Lögberg - 05.12.1957, Side 7
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 5. DESEMBER 1957
7
Stærsta bóndabýli í heimi
Þar eru 90,000 nautgripir og 3,000 hestar
Kinverskur
Eitt hið glæsilegasta tímabil
í sögu hvítra manna má telja
að hafi verið meðan ‘hinir
miklu landafundir stóðu yfir.
Nú á tímum er vart hægt að
gera sér grein fyrir hinni ótrú-
legu dirfsku, þrautseigju og
hreysti, sem leiddi til þess að
á einum mannsaldri opnuðust
leiðir til óþekktra heimsálfa.
Kollvarpað úar hugmyndum
manna um jþrðina og alheim-
inn. Þróuninni fleytti áfram
meira en nokkurn gat órað
fyrir.
Siglingar Spánverja og
Portúgalsmanna höfðu djúp
áhrif á hugmyndir og lífsskoð-
anir allrar Evrópu og' óhætt er
að gefa Vasco da Gama,
Kolumbus og Magellan megin
heiðurinn ef geimferðir verða
nokkru sinni að veruleika.
Sjóleiðin til Iandlands
fannst árið 1497. Siglingar
Kolumbusar og fundur Amer-
íku stóð yfir frá 1492 til 1504.
Fyrsta siglingin kringum
hnöttinn var farin 1919—1922.
Hvorki fyrr né síðar hafa
verið gjörðar slíkar uppgötv-
anir eins og á þremur áratug-
unum frá 1492 til 1522. Þó
skyldi maður ekki halda að
hin spánsku og portúgölsku
skip hafi verið hin einustu á
hinum víðáttumiklu heims-
höfum- Um allan sjó, meðfram
ströndum Austur-Afríku,
Austurlanda og Kína sigldi
aragrúi skipa, og heilli öld
áður en okkar landafundir
hófust, og án þess að Evrópu-
búar hefðu hugmynd um,
fóru fram víðáttu miklar og
merkilegar siglingar í Kyrra-
hafinu og á Indlandshafi að
enda þótt þær hafi ekki verið
eins stórfenglegar og hjá hin-
um vestræn^ þjóðum, vekja
þær hjá okkur undrun og að-
dáun, ekki sízt hversu vel þær
voru skipulagðar og miklu til
þeirra kostað.
Kínaveldi átti einnig sinn
„Kolumbus“. Hann hét Sheng-
ho. Hann var fæddur í Kun-
yang í héraðinu Yunnan og
var kominn af múhameð-
anskri ætt, innflytjendum frá
Mið-Asíu. Skírnarnafn hans
var Ma, sem var algengt nafn
á múhameðsmöiínum, en
sjálfur keisarinn, sem hann
þjónaði gaf honum kínverska
nafnið Sheng-ho. Af áletrun á
legstein, sem hann lét reisa
yfir föður sinn, sést að hann
var hinn yngri tveggja bræðra
og að hann átti fjórar systur.
Frásagnir herma að hann hafi
verið „glæsilegur og sterk-
byggður, hreyfingarnar mjúk-
ar og röddin mikil“. Keisar-
inn skipaði hann yfirstjórn-
anda kínverska flotans, sem
hafði það hlutverk að sýna
herstyrk Kínaveldis í hlrium
vestlægu löndum, en þar var
átt við lönd þau, er lágu
vestar Malakkaskaga.
Sjóveldi Kína er ævagamalt.
Strandlengjan er yfir 6,000
mílur með þúsundum eyja á
Kínahafi. Á miðöldum voru
Kolumbus
bæirnir Kanton, Yuanchow og
Chankow miðstöðvar fyrir
utanríkisverzlunina, en hafn-
arbæirnir Shanghaj, Kanpu,
Hangkow og Ningpo voru í
örum vexti.
Þegar á annarri öld f. Kr.
sendi Wu-ti af Han keisara-
ættinni leiðangur sjóleiðina
til • S.-Indlands. Áttavitinn,
sem fundinn var upp í- Kína
kom þegar að miklum notum
og skipabyggingar komust
brátt á mjög hátt stig. Á tólftu
öld lýsti landfræðingurinn
Chouchu-fei kínversku skip-
unum á hinu litskrúðuga máli
þannig að þau væru líkust
„köstulum, með segl eins og
skýin, sem rúmuðu hundruð
manna og höfðu kornforða til
eins árs.
Á fjórtándu öld ritaði ara-
biski ferðalangurinn Ibn
Babuta um kínverskt hafskip,
sem flutt gat yfir 100 farþega.
Káeturnar voru aðskildar með
þéttum veggjum svo að skipið
sökk ekki þótt það rækist á
klett. Skipstjórinn kunni að
reikna stefnuna með aðstoð
stjarna að nóttu til og sólar-
innar á daginn, og í þoku
treysti hann á áttavitann.
Kínverjar eru taldir hafa
notað bergmálsmæla til að
finna hafdýpið. Cheng-ho fór
sína fyrstu ferð árið 1405-
Þeir 7 leiðangrar sem hann
fór í allt voru farnir á 30 ára
tímabili. Hann var aðeins 6 ár
herstjóri í Nanking, 'hinum
hluta ævinnar eyddi hann á
sjónum. Öruggustu heimildir
um ferðir hans eru úr dagbók-
um manna, sem ferðuðust með
honum, túlkar og rithöfundar.
Ferðalýsingar Ma Huans,
sem komu út 1436, geta um
heimsóknir í 40 þjóðlönd. I
ferðabók Fei Hsin, sem út kom
1416 segir frá heimsóknum í
16 ókunn ríki. Bækur þessar
gefa ómetanlegar upplýsingar
og fróðleik um landafræði
þeirra tíma, fjárhag, verzlun
og framleiðslu hinna aust-
rænu þjóða.
í hinum 7 leiðöngrum sín-
um heimsótti Cheng-ho m. a.
Champra á strönd Indo-Kína,
Java, Malakka, Palembang,
Sumatra, Calicut á V.-Ind-
landi, ennfremur ýmsa staði
við persneska flóann, Aden,
Magdishu, Brava, Jaba á
Sómaliströnd og Bengal. Sum-
ir leiðangursmenn komust alla
leið til Mekka og grafar
Múhameðs og nákvæmar lýs-
ingar eru til af Kaaba
musterinu.
Árið 1911 fannst á eynni
Seylon steinsúla reist af
Cheng-ho með áletrunum, sem
staðfesta í einu og öllu frá-
sagnir hinna gömlu dagbóka.
Á Malakkaskaga er þorp, sem
ber enn í dag nafnið San Pao,
en það var Sheng-ho kallaður
af mönnum sínum. 1 safni
einu í Assam á Indlandi eru
tvær töflur með ártalinu 1407,
gjöf frá Kínakeisara til
Cheng-ho, verndargripir sem
hann bar á brjósti sér.
Menning Indlands, Arabíu
og Persíu höfðu djúp og var-
anleg áhrif á hina kínversku
sjófarendur. Ma Huan ritaði
um hljómlist, sem hann heyrði
í Calicut. „Sungið var með
undirleik hljóðfæra með kop-
arstrengjum og tónarnir og
hljóðfallið lét mjög þægilega
i eyrum“. Hann skýrir frá því,
að Rahjahinn í Calicut hafi
gefið þeim skrautgripi úr 50
únsum af hreinu gulli fléttað
með hárfínum þráðum og al-
setta perlum og gimsteinum.
Það sem einna mesta undr-
un vekur er hinn geysistóri
floti Cheng-ho. „Stóru“ skipin
voru 600 fet á lengd og 250 fet
á breidd. „Venjulegu“ skipin
voru „aðeins“ 500 fet á lengd.
Öll höfðu skipin nöfn og
númer, eins og nú á dögum-
Feishin skrifar að hvert skip
hafi dregið upp 12 segl þegar
haldið var til hafs. Fræðimað-
urinn Wupei lýsir hernaðar-
undirbúningi Kínverja m. a. í
bók sem gefin var út árið
1621, og eru þar stórir upp-
drættir af hinni keisaralegu
skipasmíðastöð við Dreka-
fljótið frá tímum Cheng-ho.
Menn sigldu eftir himin-
hnöttunum, sjókorti og átta-
vita. Tímaeiningin hét „keng“
og voru 10 í sólarhringnum.
Eins og menn vita var sólúrið
kínversk uppfinning.
Kolumbus réð fyrir 3 skip-
um með alls 120 manna áliöfn-
um. Vasco da Gama hafði 4
skip, hið stærsta 120 tonn og í
allt 150 menn. Magellan hafði
5 skip og 280 manns.
í fjórða leiðangri sínum
hafði Cheng-ho undir sinni
stjórn 63 skip og voru áhafn-
irnar á hverju skipi að meðal-
tali um 430 manns, eða yfir
27,000 manns í allt! Þetta voru
fljótandi þjóðflutningar. —
þessa fólks voru sjómenn,
iðnaðarmenn, kaupmenn, her-
menn, rithöfundar, túlkar,
landfræðingar, — og 180
læknar.
Þessi risaskip þeirra tíma
voru smíðuð í eigin skipa-
smíðastöðvum keisarans við
Nanking. Þúundum af iðnað-
armönnum var smalað saman
víðsvegar að úr hinu víðlenda
Kínaveldi. í Fukien, Tangs-
chau og Kiangshu voru einnig
miklar skipasmíðastöðvar.
Hin geysilega binding mann
afla og efnis við þessa „óarð-
bæru iðju“ tók bráðan endi að
lokinni stöðugri þróun um 100
ára bil. Eftir daga Cheng-ho
varð nær því algjör kyrrstaða
í siglingum Kínverja. Em-
bættismennirnir við kín-
versku hirðina snerust önd-
verðir gegn hinum kostnaðar-
sömu leiðöngrum. Dagbækur
og skýrslur Cheng-ho, sem
geymdar voru í hinu keisara-
lega safni, voru brenndar, svo
að nú eru heimildir frá þessu
tímabili mestmegnis frásagnir
hinna ýmsu þátttakenda. Eigi
að síður er þetta tímabil hinna
stórfenglegu siglinga Kín-
Texas-búar eru kunnir fyrir
að vera grobbnir og telja allt
mest hjá sér. En hvað sem um
það er, þá er enginn vafi á að
stærsta bóndabýli í heimi, er
í Texas. Það er “King Ranch,”
sem er suður hjá Mexikóflóa.
Að vísu getur verið að til séu
stærri jarðir, en þær eru þá
eign hlutafélaga. — “King
Ranch” er ættaróðal og þar
hefir sama ættin búið frá upp-
hafi. Jörðin er talin 1300
enskar fermílur að stærð.
Mætti því skipta henni í 8,000
bændabýli álíka stór og víða
eru í Kanada.
Það var fyrir rúmri öld, ná-
kvæmlegar tiltekið árið 1853,
að Richard King, skipstjóri á
fljótaskipi, keypti land syðst
í Texas og alla leið að landa-
mærum Mexikó. Þetta land
var með öllu óbyggt, nema
hvað herskáir Indíánaþjóð-
flokkar héldu þar til. Verðið
var því hátt, um 50 cent hver
ekra, en nú mundi hver ekra
ekki fást fyrir minna en 30
dollara. Yngsta dóttir Kings
giftist manni, sem Robert J.
Kleberg hét og var lögfræð-
ingur. Faðir hans var þýzkur
landnemi. Síðan hefir Kle-
bergsættin setið á þessu óðali.
Til skýringar á því hvað
jörðin er stór, er þessi saga.
Árið 1936 var ungur maður,
Palfrey Richter, á ferðalagi
suður hjá Mexikóflóa í spá-
nýjum bíl, sem hann átti.
Hann ætlaði sér að veiða á
stöng og þegar hann kom að
King Ranch, hélt hann þar inn
í landið. Var þar víða sendin
jörð, en þó þakin kjarri. Á
einhverjum stað varð Richter
að ganga langa leið áður en
hann kæmist til byggða, þar
sem hjálp var að fá. Hann
fékk svo menn með sér, en
hvernig sem hann leitaði gat
hann ekki fundið bílinn aftur.
Landslag er þarna mjög svip-
að alls staðar og hann varð.
að gefast upp við leitina. Tólf
árum seinna, 1948, fannst bíll-
inn af tilviljun, vegna þess
að þá var farið að ryðja skóg-
ana á þessum slóðum.
Frá upphafi hefir nautgripa
rækt verið stunduð þarna, og
var fyrsta nautgripakynið hin-
ir svokölluðu Langhyrningar.
Þetta kyn þoldi vel hitann
þarna suður frá, en kjötið af
því þótti ólseigt og ekki gott.
Þess vegna fluttu þeir inn frá
Englandi hið svonefnda Stutt-
hyrningakyn, til þess að fá
betra kjöt. En þetta kyn þoldi
verja harla glæsilegur kafli í
sögu þeirra. Enn þann dag í
dag lifa með þjóðinni sagnirn-
ar um hina frægu sjóhetju
Cheng-ho og skáldsaga, er
Lo-mou-teng ritaði árið 1957
og fjallar um atburði úr ferð-
um hans, er ennþá uppáhalds-
lestur almennings í „hinu
himneska ríki“. (Lausl- þýtt úr
Vikingen. G. J.)
—VÍKINGUR
ekki hitann í Texas. Kálfarnir
drápust unnvörpum og bú-
skapurinn var í hættu. Þetta
var um aldamótin. Þá hug-
kvæmdist mönnum að reyna
að koma upp kynblönduðum
stofni og völdu til þess naut
af indversku Brahman-kyni
og kú af Stutthyrningakyni.
Brahman-nautgripirnir eru
einkennilegir, því að þeir hafa
stóran fitukepp á herðakamb-
inum, eru stórir en þó engin
holdanaut. Hita þola þeir allra
nautgripa bezt og geta lifað á
trénuðu grasi. Árið 1920
fæddist fyrsta kynblendings-
nautið og var kallað Monkey
<api). TJt af þessu nauti og
Stutthyrningum hefir svo
komið nýtt kyn, sem kallað
er St. Gertrudis, og hefir það
erft beztu kosti forfeðranna,
þolir vel hita og flugur, getur
nærst á trénuðu grasi en safn-
ar þó ótrúlega miklum hold-
um. Vænt naut af þessu kyni
vegur rúmlega eina smálest.
Árið 1940 viðurkenndi land-
búnaðarráð Bandaríkjanna að
hér væri um alveg sérstakt
kyn að ræða, og að það mundi
þrífast vel víðar en í Texas.
Um búskapinn á King
Ranch má það segja, að eig-
endurnir vita ekki með vissu
hve marga nautgripi þeir eiga.
En venjulega er talið að þar
sé að jafnaði 90,000 nautgripir,
að kálfum meðtöldum. Naut-
gripahjarðirnar eru nú hafðar
í girðingum, en þær eru svo
víðáttumiklar, að enn þarf ríð-
andi kúasmala til þess að gæta
þeirra, smala þeim saman til
merkinga, fráfærna og slátr-
unar.
Bændurnir þarna hafa feng-
izt við fleiri kynblandanir.
Þeir hafa fengið sér kynbland-
að gras, til þess að rækta í
beitarlöndunum, og er miklu
betra en það gras, sem fyrir
var. Þeir hafa einnig stundað
hrossakynbætur með kyn-
blöndun, og selja mikið af veð
hlaupahestum. Alls er talið að
um 3,000 hestar sé á búinu.
En búgarðurinn gefur fleira
af sér en landbúnaðarvörur-
Þar eru um 200 olíulindir og
af sumum þeirra hafa bænd-
urnir 2,000 dollara hagnað á
mánuði. Það yrði því erfitt að
meta búgarðinn til fjár með
öllu saman.
(Úr “The Star Weekly,”
Toronto)
—Lesb. Mbl.
Kennslukonan var að skýra
út fyrir börnunum hvað orðið
endurnæring þýddi.
— Jæja, Tommi minn, sagði
hún, þegar pabbi þinn kemur
heim á kvöldin, eftir að hafa
unnið allan daginn, er hann
þreyttur, er það ekki?
— Jú.
— Og svo kemur nóttin og
hvað gerir hann þá?
— Ja, það er nú það, sem
mamma er a'lltaf að spyrja
hann að.