Kirkjublaðið - 01.09.1891, Blaðsíða 11
43
legri samlenzku, vjer sem erum svo fámennir, að vjer
skrifumst ekki einu sinni með 6 tölustöfum, allir íslenzku-
talandi menn. Áhrifln frá þjóðsjöttungnum að vestaneru
nú þegarsýnileg og sannanleg og þá hvað helzt í kirkju-
legu tilliti.
Skilvrðið fyrir því, að íslenzkt þjóðerni haldist vestra
er vitanlega fyrst og fremst það, að eigi taki alveg fyrir
vesturfarir og i annan stað, að útflutningastraumurinn
dreifist sem minnst. Þetta hvorttveggja er rnjög senni-
legt, skapast af sjálfu sjer og skiptir litlu, hvort tiu toga
að neðan eða tólf að ofan. ITm það atriðið er hjer eigi að ræða,
heldur hitt að skólastofnun kirkjufjelagsins vestra er bezta
og langlíklegasta meðalið til að varðveita þjóðerni út-
fluttra landa vorra — um leið og slík stofnun verður
máttarstoð kirkjufjelagsins sjálfs — og því eigum vjer
hjer heima að hafa opin augu fyrir þýðingu siikrar stofn-
unar beinlínis fyrir sjálfa oss. Hafi frjóvgandi straumar
— og þeir miklir — runnið til vor frá fáeinum islenzku-
talandi menntamönnum í Kaupmannahötn, þá ættu þeir
eigi síður að geta runnið til vor frá tugum þúsunda, bú-
settum i mesta framfaralandi heimsins með mennta- og
skólalifi á vorri tungu.
Faðir skólahugmyndarinnar vestra mun vera sjera
Jón Bjarnason, að minnsta kosti lagði hann undirstöðuna
til skólasjóðsins með 100 dollara gjöf sinni. Skólastofn-
unin varð þó fyrst fyrir alvöru málefni kirkjufjelagsins
á kirkjuþinginu í fyrra, var þá ráðið að efna til samskota
og i annan stað þá þegar að byrja einhverja dálitla
kennslu að haustinu. í samskotum hefur komið inn um
500 dollarar milli þinga, en að ekkert varð af kennslunni
i haust, var mest vegna heilsubrests sjera Jóns Bjarna-
sonar. Nú telja »leiðandi menn« kirkjufjelagsins heppi-
legt, að kennslan byrjaði ekki í fyrra; skólahugmyndin
er nú orðin ákveðnari en áður, einkum í þá átt að skól-
inn verði algjörlega eign kirkjufjelagsins, sje stjórnað í
þess anda, og kennendurnir sjeu eingöngu kirkjufjelags-
ins menn. Jafnframt ályktaði kirkjuþingið síðasta að
fresta stofnun skólans, þangað til töluverður sjóður væri