Alþýðublaðið - 23.03.1921, Blaðsíða 1

Alþýðublaðid
Geflðít af .Alþýdttílokkiiiim.
1921
Miðvikudaginn 23. marz.
68 tölubl.
Til athugunar.
X. Hverjir frarnleiða það sem
íslenBka þjóðin lifir af r Eru það
átgerðarmenn, kaupmenn og heild-
salar, sem gera það? Nei, það er
verkalýðurinn sem gerk það, en
þar með sé þó ekki sagt að ekki
geri aðrir gagn en þeir, sem vinna
Ifkamlega vinnu. Jafnvel útgerðar-
menn, kaupmenn og heildsaiar
gera dálítið gagn, en það sem
þeir bera úr býtum stendur í öí
ugu hlutfaiii við gagnið sem þeir
gera. Það þarf ekkt Amta fram-
kvæmdarstjöra fyrir fjóra togara,
því það vaeri nóg að hafa þrjá
fyrir allan togaraflotann, vaeri hann
rekinrt með hag þjóðarinnar, ~en
ekki hag útgerðarmanna, fyrir
augum. - '
2. Hverjir fá mestan hluta af
þeim auðæfum sem íslenzka þjóð-
in sem heild framleiðir? Það fá
þeir sem gera tiftöltilega minst
gagn, aðallega nokkrir útgerðar-
menn og heildsalar. Minstan hluta
fá aftur þeir ssm framleiða auðinn,
sjómenn og verkamenn aliskonar.
Lftinn hluta fá einnig ýmsir þarfir
starfsmean og embættismenn þjóð-
arinnar, svo sem póstmenn, lækn-
.ar, simamenn, kennarar o. s. frv.
3. Hverjir hafa mesta áhættuna
við atvinnureksturinn, útgerðar-
mennirnir f hægindastólum sfnum,
eða sjómenairnir úti á freyðandi
hafinu?
Útgerðarmenn geta tapað pen-
ingum ef útgerðin gengur illa, en
peir fá Mka gróðann þegar gróði
er, og svo er vanaiega. Sjómeoa
geta Hka tapað fé, því þeir geta
orðið atvinnulausir, sem er sama
og tapa fé, en þeir fá aldrei þátt
i gróðaoum. Sjómenn hætta því
fé sínu eins og útgerðarmenn, en
auk þess hætía þeir Mflnu, þegar
þeir fara út á sjóian. Úígerðar-
rrtenn hætta aðeins fé, aldrei Uf-
inu, því það er ektó mikill Mfs-
háski að sitja í hægindastólum.
4 Þeir sem framleiða auðæfin
og kætta mestu (lifinu), þeir fá
minst, en þeir sem lítinn þátt eiga
í framleiðslunni (útgerðarmenn) og
hætta minstu, fá mest. Hvernig
stendur á þessu? Það stendur svo-
Ieiðis á þvf, að einstakir menn
eiga framleiðslutækin', og taka arð
inn af þeim. Þar. aí íeiðandi verð
ur það sem þeir bera úr býtum
hlutfallslega svo afskaplega mikið.
Ráðið til þess að komast hjá þessu
er að þjóðin eigi sjálf framleiðslu-
tækin, og borgi þeim sem vinna
þau störf, sem atvinnurekendur
vinna nú, hæfiiegt kaup, og ekki
meira.
Þeir sem fallast á að þetta sé
rétt, hljóta iíka að íallast á að
hér verði breyting fram að fara.
Og annað verða þeir að fallast á
líka: Að nái sú breyting ekki fram
að ganga með góðu, þá vefði hún
fram að ganga samt. Og fram
skal hún ganga, með goðu eða
illu!
A 1 þ i 11 $|i»
Neðri deilð.
Yiðskiftamálin.
(Niðuriðg.)
Sv. í Firði viidi neyða fólkið
til að spara, húsbóndinn á þjóða-
heimilinu þyrfti að gæta vel að,
svo ekkert sukk ætti sér stað.
Taldi meðai annars niðursoðna
mjólk, meðal þeirra vörutegunda,
sem ónauðsyniegt er að fíytja inn 1
Vildi láta frokka vörurnar niður
og leyfa inoflutning á sumu akií-
yrðislaust, á sumu með vissum
skilyrðum og sumu alls ekki.
Jón Þorl. svaraði ýmsu f ræð-
um fyrirreanara sinna, og ték það
Ijóslega fram, að stjórnin þyrfti
ekki að Óttast, þó frv. væri felt,
þvf það væri ekki meiniag nefad-
arinaar, að ásaka stjórnina með
þvf,
ÓI. Proppé, kvað raátið alkætt
AlþýrJufraaisla Stúdentafél
Guðm. Friðjónsson
Bkálá aeldur fyrirlestur um
íslenzkt alþýðuiíf
í Nýja bfó kf. 2 á morgun (skfrdag).
ASgönfiueypir SO a%.
og kvað best mundi, að far* að
ganga tii atkvæða.
Eirfki Einarssyni, þótti nefndaf-
álitið all loðið og vildi annað hvorí;
láta banna alveg innfiutning eie-
stakra vara, eða ekki. Og vildi,
eins og sakir standa, láta setja
bannlög á óþarfavöruna.
Fjármálaráðh. þótti undariegt,
að allir nefndarmennírnir skyldu
skýra frá skoðunum sfnum, sem
væru svo mjög sundurleitar, þar
sem stjórninni væri, eftir nefndar-
álitinu, í sjálfs vald sett, hvorí
hún breyttt lögunum frá 1920.
Hvað hann öðruvísi standa ná á
en í fyrra, þar sem vöruverð væri
lækkandi erlendis. -\
Þorl. Guðm. hélt eina af sín-
um ágætu andríku ræðum 11 Beiadi
henni aðallega að verziunarmönri-
unum.
Jón Baldviasson kvað réttast,
að greidd yrðu atkvæði um það,
hvort stjdrniani heimilaðist eða
ekki að nota heimildarlögiu frá
8. marz.
J. Möller bar fram rökstúdda
dagskrá um að aínema þegar öíl
innflutningshoft.
Magaús J. Kr, tðk þá til máls
og svaraði haaa ræðu J. Baldv.,
þóttist hissa á því, að Jón skyldi
vera á móti viðskiftahöfunum, því
hana héldi að jafnaðarstefoan færí
f þá átt, að draga alt undir rikið.
Jón Baldv. svaraði þvf á þá
ieið, að Jafnaðarmenn væru með
því, að draga verzluoioa uodir
rikið, ea móti því, að stofaa til
allskoaar hluaaiffiða er stjóroin