Sunnanfari - 01.09.1895, Page 2

18
þegar hann kom í skóla, og kölluðu Hólamenn
hann þá stirðgáfaðan. Hann fór til Kaupmanna-
hafnarháskóla 1804 og tók þar embættispróf í
fornu málunum 1809. Kennari við Bessastaða-
skóla varð hann 1810, en doktor í heimspeki 1817
fyrir ritgerð um Brutus Cicero’s. Yfirkennari
varð hann 1846, þegar skólinn var fluttur til
Reykjavíkur, en fékk lausn frá því embætti 1850.
Hann lézt í Reykjavík 31. Dec. 1861.
í íslendingi II, 1862 bls. 142—43 er góð
grein um Scheving (eptir Pál Melsteð). J>ar er
honum meðal annars lýst svo: »Dr. Scheving
var góður gáfumaður, og það, sem oss virðist
einkennilegt við gáfnalag hans, var, ekki það,
hversu gáfur hans voru ljósar og liprar, fjöl-
hæfar og fljótskarpar, heldur hitt, hve hugsunin
var staðgóð og traust og djúp, skilningurinn
hvass, minnið trútt leingi fram eptir æfi, og til-
finning hins fagra næm og vandlát. . . . Að
lunderni var hann alvörugefinn, þéttlyndur, ein-
arður og kjarkmikill; trygðatröll við vini sína
og fornmannlegur í allri reynd, fáskiptinn, sótti
lítið annara fund, og var fámáll í margmenni,
en viðræðubezti maður og skemtinn í orðum
í fámenni og heima fyrir. Hann var skyldu-
ræknasti maður og vandlátur kennari, og hin
öruggasta stoð skólans alla þá stund, sem hann
var við hann riðinn. Hann var með hærri
meðalmönnum á vöxt, herðamikill og karlmann-
legur, hafði verið með færari mönnum til burða
og glímumaður góður á yngri árum«. Iðju-
maður var Scheving mikill og lærður manna bezt í
þann tíð í sínum fræðum og framúrskarandi ís-
lenzkumaður. Hafði hann gert mikil söfn til
orðabókar yfir óbundna málið bæði úr ritum og
mæltu máli. Er töluvert af þeim til (í Lands-
bókasafni), en miklu hafði hann þó glatað sjálf-
ur viljandi skömmu fyrir dauða sinn. þ>ótti honum
ekki nógu vel frá því geingið, því manna vand-
látastur var hann við sjálfan sig, og mjög vand-
ur um íslenzkt mál, og hafði f því stórmikil
áhrif, en merkilegt má það heita, að hvorki
hann né Sveinbjörn skyldu kenna íslenzku í
Bessastaðaskóla, heldur var Björn Gunnlaugs-
son látinn gera það, sem þó hafði í þeirri grein
vitanlega einga þekkingu á við þá. í lund var
Scheving allra manna íslenzkastur. Fátt liggur
prentaðeptir Schevingannaðen málsháttasöfnhans
(1843 & 47) og útgáfa hans af Hugsvinnsmálum
og Hrafnagaldri Oðins, og ef hann kann að eiga
eitthvað í biblíuþýðingunni frá 1841.
Eins og mynd Schevings bendir á hefir
hann ekki verið neinn hversdagsmaður1). Oll
framkoma hans við skólann, bæði sem kennari
og annars kostar, hefir verið hin merkilegasta.
Trygð hans, skapfestu og alvörugefni hefir leingi
’) Myndina af Scheving höfum vér latið tréskurðar-
mann gera þrisvar sinnum um og líkar oss hún þó ekki
allskostar enn.
verið við brugðið. Hann var strnngur og siða-
vandur, og þó virtur af öllum og elskaður af
flestum. Ekki kom hann lærisveinum sínum upp
á kompánaskap við sig, og það hafa sumir
þeirra sagt, að jafnan tæki hann á sig nokkurn
alvöru og þóttasvip, þegar hann kom í kenslu-
stundirnar, en heima fyrir var hann hinn alúð-
legasti. þ»orðu fáir að bekkjast til við hann.1)
þ>að hafði verið vani hans í kenslustundunum
að gera mönnum minnisstæð »göt« þau, er þeir
sögðu með því að gera þau hlægileg. Hafði
hann þá opt í byrjun látið sem rétt kynni að
vera: »J>að er víst rétt«, og látið svo hinn
þylja áfram og sagði þá stundum »áfram! plura!
plura!«, eða þegar fram af honum gekk sagði
hann »sequens«, það er að skilja, að sá næsti
skyldi taka við. Til er baga ein úr Bessastaða-
skóla, sem að þessu lýtur:
Sifjamentum2) Sœmundum
sýndist vera hart um,
er hann nefndi aoristum
á dögunum quartum.
Es ut soles indoctus,
eingin cura, cura;
emprosþen er aoristus;
áfram! plura! plura!
þ»eim mönnum, er Scheving þótti manns-
efni í, var hann mjög góður og styrkti suma
þeirra, svo sem Konráð prófessor, Skapta
Thimoteus, frænda sinn, og sjálfsagt fleiri. A síð-
ustu árum sínum mátti og Konráð varla minnast
á Scheving og ísleif Einarsson óklökkvandi.
Rækt Schevings við skólann er alkunn. Allir
kannast við söguna, þegar Bjarni Thorarensen, í
stiptamtmanns stað, ætlaði að decimera (reka úr
skóla tíunda hvern pilt). Voru þeir Bjarni og
Scheving aldavinir og höfðu verið sambýlis-
menn erlendis. Hafði þá Bjarni í peningaeklu
einhverntíma tekið traustataki nokkrar bækur
úr skáp Schevings, en Scheving brugðizt við
því eins og góðs dreings var von, og Bjarni
líka ef til vill sagt honum það, áður hann yrði
þess var sjálfur. En þegar Bjarni kemur í
skólann og ætlar að fara að decimera skipast
Scheving í dyrnar örðugur og alt annað en
mjúkur á svipinn, spyr Bjarna, hvort hann sé
') Til er þó saga um séra Bjarna Sveinsson í Stafafelli
og Scheving. Bjarni var góður latínumaður, en ekki kom þeim
alténd saraan Scheving og honum. Útgáfa Orellii af ritum
Cicero’s var þá ný og þótti þá einna vönduðust. Kvað
Orellius á einum stað fara óvirðulegum orðum um getgátu
eina, er Scheving hafði i dispútazíu sinni gert við einhvern
stað i Brútusi, með slíkum orðum: >sordet conjectura
Schevingiana«. Hafði Bjarni i einni kenslustund sýnt hon-
um þetta, og spurt hvort hann hefði séð jrað. pótti það
ofdirfska. Ekki er getið svara Schevings. (Sögn séra f>or-
kels Eyjólfssonar, sem var bekkjarbróðir Bjarna),
s) Eg hefi lært þetta svona, eg held af föður mínum,
er sagði mér mart merkilegt af Scheving; eg ábyrgist þó
eklti að eg hafi þetta orð rétt eptir, (J. p.).