Austri - 10.11.1891, Page 1

Koma úttil nýárs, 3 blöð
Amánuöi. VerA : 1 lcr. «0 aura,
erlondis 2 krónur. Borgiat
fyrir lok olctðber, amiare 2kr.
Uppsögn, skrifleg, bund-
ín vió áramót. Ogild nema
komin sé til ritstjórans fyrir
1. oktober. A.uglýs«ngar 10
aura línan, eöa 60 aura hver
þml. dálks.
I. árg.
SEYÐISFIRÐI. 10. NOV. 1891.
Nr. 10.
n
í síbaeta tbl. „ Austra" stend-
ur skýrsla frá sýslufundinum á
Egilsstööum 8. f. m.
Á meöal annara mála var
og rætt um þær 4,000 kr., sem
ráögjört væri a& landssjóður og
sýslan legði árlega til væntan-
legs gufubáts á Austfjörðum,
{>ví víkur nokkuð öfugt viö aö
þvílíkt mál er rætt og til lykta
leitt á fundi langt upp í sveit
af þeim mönnum, sem eigi er
von aö geti dæmt um þvílík
fyrirtæki; enda varö sá árangur-
inn, að fénu skyldi verja til upp-
skipunarbáts á Lagarfljótsós.
|>ess var ætlandi, að hin ó-
beppilega meðferð alþingis á gufu-
skipsferðunum mundi þó aptra
öðrum mönnum er eigi geta bor-
ið skyn á slík fyrirtæki, frá að
rába þvílíkum málum til lykta.
f>að þarf sannarlega hug og
dug til að reyna að sökkva þessu
litla fjárframlagi landssjóðs og
sýslunnar til gufubátsferða á Aust-
fjörðum í einn af hinum straum-
hörðustu árósum íslands. |>að
er næsta óheppilegt að þvílíkt
rugl er framkomið á opinberum
fundi og styrkir ekki traustið á
forvigismönnum vorum.
Að málefnið sé mikils varð-
andi fyrir hið þéttbýla, en því
miður alltof oræktaða liérað, er-
um vér samdóma um, en það er
vafasamt, hvort allír Austíirð-
ingar verða Egilsstaðafundinum
samdóima um að verja fénu á
þennan hátt. f>að kæmi víst flatt
uppá fundarménn, ef fjarðarskeggj-
ar diríðust að segja að betra
væri ab verja fénu til samganga
og beituflutnings milli fjarða til
eflingar fiskiveiðum. Og þó verð-
ur því varla neitað. Ab eyða fé
landsins til uppskipunar á Lag-
arfljótsós, — án ítarlegri rann-
sóknar á því fyrirtæki — er ekki
fært, nema það sé tilgangurinn
að koma landsins fé fyrir áþeim.
stað, þar sem þaö ekki finnst
aptur.
f>að mun hafa verið tilætlan
Egilsst.fundarins að sýslan skyldi
bæta 2,000 kr. við þær 6,000 kr.
er ætlaðar eru á fjárhagstímabil-
inu til þessa fyrirtækis. Og fyr-
ir þessar 8,000 kr. átti svo að
kaupa dráttarbát til uppskipun-
ar á Lagarfljótsós, er bæði gæti
dregiö uppskipunarbáta á eptir
sér og flutt sjálfur vörur inn í
ósinn, frá væntanlegu kaupskipi,
er lægi út á Héi’aðsflóa fram-
undan Lagarfljótsós. Og væri
þessu öllu vel og vísdómslega
niðurraðað af Héraðsmönnum, ef
það ekki hefði þá annmarka, er
nú skal greina og sem sjómenn
munu oss samdóma um:
1. f>að er ekki fært að leggja í
Lagarfljötsós nema stöku sinn-
um, þó skipið risti eigi djúpt.
2. Hvorki segl- eða gufuskip geta
legið útá Heraðsflóa og beðib
eptir færum uppskipunardög-
um.
3. f>að er ófært að nota Múla-
höfn í stormi og óveðri, því
þar gæti hvorki skip né skips-
höfnin bjargast, ef skipið skyldi
slíta upp, og vér liggjum of
nærri hafísnum til þess að vér
getum treyst góöviðri, þó sum-
ar sé.
4. Vegna hinnar miklu straum-
hörku sem er í Lagarfljótsös, er
ólijákvæmilegt að útvega þang-
að gufuskip, sem væri sérstak-
lega til þess byggt, helzt meb
tveim gufuvélum, tveim skrú-
um eða hjölum og mjög breiðu
stýri, til þess að geta alltaf
haldið skipinu í réttu horfi á
Fljótinu, því hvað lítið sem út
af réttu horfi víkur til annar-
ar hvorrar hliðar, missist öll
stjórn á gufuskípinu, og áður
en talið verður til 20 hefir
straumharkan spýtt gufubátn-
um út á Héraðsflóa máske á
hvolfi og mannlausum, selum
og sjófuglum til aðhláturs og
forundrunar.
5. Viö þetta fyrirtæki ríður allt
á því, að hafa svo stórt og sjó-
fært gufuskip að komist verði
á því annaðhvort á Seyðisfjörð
eða Vopnafjörð, ef nauðsyn
úr ósnum, er ófært að leggja j
í hann aptur ef allt í einu skyldi
versna í sjóinn og hvessa, sem
lika getur þó snögglega víljað
til um sumartímann.
f>etta fyrirtæki væri reyn-
andi fyrir einstaka peningamenn
eða félag, en landsins fé mætti
ekki voga í það, að óundirbúnu
málinu og lítt rannsökuðum Lag-
arfljótsós. Hvab Múlahöfnvið-
víkur, þá er *þar engin höfn,
nema fyrir báta um sumartím-
ann í gcðu veðri og liöfnin er
urngirt á alla vegu af hömrum og
hengiflugi og opnu hafi og ó-
kvæmt þaðan til manna nema á
sjó.
Hvernig alþingi hefir fundið
fullnægjandi ástæður til þess að
löggilda þessa bamravlk um leið
og það neitaði störum og þétt-
býlum fjörðum, eins og t. d. Fá-
skrúðefirði löggildingar, — það er
ein af þessum óráðnu alþingis-
gátum, sem ættu ab setjast í
svarta umgjörð með dálítilli at-
hugasemd í einu horninu („some-
thing rotten14).
' f>ess ber að gæta í þeseu
efr.i að á seinni árum hefir upp-
gangur fjarðarbúa hér austan-
lands verið miklu meiri en Hér-
aðsmanna. Og það er enginn vafi
á að fjarðmenn eiga hina glæsi-
legustu framtíð í vændum, svo
framarlega sem þeir færa sér vel
°g í nyt hin miklu
auðæfi sjáarins, og að útlit er
fyrir, að Héraðsmenn fái ekki
staðið þeim jafnfætis í uppgangi
þá er fram líða stundir.
f>ab er ekki ólíklegt, aó það
fari á sömu leið meb þenna gufu-
bát eíns og strandferðaskip-
in. Fjárveitingin verður ekki
notuð, sem máske er það heppi-
legasta. Hver siglir eptir sínu
höfði. Landssjóður og sýslan
sparar fé, og ástandið getur ekki
stórum versnað. f>að lítur svo
ekki út fyrir að menn geti kom-
ib sér saman um það sem öllum
væri fyrir beztu í þessu efni.
Hver tíII hafa fyrirkomulagiö
samkvæmt eigin áliti, og á með-
an þvílíkt samræmi og samhljóð-
heppilegast að eiga ekkert í sam-
einingu, hvorki gufuskip né ann-
| að.
f>egar búið er að koma upp
verulegri sjómannastétt í landinu
sjálfu, þá fyrst geta menn unn-
j ið landinu raranlegt gagn og ef
menn þá geta fengiö fé, töluvert
fé, þá geta menn bæði siglt upp
í Lagarfljótsós og aðra árcsa
landsins og eflt svo framför þess
að það verði eigi lengur eptir-
bátur mebbræðra sinna á N”orð-
urlöndum. Vér eigum gullnámu
fyrir fótum vorum, í hinu auð-
uga hafi við strendur landsins til
þess að koma öllu þessu í verk.
en það þarf vit, hug og dug og
fé til þess að gjöra þessa gull-
nárnu svo arðberandi sem hún
má verða.
* *
*
Höfundur þessarar ritgjörðar hef-
ir fullvissað oss um að honum séþað
hið mesta áhugamál að sígling kom-
ist á á Lagarfljóti og það alla leið
upp að Fljótsdal, að svo miklu leiti
sem torfærur leyfa, og er fús á að
byrja sjálfur á þessu stórkostlega fyr-
irtæki, s tyrklaust, enda telur hann
hina fyrirhuguðu styrkveiting eins og
krækjuber í vissum stað við þvílíkt
fyrirtæki. Höf. ætlar uppsiglinguna
engum sérlegum örðugleikum bundna
með þar til smíðuðu hæfilegu gufu-
skipi. En hann kveðst hvorki vilja
nó geta lagt útí þetta kostnaðarsama
fyrirtæki, nema að hann geti haft svo
vissa von um að verzlunin við Hér-
aðsmenn yrðí svo mikil, að hún gæti
borið þá áhættu og tilkostnað, er slíkti
fyrirtæki yrði samfara, ogað viðskipt-
in yrðu svo greið að eigi stæði þeim
fyrir þrifum hið forna og nýja átu-
mein allrar verzlunar hér á landi:
skuldasúpan og útlánin. Höf. álítur
þvi gufubátsmálið alveg komið undir
verzluninni við Héraðsmenn og þeim
drengskap og áreiðanleik er þeir mundu
sýna í verzlunarviðskiptum, því ann-
ars yrði hann og fyrirtækið kreist til
bana af kaupmönr.unum ú báða vegu,
á Seyðisfirði og Yopnafirði. sem vel
mundu geta komið sér saman um að
losast við svo óþægilegan keppinaut
mitt upp í hinu fjölbyggða Héraði.
En framfarir Héraðsins eru mjög und-
ir þvi komnar, að það fái graiða götu
til sjávar, bæði til að flytja alla þunga-
vöru eptir. og til þess að geta orðið
hluttakandi í þeim auðæfum, sem hér
liggja í sjónum fyrir Austurlandi.
Héraðsmönnum hlýtur því að vera það
hið mesta áhugamál að þetta fyrir-
krefur, því þó að koinið sé út- 1 un ræður mebal vor væri máske