„Hann var svo góður piltur, en hún gerði úr
honum kaldlyndan drykkjumann. Svo endaði það
með því, að hahn fór að heimsækja fyrri kærust-
una“. Kannske yrði það þannig, að Jón færi að
heimsækja Línu aftur. Skipaði Dodda greyinu út
á meðan þau kysstust og föðmuðust. Kannske tæki
hana alveg frá honum heim að Nautaflötum. Hún
yrði svo sem nógu myndarleg húsmóðir, hún Lína,
og hann yrði góður við litlu stúlkurnar hennar.
En hvað var hún svo sem að brjóta heilann um
þetta? Það kom henni víst lítið við héðan af.
Það var bankað fínlega á hurðina og frúin
opnaði. „Maturinn bíður, góða mín“, sagði hún
blíðmál. „Jón vilcjj, ómögulega borða“.
„Hamingjunni sé lof‘r, hugsaði Anna, en upp-
hátt sagði hún: „Ég býst við, að ég hafi ekki mikla
matarlyst“.
„Þið eruð eitthvað óánægð hvort við annað“,
sagði frúin. „Er það einhver ný óhamingja?“
Önnu datt í hug að trúa þessari góðu konu
fyrir raunum sínum og leita ráða hjá henni. Það
er vani þeirra, sem eru úrræðalitlir. En hún gat
ekki talað um svona lagað við neina konu nema
Þóru. Bara að hún væri hjá henni núna. „Það er
bara svona dálítill meiningamunur, sem vonandi
lagast“, sagði hún.
„Jæja, þá er allt gott. Hann bað mig að lofa
þér að vera, þangað til þú treystir þér fram eftir.
Hann hefði nú ekki þurft að tala um það — þér
er velkomið að vera svo lengi sem þú vilt. Nóg er
húsplássið“.
Anna þakkaði henni fyrir alúð hennar! Þær
fylgdust að ofan í baðstofuna. Frúin talaði um, að
Anna þyrfti að leggja sig eftir matinn, en þess
var engin þörf, hún hafði sofið vel. Hún varð að
hafa gát á veginum út frá brúnni, sjá þegar maðui^
hennar færi og kæmi. En það var enginn maður á
ferð á gráum hesti. Hvenær gat hann hafa farið
án þess að hún sæi hann? Líklega meðan hún var
að borða, þó hafði hún alltaf verið að gefa brúnni
auga. Það var liðið að miðaftni, þegar hún kom
auga á Sigga Daníels með Fálka í taumi, og það
sem meira var, einnig með Rauð hennar með
söðlinum hennar. Hann teymdi þá heim að eld-
húsdyrunum á læknishúsinu og hún heyrði hann
spyrja eldhússtúlkuna eftir sér. Hún fór fram til
hans.
„Sæl og blessuð", sagði Siggi. „Ætlarðu ekki
að verða samferða fram eftir? Ég verð með í ferð-
inni, svo það er engin hætta“.
„Engin hætta — hvað áttu við?“ spurði hún.
„Já, það er bara þetta, að hann er orðinn anzi
þéttur núna, en ég kem ykkur heilum heim —
það máttu vera viss um“.
„Ég hef aldrei ætlað mér heim í dag, sízt að
ég ríði með honum blindfullum", sagði hún önug.
„En ég var að segja þér, að ég yrði með í
förinni", sagði hann glottandi.
„Já, ég heyrði það. Þú kemur honum vonandi
alla leið“, sagði hún og skellti aftur hurðinni, áður
en hann gæti sagt meira. Hún stóð við stofuglugg-
ann og sá hvar Siggi teymdi hestana heim að
bænum sínum, spretti söðlinum af Rauð og bar
hánn inn og kom aftur með hnakk og lagði á
hestinn. Þar næst kom Jón út. Hann var þó ekki
fyllri en það, að hann komst hjálparlaust á bak.-
Svo riðu þeir yfir brúna og áfram þeim megin
árinnar. Náttúrlega vildi Jón ekki ríða fram hjá
læknishúsinu og láta hana sjá, hvernig hann liti
út. En Siggi var andstyggilega óvæginn eins og
vant var, að koma og segja henni þetta. Kannske
bjó hann það bara til, að Jón væri drukkinn til að
skaprauna henni. Þarna riðu þeir á fullri ferð fram
eftir, svo langt sem hún sá til þeirra.
Borghildur var óvenju hýr á svip og kvik í
hreyfingum, þegar hún heyrði, að hjónin væru
fyrir neðan Hv^mm. „Mig grunaði það, að hann
kæmi með hana“, sagði hún við Gróu.
„Ég segi það nú líka. Nóg er hún víst búin að
ergja hann, þó að hún færi nú ekki að hanga niðri
á Ós svo og svo lengi“.
Þórður kom að utan.
„Þú hefur þó líklega séð, að hjónin eru á
leiðinni", sagði Borghildur glöð.
„Ég sé að hann er á leiðinni, en hún er víst
ekki með honum, varla ríður hún í hnakk“, sagði
Þórður þurrlega.
„Hvað segirðu?" sagði Gróa og hristi höfuðið.
„Ekki er allt búið ennþá“, bætti hún við.
„Þetta líkar mér að heyra“, sagði Dísa og
skríkti af hlátri.
„Það vildi ég að þessi stelpuókind væri komin
svo langt í burtu, að ég sæi hana aldrei“, sagði
Þórður.
„Heldur ættir þú að vera horfinn burtu svo
langt að enginn sæi þig, durgurinn þinn“, sagði
Dísa.
Lísibet litla kom hlaupandi framan göngin og
kallaði: „Það er Siggi pabbi, sem er að koma, en
ekki mamma“.
Borghildi var horfin gleðin jafnfljótt og hún
hafði komið. Hún fór samt út til að taka á móti
gestinum. Þeir voru að ríða í hlaðið. Siggi heilsaði
Borghildi með hlýjum sonarkossi. Lísibet litla
fékk næsta kossinn. „Því kemur ekki mamma?“
spurði Lísibet. Við þeirri spurningu langaði Borg-
hildi líka að fá svar. Lísibet hljóp til fóstra síns
og spurði hann, því mamma hefði ekki komið.
„Hún vill ekki koma til okkar, elsku barn“, sagði
hann og tók hana á hendlegg sér og slagaði heim
að dyrunum til að heilsa Borghildi.
„Láttu telpuangann ganga á sínum eigin fót-
um“, kallaði Siggi, „þú átt nóg með sjálfan sig,
vinur. Hún er betur á sig komin. Ég vil síður að
þú dettir með hana“.
„Kannske þér detti í hug, að ég fari að koll-
hlaupa mig hérna á hlaðinu — ekki nú aldeilis“,
sagði Jón.
„Ósköp er að sjá þig, góði minn“, sagði Borg-
hildur. „Því kemurðu svona drukkinn heim?“
„Þetta er bara svona nokkurs konar erfis-
drykkja eftir konuna — erfisdrykkja hjónabands-
ins. Nítján ára hjónabands. Erfisdrykkja eftir
Önnu Friðriksdóttur, ef þú kannast nokkuð við
hana. Nú er hún sama sem dáin og ekki svo mikið
að hún vilji koma heim í garðinn til pabba og
mömmu og litlu barnanna sinna. Nei, hún vill
ekki koma. Hér eftir verð ég einmana ekkju-
maður“.
„Hvað ertu að segja, maður?“ spurði Borg-
hildur ekki laus við kvíða.
Siggi var að enda við að spretta af hestunum.
Hann svaraði Borghildi, því að Jón var kominn
inn í göngin með Lísibetu á handleggnum: „Hvað
heldurðu að hafi komið fyrir? Hún er víst eitthvað
erfið til skapsmunanna núna. Hann segir, að hún
ætli að skilja við sig. Þess vegna er hann að drekka
minni hjónabandsins. Ég fór til hennar og bauð
henni samfylgd, en gat þess um leið, að Jón væri
orðinn anzi kenndur. Þú hefðir átt að sjá svipinn,
sem hún setti á sig“.
„Aldeilis er ég hissa á þér, Siggi“, sagði Borg-
hildur ávítandi. „Hvenær skyldir þú geta hugsað
eins og fullorðinn maður — datt þér í hug að það
myndi gleðja hana að heyra, að hann væri orðinn
drukkinn?“
„Um það hugsaði ég ekki mikið. Hitt veit ég,
að það þarf að ganga fram af svona fýluskjóðum,
Borghildur mín. Annars kenndi ég hálfvegis í
brjósti um hana, vesalinginn. Það er eins og hún
hafi ekki smakkað ætan mat í mánuð, svo mögur
er hún“, sagði hann með sínu gamla ertnisglotti.
„Hvað hefur nú komið fyrir? Er Lína komin til
sögunnar aftur?"
„í guðsbænum þegiðu Siggi og komdu inn.
Steini tekur hestana“, sagði Borghildur. „Hann
batnar lítið munnurinn á þér, sem varla er von,
þegar þú ert kominn í kaupstaðarþvaðrið. Það er
einkennilegt, hvað þú stillist lítið, Þó að þú sért
orðinn margra barna faðir. Þú hlýtur þó að finna,
að þér ber að gefa krökkunum gott eftirdæmi“.
„Mér þykir þú vera siðavönd núna, Borghildur
mín“, sagði hann og kyssti hana á kinna. „En þú
ert alltaf góð við mig, hversu mikill strákur sem
ég er“.