Lögberg - 20.06.1957, Side 6

6
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
Erlendur reyndi brúna og veitti ekki hrópi
hennar áheyrn. Nú var hann kominn yfir um og
kallaði: „Þó að þið rækjuð alla hestana í einu út á
brúna, þyldi hún það“.
Þá vatt Hildur sér af baki, gerði krossmark
fyrir sér og teymdi Grána óhikað út á brúna.
„Bölvaður glanni er kerlingin“, sagði Helga.
En Erlendur kallaði á móti henni: „Alltaf ertu
sama hetjan, Hildur mín!“
Svo steig einn af öðrum af baki og teymdi
yfir brúna. Helga var seinust að komast úr söðlin-
um, þó með hjálp sona sinna. Þeir leiddu hana á
milli sín yfir um. Hún þúrrkaði sveitt andlitið og
blés mæðulega: „Hefði ég'vitað, að það gengi
svona nærri mér, hefði ég áreiðanlega setið
heima“.
„O, þetta var ekkert“, sagði Hildur gamla.
„Bara að það gangi ekki verr heim aftur. Það
klökknar mikið í þessum steikjandi hita, sem
nú er“.
Nú var sezt á bak og riðið liðugt út sel-
göturnar. Við hestaréttina voru þó nokkuð margir.
Það var heilsazt með virktum og góða veðrið
prísað. Þóra í Hvammi kom gangandi til kirkj-
unnar með tvo elztu syni sína. Helga hafði ekki
augun af Birni. Ef Sigurði hennar hefði farið fram
við skólagönguna, mátti víst dást að þessum ungl-
ingi. Hann var hátt á annað ár yngri. Þvílík stærð
og myndarskapur á stráknum. Hún vatt sér að
Þóru og heilsaði henni vinalega.
„Ja, það má nú segja að þú sért lánsöm að
geta komizt svona fyrirhafnarlaust til kirkjunnar“,
sagði hún. „Við máttum nú bara fara fram á afrétt.
Hún er nú kát áin á degi hverjum".
„Ég hefði víst ekki nennt því“, sagði Þóra.
„Annað hvort hefði ég setið heima eða sundriðið
ána“.
„Já, ætli ekki það“, sagði Erlendur. „Ég hefði
sjálfsagt heldur ekki hikað við að sundríða með
þig við hlið mér. Það er nú kannske dálítið annað
með hana Helgu. Hún var svona hér um bil hætt
við alla kirkjuferð og snúin við hjá spönginni.
Svona er kjarkleysið“.
Þéra hló. Alltaf var sama montið í Þóru. Það
var heldur ekki sparað að skjalla hana.
„Ég get nú ekki meint, að nokkurri mann-
eskju detti í hug að sundríða í sparifötunum og
sitja svo rennblaut í kirkjunni“, sagði Helga gröm.
Þá hló Þóra enn meira og Erlendur tók hressilega
undir. „Jæja, mér er nú sama hvað þið hlægið
að mér“, sagði Helga og reyndi að láta ekki skína
í þykkjuna, sem sauð í henni. „En mér var farið
að leiðast að frétta ekkert af heilsufari Önnu
Friðriksdóttur. Þess vegna dreif ég mig í þessa
kirkjuferð. Ég er nú svona gerð“.
„Fallega var það hugsað“, sögðu þær báðar,
Sigþrúður á Hjalla og Hildur á Jarðbrú. „Sem
betur fer er hún nú að hressast. Þetta er orðinn
langur tími, sem hún er búinn að vera við rúmið“,
sagði Sigþrúður.
„Já, það má nú segja“, sagði Helga í samúðar-
tón. Svo snéri hún máli sínu til Þóru: „En hvernig
í ósköpunum stendur á því, að Dísa er að fara í
burtu — er það eitthvað sérstakt, sem þar kemur
til greina?"
„Ekki veit ég til þess. Það er víst ekkert
óvanalegt, að unglinga langi út í heiminn", svaraði
Þóra. „Það er heldur lítil tilbreytni í því að sitja
á sömu þúfunni alla ævina, þó að ég hafi gert
það“.
„Ójá, satt er nú það. Kannske höfum við það
nú upp úr skólagöngu sona okkar, að við missum
þá frá okkur“.
„Það vona ég, að ekki verði“, sagði Þóra,
„ég hef alltaf talið víst, að Björn yrði bóndi í
Hvammi“.
„Þá heyrist mér að Erlendur hugsi sér, að
Sigurður búi á Hóli. Svona er það. Gömlu bænd-
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 20. JÚNÍ 1957
urnir eiga að rísa upp aftur. En hvað heldurðu
um Jakob hreppstjóra — heldurðu að hann komi
aftur að Nautaflötum?"
„Líklegt þykir mér það“, sagði Þóra.
„Á hann ekki að verða prestur?“
Það vissi Þóra ekki. Skólabræðurnir gengu
samhliða heim túnið. Helga horfði brosandi á eftir
þeim. „Þeir stóðu sig bærilega í skólanum, þessir
félagar“, sagði hún og horfði út undan sér til Þóru.
„Mér hefði nú aldrei dottið það í hug, að Sigurður
minn yrði hærri en Björn, þessi velgefni ungl-
ingur“.
Þóra sótroðnaði. Það var svo sem ekki nema
það, sem hún hafði búizt við, áð hún myndi reyna
að halda því á lofti, málaskjóðan sú. „Það er næst-
um því nóg tilefni til kirkjuferðar að segja frá
því“, sagði Þóra og gekk snúðugt burtu.
„Ojæja“, sagði Helga í hálfum hljóðum við
Hildi á Jarðbrú, „sá hlær bezt, sem síðast hlær.
Það var ekki vanþörf að stinga á svona kýlum.
Hún ber alltaf nógu hátt höfuðið, konan þessi,
ekki vantar það“.
„Ójá, ójá“, hvíslaði Hildur, „þetta er myndar-
kona“.
Það hnusaði í Helgu. Þær gengu allar heim
hlaðið, konurnar sem voru í sama hópnum fram
afréttinn og Sigþrúður á Hjalla. Heim á hlaðinu
stóð einhver fínindis-kvenmaður í upphlut. Þær
töluðu um það sín á milli, hver hún myndi vera.
„Hún er búin að standa þarna lengi, alveg eins
og það sé myndastytta", sagði Sigþrúður.
„Nú það er þá bara Þórdís litla Pálsdóttir.
Nú ekkert öðruvísi. Það er svo sem einhver dragt
á henni“, sagði Helga. Dísa gekk á móti Helgu,
brosandi út að eyrum. „Já, já, skárri er það nú
uppfærslan á þér, Þórdís litla“, sagði Helga.
„Hvenær fékkstu þennan skrúða eða áttu hann
ekki? Þú átt ekki bágt með að festa á þig húfuna,
þetta líka mikla hár, sem á þér er. Hver hefur
saumað þetta?“
„Mamma hefur verið að dunda við það. Ég
hélt, að hún ætlaði aldrei að koma því í verk“,
sagði Dísa.
„Hún hefur nú víst ekki verið svo frísk, að
það eru engin undur, þótt það gengi ekki í hasti
hjá henni“, sagði Sigþrúðúr. „En hvað ætli svona
unglingar hugsi um það. Svo hraðar hún nú heldur
engu af, sú kona“.
„Það er nú ekki allt nýtt. Hólkurinn er ekki
nýr og húfan er það víst ekki heldur“, sagði Dísa.
„Hólkurinn er nú samt prýðilega fallegur",
sagði Sigþrúður.
„Ekki get ég sagt, að ég sé ánægð með hann.
Ef þú sæir fallega hólkinn, sem er niðri í kom-
móðuskúffunni hennar Lísibetar, ömmu hans
Jakobs, gæti ég hugsað, að þér litist á hann. Mig
langaði svo mikið til að fá hann, en hann var víst
of fínn handa mér“.
„Það er ekki hægt að segja, að þú sért lítilþæg,
Dísa mín“, sagði Sigþrúður og hristi höfuðið. „Ég
gæti nú hugsað, að Jón kæri sig ekki um að sjá
hólkinn hennar móður sinnar á vinnukonunum".
„Vinnukonum!“ sagði Dísa móðguð. „Er ég
þá orðin einhver vinnukona?"
Sigþrúði fannst óþarfi að svara svona löguðu
og færði sig heim að bæjardyrunum, sem voru
þéttskipaðar kirkjugestum.
„Það verður nú líklega engin önnur en konan
hans Jakobs, sem fær að skreyta sig með honum“,
sagði Helga.
„Heldurðu, að hann sé geymdur handa
henni?“ sagði Dísa hlæjandi.
„Auðvitað, og það verður nú önnur hvor Ás-
ólfsstaðasystirin, það máttu vera viss um“, sagði
Helga.
„Það er verið að gefa Fríðu strákinn, sem var
þar í fyrrasumar“, flýtti Dísa sér áð segja.
„Ég gæti nú hugsað, að Bárði þætti hann fá-
tækur. Hann hefur áreiðanlega lengi haft auga-
stað á Jakobi sem tengdasyni. En svo var nú þessi
fallega Aðalbjörg þarna í skólanum, sem leizt nú
víst heldur vel á hann“, sagði Helga hreykin yfir
því að sjá, hvað Dísu brá.
„Mér þykir þú segja tíðindi“, sagði Dísa. „Þá
fær hún hólkinn, — bara að hausinn á henni verði
ekki eins heiðinn og á Ellu á Ásólfsstöðum, sem
aldrei ætlar að fá það mikið hár, að hún geti
nælt á sig skotthúfu, ræfilsgreyið það“.
„En sú vitleysa, hún hefur bara laglegt hár,
og varla verður Hlíf lengi að koma upp á hana
upphlut, þegar hún sér tökustelpuna á Nauta-
flötum svona hárfína“, sagði Helga og glotti háðs-
lega. Það var gaman að sjá, hvað svona gerpi
gátu látið mannalega.
„Það er nú kannske munur að vera fóstur-
dóttir á ríkisheimili“, sagði Dísa hreykin.
„O, það fer nú ekki allt eftir áætlun — við
sjáum nú til“.
„Hvernig er það, ertu alveg hætt við að fara
í þessa vist, sem þú varst að tala um, þegar þú
skrappst þarna yfir um í vetur? Þvílík koma, þú
ert alveg hætt að fara út af heimilinu".
„Ójá, það er séð um, að ég fari ekki oft út af
heimilinu. Það er líklega af því að ég er orðin
vinnukona eins og Sigþrúður segir“.
„Já, náttúrlega ertu farin að taka kaup, og
þá þarf maður að vinna vel“, sagði Hildur á Jarð-
brú. „Ef þú ert álíka liðtæk og eins hún móðir þín,
áttu kaupið þitt“.
„Ég fer líklega á morgun eða hinn daginn, þá
verður skip á Ósnum, sem ég fer með“, sagði
Dísa. Hitt fannst henni ekki svaravert, sem Hildur
sagði.
„En því fórstu ekki á krossmessu eins og hvert
annað vistráðið hjú?“ spurði Helga.
„Ó, það hefur víst þótt gott að hafa mig við
vorverkin áður en ég færi, býst ég við“.
„Þú hefur nú líka fengið mikið fyrir vinnuna
þína. Þau eru dýr svona falleg föt“, sagði Hildur.
„Ég hef nú heldur aldrei fengið neitt kaup
annað en föt“, sagði Dísa.
„Þú ert nú ekki gömul“, sagði Helga. „Hvað
svo sem fékk maður annað en föt á þínum aldri?
Nokkur ár var ég búin að vera í vist áður en ég
gifti mig og átti ég ekki svona falleg föt. Þú mættir
vera þakklát. Ég er hissa á þér' að vera að drífa
þig í burtu“.
„Það var allt læknisfrúnni að kenna, en ég
er ekki ánægð yfir að fara frá mömmu. Hún er
líka svo eyðilögð yfir að missa mig, að hún hefur
eiginlega a^taf verið við rúmið síðan“, sagði Dísa,
„og svo á víst að fara að drífa hana til Reykja-
víkur, þegar ég er farin“.
„Til lækninga náttúrlega".
„Ég hefði ekki tekið það í mál, að hún færi
nema ég færi með henni, ef ég hefði ekki verið
á förum“.
„En því í ósköpunum fáið þið ekki þessum
vistarráðum breytt, fyrst þú ert svona ómissandi
manneskja?“ sagði Hildur fálega.
„Það fæst nú víst ekki“, sagði Dísa og fór
burtu svo skyndilega, að þær horfðu forviða á
eftir henni. Hún setti tilgerðarlegan hnykk á
höfuðið, svo að hárið tæki sig betur út að aftan
um leið og hún hvarf inn í bæjardyrnar. Hún
hafði komið auga á rauðhærðan pilt, sem kom
brosleitur utan hlaðið og stefndi til hennar. Þetta
var sonur Páls Þórðarsonar. Líklega var það
meiningin að fara að heilsa henni, kannske með
kossi. Þeir voru alltaf svo flírulegir framan í hana,
þegar fundum þeirra bar saman, sem var nú
sjaldan til allrar hamingju. Það hefði verið ó-
skemmtilegt svona framan í öllu kirkjufólkinu.
Hún skammaðist sín fyrir þessa stráka. Þeir gátu
aldrei haft sig burt úr sveitinni, þaðan sem allir
lítilsvirtu þá. Pilturinn stanzaði hálfvandræðalega,
þegar þessi silfraði ættarlaukur hvarf sjónum
hans svona allt í einu og skimaði aulalega kringum
sig og heilsaði svo Helgu á Hóli og ungu kðWúnni
frá Þverá. Þær voru báðar gamlir nágrannar hans.
„Þú ert þá hér núna, Pétur minn“, sagði Helga
vingjarnlega. „Hvað segir þú mér af Steina bróður
þínum?“
„Hann er alltaf á Suðurlandi við sjóinn“,
vöðlaðist feimnislega út úr honum. Hann hresstist
þegar Erlendur kom og heilsaði honum og spurði
hann því næst, hvort hann vissi nokkuð um föður
sinn, hvort hann væri lífs eða liðinn. Jú, lifandi
var hann ennþá þarna suður með sjónum. Það
hafði Steini bróðir hans skrifað honum. Hann
langaði víst alltaf hingað heim í dalinn.