Lögberg - 19.09.1957, Qupperneq 3

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 19. SEPTEMBER 1957
3
skipaleiðsögn höfðum með
höndum, sáum ekki út úr því,
sem við höfðum að gera. Það
fór að bera á skorti á leið-
sögumönnum. Margir þeirra
höfðu sumarleyfi og skipin
söfnuðust saman við skurðar-
mynnin, þar sem enginn af
þeim, sem höfðu sumarleyfi,
komu aftur. Við urðum færri
með degi hverjum. Hinir nýju
yfirboðarar gáfu þeim mönn-
um sumarleyfi, er höfðu rétt
til að fá það, þar til 15- ágúst,
þá var fyrst neitað um leyfi,
en þá var aðeins 26 hafnsögu-
mönnum á að skipa, í stað 40
undir venjulegum kringum-
stæðum.
Það várð óumflýjanlegt að
minnka siglingarnar gegnum
skurðinn þannig, að ein skipa-
lest var send daglega. Dag-
lega bar það við, að það biðu
fleiri skip eftir því að fá hafn-
sögumann en mögulegt var að
sinna, svo að skipin urðu að
bíða til næsta dags.
Brátt tókst nýju stjórninni
að útvega aðra hafnsögumenn
í stað þeirra, sem farnir voru.
Nokkrir þeirra voru frá Alex-
andría, svo voru og nokkrir
frá herskipa- og verzlunar-
flotanum. Þeir fengu aðeins
tveggja vikna undirbúnings-
kennslu, svo óhætt má full-
yrða, að þeir hafa tæplega
verið vaxnir starfi því, er þeir
tókust á hendur.
Til að byrja með virðist
siglingin hafa gengið framar
öllum vonum. Engin veruleg
óhöpp hafa komið fyrir, en
siglingartíminn gegnum skurð
inn hefur orðið lengri en áður.
Veðrið hefur verið gott og að-
eins siglt á björtum degi, en
ekki á nóttunni. Örðugleik-
arnir byrja fyrst fyrir alvöru
hjá þessum lítt æfðu leiðsögu-
mönnum, þegar haustar að, og
þokan og sandstormarnir
byrja fyrir alvöru, því þá geta
þaulæfðir skurðarleiðsögu.-
menn komizt í hann krapp-
ann, því komi óhapp fyrir hjá
einu skipi í lestinni, er voði
fyrir dyrum hjá fleirum.
Leiðin frá Suez til stöðu-
vatnsins mikla er háð skipt-
andi sjávarföllum — fljóði og
fjöru. — Með nýju og fullu
tungli getur straumurinn far-
ið með þriggja mílna hraða,
ýmist með eða hóti. Straum-
skipti eru reglubundin, en
með sandstormum af suðaustri
og suðvestri þjappast sjórinn
úr Rauðahafinu saman upp í
Suezflóann og inn í skurð-
inn. Sífelldur norðanstraumur
helst þá við, þar til veðrið
lægir.
Allir útlendir verkamenn,
er unnu við skurðinn, sögðu
upp starfi sínu strax og
egypzka stjórnin hafði lýst
yfir þjóðnýtingu hans, enginn
óskaði að halda áfram starfi
sínu. Aðeins fáeinir Grikkir
urðu áfram eftir skipan grísku
stjórnarinnar. Þann 12. sept-
ember fengum við skipun frá
stjórn skurðarins í París, að
við ættum að hætta vinnu að
kvöldi þess 14. september, sem
við líka gerðum. Við höfðum
nokkru áður undirbúið allt
til að ljúka starfi okkar og
vera reiðubúnir til burtfarar
fyrirvaralaust. Ferðaskrínur
okkar voru pakkaðar og inn-
anstokksmunir allir í umbúð-
um komið fyrir á tryggum
stað í vörzlum ræðismanns
okkar- En þó ber ekki að neita
pví, að okkur fannst sárt að
skilja við hús og heimili, sem
Elinborg Jakobsen útskrif-
aðist frá Lærðaskólanum í
Reykjavík árið 1897, eða fyrir
60 árum, eins og Morgunblað-
ið. skýrði frá um síðustu
mánaðamót. Þar var því bætt
við að hún muni hafa orðið
að taka prófið utan skóla —
eða ekki fengið skólavist — en
það er ekki rétt.
Hún var bekkjarsystir mín
í 6. bekk skólans veturinn
1896—’97, og auk þess las ég
með henni skólafögin þann
vetur — og hlaut að launum
lúsnæði og morgunkaffi. Því
finnst mér skylt að leiðrétta
þetta og bæta við um leið
nokkrum upplýsingum, sem
fallnar munu í gleymskunnar
sjó hjá mörgu gömlu fólki
hvað þá hinum. Væntanlega
geta þær og verið áhugunar-
efni ungu kvenstúdentunum.
Foreldrar Elinborgar voru
frá Færeyjum en höfðu dvalið
hálfa ævina eða lengur í
Reykjavík, því að Elinborg
var fædd í Reykjavík 10. októ-
ber 1871. Faðir hennar stund-
aði skósmíði og bjó lengi í
húsi Kristjáns Ó. Þorgríms-
sonar við Austurvöll. Halldór
Friðriksson yfirkennari bjó í
næsta húsi og konur þeirra
Halldórs og Jakobsens voru
vinkonur. Mun það hafa kom-
ið sér vel þegar Elinborg sótti
um skólavist.
Það var dálítið erfiðara þá
en nú fyrir ungar stúlkur að
ganga menntaveginn. Elin-
borg tók 4. bekkjar próf utan
skóla vorið 1894 með III. eink-
unn- Latneski stíllinn og
stærðfræðin aðalþröskuldarn-
ir, enda tímakennslan áður í
mestu molum, — og það sem
lakara var: greinileg andúð
margra kennara og skólapilta
á því, að konur færu „að troða
sér í lærðra manna tölu“.
Móðir Elinborgar og fleiri
hvöttu hana til að halda á-
íram námi og sækja um skóla-
vist. En það var ekki auðsótt,
þegar rektor Lærðaskólans og
sumir kennaranna voru því
andstæðir — þeir höfðu sízt
búizt við „að Halldór Frið-
riksson færi að mæla með jafn
vafasamri nýbreytni“. Lands-
höfðingi mun hins vegar hafa
stutt „nýbreytnina“, — og var
þá þessu „stórmáli“ skotið til
ráðgjafa íslands í Khöfn.
í desember 1896 kom „ráð-
gjafabréf“ dagsett 10. nóvem-
ber sama ár, er ákvað að Elin-
borgu skyldi leyfð skólavist
þegar í stað. Halldór yfir-
kennari mun hafa búizt við
við höfðum unað við í mörg
ár, og þegar á allt er litið, liðið
mjög vel. Þann 14. september
um miðnætti fór ég með fjöl-
skyldu mína, ásamt tveimur
hafnsögumönnum — öðrum
hollenzkum og hinum norsk-
um — til Kairo og þaðan með
flugvél til Róm og síðan til
Kaupmannahafnar.
Lausleg þýðing. —M. Þ.
—VÍKINGUR
því svari, því að hann bað
mig, í byrjun skólaársins, að
lesa með henni „undir skóla-
tíma.“
Skálapiltar tóku henni með
„þegjandi vinsemd“ eða fullu
afskiptaleysi, og svipað var
um kennarana — nema rektor
Björn Ólsen, sem lét þess get-
ið á skólafundi fyrsta daginn
sem hún kom í skólann, að
hann vonaði „að engin slysni
hlytist af þessari óvenjulegu
nýjung í sögu okkar gamla
skóla“.
Má nærri geta hvað óþægi-
legt hefur verið fyrir Elin-
borgu að hlusta á það í á-
heyrn 100 ungra pilta, sjálf
var hún dul í skapi og orðvör
mjög, lét aldrei uppi í minni
áheyrn hvað henni líkaði vel
eða illa, — en hún var orðin
kjarklítil og þreytt við margra
ára nám og kyrrsetur, og einu
sinni ætlaði að líða yfir hana
er hún frétti um slæman skóla
hrekk, sjálfri henni óviðkom-
andi, sem piltum þótti „engin
ósköp.“
Ólafía Jóhannsdóttir vin-
kona hennar heimsótti hana
við og við þennan skólavetur.
Ólafía hafði sjálf hætt skóla-
námi eftir 4. bekkjar próf, —
fékk ekki skólavist — en það
var auðheyrt að henni þótti
vænt um að Elinborg ætlaði
ekki að fara, eins að. — Ekki
datt mér þá í hug að við Ólafía
yrðum góðir vinir seinna, til
æviloka, því mér þótti hún
nokkuð fús til að lenda í stæl-
um, þótt annars væri skemti-
legt að skrafa við hana.
Skólanám Elinborgar gekk
sæmilega. Tveir eða þrír pilt-
ar urðu fyrir neðan hana við
miðsvetrarprófið, og II. eink-
unn fékk hún við stúdents-
prófið. Ekki setti hún upp
stúdentshúfu, það mun ekki
hafa þótt „nógu kvenlegt“ á
þeim árum. Hún fluttist til
Hafnar með foreldrum sínum
skömmu síðar, og ætlaði að
lesa læknisfræði við háskól-
ann þar. Ég held hún hafi ekki
lokið því námi, en annars er
mér ókunnugt um hagi henn-
ar. Vér bekkjarbræður hennar
og Bræðrasjóður Lærðaskól-
ans fengum kveðju frá henni
á 10 ára stúdentsafmæli voru
1907, — en aldrei seinna.
Vér vorum 20 stúdentarnir
vorið 1897, efnilegur hópur í
augum vina vorra og sjálfra
vor. Flestum hafði verið nám-
ið ljúft og létt, og háar eink-
unnir fleiri og venjulegri en
hjá nágrönnum vorum á und-
Fyrsti kvenstúdentinn ó íslandi
Business and Professional Cards
ÞJÓÐRÆKNISFÉLAG ÍSLENDINGA í VESTURHEIMI
Forsetl: DR. RICHARD BECK
801 Lincoln Drive, Grand Forks, North Dakota.
Styrkið félagið með því að gerast meðlimir.
Ársgjald $2.00 — Tímarlt félagsins frítt.
Sendist til fjármálaritara:
Jlll. GCÐMANN LEVY,
185 Lindsay Street, Winnipeg 9, Manitoba.
Minnist BETEL í erfðaskróm yðar SELKIRK METAL PRODUCTS Reykháfar, öruggasta eldsvörn, og ávalt hreinir. Hitaeinlngar- rör, ný uppfynding. Sparar eidi- við, heldur hita frá aS rjúka flt meS reyknum.—SkrifiB, slmlð tll KELLY SVEINSSON 625 WaU St. Winnipeg Just North of Portage Ave. SUnset 3-3744 — SUnset 8-4481
G. F. Jonasson, Pres. & Man. Dlr. Keystone Fisheries Limited Wholesale Distributors of FRESH AND FROZEN FISH 60 Louise St. WHitehall 2-5227 S. O. BJERRING Canadian Stamp Co. RUBBER & METAL STArmS NOTARY & CORPÖRATE SEALS CELLULOID BUTTONS 324 Smilh St. Winnipeg WHitehall 2-4624
Van's Electric Ltd. 636 Sargenl Ave. Authorized Home Appliance Dealers GENERAL ELECTRIC — ADMIRAL McCLARY ELECTRIC — MOFFAT SUnset 3-4890 A. S. BARDAL LTD. funeral home 843 Sherbrook Street Selur llkkistur og annast um öt- farir. AUur útbúnaCur sá bezti. Stofnað 1894 SPruce 4-7474
PARKER. TALLIN, KRIST- JANSSON, PARKER AND MARTIN BARRISTERS — SOLICITORS Ben C. Parker, Q.C. (1910-1951) B Stuart Parker, Clive K. Tallin, Q c„ A. F. Kristjansson, Hugh B. Parker, W. Steward Martin 5th fl. Canadian Bank of Commerce Building, 389 Main Street Winnipeg 2, Man. WHitehall 2-3561 P. T. Guttormsson BARRISTER, SOLICITOR, ‘ notary public 474 Groin Exchange Bldg. 167 Lombard Street Office WHitehaU 2-4829 Residence 43-3864 —
Thorvaldson. Eggertson. Basiin & Siringer Banristers and Solicitors 209 BANK OF NOVA SCOTIA Bldg. Portage and Garry St. WHitehall 2-8291 SPruce 4-7855 ESTÍMATES J. M. Ingimundson Re-Roofing — Asphalt Shlngles Insul-Brlc Siding Vents Installed to Help Eliminate Condensation 632 Slmcoe St. Winnipeg, Man.
CANADIAN FISH PRODUCERS LTD. J. H. PAGE. Managing Director Wholesale Distributors of Fresh and Frozen Fish 311 CHAMBERS STREET Office: Bes.: SPruce 4-7451 SPrnce 2-3917 Muir's Drug Store Ltd. J. CLUBB FAMILY DRUGGIST SERVING THE WEST END FOK 27 YEARS SPruce 4-4422 ElUce & Home
S. A. Thorarinson Barrister and Sollcitor 2nd Floor Crown Trust Bldg. 364 MAIN ST. Office WHitehall 2-7051 Res.: 40-6488
FRÁ VINI
THE MODEL FUR CO. D. MINUK, PROP. Fur Coats Made To Order. Repairing, Remodelling, Relining & Storing, and Sports Wear. Tel. WHitehaU 2-6619 Res. JUstice 6-1961 304 Kennedy St. Winnipeg, Man. Dunwoody Saul Smitb & Company Chartered Accountants WHiiehall 2-2468 100 Princess St. Winnlpeg, Maa. And offices at: FORT WILLIAM - KENORA FORT FRANCES - ATIKOKAN
The Business Clinic Anna Larusson Office at 207 Atlantic Ave. Phone JU 2-3548 Bookkeeping — Inoome Tax Insurance
an og eftir, og framhaldsnám því tilhlökkunarefni- Áætlan- ir um ævistörf voru á reiki, en enginn ætlaði sér að deyja úr leti eða iðjuleysi, og þótt mér sé málið skylt býst ég við að sögufróðir menn fallist á að við það hafi verið staðið. Nú eru einir þrír eftir: Jó- hannes Jóhannesson læknir vestur við Kyrrahafsströnd, dr. Ólafur Dan Daníelsson og undirritaður. S. Á. Gíslason —Lesbók Mbl
Dr. ROBERT BLACK Sérfræðingur 1 augna, eyrna, nef og hálssjúkdömum. 401 MEDICAL AltTS BI.DG. Graham and Kennedy St. Office WHitehall 2-3851 Res:: 40-3794