Kirkjublaðið - 01.07.1896, Blaðsíða 4
116
fræðimaður bundinn við undirstöðuefni og ínntak fræðí
sinnar? Eptir lúterskri kenningu hefir kennilýðurinn, á
sinn hátt sem hver fræðimaður annar í sinni grein, rjett
á að rannsaka frjálslega heilaga ritningu með skynsemi
sinni, meira að segja, honum er skylt að útvega sjer sem
flest og sem bezt hjálparmeðul til að geta gjört það sann-
vísindalega, samvizkusamlega, hleypidómalaust og að kosta
jafnan kapps um að gjöra það með náðarríkri aðstoð
heilags anda, sem býr í Guðs orði, því sjerhver kenni-
maður á að tala og á að lifa af og eptir trúarsannfæringu.
Skyldi nú einhver hneyxlast á því að eg nefni hjer
heilagan anda, þá verð eg að biðja hann annaðhvort að
hætta því, eður þá að vera sjálfum sjer svo samkvæman,
að hann aldrel framar hugsi nje tali um anda laganna,
anda sögunnar, um anda í nokkurri annari fræðigrein,
heldur æfinlega og alstaðar um eintómar fræðiþulur anda-
lausar og dauða bókstafi.
»Þú gleymir trúarjátningunum, er kirkja vor er ríg-
bundin við, svo hún sé »evangelísJc lútersk«, munu menn
segja. Nei, eg hefi eigi gleyrnt þeim, eg veit og viður-
kenni fúslega, að trújátningarrit vor sje trúarregla að
svo miklu leyti sem þau eru samhljóða heilagri ritningu,
en eigi framar, því að heilög ritning ein er trúarregla
vor. Einmitt þetta er örmur sú höfuðgrein lúterskunnar, er
aðgreinir hana frá kaþólskunni. En nú býst eg við að
einhver muni segja: »Það er og til önnur efnisrík höfuð-
grein lúterskrar trúarkenningar, og hún er sú, að maður-
inn rjettlætist af trúnni einni«. Eg kaunast við, að í
varnarriti Agsborgartrújátningarinnar standi þessi orð:
»Vjer öðlumst fyrirgefning syndanna af trúnni einni«. »Er
þá eigi þessari megingrein haldið fastlega fram hjer á
landi, bæði í prestaskólannm og í söfnuðunum, hvort sem
hún verður nokkurstaðar dregin út úr kenningu Jesú
Krists eður eigi?« í prestaskólanum hefir henni eigi verið
haidið fastlega fram, það vita menn. Sigurður Melsted
kennir hana í »Samanburðinum«; en Helgi Hálfdánarson
hafnar henni í »Barnalærdóminum«, og hyggjeg fieiri en
færri prestar landsins tylgi honum. Ef vjer tökum oss i hönd
þrjú síðustu »lærdómskverin«, sem vjer haft höfum, þau