Kirkjublaðið - 01.07.1893, Page 10

122
vel frelsaðir af skrifuðura prjedikunum. Rjett er að hver
prjcdikari hafi þá aðferð, sem bezt á við hann«.
V. B.
--------------—
Nokkur gömui viðlög andleg.
Eins og kunnugt er, er til fjöldi af íslenzkum kvæð-
um andlegum, sem aldrei hafa verið prentuð og liggja
þau í handritum til og frá, bæði á íslandi og annars
staðar. Það má jafnvel segja með sanni, að kvæði þessi
sjeu óþekkt að mestu leyti, því enginn hefir, svo jeg viti,
gjört sjer far um að rannsaka þau til hlítar. Mörg af
kvæðum þessum eru reyndar lítils virði, en sum eru apt-
ur ágæt, og standa ekkert á baki samskonar kvæðum frá
þessari öld, hvorki að innihaldi nje kveðandi, og öll eru
þessi gömlu andlegu kvæði merkileg að því leyti, að þau
hafa haft mjög mikil áhrif á hugsunarhátt Islendinga að
fornu fari. Sum þeirra hafa jafnvel verið á hvers manns
munni, svo að segja, og sjest það á því, að þau eru til í
afskriptum svo tugum skiptir. Viðlög eða viðkvæði eru
við mörg af kvæðum þessum og er það merkilegt, að
þótt kvæðin sjeu illa ort og óskáldleg í alla staði, þá
finnst varla viðlag, sem ekki er fyrst og fremst nokkurn-
veginn rjett orkt og svo auk þess meira eða minna kjarn-
yrt og skáldlegt, þótt mikið sje reyndar að mununum.
Viðlög þessi hafa hingað til verið jafn-ókunn og kvæðin
os eru örfá af viðlögum þeim, sem hjer eru prentuð, prentuð
áður. Þessi andlegu kvæði, sem hjer er um að ræða,
eru flest frá 17. öld og nokkur frá 18. öld, og viðlögin
eru líklega að öllum jafnaði frá sama tíma, en annars er
engin vissa fyrir því, að viðlag við eitthvert kvæði sje
eptir höfund kvæðisins og sjest það meðal annars á því,
að til eru mörg kvæði frá ýmsum tímum með sama við-
laginu; geta því viðlögin verið miklu eldri en kvæðin
sjálf. Jeg hefl getið um handrit þau, sem jeg hefi tekið
viðlögin úr, en þau (og kvæðin sem þau eru við) geta
vel komið fyrir í mörgum öðrum handritum, því jeg hefi
ekkert far gjört mjer um að tína til alla staði, þar sem