Lögberg - 19.09.1957, Page 6

6
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 19. SEPTEMBER 1957
GUÐRÚN FRA LUNDI:
DALALÍF
....— -------------===».
„Ég var víst dálítið öðruvísi en þessi stelpa,
ekki alveg eins merkileg“.
„Já, þið voruð ólíkar. Það þótti víst flestum
þú leiðinleg og voru flestir kaldir við þig, nema
við hjónin og Borghildur. En öllum þykir vænt
um Lísibetu. Hefði hún ekki verið hérna, hefði ég
líklega aldrei snúið við heim aftur í fyrra“.
„Það var nú meiri vitleysan í þér að vera að
hlusta á þvaðrið í honum og Þórði, fjandans
óhreinlyndisrefnum þeim. Mér hefur sjaldan
orðið verr við, en þegar ég sá þig koma heim.
Ég þóttist vita, hvað beið þín“.
„Hvað svo sem ætli þú vitir nema það, sem
aðrir þvaðra við þig?“ sagði þá Anna stuttlega.
Dísa þreytti hana hræðilega með þessu fullorðins-
lega tali.
„Hvað verður langt þangað til Jakob getur
orðið prestur og við getum farið að búa hjá hon-
um?“ spurði Dísa og brosti ánægjulega framan í
fóstru sína. Það gerði hún alltaf, þegar hún heyrði,
að hún var ekki vel ánægð við sig.
„Hvaða við?“ spurði Anna jafn stuttlega og
áður.
„Auðvitað verð ég hjá þér, mamma mín. Ekki
geturðu verið ein“-
„Jú, ég ætla að vera ein. Ég matreiði handa
okkur tveimur. Það verður enginn neaia við tvö
í húsinu okkar. Svo er nú þetta ekkert annað en
ráðagerð — draumur, sem langt verður þangað
til rætist, ef hann rætist þá nokkurn tíma“.
„Ekki skúrar þú gólfin sjálf, mamma, þú ert
óvön því“.
' „Ég get fengið stúlku til þess — það verður
ekki oft, við óhreinkum ekki mikið“.
„Ég get nú bráðum farið að skúra gólf“, sagði
Lísibet.
Ég er hrædd um, að það megi ekki taka þig frá
pabba þínum, honum finnst hann sjálfsagt missa
nóg, ef Jakob fer alfarinn frá honum, þó að hann
sjái kannske ekki mikið eftir mér“.
„Ekki var mikil hryggðin á honum eða neinum
öðrum í fyrra“, sagði Dísa og brosti íbyggin, „þó að
það hafi ekki verið sparað að segja þér annað“.
„Það er engin manneskja eins leiðinleg og
þú, Dísa“, sagði Lísibet. „Ég vil ekki hafa, að hún
sé í nýja húsinu þínu, mamma. Ég skal bara vera
þar og skúra gólfin fyrir þig“. Hún kyssti fóstru
sína og fór fram.
„Það verður líklega hvorug ykkar þar“, sagði
Anna.
„Það er líklega bezt fyrir þig, Lísibet litla,
að hafa þig fram eða ég hefði það til að kenna
þér að tala svolítið kurteislega við fullorðið fólk“,
sagði Dísa eldrauð í framan af reiði.
„Þú byrjaðir að tala um, að hún væri leiðin-
leg“, sagði Anna. „Ekki geturðu þó búizt við því,
að barnið sé gætnara í orðum en þú, sem þykist
vera orðin fullorðin manneskja“.
„Ég bara lem hana, ef hún talar oftar svona
við mig“.
„Svei mér þá, ég á bara ekkert orð yfir það,
hvernig þú hagar þér. Ef þú tekur þér ekki fram,
get ég ekki liðið þig á heimilinu“, ságði Anna
óstyrkri röddu.
„Það er nú sama, ég læt varla svona gerpi
troða á mér“, sagði Dísa merkileg á svip-
Anna opnaði hurðina og sagði í skipunarróm:
„Farðu út! Ég þoli ekki að hafa þig nærri mér“.
Dísa hikaði, en hlýddi þó. Hún fór út í
skemmu, fann skautana sína og batt þá á sig og
hringlaði nokkra stund niðri á mýri, meðan
fóstra hennar væri að jafna sig. Það var sjálfsagt
vissara að misbjóða ekki þessu stelpugersemi í
orði eða verki, en mikið langaði hana þó til þess
að lemja hana hreint og klárt. En Önnu mátti hún
ekki styggja meira en orðið var. Hún var eina
manneskjan á heimilinu, sem hún gat vænt sér
nokkurs af. Svo mjög valt framtíð hennar öll á
vinfengi hennar. Ef Dísa kæmi Önnu ekki í burtu
með einhverjum ráðum, gæti hún aldrei náð
ástum Jakobs. Faðir hans myndi sjá um það. Hann
var ekki orðinn svo vinveittur henni. Hún snéri
heimleiðis með þeim ásetningi, að verða ákaflega
góð og sæt við Lísibetu, ef hún yrði á vegi hennar
og svo nærri fóstru þeirra, að hún heyrði það.
Það yrði eina ráðið til að ná sættum.
Anna var frammi í búri að búa til kleinur,
þegar Dísa kom inn, en Lísibet var hvergi sjáan-
leg. „Ég er nú bara búin að leika mér heillengi
niðri á mýri eins og krakki, en nú er bezt að við
förum að athuga dúkinn minn“, sagði Dísa við
búrdyrnar. Anna leit ekki við henni, því síður að
hún svaraði. „Mamma, ég var að tala við þig“,
sagði Dísa í sínum blíðasta málróm. „Mig langar
til að sauma núna. Hefurðu aðgætt þetta, sem
ég saumaði í morgun?“
„Nei, ég hef ekki litið á það og ætla ekki að
gera það, hvorki í dag né seinna“, svaraði Anna
og leit ekki á hana.
Dísa fór burtu frá búrdyrunum. Hún vissi, að
það þýddi ekkert að tala við hana að þessu sinni.
Hún hafði fataskipti og rölti yfir að Hóli — þar
var hennar eina skjól- Þó að það væri ekki sem
ákjósanlegast, varð að taka því. Anna horfði á
eftir henni og fannst hún hafa verið vond við hana.
En hún gat ekki þolað fólk, sem var svona ósvífið
í orðum, enda óvön því. Líklega segði hún Helgu
á Hóli, að hún hefði verið rekin í burtu. Það yrði
þá efni í sögu handa henni, konunni þeirri. Anna
stundi mæðulega og fór inn aftur.
„Það er nú svona, Borghildur mín“, sagði hún,
„aldrei getur maður lært að stjórna geðinu, hvað
gamall, sem maður verður. Ég reiddist svo við
Dísu vesalinginn áðan, að ég rak hana fram úr
húsinu og neitaði að líta á útsauminn hjá henni.
Nú er hún farin í burtu og ætlar víst yfir að Hóli.
Mér finnst ég hafa komið heldur ómerkilega fram
við hana, aumingja stelpuna. Samvizkan er ónota-
leg við mig, svona álíka eins og þegar séra Hall-
grímur reið úr hlaði héðan fyrir mörgum árum“.
„Það er nú helzt til mikil samvizkusemi að
vera óróleg út af því, þó að maður geti ekki um-
borið svoleiðis fólk eins og Dísu og séra Hall-
grím. Mér finnst Dísa versna með hverju ári. Það
syrgði það víst enginn, þó að hún kæmi ekki aftur
hingað, en ég gæti bezt trúað því, að hún yrði
eins og móðir hennar — óhreyfanleg af heimilinu,
þó að hún geti ekki lynt við nokkra manneskju,
nema helzt þig“.
ERFIÐLEIKARNIR AUKAST
Næstu tvo daga var hríð, en svo gerði hláku-
blota. Á fjórða degi var komið hörkufrost og nýr
gaddur huldi snapirnar, sem sólbráðin hafði mynd-
að undanfarna góðyiðrisdaga. Þann dag kom
Dísa handan frá Hóli. Hún faðmaði fóstru sína og
Borghildi, þegar hún kom inn í eldhúsið. Gróa
var heldur ekki skilin eftir.
„Þetta er nú meiri tíðin“, byrjaði Dísa sam-
talið, „mér var nú bara ómögulegt að leggja út í
þetta vonda veður, þó að ég vissi, að þið yrðuð
órólegar út af mér. Helga sagði, að það væri þó
betra að þið væruð hræddar, en að ég yrði úti
milli bæjanna, svo að ég lét það eftir henni að
verða kyrr, en róleg var ég ekki“.
Borghildur brosti einkennilega: „Þú hefur nú
álitið okkur kjarkminni en við erum. Okkur datt
ekki í hug, að þú kæmir, enda var nú svo sem ekki
það véður, að ekki væri ratandi hérna handan frá
Hóli, ef þess hefði gerzt nokkur þörf“, sagði hún
fálega.
„Það hefur nú líklega ekki farið neitt illa um
þig hjá vinkonunni á Hóli“, sagði Gróa dálítið
háðslega.
„O, það læt ég nú vera. Ekki get ég nú sagt,
að mér geðjaðist vel að því heimili, en maður
verður að gera sér flest að góðu, þegar svona
viðrar“, sagði Dísa.
Anna bar fyrir hana kaffi með fínu brauði.
Síðan settist Dína inn í hjónahús og tók upp fína
kaffidúkinn sinn og fór að sauma út. Þessi litla
misklíð var gleymd að mestu leyti. Dísa var fáorð
og geðgóð í tvo daga. Dúkurinn var búinn að öðru
leyti en því, að setja átti utan um hann blúndu,
en hana þurfti að sækja í kaupstaðinn. Dísa fór
með dúkinn fram í baðstofu og sýndi vinnufólk-
inu hann, sæl og brosandi.
„Mér þykir nú líklegt, Þórður, að þú lánir
mér hest ofan eftir til að ‘ná í blúndu utan um
dúkinn. Mamma á enga nógu fína“, sagði hún.
„Það liggur bara svona mikið á að koma hon-
um upp“, sagði Gróa hlæjandi.
„Auðvitað vil ég koma honum frá strax“,
sagði Dísa. „Ætlarðuu að verða dálítið almenni-
legur núna, Þórður? Þú hefur víst aldrei lánað
mér hest fyrr“.
„Ef þú hefðir þurft að finna lækni eða eitt-
hvað mikið legið á, hefði ég kannske gert það, en
til þess að sækja nokkrar álnir af blúndum fer ég
varla að lána þér hest“, svaraði Þórður kuldalega
eins og-vanalega, þegar hann talaði við Dísu.
„Svona ert þú alltaf skammarlega leiðinlegur
við mig. Þú lánaðir þó Gróu hest í fyrra vetur“,
sagði Dísa gröm.
„Það eru líka ólíkar manneskjur, þú og hún
Gróa“.
„Þó að hann finndi það nú, blessunin", sagði
Gróa og skellihló. Steini tók undir við hana.
Dísa reigsaði inn í hús til fóstru sinnar og
sagði henni, hvað Þórður gæti verið andstyggi-
legur og’svo hlæju þau að þessu, Gróa og Steini.
„Það liggur nú víst ekki svona mikið á blúnd-
unni. Jón fer sjálfsagt bráðlega í kaupstað, hann
getur keypt hana“, sagði Anna áhugalaus fyrir
klögumálum Dísu. Það jók á geðvonzku hennar.
„Alltaf getur hann verið að þeysa í kaupstað-
inn, enda heyrist mér margt vera sagt um hann
núna, hafi það ekki fyrri skeð“, rausaði hún.
„Hvað getur Helga á Hóli fett fingur út í það,
þó að hann fari í kaupstaðinn? Það gerir þetta
veikindastríð Herberts aumingjans. Ég hugsa
alltaf sem svo, hvað mér myndi þykja vænt um,
ef það væri Jakob, sem væri veikur, að einhverjir
reyndu að stytta honum stundirnar. Svo kemur
hann alltaf með kveðju frá Jakobi, þegar hann
kemur heim“.
„Hann er víst ekki alltaf hjá Herbert. Það er
sagt, að hann bregði sér stundum á sjómannaböll.
Það er víst komið laglegt drasl á hann aftur. Svo
er þá ekki ómögulegt, að hann gisti stundum nær
heldur en á Ósnum“.
„Ég vil ekki heyra þessar andstyggilegu glósur
og getgátur“, sagði Anna reið. „Það er bezt fyrir
þig að setjast að hjá Helgu á Hóli. Þið getið
skemmt hvor annarri með óhróðurssögum, en ég
banna þér að koma með svona þvætting hingað“.
„Jæja, sama er mér, hvar hann gistir, ef þú
getur látið þér það vel líka“, sagði Dísa og reigsaði
fram í fússi.
Næstu nótt svaf Anna Friðíiksdóttir lítið og
svo varð fleiri nætur. Hún vaknaði ekki fyrr en
um hádegi og útlit hennar breyttist fljótlega. Hún
varð fáorð og þunglynd.
„Það kemur sjálfsagt að því, sem mig grunaði
og ég spáði“, sagði Gróa oftsinnis við Borghildi,
„hún Dísa kemur með einhvern þvætting frá
Hóli, stelpuógerðin, sem gerir húsmóðurina
svona-“
Borghildur sagði lítið við því, þó að henni
dytti það sama í hug. Hún talaði bara um það við
Önnu, að hún þyrfti að fara að ganga fram í
fjallið með sér að deginum. Það væri ósköp að sjá,
hvað hún væri að verða veikluleg. En hún fékk
hana aldrei til þess. Það var alltaf eitthvað, sem
hún þurfti að gera, þó að ekki væri hægt að sjá,
að neitt sérstakt kallaði að.