Lögberg - 16.05.1957, Page 1
SAVE MONEYI
use
LALLEMAND
quick rising
DRY YEAST
In V4 Lb. Tlnj
Maket the Finest Bread
Available at Your Favorite
Grocer
SAVE MONEYI
use
LALLEMAND
quick rising
DRY YEAST
In Vi Lb. Tini
Makej the Flnest Bread
Avallable at Your Favorite
Groeer
70. ARGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 16. MAÍ 1957
NÚMER 20
Kosinn forseti Félagsins til eflingar
norrænum fræðum
Dr. Richard Beck var kos-
inn forseti Félagsins til efl-
ingar norrænum fræðum (The
Society for the Ádvancement
of Scandinavian Study) á árs-
fundi þess í Chicago 4. maí.
Fráfarandi forseti er Prófessor
Haakon Hamre við University
of California í Berkeley, er
var um eitt skeið sendikenn-
ari í norsku við Háskóla Is-
lands. Varaforseti var kjörinn
Prófessor Kenneth Bjork, St.
Olaf College, Northfield,
Minnesota, en Prófessor
Sverre Arestad, University of
Washington í Seattle, var
endurkosinn ritari og féhirðir.
Er þetta í þriðja sinn sem
dr. Beck skipar forsetasessinn,
en hann var forseti félagsins
árin 1940-’42 og aftur 1950-’51.
Auk þess hefir hann átt sæti í
stjórnarnefnd þess og árum
saman verið í ritstjórn árs-
fjórðungsrits þess, “Scandji-
navian Studies,” og birt þar
f jölda ritgerða og ritdóma um
íslenzk efni.
Jafnframt ofantöldum em-
bættismönnum félagsins skipa
stjórnarnefnd þess háskóla-
kennarar í norrænum fræð-
um víðsvegar úr Bandaríkj-
unum, meðal þeirra Jóhann S.
Hannesson, bókavörður við
Fiskesafnið íslenzka í Cornell,
og hinn kunni íslandsvinur,
Prófessor Kemp Malone við
Johns Hopkins University í
Baltimore.
í tilefni þess, að á kom-
andi sumri er 100 ára rit-
höfundarafmæli Björnstjerne
Björnsons, öndvegisskáldsins
norska, flutti dr. Beck á fund-
inum erindi um „Björnstjerne
Björnson á íslandi,“ og ræddi
þar um hinar mörgu þýðingar
af ritum hans á íslenzku, í
bundnu máli og óbundnu, sem
út hafa komið austan hafs og
vestan. Benti hann samtímis
á það, áð Björnson hefði á sín-
um tíma drengilega stutt mál-
stað Islendinga í sjálfstæðis-
baráttu þeirra.
Tvö önnur erindi um ís-
lenzk efni voru flutt á fund-
inum. Prófessor Rosalie H.
Wax, við University of
Chicago, ræddi um viðhorf til
töfra í norrænum bókmennt-
um, en Prófessor Lee M.
Hollander, University of
Texas, hinn góðkunni þýðandi
Sæmundar-Eddu og Njáls
sögu, hélt fyrirlestur um gerð
Eyrbyggju.
Eins og nafn þess bendir til,
vinnur félagið að eflingu og
útbreiðslu norrænna fræða
vestan hafs. í því eru fræði-
menn á því sviði í Bandaríkj-
unum og Canada, og aðrir,
sem áhuga hafa fyrir Norður-
löndum, bókmenntum þeirra
og menningu. Félagsfólk er
sem stendur á sjöunda hundr-
að talsins.
Vorstef
Vorsins hljómar harpan skær
hressa ómar lýðinn.
Vötnin ljóma og lækur tær
ljúf er blómatíðin.
Vindaþýtt og vorsól skín
veðrið blítt á daginn.
Alt er nýtt og nýtur sín
nú er frítt um bæinn.
Grösin fæðast eitt og eitt
ætla að græða svörðinn.
Fríkkar hæðin föl og þreytt
fallega klæðist jörðin.
Svo eru sporin sólar hlý.
Svo hefur vorað aftur.
Endurborin orka á ný
í öllu er þor og kraftur.
FARFUGLAR
Vængja fráir fljúga hjá
fara bláar leiðir.
Víða há, en halda á
heiða-bráin seyðir.
Ásgeir Gíslason
Verður Saskatchewan-
óin beizluð?
Á ferðum sínum um Saskat-
chewan gaf forsætisráðherra,
St. Laurent, 1 skyn í ræðum
að ef til vill myndi sambands-
stjórnin leggja fé í að stífla
Saskatchewan-ána, er rennur
í Winnipegvatn, í þeim til-
gangi að framleiða aukna raf-
orku fyrir suðurhluta fylkis-
ins. Stjórnin hafði áður ákipað
nefnd til þess að athuga þetta
mál. Var komist að þeirri
niðurstöðu að kostnaður yrði
82 miljónir, og mælti nefndin
alls ekki með því að stjórnin
leggði fé í þetta stórvirki, en
síðan hafa Liberalar í Saskat-
chewan lagt hart að stjórninni
að veita þessu máli fulltingi,
og mun það sennilega ná fram
að ganga, ef fylkisstjórnin þar
og sambandsstjórnin geta
samið sín á milli.
ísraelsmenn í vígahug
Stjórnin í Israel staðhæfir,
að arabiskis skæruliðar hafi
nýlega hvað ofan í annað ráð-
ist inn yfir landamærin, sært
og drepið menn og gerst sekir
um rán og gripdeildir; kveðst
stjórnin eigi munu una slíku
lengi.
ANNÁLL
Úr Vopnafirði
Það má segja, að tíðarfar
lafi verið gott síðastliðið ár,
úrkomur litlar og frost væg,
vorið fremur þurrt og kalt.
Jörð byrjaði snemma að gróa,
eða í maí, en spfatt seint
vegna þurrkanna. Spretta
varð því mjög rýr, nema á
túnum, þar varð hún í góðu
meðallagi, en með þriðjungi
meiri áburði heldur en hefði
átt að þurfa, eftir styrkleika
áburðarins.
Heyfengur af túnum varð
því í góðu meðallagi, en eng-
inn af úthaga, því varla var
að kýr hefðu haga nema í 2
mánuði, enda víða gefið allt
sumarið.
Fjárhöld hafa verið góð; það
má segja, að garnaveiki sé að
mestu horfin, og má þar
þakka bóluefninu frá Keld-
um. Þó fer ein og ein kind,
bólusett, en það eru smámun-
ir hjá því, sem áður var.
Sauðfé var með vænna móti
í haust og má það sjálfsagt
þakka þeirri rólegu veðráttu,
sem var í sumar, og þó að
ágústmánuður væri með þeim
köldustu, sem komið hafa
undanfarin ár, þá bætti sept-
ember það upp, en hann var
mjög hagstæður.
Vegna þess, hve„ grös söln-
uðu snemma, fór fénaður að
rýrna og léttast þegar fram
kom á haust, og var orðið svo
um miðjan desember, þegar
fé var tekið að húsum, að ær
voru búnar að léttast um 3—7
kg. frá í október.
Spretta garðávaxta varð góð
og sums staðar ágæt. Jarð-
vinnsla var hér talsverð í
sumar og var unnið fram í
nóvember, og hefði verið unn-
ið lengur, ef áhöldin hefðu
ekki verið orðin svo léleg og
einlægt að bila.
Úr Reykhólasveit er skrifað:
Ásetningur búfjár er svip-
aður hér í sveit og síðasta ár,
enda ekki hægt um vik, þar
sem ræktun er ekki nægjan-
leg. Sagt var hér á dögunum,
að innan þessa hreppsfélags
séu 12 búendur, sem höfðu
lagt inn færri en 60 lömb til
sJátrunar í haust, og þó eru
þessi lömb aðaltekjur heimil-
anna. Það sem okkur vantar
hér fyrst og fremst er aukin
ræktun og svo að fjölga búfé
okkar og byggja upp.
Símað úr Húnaþingi 11. marz
Hér hefur verið norðaustan
átt um hartnær mánaðarskeið
og. sjáldan hríðarláust, þó
sjaldan hafi gengið til aftaka
snjóburðar, svo dögum skipti.
Fulltrúi fiskimanna
Hon. F. C. Bell, Minister of
Mines and Natural Resources
:í Manitoba, tilkynnti á mánu-
daginn að Helgi K. Tómasson
hefði verið skipaður fyrsti
fulltrúi fiskimanna í Mani-
toba. Er hér um brautryðj-
endastarf að ræða, sem er
sambærilegt við það sem innt
er af hendi af aku^yrkjufull-
trúanum í þágu bænda.
Fiskimannafulltrúinn verð-
ur milligöngumaður milli
fiskimanna og stjórnarinnar
og mun reiðubúinn að aðstoða
fiskimenn, í viðræðum þeirra
við fiskifélögin. Hann mun og
aðstoða við endurbætur á
fiskiútveginum; kynna fiski-
mönnum nýjustu fiskveiða-
tækni þar sem þess er þörf og
nýjustu aðferðir við að fram-
leiða og koma á markað fyrsta
flokks fiski og leiðbeina við
sölu hans.
Umdæmi hans nær yfir öll
svæði í Manitoba, þar sem
fiskur er veiddur til sölu.
Hon. F. C. Bell telur Mr.
Tómasson sérstaklega hæfan
til að taka að sér það starf, að
aðstoða fiskimenn við að
greiða úr vandamálum þeirra
vegna langrar reynslu hans
bæði sem fiskimaður og sem
fiskikaupmaður.
Helgi K. Tómasson er fædd-
ur að Hecla, Manitoba; hann
er fertugur að aldri. Hann er
sonur frú Sigthoru Tómasson
og Kristjáns heitins Tómgs-
sonar, sem var fiskimaður og
útgerðarmaður við Winnipeg-
vatn um fimmtíu ára skeið,
Helgi K. Tómasson
dugnaðarmaður -og vinsæll
mjög. Foreldrar Kristjáns
heitins voru hin mætu land-
námshjón Helgi og Margrét
Tómasson, er voru í fyrsta
hóp íslendinga, sem settist að
í Mikley 1876. Þau námu land
að Reynistað, og þar býr
Helgi K. Tómasson nú.
Helgi K. lauk prófi í ellefta
bekk í skóla byggðarinnar og
byrjaði að stunda fiskiveiðar
18 ára að aldri. Síðastliðin 11
ár hefir hann aðallega gefið
sig að fiskiverzlun, (packer).
Hann er ágætlega máli farinn,
drengur góður og prúðmenni
í hvívetna. Kona hans er
Dorothy Clifford Tómasson.
Þau eiga tvo sonu og tvær
dætur á aldrinum 11 til 16 ára.
Lögberg árnar Helga heilla
í hinni nýju og ábyrgðar-
miklu stöðu hans.
En allan þennan tíma hafa
mjólkurflutningar gengið
mjög þunglega. Hefur verið
reynt að brjótast einu sinni í
viku eftir henni og þá ætíð
við illan leik og harðsóttan.
I gær var þess freistað að
senda jarðýtu með geysimik-
inn sleða þessara erinda. Enn
er of snemmt að fullyrða
hversu sú úrlausn gefst. Hún
verður alltaf dýr og þó að erf-
iðinu ómetnu, enda verður
slíkt alltaf neyðarúrræði. En
þetta er — og trúlega verður
— saga íslenzkra mjólkur-
flutninga um land allt, þó
Norðurland hljóti þar oftast
sinn hlut rífan.
Þrátt fyrir fannfergi eru
ekki jarðbönn um héraði^
enda óvenju lítið um skamm-
degisgadd að ræða. Allmargt
hrossa bjargast því enn á eig-
in spýtur, þótt telj'á megi að
sauðfé hafi staðið inni um all-
langt skeið.
—FREYR, marz 1957
íbúðarhús brennur
Að kvöldi hins 22. apríl
síðastliðins brann íbúðarhúsið
á Hvalsnesi á Skagaströnd til
kaldra kola; engu af innbúi,
að undantekinni einni yfir-
sæng varð bjargað; konan var
ein heima í húsinu ásamt
þremur börnum sínum, er
eldurinn gaus upp, og lánaðist
henni og börnunum að komast
út og gera manni sínum, er
var að gegningum í útihúsum
aðvart um brunann.
Brezk skip um Suez
Brezk stjórnarvöld hafa
mælt svo fyrir að brezk verzl-
unarskip hefji þegar siglingar
um Suez-skurð, þótt þau jafn-
framt mótmæli þeim reglu-
gerðum, sem Egyptar hafa
sett varðandi siglingágjöld.