Kirkjublaðið - 01.10.1894, Blaðsíða 5

181
verður ekki með rökum sagt, að enn sem komið er kveði
mjög mikið að þvi, að þessi siður sje að úreldast. En
hættan er á ferðum, þar sem þetta virðist þó fremur vera
að fara í vöxt. Ýmislegt bendir til þess, að enda þar,
sem húslestrunum er uppi haldið nokkurn veginn reglu-
lega, kunni menn þó ekki eins að meta þá og áður var.
Þannig er það sumstaðar, að hugvekjan er að eins lesin,
en hætt að syngja fyrir og eptir. Þetta er því undar-
legra, sem þekking á söng og framför í sönglist fer svo
að segja dagvaxandi; og efasamt er, að framförin í þessu
landi sje í nokkru meiri en einmitt í þessu, þó að mjög
standi hjer enn til bóta. Forfeður vorir kunnu harðla
lítið til söngs allflestir, en gátu þó sungið sína löngu
sálma. Hví skyldum vjer þá ekki með vorrar tíðar söng-
kunnáttu geta sungið vora stuttu sálma. Eða hví skyldu
þeir sömu menn, sem jafnvel mega heita sí-syngjandi all-
an daginn, bæði sálma og annað, ekki geta sungið við
húslesturinn ? Það er hæpið, að sleppa nokkru af þess-
ari guðsþjónustu vorri, sem vissulega er ekki ofmikil.
Þess er einnig að gæta, að ef sumu er sleppt, þá er opn-
aður vegur til þess að sleppa meiru. Ef sálmunum er
sleppt, kann sumum að finnast, að sleppa megi einnig
prjedikuninni eða hugvekjunni, en halda að eins stuttri
bæn. En þegar hitt er farið, er hætt við, að henni verði
ekki haldið lengi einni saman. Og þá er öllu lokið.
Sumstaðar er líka öllu lokið. í kaupstöðum hefir reyndar
litlu verið að ljúka, þar sem daglegir húslestrar hafa
sjaldnast tíðkazt þar, að minnsta kosti ekki hjá heldra
fólkinu, nema örsjaldan. í sjávarsveitum munu húslestr-
ar einnig að jafnaði hafa verið heldur strjálli en til sveita,
en þó tíðkazt allvíða lengi fram eptir. Nú er þar viða
alveg hætt við húslestra, nema að því, er ýmsir lesa
enn á helgum dögum. Til sveita er víðast lesið enn þá
daglega, á Suðurlandi að minnsta kosti; •en þó er alveg
hætt við þá á stöku stöðum.
En hvaðan stafar þetta? Það er líkt með það eins og
landfarsóttir. Þær koma optast upp í útlöndum og berast
svo inn í landið, fyrst í sjávarhjeröðin, en síðan srnátt og
smátt upp í sveitirnar. Sömu leið fer sú vantrúar- og