Lögberg - 29.08.1957, Blaðsíða 1

70. ÁRGANGUR
WINNIPEG, FIMMTUDAGINN 29. ÁGÚST 1957
NÚMER 35
Japanskur krabbameinssérfræðingur sladdur á íslandi:
Miklu fleiri deyja úr krabbameini af þeim, sem reykja 19 sígareffur
á dag en þeim, sem reykja 14 á dag
Samvinna milli íslands, Bí
rannsókn á orsökum
DRÓFESSSOR Mitsuo Segi,
* fremsti krabbameinssér-
fræðingur Japans, er staddur
hér á landi. Gafst fréttamönn-
um færi að ræða við hann
í gær og próf. Níels Dungal,
en japanski prófessorinn er
einmitt hingað kominn til að
vinna að sameiginlegum rann-
sóknum á eðli og orsökum
krabbameins, sem Japan,
Bandaríkin og ísland hafa
komið á með sér. Bandaríski
sérfræðingurinn dr. Winther,
er væntanlegur hingað innan
skamms vegna þessara rann-
sókna, en hann var einnig hér
í fyrra.
í Japan og á íslandi er dán-
artala af völdum krabbameins
í maga mjög há, t. d. lætur
nærri að helmingur allra
karlmanna ,er deyja úr
krabbameini, hafi það í maga,
og í Japan mun talan vera
enn hærri, nálægt 60%. Vís-
indamennirnir bera saman
bækur sínar um magakrabba,
ef vera mætti, að tækist að
finna orsök hans, líkt og talið
er sannað af skýrslum, að
reykingar valdi krabbameini
í lungum. Mikils vert-er þá
að bera saman niðurstöður af
rannsóknum svo óskyldra
þjóða, sem Japapir og Islend-
ingar eru, þjóða, sem neyta
mjög óskyldra fæðutegunda,
og fás matar sameiginlega
nema fiskjar, og þá annarra
tegunda- Aðalfæða Japana eru
hrísgrjón og t. d. sojubauna-
súpa.
19 sígaretiur eða 14
Próf. Segi sagði að skýrslur
í Japan sýndu það, að sam-
band væri milli krabbameins
í lungum og tóbaksreykinga.
Sáralítið er af brjóstakrabba-
meini í Japan, eða nálægt 2%
(12% hér á landi). Talið er að
þetta sé hormónalt fyrirbrigði,
skiptist eftir kynþáttum. Próf.
Segi kom með dæmi af skýrsl-
um um lungnakrabba í Japan.
Megi þar sjá mjþg mikinn
mun, hve miklu hærri dánar-
talan er hjá þeim, er reykja
19 sígarettur á dag en þeirra,
sem reykja t. d. 14 á dag.
Algengasta dánarmein í
Japan eru æðasjúkdómar, en
næst þeim kemur krabbamein.
Krabbamein að verða
aðalóvinurinn
Próf. Dungal benti á, hvern-
ig athyglin beindist æ meir að
mdaríkjanna og Japan um
krabbameins í maga.
krabbameini, eftir því sem
tekst að ráða niðurlögum ann-
arra sjúkdóma, sem hér voru
landlægir, eins og t. d. berkla.
Ungbarnadauðinn minnkar
eða nær hverfur, en dánar-
talan færist til annarra ald-
ursflokka. Fleiri og fleiri
dæju því úr krabbameini af
þessum sökum hér á landi,
svo ekki væri nú talað um, er
menn beinlínis stuðluðu að
því t. d. með miklum reyking-
um. Þessar staðreyndir sýndu,
hversu aðkallandi væri að
einbeita sér að rannsóknum á
orsökum og eðli krabbameins,
og hversu mikilvæg sú sam-
vinna væri, er hér ætti sér
stað- —Alþbl., 25. júlí
Vinsamlegar línur
Washingion Island,
19. ágúst 1957
Línur þær, sem hér fara á
eftir eru frá Þóri Þórðarsyni
kennara í guðfræði 'við Há-
skóla íslands, en hann er nú
staddur í Chicaga ásamt Inger
frú sinni og býr sig undir
doktorsgráðu við McCormick
Theological Seminary; er
Þórir mikill lærdómsmaður
svo sem kunnugt er og lík-
legur til vaxandi vísinda-
mensku. —Riisij.
Kæri Einar Páll,
Kærar þakkir fyrir síðast!
Það var 1954, er ég var ræðu-
maður á kirkjuþinginu í Win-
nipeg. Nú erum við komin
hingað til lands aftur og er ég
Visiting Professor við Mc-
Cormick Theological Semin-
ary í Chicago í eitt ár, kenni
í staðinn fyrir próf. Frank
Cross, sem er orðinn próf. við
Harvard (Chairman of the
Department við Harvard).
Viltu vera svo vænn að senda
okkur Lögberg. Sendi þér
ávísun frá Chicago. Við erum
nú á okkar gamla góða stað í
Washington Island og um-
kringd af gömlum góðum
Islendingum.
Það er gaman að vera kom-
in vestur aftur, vonandi gefst
okkur tækifæri til þess að
heimsækja Winnipeg ein-
hvern tíma meðan við erum
hér. Bið kærlega að heilsa
mínum góða kennara og læri-
meistara, konunni þinni.
Inger biður að heilsa ykkur
báðum.
Þinn einlægur,
Þórir Þórðarson
Vestur-íslendingur
færir Skólholti
10,000 krónur
Vestur-lslendingur, P á 11
Guðmundsson, frá Leslie,
Sask., Kanada, hefur afhent
mér undirrituðum, formanni
Skálholtsfélagsins, stórhöfð-
inglega peningagjöf til styrkt-
ar endurreisn Skálholts. —
Nemur gjöfin • tíu þúsund
krónum.
Páll Guðmundsson hefur
haldið upp á sjötugsafmæli
sitt með því að heilsa upp á
ættland og æskustöðvar, sem
hann kvaddi fyrir fjörutíu og
sex árum, þegar hann fluttist
vestur um haf og settist að í
Kanada. Páll er Vopnfirðing-
ur, frá Rjúpnafelli í Vopna-
firði, bróðir Björgvins tón-
skálds. Hefur hann lengstum
verið bóndi vestra og búið
góðu búi. Nú í sumar hefur
hann komið á gamalkunnar
slóðir heimalandsins. öllum
er hann aufúsugestur sakir
fjörs og áhuga, glaðlyndis og
góðvildar. — Þessi rausnar-
lega gjöf til Skálholts ber
glöggt vitni þjóðhollustu hans
og drengskap.
8/8 1957,
Sigurbjörn Einarsson
—Mbl., 9. ágúst
Viðræður við
Mr. Fulton
Síðastliðinn mánudag áttu
ritstjórar í blaðamannafélag-
inu The Canada Press Club,
viðræður í Fort Garry hótel-
inu við hinn nýja dóms- og
innflutningsmálaráðherra
sambandsstjórnarinnar, Hon.
Davie Fulton. Áminst blaða-
mannafélag er óháð öllum
pólitískum flokkum; stofnandi
þess var W. J. Lindal dómari,
sem jafnframt er formaður
þess. Skýrði dómarinn með
skilmerkilegum orðum til-
ganginn með stofnun félags-
ins og nauðsynina, sem á væri
að hlutverk þess færði út
kvíar canadiskri þjóðeiningu
til eflingar; var Mr. Fulton
dómaranum þakklátur fyrir
upplýsingarnar.
Mr. Fulton, sem er einstak-
lega viðkynningargóður mað-
ur, flutti ræðu um innflutn-
ingsmálin og lagði á það sér-
staka áherzlu, að slík mál yrðu
jafnan að vera nákvæmlega
yfirveguð af hálfu stjórnar-
valdanna með hliðsjón af at-
vinnuskilyrðum í landinu.
Prédikar í Fyrstu
útersku kirkju
Dr. Ásmundur Guðmundsson,
biskup íslands
Herra Ásmundur Guð-
mundsson, dr. theol., biskup
Islands, prédikar í Fyrstu
lútersku kirkju á sunnudag-
inn kemur 1. september kl.
7 e. h.
Hér verður um sameigin-
lega guðsþjónustu að ræða
fyrir alla Islendinga í Winni-
peg og nágrenni, og eru auð-
vitað allir velkomnir.
Tveir Danir færa
Skólholfskirkju
stórgjöf
Tveir ágætir og kunnir ís-
landsvinir í Danmörku, þeir
Edvard Storr og Louis F.
Foght, stórkaupmenn, hafa af-
hent Hermanni Jónassyni
kirkjumálaráðherra, gjafabréf
fyrir öllum gluggum í Skál-
holtsdómkirkju úr steindu
gleri, en íslenzkir listamenn
munu gera frumdrætti að
myndskreytingu glugganna-
Gjöf þessi er ein hin veg-
legasta og rausnarlegasta, sem
einstaklingar hafa gefið ís-
lenzku þjóðinni, og er það von
gefenda, að hún megi treysta
vináttu og bræðrabönd með
báðum þjóðunum um kom-
andi ár.
Afhending gjafabréfsins fór
fram s.l. þriðjudag í skrifstofu
kirkjumálaráðherra, að við-
stöddum sendiherra og aðal-
ræðismanni Dana, biskupi Is-
lands, ráðuneytisstjóra kirkju
málaráðuneytisins, húsameist-
ara ríkisins og forseta guð-
fræðideildar, sem er fram-
kvæmdastjóri bygginga í Skál
holti. — Kirkjumálaráðherra
þakkaði hina fögru gjöf.
(Frá kirkjumálaráðuneytinu)
—Mbl., 9. ágúst
Gunnar fró
Hóreksstöðum lútinn
Hinn 9. júlí síðastliðinn lézt
í Hofteigi á Jökuldal hjá Karli
bónda syni sínum, Gunnar
Jónsson fyrrum bóndi á Foss-
völlum í Jökulsárhlíð og tíð-
um kéndur við þann þjóð-
kunna stað. Gunnar var 86
ára að aldri, fæddur á Há-
reksstöðum í Jökuldalsheiði,
sonur Jóns bónda Benjamíns-
sonar og fyrri konu hans Guð-
rúnar Jónsdóttur; kona Gunn-
ars, Ragnheiður Stefánsdóttir
frá Teigaseli í Jökuldal lézt
fyrir fáum árum; þau eignuð-
ust fjórtán börn, er náðu full-
orðins aldri. Útför Gunnars
var gerð frá Fossvogskirkju.
Gunnar lætur eftir sig einn
albróður, Gísla Jónsson rit-
stjóra í Winnipeg, og tvo hálf-
bræður af seinna hjónabandi
Jóns Benjamínssonar, Einar
P. Jónsson ritstjóra Lögbergs,
og séra Sigurjón, fyrrum
sóknarprest á Kirkjubæ í
Hróarstungu.
Lofsamleg grein
um störf dr. Becks
í norsku blaði
1 norska Arbeiderbladet
birtist nýlega grein um pró-
fessor Richard Beck í Grand
Forks í Bandaríkjunum. Höf-
undurinn er dr. Thorstein
Höverstad, og kallar hann
greinina „Den beste nordman
í Midt-Vesten.“ Hann er heið-
ursfélagi í 9 norskum félög-
um, en er samt ekki norskur
heldur íslenzkur, segir dr.
Höverstad, meira að segja
fæddur á Islandi. Síðan eru
störf dr. Becks í þágu Norð-
manna rakin og eru þau mikil,
og svo rekur hann rithöfund-
arferil hans og önnur störf.
Greinin er ýtarleg og öll mjög
lofsamleg-
—TÍMINN, 6. júlí 1956
Tuttugu miljónir
undir vopnum
Hið víðfræga stórblað New
York Times birtir fyrir
skömmu all-nákvæma áætlun
um hernaðarlegan styrk um
þessar mundir báðum megin
járntjalds, og kemst að þeirri
niðurstöðu, að hvorki meira
né minna en tuttugu miljónir
manna séu undir vopnum;
kostnaðurinn við þenna geisi-
lega vígbúnað er sagður að
nema hundrað miljörðum
dollara til jafnaðar á ári.