Kirkjublaðið - 01.09.1893, Blaðsíða 7
151
var árið 1799 i þeira tilgangi að gefa út kristilegar smá-
bækur handa ungdóminum; en stofnun þess stóð upphaf-
lega í sambandi við sunnudagaskólana. En þessa smá-
bókafjelags er hjer getið vegna þess, að það gaf tilefni
til, að stofnað var annað fjelag, sem nú hefir starfað í
89 ár til ómetanlegrar blessunar fyrir allan heim, þ. e.
hið hrezTca og erlenda biflíufjelag, er stofnað var árið
1804.
Skömmu fyrir aldamótin kom sunnudagaskólahreif-
ingin vestur um haf, til Bandaríkjanna í Vesturheimi,
sem nú má nefna aðra af aðalstöðvum sunnudagaskól-
anna.
Til meginlands Evrópu komu sunnudagagaskólarnir á
öndverðri þessari öld. 1822 stofnaði ágætismaðurinn F.
Monod hinn fyrsta sunndagaskóla í Parísarborg. Hjer og
annarstaðar á Frakklandi voru það einkum prestarnir í
endurbættu kirkjunni, er gengust fyrir sunnudagaskólun-
um, (en á Englandi voru það einkum leikmenn), og hjer
hurfu því brátt sifco7aeinkennin, svo hjer var fremur að
ræða um barnaguðsþjónustu en skóla. 1880 voru á Frakk-
landi alls 1100 skólar með 40 þús. börnum. A Hollandi
komu skólar þessir að góðu haldi, því þar höfðu skóli og
kirkja verið aðskilin, og nú eru þar c. 1000 skólar, með
100 þús. börnum og 3000 kennurum. — Arið 1863 ferðað-
ist amerískur maður, að nafni Albert Woodrtiff, um Ev-
rópu, til þess að útbreiða sunnudagaskólana og varð mikið
ágengt. Hann fjekk kornið á fót sunnudagaskólum í hin-
um evangelisku söfnuðum í Belgíu og jafnvel á Italíu. A
ítaliu urðu það einkum Valdesa söfnuðirnir, sem tóku
sunnudagaskólana að sjer. Mest ávann Woodruff þó á
Þjóðverjalandi. Reyndar var hreifingin komin hingað
um fyrri hluta þessarar aldar og jafnvel þegar um alda-
mótin hafði sunnudagaskóli verið stofnaður í Ilamborg;
en hjer náðu þeir þó ekki rótfestu, fyr en hinn víðfrægi
guðsmaður I. II. Wichern, sem nefndur liefir verið »faðir
hins innra kristniboðs«, tók þá að sjer, og hjer gáfu sunnu-
dagaskólarnir tilefni til, að Wichern stofnaði hina heims-
frægu uppeldisstofnun sina fyrir vanrækt börn, »das
rauhe Haus«. En eiginlegri útbreiðslu náðu sunnudnga-