Alþýðublaðið - 23.03.1921, Page 1

Alþýðublaðið
Gefið út aí Alþýðuflokknum.
e | Miðvikudaginn 23. marz. | 68 tölubl.
Til athugunar.
1. Hverjir framleiða það sem
íslenBka þjóðin lifir af? Eru það
ótgerðarmenn, kaupmenn og heild
salar, sem gera það? Nei, það er
verkalýðurinn sem gerir það, en
þar með sé þó ekki sagt að ekki
geri aðrir gagn en þeir, sem vinna
iíkamlega vinnu. Jafnvel útgerðar-
menn, kaupmenn og heildsalar
gera dálítið gagn, en það sem
þeir bera úr býtum stendur í öf
ugu hlutfaiii við gagnið sem þeir
gera. Það þarf ekki fimm fram-
kvæmdarstjóra fyrir fjóra togara,
því það væri nóg að hafa þrjá
fyrir allan togarafiotann, væri hann
rekinn með hag þjóðarinnar, en
ekki hag útgerðarmanna, fyrir
augum.
2. Hverjir fá mestan hluta af
þeim auðæfum sem íslenzka þjóð-
in sem heild framleiðir? Það fá
þeir sem gera tiltölulega minst
gagn, aðallega nokkrir útgerðar-
menn og heildsalar. Minstan hluta
fá aftur þeir ssm framleiða auðinn,
sjómenn og verkamenn allskonar.
Lítinn hluta fá einnig ýmsir þarfir
starfsmenn og embættismenn þjóð-
arinnar, svo sem póstmenn, lækn-
ar, símamenn, kennarar 0. s. frv.
3. Hverjir hafa mesta áhættuna
við atvinnureksturinn, útgerðar-
mennirnir í hægindastólum sínum,
eða sjómennirnir úti á freyðandi
hafinu?
Útgerðarmenn geta tapað pen-
ingum ef útgerðin gengur illa, en
þeir fá Iika gróðann þegar gróði
er, og svo er vanaiega. Sjómenn
geta ííka tapað fé, þvi þeir geta
orðið atvinnulausir, sem er sama
og tapa fé, en þeir fá aldrei þátt
í gróðanum. Sjómenn hætta því
fé sínu eins og útgerðarmenn, en
auk þess hætta þeir iífinu, þegar
þeír fara út á sjóinn. Útgerðar-
menn hætta aðeins fé, aldrei Iíf-
inu, þvf það er ekU cnikill Iffs-
háski að sitja í hægindastólum.
4 Þeir sem framleiða auðæfin
og hætta mestu (lifinu), þeir fá
minst, en þeir sem lítinn þátt eiga
{ framleiðslunni (útgerðarmenn) og
hætta minstu, fá mest. Hvernig
stendur á þessu? Það stendur svo-
leiðis á því, að einstakir menn
eiga framleiðslutækin, og taka arð
inn af þeim. Þar. af íeiðandi verð
ur það sem þeir bera úr býtum
hlutfallslega svo afskaplega mikið.
Ráðið til þess að komast hjá þessu
er að þjóðin eigi sjálf íramleiðslu-
tækin, og borgi þeim scm vinna
þau störf, sem atvinnurekendur
vinna uú, hæfilegt kaup, og ekki
meira.
Þeir sem fallast á að þetta sé
rétt, hljóta lika að fallast á að
hér verði breyting fram að fara.
Og annað verða þeir að fallast á
líka: Að nái sú breyting ekki fram
að ganga með góðu, þá verði hún
fram að ganga samt. Og fram
skal hún ganga, með góðu eða
illu!
Alþingi.
iNeðri ðeilð.
Yiðskiftamfilin.
(Niðuríag.)
Sv. í Firði vildi neyða fólkið
til að spara, húsbóndinn á þjóða-
heimilinu þyrfti að gæta vei að,
svo ekkert sukk ætti sér stað.
Taldi meðal annars niðursoðna
mjólk, meðal þeirra vörutegunda,
sem ónauðsynlegt er að fiytja inn I
Vildi láta fiokka vörurnar niður
og Ieyfa innfiutning á sumu skil-
yrðislaust, á sumu með vissum
skilyrðum og sumu alis ekki.
Jón Þorl. svaraði ýmsu i ræð-
um fyrirrennara sinna, og tck það
Ijóslega fram, að stjórnin þyrfti
ekki að óttast, þó frv. væri feit,
því það væri ekki meining nefnd-
arinnar, að ásaka stjórnina með
því.
ÖI. Proppé, kvað raálið ail-rætt
Al |iý«Sufraaisla Stúdentaféi
Guðm, Friðjónsson
■kálld. heldur fyrirlestur um
íslenzkt alþýðulif
{ Nýja bfó ki. 2 á raorgun (skirdag).
Aðgðngaeyriv 50 av.
"" .................
og kvað best mundi, að fara að
ganga tií atkvæða.
Eiríki Einarssyni, þótti nefndar-
áiitið all loðið og vildi annað hvort
láta banna alveg innflutning eie-
stakra vara, eða ekki. Og vildi,
eins og sakir standa, láta setja
bannlög á óþarfavöruna.
Fjármálaráðh. þótti undaríegl,
að allir nefndarmennirnir skyldu
skýra frá skoðunum sínum, sem
væru svo mjög sundurleitar, þar
sem stjórninni væri, eftir nefndar-
álitinu, í sjálfs vald sett, hvora
hún breytti lögunum írá 1920.
Hvað hann öðruvísi standa nú í
en í fyrra, þar sem vöruverð værí
lækkandi erlendis. \
Þorl. Guðm. hétt eina af sin-
um ágætuandríkuræðumll Beindi
henni aðallega að verziunarmönn-
unum.
Jón Baldvinsson kvað réttast,
að greidd yrðu atkvæSi um það,
hvort stjórnmni heimilaðist eða
ekki að nota heimildarlögiu frá
8. marz.
J. Möller bar fram rökstudda
dagskrá um að afnema þegar öil
innflutningshöfit.
Magnús J. Kr. tók þá til máls
og svaraði hassn ræðu J. Baldv.,
þóttist hissa á því, að Jón skylci
vera á móti viðskifitahöfunum, þvi
hann héldi að jafnaðarstefnan færi
í þá átt, að draga alt undir rikið.
Jón Baldv. svaraði því á þá
leið, að jafnaðarmenn væru með
því, að draga verzlunina undir
ríkið, en móti því, að stofna tit
allskonar hiunninda er stjórnin