Kirkjublaðið - 01.05.1897, Blaðsíða 15

79
skoðanir sjeu alltíðar meðal hugsandi manna víða um
land. En hinir, sem minna hugsa haga sjer svo eptir
þeim. Því fjöldi manna mun hugsa nóg til þess, að missa
trúna á hið lúterska: »í með og undir«, en ekki nóg til
þess, að setja annað einfaldara i staðinn. Vjer allir Is-
lendingar erum af náttúrunni hneigðir til að láta hugs-
unina ákvarða trúna og gætir þess því meir, sem hin
svonefnda menntun þroskar hugsunina.
I þessu get jeg til að orsökin liggi«.
Þetta siðara svar er frá einlægum vini kirkjunnar,
og glöggum manni og sannorðum, og mun síðar verða
talað um það.
Niðurlag á ritgjörð sjera Jóns Jónssonar i Möðrufelli, um
hina nýju messusöngsbók (aldamótabókina).
. . Hversu mikið er það ekki af vorum kirkjusiðum, sem umbótar við
þarf? Nei, ekki einasta söngurinn, heldur og svo það heila þeirra, þarf
við sinnar forbetrunar. Eða, bversu lengi skal það gamla þrældómsok
liggja á prestunum, að binda sínar í söfnuðinum opinberu ræður við
viss, einstök, sum hver óhentuglega af Kristí lífssögu útslitin stykki, og
almúganum þar með fyrirmunast að heyra opinberlega annað af Kristi
orðum og gjörðum, en það fáa, sem þar »f innilykst í þeim svo mörg
hundruð ár upp aptur og aptur ítrekuðu og útlögðu sunnu- og helgidaga-
textum? Hversu lengi skal sá ónáttúrlegi, einungis fyrir vanann við-
kunnanlegi máti brúkast, að syngja þessa sundurlausu hitsoríuparta, eins
og önnur ljóðmæli í söfnuðinum, ásamt öðrum, jafnt óheppilega af post-
ulanna sendibrjefum útrifnum, þó sjaldan eður aldrei framar útskýrðum
ræðustykkjum? Hvað lengi skal sú, fyrir prestanna handa upplyptingu
ofsansalega blessunargjörð og hámýstisku blessunarorð án nauðsynlegrar
umbreytingar i vorum söfnuðum viðvara? Hvað lengi krossmarkið við
skírnina, til hjátrúarinnar næringar og signingarinnar meðal almúgans
eptirþankalausu brúkunar, af prestsins fingri á enni og brjóst þe.ss skir-
anda barns innskrifast? Hversu lengi skulu þær sumar efnislitlu coll-
ectur, það næsta ófullkomna áminningarform, til altarisgöngufólks óum-
breytt og óendurbætt við lýði haldast? En framar, hvað lengi sú augna-
miðslausa handayfirlegging prestanna, yfir þá, sem skirast, skriptast,
fermast, giptast, þjónustast, eður á nokkurn staklegan hátt guðdómsins
meðverkandi náð útbúast skulu? Þessi handayfirlegging, sem elur i
einfeldninni oftraust þessarar útvortis helgidómslegu aðferðar, án þess að
athuga, að hún er ekkert meira en eintóm ceremonia; hvað lengi skal
hún á þessum svokölluðu upplýstu tímum gildandi vera? Og nær eg
nefni þessa handayfirleggingu, get eg ei bundizt að geta þeirrar for-
undrunar, sem yfir mig fjell, þegar eg gegnum las fyrirsögnina um messu-