Lögberg - 02.05.1957, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 2. MAÍ 1957
3
Olnbogabörn samfélagsins
(1 haust er leið kom ég I stödentagarðinn nýja 1 Oslö. Þar
kynntist ég ungum, norskum guSfræSistúdent, er heitir Rolf
Schröder Lensberg. Hann er viSkunnanlegur piltur og hafSi ég
mjög gaman af aS ræSa viS hann. Lensberg sagSi mér meSal
annars frá þvi, aS hann hefSi tvisvar sinnum tekiS þátt I kirkju-
legu líknarstarfi I flóttamannabúSum I Þýzkalandi. SiSast
sumariS 1955. Fannst mér frásögn hans svo eftirtektarverS,
aS ég baS hann aS skrifa grein þá, er hér fer á eftir, tii
birtingar á íslandi. Vona ég, aS fleirum en mér finnist merki-
legt, bæSi aS kynnast ástandi flóttafólksins og þvl starfi, eem
innt er af hendi I kristnum anda, þvl til hjálpar. Greinina
hefi ég IslenzkaS. —Jakob Jónsson)
1 Vestur-Berlín eru flótta-
mannavandamálin ætíð jafn-
aðkallandi og þýðingarmikil.
Þrátt fyrir vinalætin í áróðri
Rússa, þrátt fyrir gaddavírs-
girðingár, þrátt fyrir varð-
turna með vélbyssum, koma
daglega um 700 flóttamenn
yfir landamæri hernámssvæð-
anna, gefa sig fram við yfir-
völdin þar, og biðja um griða-
stað af pólitískum ástæðum.
Um jólaleytið 1955 komst
talan upp í um 1200 á dag, en
fyrstu vikuna í október 1956
um 900 á ðag. Nú (haustið
1956) er talan aftur komin
upp í um 1200.
Hvað eru allar þessar þús-
undir að flýja? — Nauðung,
ófrelsi, hungur, ótta, öryggis-
leysi, og loks gjörræði vald-
hafanna.
Dæmi: Iðnverkamaður, sem
ég hitti í flóttamannabúðum,
segir svo frá: Dag nokkurn
bilaði vélin, sem ég vann með.
Venjuleg bilun, sem var af-
leiðing af sliti — slíkt kemur
fyrir hvaða vélar sem er. En
samkvæmt hinu rússneska
kerfi, hlýtur allt þess háttar
að stafa af skemmdarverkum
(sabotasé). Einhverjum verður
að refsa fyrir það. Enginn stóð
nær því en ég að verða fyrir
hegningunni. Ég hlaut því að
flýja.
En hvað er svo gert fyrir
þessi olnbogabörn samfélags-
ins? Svarið má gefa í fám
orðum: Svo lítið sem mögu-
legt er.
En byrjum á byrjuninni:
Þegar flóttamennirnir gefa
sig fram við yfirvöldin, er
mál hvers og eins rannsakað.
Þeir, sem þá geta sannað, að
þeir hafi orðið að flýja, sökum
beinnar hættu á að vera fang-
elsaðir, fluttir burtu eða eitt-
hvað svipað við þá gert, eru
viðurkenndir sem raunveru-
leigir pólitískir flóttamenn,
„anerkannt.“ Eftir stuttan
tíma, 2—3 mánuði í „Dur-
changslager,“ — bráðabirgða-
búðum, er flogið með þá til
Vestur-Þýzkálands, og þar fá
þeir leyfi til að hefja mann-
sæmandi líf að nýju.
En þær þúsundir manna,
sem fá á sig hinn hræðilega
útskúfunarstimpil, — nicht
anerkannt,“ — ekki viður-
kenndur, — eiga dimma fram-
tíð fyrir höndum. Þeim er
hrúgað saman í svonefnd
„Stammlager" — fjöldabúðir.
Búðirnar eru ýmist gamlar
herbúðir, verksmiðjurústir
eða þess háttar. Ég dvaldi í
einni af verstu fjöldabúðinni í
Berlín, Lager Britz. Hér haf-
ast við um 2000—3000 manns.
Því, sem ég hafði þar fyrir
augum, er erfitt að lýsa: Von-
leysið, uppgjöfin og beiskjan
fyllir hjörtu þessa fólks. 1
litlu loftherbergi, sundur-
skornu af þakbjálkum bjuggu
18 manns. Inni í skála, sem
stóð eftir af gamalli verk-
smiðju, sáum við fjölda her-
bergja, sem aðgreind voru
með þiljum, er náðu tvo metra
frá gólfi. Þaðan og upp 1 þak-
ið var allt einn geimur. Hér
og þar hékk ljósapera og
sveiflaðist á þræðinum. 1
þessum klefum búa fjölskyld-
ur. En þær eru ekki allar
svona heppnar. Margar eru
aðskildar og halda til í stórum
sal. í einum sal, sem við kom-
um inn í, var „heimili" handa
200 manns.
Af mat fá flóttamennirnir
hið minnsta, sem þeir þurfa til
að viðhalda lífinu. Það liggur
við hungri.s Algengur mið-
dagsverður er kartöflur,
makkarónur og einhver dular-
fullur hræringur, úr eggja-
dufti og vatni.
Óviðurkenndir flóttamenn
, t
fa ekki atvinnuleyfi, þar sem
í Vestur-Þýzkalandi er mikið
atvinnuleysi fyrir. Þeir inega
heldur ekki ferðast lengra en
30 km. frá þeim búðum, er
þeir dvelja í, svo að enda þótt
þeir séu öruggir fyrir árásum,
er hinu eftirsótta frelsi tæp-
lega náð.
í þessari veröld ógæfu, fá-
tæktar og hörmunga kemur
hjálparstarf norsku K.F.U.M.-
skátanna eins og lítill ljós-
bjarmi inn í hið myrka skýja-
þykkni vonleysisins. Þessi fé-
lagsskapur var hinn fyrsti í
veröldinni, sem hóf starf með-
al flóttamannanna í þeirra
eigin landi.. Driffjöðrin í
starfinu er séra Henry Dahl-
Johannessen.
Hvernig er svo þetta vanda-
sama starf unnið?
Með hjálp K.F.U.M. í Þýzka
andi eru valdir 70—80 dreng-
ir á aldrinum 12—17 ára,
meðal þeirra, sem verst eru á
vegi staddir, bæði andlega og
líkamlega. Við teljum, að
drengir verði að andlegum
reköldum eftir eins árs dvöl í
flóttamannabúðum. Þetta ger-
ir starfið mun erfiðara. Þess-
um drengjum er svo safnað
saman á friðsaman og rólegan
stað, þar sem norsku skátarnir
setja upp tjaldbúðir — og
hafa venjulegar norskar skáta
tjaldbúðir til fyrirmyndar.
Venjulega notum við brezk
14-manna tjöld. Drengjunum
er síðan skipt í hópa, og eru
13—14 tjaldnautar saman.
Forystu í hverjum hóp hefir
norskur drengur ásamt norsk-
um eða þýzkum aðstoðar-
manni. Á allan hátt reynum
við að sjá um, að flóttadrengj-
unum líði vel, — að þeir geti
fundið, að enn sé eitthvað til,
sem nefnist kærleikur — að
þeir séu ekki öllum gleymdir.
Með daglegum biblíulestrar-
tímum reynum við að sýna
þeim hinn krossfesta og upp-
risna Krist, er við sjálfir
höfum ^undið.
Þeir hafa einnig þörf fyrir
alla þá líkamlegu umhyggju,
sem unnt er að veita þeim.
Fyrst urðum við að skammta
þeim matinn, svo að þeir
borðuðu ekki yfir sig og hefðu
tjón af. Seinna máttu þeir
borða, eins og þá lysti.
Dagarnir liðu fljótt í tjald-
búðunum okkar. Allan daginn
voru íþróttaiðkanir, keppni
eða æfing í skáta-leikjum.
Eitt af því, er mesta þýðingu
hefir ,er að fá þá til að yfir-
vinna sljóleikann, gleyma
flóttamannabúðunum og eigin
áhyggjum og hörmum, þótt
ekki sé nema um stundarsakir.
Við erum ekki í vafa um,
að starfið ber ávöxt. Við sjá-
um greinilega, hvernig þeir
lifna við og verða aftur eins
og börn eiga að sér að vera.
Það er hrífandi að sjá feimna
og hrædda drengina smátt og
smátt breytast í hláturmilda
og hávaðasama stráka, sem
hægt er að komast í kunnings-
skap við.
En allt tekur enda. Einnig
þessi tjaldbúðavist. Hún stend
ur yfir um tveggja vikna
skeið. Þegar piltarnir verða
að fara úr skátabúðunum og
flytja aftur inn í hið eyði-
leggjandi umhverfi flótta-
mannabúðanna, er greinileg
hryggð þeirra yfir því að
þurfa að yfirgefa “Norwegen-
lager“ — eins og þeir nefna
tjaldbúðir okkar — og sú
hryggð er engin uppgerð. Oft
heyrist grátstafur í röddinni,
þegar sagt er: „Auf Wider-
sehen“ (vertu sæll), og í ein-
lægni talað, vöknar mörgum
piltum um augu.
Rolf Schröder Lensberg
Stud. Theol.
— Kirkjuritið
Subscription Blank
COLUMBIA PRESS LTD.
303 Kennedy Street, Winnipeg 2
I enclose $. for . subscription to the
Icelandic weekly, Lögberg.
NAME ........./..:...........
ADDRESS ...............:.....
City................... Zone.
t—........... i
Business and Professional Cards
Minnist BETEL í erfðaskrám yðar SELKIRK METAL PRODUCTS Reykháfar, öruggasta eldavörn, og fivalt hreinir. Hitaeiningar- rör, ný uppfynding. Sparar eldi- vi8, heldur hita frfi a8 rjúka út me8 reyknum.—Skrifi8, almlB tll KELLY SVEINSSON 625 WaU St. Wlnnlpeg just North of Portage Ave. SUnset 3-3744 — SUnset 1-4411
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dlr. Keystone Fisheries Limited Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH 60 Loulse Street Slmi 92-5227 S. O. BJERRING Canadian Stamp Co. RUBBER & METAL STAMPS NOTARY & CORPÖRATE SEALS cellUloid buttons 324 Smilh SL Winnipefl PHONE 92-4624
Van's Electric Ltd. 636 Sargenl Ave. Authorized Home Appliance Dealers GENERAL ELECTRIC — ADMIRAL McCLARY ELECTRIC — MOFFAT SUnset 3-4890 A. S. BARDAL LTD. FUNERAL HOME 843 Sherbrook Street Selur líkkistur og annast um út- farir. Allur útbúnaBur efi bextl. Stofna8 1894 SPruce 4-7474
Dr. P. H T. Thorlakson WINNIPEG CLINIC St. Mary’s and Vaughan, Winnipeg Phone 92-6441 P. T. Guttormsson barrister, solicitor, NOTARY PUBLIC 474 Groln Exchange Bldg. 167 Lombord Street Office Phone 92-4829 Residence 43-3864
Ofíice Phone Res. 92-4762 SPruce 2-6115 Dr. L. A. Sigurdson 528 MEDICAL ARTS BUILDING Office Hours: 4 p.m.—6 p.m. and by appointment. SPruce 4-7855 ESTIMrREE J. M. Ingimundson Re-Rooflng — Anphalt Shlnglee Imul-Brlc Slding Vents Installed to Help Ellmtnate Condensatton 632 Slmcoe St. Winnlpeg, Man.
PARKER. TALLIN, KRIST- JANSSON, PARKER AND MARTIN BARRISTERS — SOLICITORS Ben C. Parker. Q.C. (1910-1951) B Stuart Parker. Clive K. Tallin, Q.C., A. F. Kristjansson, Hugh B. Parker. W. Steward MarUn 5th fl. Canadian Bank of Commerce Building, 389 Main Street Winnipeg 2, Man. Phone 92-3561 Muir's Drug Store Lld. J. CLUBB FAMILY DRUGGIST SERVING THE WEST END FO» 27 YEAR8 SPruce 4-4422 KUice St Home
• Thorvaldson. Eggertson, Bastin & Stringer Barristers and Solicitors 209 BANK OF NOVA SCOTLA Bldg Portage and Garry St. PHONE 92-8291 Dr. G. KRISTJANSSON 102 Osbome Medical Bldg. SPruce 4-0221 Weston Office: Logan & Quelch SPruce 4-581* Res.: SPruce 4-011»
J. J. Swanson & Co. LIMITED 308 AVENUE BLDG. WINNIPEG Fasteignasalar. Leigja hús. Ot- vega peningal&n og eldsábyrgC. bifrei8afi.byrg8 o.s. frv. Phone 92-7538 S. A. Thorarinson Barrister and Bolicitor 2nd Floor Crown Trust Bldg. 364 MAIN 8T. Office Phone 92-7051 Helmasimi 40-5488
CANADIAN FISH PRODUCERS LTD. J. H. PAGE, Managing Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish 311 CHAMBERS STREET Office: Res.: SPruce 4-7451 SPruce 2-3917 Dunwoody Saul Smiih & Company Chartered Accountantg Phone 92-2468 10« Princesi St. Wlnnlpeg. Man And offlces et: fort william - k^ora FORT FRANCES - ATIKOKAN
Menn þekktu ekki litblindu fyrr en um 1800. Þá skrifaði Englendingurinn Dalton bók um hana. Hann var litblindur sjálfur. — Þrenns konar ljt- blinda er til. Sumir eru rauð- blindir, þannig að þeir geta ekki séð rauðu geislana) þeim finnst rauður litur vera dökk- grænn. Svo eru aðrir græn- blindir — sjá ekki grænu geislana, og finnst grænt vera rautt. Til eru fjólubláblindir menn og finnst þeim blár litur vera grænn. Thc Business Clinic Anna Larusson — Florence Kellett 1410 Erln Street Phone SPruce 5-6070 Bookkeeplng - Income Tu Insurance
Dr. ROBERT BLACK SérfræSlngur I augna, eyrna, nef og hálssjúkdómum. 401 MKDICAL ARTS BLDG. Graham and Kennedy St. Skrifstofuslmi 92-3851 Heimaslmi 40-3794