Kirkjublaðið - 01.02.1896, Blaðsíða 16
82
Þegar vjef virðum þetta stórvirki kristilegrar trúar
6g kristilegs kærleika fyrir oss, megum vjer eigx heldur
gleyma því, að Francke var langt á undan tímanum í
uppeldisfræðinni. Mesta áherzlu lagði Francke á persónu
sjálfs kennarans. Kennarinn verður að vinna sitt verk
i trú og kærleika, Drottni til dýrðar. Hann sá það og
manna fyrstur, að kennararnir þurftu sjállir að búa sig
mikið og alveg sjerstaklega undir sinn lífsstarfa, því
kemur hann upp kennaraskóla samhliða .stofnunum sín-
um. Hann lagði mikla áherzlu á kennslu i móðurmálinu
og náttúrusögu, þannig, að börnin gætu sjeð og þreifað
á öllu, helzt í sjálfu ríki náttúrunnar, eða þá lært af góðum
myndum. Likamsæfingar voru mjög stundaðar í skólum
hans og handvinna ýmisleg; það var eitt í kennslunni,
að láta börnin rækilega skoða helztu iðnaðarstofur bæjarins.
Francke er að miklu leyti faðir gagnfræðakennslunnar.
Þegar Francke fjell frá 1727 voru 2200 nemendur,
sveinar og meyjar, á skólastofnununum, og 200 munaðar-
leysiugjar í fóstri, hefir talan aukizt síðan og ýmsum
nýjum greinum kristilegrar hjálpsemi verið bætt við. —
Sem stendur ganga á skólana alls yfir 3000 nemendur.
Hafa skólarnir enn hið bezta orð á sjer.
Francke varð eigi eldri en 64 ára. Starfþol hans
var alveg framúrskarandi, öll stjórn stofnananna hvildi
á herðum hans — þær oru enn að mestu óháðar lands-
stjórninni —, og hann hafði að auki prestsembætti sitt og
iháskólakennslu. Kona hans, Maria, mesta ágætiskona, var
ihonum i full 30 ár hin bezta aðstoð. Hann dó þreyttur
og þrotinn að kröptum í hóp ástvina sinna 8. júnf 1727.
Kona hans laut yfir hann og mælti það síðast orðaíhans
eyru: »Frelsari þinn er hjá þjer«; þeirrikveðju gat hann
svarað með ástúðlegu tilliti og játningu á orðum konu
sinnar og gaf upp andann.
Árið 1829 var veglegur minnisvarði reistur Francke
í Halle. Sitt til hvorrar handar við hann eru ung skóla-
börn, leggur hann vinstri hönd í koll stúlkunnar en lyptir
ihinni hægri, þar sem sveinninn stendur undir, blessandi,
til hitnins.____________________________________________
HITSTJÓRX: ÞOUHALLUH BJAHNARSON.
Ptentttð i ItttfoldarpreatsmiDju. Reybjttvik. 1896.