Lögberg - 19.09.1957, Side 7
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 19. SEPTEMBER 1957
7
Frá Súez til Reykjavíkur:
„Ég hefi alltaf viljað vera þar
sem eitthvað er að gerast#/
Rabbað við ÍVAR GUÐMUNDSSON um frið milli þjóða og
hermannasiígvél í eyðimörkinni
jDRLENDIS stendur allmikill
“ ljómi kringum þá menn,
sem á ensku heita “foreign
correspondents,” fregnritarar
blaða í fjarlægum löndum.
Þeirra líf þykir ævintýraríkt
og heillandi að vonum, í aug-
um þeirra sem fast sitja á
stólnum heima, og fleiri en
ein kvikmyndin hefur verið
gerð um viðburðaríka daga
þeirra, þar sem fréttirnar
skapast og hættur liggja oft
í leyni.
★
Islenzk blöð hafa ekki enn
komið sér upp starfsliði á
þessa vísu, hafa enn ekki
menn í förum um veröldina,
sem alltaf eru komnir á stað-
inn þar sem uppreisn brýzt
út, jarðskjálfti dynur, eða
læknir er ákærður fyrir að
hafa myrt 238 ekkjur. Ennþá
er því íslenzk blaðamanna-
stétt sneidd þeim rómantíska
blæ, sem hraðfréttaritarinn
skapar erlendum starfsbræðr-
um okkar einatt, og ennþá ,er
hægt að myrða hálfa þjóð,
sem á Dónárbökkum í vetur,
átta tíma ferð frá Reykjavík,
án þess að blöðin telji þess
virði að eiga þar sjónarvott
staddan, með ritvélina á bak-
iriu-
★
Sá íslenzkur blaðamaðurinn
sem mér hefir þótt líkjast
einna mest þeim erlendu
hraðfréttariturum, sem hér að
framan er drepið á, er ívar
Guðmundsson, hinn gamli
Víkverji Morgunblaðsins og
nýlegur blaðafulltrúi Samein-
uðu þjóðanna í Súez, þar sem
nærri lá við, að kveikt væri
enn einu sinni í tundri nýrrar
heimsstyrjaldar. ívar hefir nú
dvalizt sex ár með erlendum
þjóðum, allan þann tíma sem
fréttamaður og upplýsinga-
stjóri hjá Sameinuðu þjóðun-
um, en hann hefir ekki allan
þann tíma bundið skóþvengi
sína í sama landinu heldur
farið fljúgandi heimsálfanna
á milli, og átt þar áfangastað
þar sem Sameinuðu þjóðirnar
hafa helzt neytt máttar síns.
í tvö ár var ívar sérlegur
blaðafulltrúi á skrifstofu aðal-
forstjóra Sameinuðu þjóðanna
í New York, og mátti þá etja
kapp við 150 fréttahauka frá
mörgum þjóðlöndum, sem all-
ir höfðu það daglega hlutverk
að leita og rita fréttir um
starfsemi og fyrirætlanir
þeirrar miklu stofunar. Það er
löngu vitað að hógværðin eða
hlédrægnin er ekki aðals-
merki blaðamannsins, og
myndu íslenzkir blaðamenn
þó þykja sem franskir, fágaðir
tildurmenn í samanburði við
erlenda starfsbræður sína í
þeim sökum.
Þegar Ivar lét af því á-
byrgðarmikla starfi að gæta
þess að rétt væri hermt um
starf og fyrirætlanir Samein-
uðu þjóðanna í samanlagðri
heimspressunni hélt hann til
Kaupmannahafnar, þar sem
hann hefir gegnt aðstoðar-
forstjórastarfi á upplýsinga-
málaskrifstofu S. þ., en hún
annast upplýsingar og fræðslu
um starf S. þ. á öllum Norður-
löndum. Þar starfaði hann þar
til í nóvember í vetur að hann
fékk boð þess efnis að tygja
sig til farar til Napoli með
sólarhrings fyrirvara, en þar
skyldi hann verða upplýsinga-
stjóri gæzluliðs S. þ., sem
skömmu seinna var selflutt
frá flugvellinum í Napoli til
Abu Suweir og þaðan til Port
Said, Súez og Ismaliu. Þar
dvaldist ívar fram í marz-
mánuð s.l. en allan þann tíma
fjölluðu stærstu fyrirsagnir
blaða um allan heim ekki um
annað en gæzluliðið við Súez
og ástandið þar. En öll sú
brösótta saga er lesendum
löngu kunn af ítarlegum frá-
sögnum þessa blaðs og ann-
arra og skal hún ekki miklu
lengur rakin hér.
★
Nú fyrir nokkru hitti ég
ívar Guðmundsson að máli,
en hingað er hann kominn til
þess að eyða sumarleyfi sínu
við laxveiðar og íslenzka
sumarsól, fjarri gulum eyði-
mörkum Austurlanda og mal-
aríunni þar, hinni eilífu plágu
V esturlandabúans.
Við spjölluðum fyrst um
starf ívars í Kaupmannahöfn
og fræðslu þá sem skrifstofan
annast um Sameinuðu þjóð-
irnar á Norðurlöndum.
Eitt höfuðverkefni skrif-
stofunnar er það, segir Ivar,
að styrkja og syðja félög Sam-
einuðu þjóðanna sem á öllum
Norðurlöndum starfa. Þessi
félög eru mjög mikilvæg að
okkar áliti. Þau hafa slegið
skjaldborg um stofnunina og
hugsjónir hennar, kynna
markmið S.- þ- og útbreiða
skoðanir þeirra. I þessum fé-
lögum eru bæði einstaklingar
og félög, svo sem verkalýðs-
félög, stúdentafélög, kvenfé-
lög og félög sem fjalla um al-
þjóða stjórnmál og margra
annarra.
Hér á landi hefir slíkt félag
starfað, og var forseti Islands
fyrsti formaður þess. Það
hefir látið heldur lítið á sér
bæra, en nú virðist sem það
sé að vakna aftur til starfa.
Islendinga hefir verið saknað
af fundum alþjóðasambands
félaga Sameinuðu þjóðanna,
og það væri vonandi að við
svo búið þyrfti ekki miklu
lengur að standa.
Það væri líka mjög æskilegt
að ýmis félagssamtök sem á-
huga hafa fyrir starfi Samein-
uðu þjóðanna gengju í félagið
og tækju þátt í störfum þess.
Nú eru alls 81 þjóð í félags-
skap Sameinuðu þjóðanna.
Því má segja að uppbygging
samtakanna hafi breyzt frá
því sem áður var. Fyrir nokkr-
um árum voru aðeins 60 þjóðir
í samtökunum en nú má segja
að nær því gjörvallur heimur-
inn teljist til þeirra. Áður fyrr
var forysta samtakanna hjá
vestrænum þjóðum. Nú er
þetta breytt. Nú ráða Asíu- og
Afríkuþjóðirnar oft úrslitum
sökum þess hve mar^ar þær
eru.
Stundum er undan því
kvartað að of mikið sé talað á
þingum S. þ. og of lítið fram-
kvæmt. Margt er til í því. En
menn verða að hafa það hug-
fast að samtökin eru ekki lög-
gjafarþing, með valdi sem því
fylgúö heldur aðeins samtök
sjálfstæðra þjóða. Af því leið-
ir að S. þ. geta á engan hátt
gengið á rétt frjálsra þjóða
með samþykktum sínum. Gott
dæmi um þetta var þegar her-
lið var sent inn í Egyptaland-
Það fór þangað með samþykki
Nassers forseta og stjórnar
Egyptalands. Öðruvísi hefði
það ekki verið hægt. Bretar og
Frakkar voru heldur ekki
reknir frá Port Said. Þeir fóru
þaðan af frjálsum vilja og að
tilmælum Allsherjarþings S.
þ. Þetta verða menn að hafa í
huga þegar þeir ræða um
gagnið af S. þ.
En það er líka fleira sem er
mikilvægt í starfi samtak-
anna. Sameinuðu þjóðirnar
hafa forgöngu um mjög merki
ægt og lífsnauðsynlegt starf á
vegum hinna ýmsu stofnana
sinna, svo sem vinnumála-
stofnunarinnar, landbúnaðar-
stofnunarinnar og barnahjálp-
arinnar, svo nokkur dæmi séu
nefnd. Og þær vinna að því að
xoma á alþjóðalögum, svo sem
þessa mánuðina í landhelgis-
málinu, svo heimurinn verði á
þann hátt friðsamari og auð-
veldara að útkljá deilumálin.
— Hvernig þótti þér við
Súez?
— Ég vil helzt ekki ræða
mikið um það, hefi sagt áður
frá því í fréttum hér heima.
Það var skemmtileg og lær-
dómsrík dvöl, en erfið og
mikið þras. Um 150 blaða-
menn fylgdust með gæzluliði
S. þ. og ég hélt tvo blaða-
mannafundi með þeim dag
hvern til að byrja með og
skýrði þá frá því helzta sem
var að gerast. Það var mikið
um að vera erill og lítil hvíld
fyrstu sólarhringana. I Napoli
kom manni ekki dúr á auga, í
svo mörg horn var að líta.
Þegar til Egyptalands kom
bjuggum við til að byrja með
í gömlum herbúðum og í her-
berginu mínu voru tvö hreið-
ur og fuglarnir flögruðu út og
inn að hjartans list.
Hitinn var mjög mikill, 30
til 40 stig á Celcius á daginn,
þótt um hávetur væri, en 3 til
4 stiga frost um nætur, og það
fraus eitt sinn vatnið á öllum
bílum norska gæzluliðsins
nema einum herjeppa, sem
gleymzt hafði að tappa frost-
löginn af, þegar hann var
fluttur frá Noregi.
En eitt af því minnisstæð-
asta þarna austan að er mér
ef til vill urmull stígvéla með
fram vegunum í eyðimörk-
inni, svo ný og falleg að leður-
lyktin angaði enn af þeim.
Þau stóðu þarna í eyðimerkur
sandinum einmana og ógnar
dapurleg að sjá, galtóm/ og
húsbóndalaus. Ástæðan var
sú, að þegar felmtri slær á
Arabana þá smokra þeir sér
fyrst af öllu úr nýju herstíg-
vélunum sínum og taka til
fótanna- Þeir hafa nefnilega
fæstir fyrr en er þeir komu í
herþjónustu stungið sinni tá í
stígvél. Og þeir vita sem er,
að það er gamall sannleikur að
stígvélalaus maður er fljótari
á flóttanum en stígvélaður.
Já, satt segirðu, ég hef alltf
vilja vera þar sem eitthvað er
að gerast ....
—Mbl. 27. júlí
Dagblað eitt fékk eftirfar-
andi bréf frá Skota: — „Ef
þér hættið ekki að birta skop-
sögur um okkur Skota í blaði
yðar, hætti ég alveg að fá
blaðið lánað hjá nágranna
mínum og lesa það“.
★
Dómarinn: — Þér stáluð
eggjunum frá þessum manni,
hafið þér nokkra afsökun?
Ákærði: — Já, ég tók þati í
misgripum.
Dómarinn: — Hvernig þá?
Ákærði: — Ég hélt að þau
væru ófúl.
Styzta vegalengd milli
tveggja stöðva
Fólk veit að firðsíma-afgreiðsla er greiðust og að
númerin í Bláu bókinni eru ábyggileg á einn og annan
hátt. Þér finni0 þar lykilinn að hinni ákjósanlegustu
firðsíma-afgreiðslu.
ringið í númerið vegna
greiðari firðsíma-afgreiðslu
mnnuoBR telephoiie sysiEin