Sunnanfari - 01.03.1902, Blaðsíða 6

22
Það sést á þessutn hendingum og mörgum öðr-
um stöðum, sem hér er hlaupið yfir, til þess að
takmarka sýnishornin.
Eg gat þess, að honum væri ant um Vestur-
íslendinga, en því miður verða afdrif þeirraþessi:
Svo hverfum við flestir úr lestaferð lífs
og leifum ei’ eftir oss stíg eða spor.
Það sést máske í ókendum, útlendum garð,
einn áratug steingleymdur legstaður vor,
sem tjaldstæði autt eða innfallin hlóð
á útbrunnin kol, þar sem lífs-arninn stóð.
Þar stendur gleymskan yfir gröfum íslendinga
og mokar alt í kaf. Þessu er öðru vísi háttað á
feðralandinu, þar sem Saga gamla hefir örnefnt
hvern hól og legstað frá alda-öðli. Um það
kveður Stephan þannig í snildarkvæðinu »A ferð
og flugic
Um vallgróua haugana blossana ber,
svo bjart er um feðranna sól.
Þetla kalla eg snildarlega að orði komist, aðSaga
kveiki eld í haugum fornmanna. Samkvæmt
þessu sitja sál.ir feðra vorra innan í vafurloga
sögunnar. Þetta minnir á Brynhildi Buðladóttur,
þar sem hún situr á heiðinni, innan í vafurlog-
anum, sem Sigurður reið Fofnisbani. Þó er þetta
engin stæling og ekki víst, að höf. hafi vitað
sjálfur, hve snildarlegt þetta málverk er, þegar
hann gerði það.
IV.
Eg gat þess í upphafi, að Stephan væri fjöl-
hæfur, og eru það engar ýkjur. Hann hefir far-
ið norður undir heimskaut og lýst átakanlega
hörmungum norðnrfara Hann hefir farið um
Gyðingaland, og gengið í lið með Búum móti
Englendingum. Hann hefir kveðið mörg kvæði
út af ýmsum sögnum og sögum Norðurlanda, og
þotið »á ferð og flugi« yfir þveran Vesturheim,
og tekið þar hverja snildarmyndina á fætur ann-
ari, bæði af náttúru landsins og þjóðlifi.
Stephan er víðförull, langt fram yfir það, sem
Norna-Gestur var á þrjú hundruð ára æfiskeiði
sínu. Reyndar er lítil frægð, að yrkja um alla
hluti undir sólinni. En þegar farið er i einu
kvæði eins víða og Stephan gerir t. d. í jóla-
kvæðinu um Krist, svo að segja má, að hann
blaði í miklum hluta veraldarsögunnar, þá má
segja, að hann sé stórstígari en meðalmenn ger-
ast og langt fram yfir það. Það kvæði endar
hann á þessa leið heima á ættjörð sinni:
Og sjálfur bóndinn veit það vel,
sem vildi græða blásinn mel,
en fellur svo, að séð ei fær,
hver sveitin af hans vinnu grær.
Stephan er víðförull að því leyti, að hann vel-
ur mörg og fjölbreytt yrkisefni. Og hann er
einnig víðförlari í flestum kvæðum sínum —
hverju sérstöku — heldur en líklegt er að verða
muni, þegar litið er á fyrirsögn kvæðisins. Þeg-
hann t. d. setur yfir kvæði orðið
»Indíanar«,
mundi fáum koma í hug, að i því kvæði væri
vísupartur um íslenzkan drykkjumann og 'nákarls-
hít, og þó er því þannig háttað.
Hann Geirfinuur sálugi guðfaðir minn,
svo gaddhraustan maga sér átti
að sp/julaust sprengt gat sig næstum
á spritti og hákarli kæstum.
Og þegar Stephan segir frá Bretanum í veit-
ingakránni i Ameríku, sem sprettur upp og ógn-
ar íranum, en lætur þar við lenda — þá er höf.
kominn í sama bili austur á England, og suður í
Miklagarð:
Og Stór-Bretinn heiir til Múhameds mælt
oft meira um sakir og stríð,
og sliðrað svo brandinn og hypjað sig heim,
en Hund-Tyrkinn myrt svo í gríð.
Stephan trúir á lífið, gróandann, framförina:
Sæla reynast sönn á storð
sú mun ein: að g r ó a.
Hann e 1 s k a r frelsið:
Eg ann þér vestræn óbygð, þú láðið lífs og bjargar,
með landrýmið þitt stóra, sem rúmar vonir margar,
því án þín framar væri hvergi vígi
og vesturheimska frelsið bara gömul
lygi ■
Já, fleiri skoðanir eru til um Ameriku en þær,
sem agentarnir halda á lofti.
Svo heldur höf. áfram:
Og mér er auðnin þessi þúsund sinnum kærri
en þröngbýliö í sveitum, þeim auðugri og stærri;
því þar er svifrúm lífsins svo þröngt á allar lundir,
að þriðjungur af mönnum er bara troðinn undir.
Hann elskar landrýmið og frelsið og leggur