Austri - 10.11.1891, Page 3
39
AU8TSI
Nr. 10.
Helgur, blíður, hár og snjall
Hreimur Edens blóma.
Skáldið góða Garðars strönd
Getur frægð og sóma,
Er pess líta önnur lönd,
Andans helgidóma.
Sjómaður eystra.
Seyðisfirðx 6. nóv. 1891.
Póstskipið „Laura“ var hér um
daginn, og fór pað að pessu sinni síð-
vistu ferð norður og austur um land,
i stað „Thyra“; og pó „Laura“ sé
iniklu stærra skip en „Thyra“, pá var
pað pó alfermt og varð að skilja
niiklar vörur eptir á ýmsum höfnum,
er með pví áttu að sendast til útlanda,
til mikils skaða fyrir kaupmenn, sem
verða að geyma vörurnar til næsta
sumars hér heima óseldar.
pað gengur hér mikið á um pað
leyti, er gufuskipið er hér, og mörg
skrítin atvik verða bæði á landi og
útá skipi áður en farpegjar og far-
angur er kominn um borð, og á sinn
rétta eða órétta stað; og pað léttirtölu-
vert á yfirmönnum skipsins, er at-
kerið er hafið upp og skipið fer á
stað.
Með síðustu strandferðaskipum
fara vanalega pessir alkunnu íslenzku
farfuglar af verzlunarstétt landsins,
sem koma til vor á sumrin, er sól
sezt eigí í æginn, en yfirgefa oss und-
ir eins og gránar i íjöllunum. |>etta
farfuglalíf hinna efnaðri kaupmanna
er fremur óskemmtilegt á að horfa,
pví með pessum farfuglum fer auð-
urinn út úr landinu, svo ekki verða
aðrir eptir auk bænda, en embættis-
menn og efnalitlir verzlunarmenn til
pess að pola vetrarliríðarnar og kuld-
ann.
Hvilíkum stakkaskiptum mundi
gamla í'sland ekki taka, ef kaup-
mannastéttin hefðifastan bústað í
landinu sjálfu og verði h é r auði sín-
um í parfir landsins og til eflingar
hinum ríku auðsuppsprettum pess ?—
Yér erum að miklu leyti lausir und-
an hinni fornu einokun, en petta skað-
rseði og meinvætti fyrir alla fram-
för landsins, erlenda ^búsetu allra
efnaðri kaupmanna — hefir hún oss
eptirlátið að erfðum; en liana ætti að
afnema með öllum löglegum meðölum
sem eitt hið versta átumein í pjóðlifi
voru; pvi pað er jafnvel furða, að á-
standið er ekki verra en pað er, par
hinir ríkustu kaupmenn vorir fara
með hvern græddan eyri út úr- land-
inu.
Á meðal farpegja eru jafnan nokkr-
ir, er ekki eru af pessum farfugla-
hóp kaupmanna. Að pessu sinni heim-
sótti oss sunnlenzkur prestur, sem
ætlaði sér að ferðast að minnsta kosti
um hálft jarðríkið. Presturinn var
pægilegur, roskinn maður, en nokkuð
heimalningslegur.
f>að var hálfskrítið að heyra prest-
inn leggja niður fyrir sér hina miklu
ferða-áætlun sína, er ákveðin var til
fiestra liöfuðstaða og merkisbæja í
hinum gamla heimi, og heyra prest-
inn pylja upp alla pá stórhöfðingja
er hann ætlaðí að heimsækja.
Prestur pessi var og all-prakt-
iskur maður og bar gott skynbragð á
„afl peirra hluta er gjöra skal“. J>enn-
ann litla tíma, sem hann stóð hér við
meðan „Laura“ lá hér, notaði hann
samvizkusamlega til að safna gjöfum
handa kirkjunni sinni fyrir sunnan.
Á gefendalistanum voru jafnvel gjafir
uppá 100 kr. frá einhverjum ónafn-
greindum, og margar smærri gjafir,
svo vér vonuiu að presti hafi aflazt
hér vel og að mikið bætist síðar við
á pessari hálfkringluferð prestsins,
svo að pað verði orðinn álitlegur
styrktarsjóður fyrir kirkjuna hans, er
hann kemur heim aptur, og að pað
hýrni heldur brúnin á biskupnum er
harm telur gjafapeningana.
Að endingu óskum vér hans vel-
æruverðugheitum góðrar ferðar og von-
urn og biðjum að páfinn og aðrir
pótentátar, er presturinn ráðgjörði að
heimsækja. megi reynast honum og
kirkjunni lians engu ógreiðviknari að
sínu leyti en Seyðfirðingar. og aðprest-
urinn megi komast klakklaust fram
hjá götuhornunum í Lundúnum. út úr
tálsnörum Parísarborgar og kvenna-
búri Egiptasoldáns og a egi að lok-
um lauga af sér ferðarykið í Jórdan;
fái á heímleiðinni blessun páfans
og komi svo heill og hraustur aptur
heim til gamla Tslands og kirkjunn-
ar sinnar, og skrifi síðan fróðlega
ferðasögu um pessa langferð sína fyr-
ir fólkið!
Slys. t ann 31. p. m. hrapaði
maður frá Brekku í Mjóafirði að nafni
Eyjólfur Sveínsson á hingað leið úr
Mjóafirði yfir Hesteyrarskarð, og lær-
brotnaði, hjó sig inn í bein á öðrum
handleggnum og meiddist nokkuð á
höfði. 3 menn voru með manninum,
er hann lærbrotnaði og héldu 2 af
peim sina leið, en unglingspiltur Jón
Jónsson frá Borgarevri í Mjóafirði
varð eptir hjá Eyjólfi og hjúkraði að
honum, par til hann var sóttur seint
um daginn írá fórarinsstöðum og
Eyrum, án pcss að samfyldgarmenn
Eyjólfs, sem við hann skildu, hefðu
beðið pess. J?eir létu sig liafa pað að
„ganga fram bjá“ pessum vesal-
ingi, er nú er liingað kominn til lækn-
ishjálpar.
v Sildarveiðln. Á Reyðarfirði eru
nú 6 síldarveiðafélög: 2 sem O.Wathne
á,* Randolph og Gláusen frá Noregi T,
vicekonsul Tulinius 1,; kauptn. Jón
Magnússon og verzlunarstjóri Friðrik
Möller 1, og Hans Beclc.á Sómastöð-
um og Eiríkur bóndi á Karlskála 1.
Öll pessi félög hafa aflað raikla
síld, sem fyllir par allan innfjörðinn
og er gengin svo nærri landi að Wath-
nes menn hafa kastað báðu megin við
verzlunarbryggjuna og hafa par inni
ntikla síld í lAsnurn.
Wathne hefir pegar látið taka
par á Reyðarfirði upp 2500 tunnurog
salta niður og átti pó allar nætur í
sjó með mikilli síld. Oufuskipið .,Axel“
kom nýlega frá Korégj og fór pann
6. p. tu. hlaðið með síld til útlanda.
Wathr.e hefir nú með „Yaagen“
leigt fjórða gufuskipi’j\í ár, sem á
að koma hingað frá Koregi svo fljótt
sem unnt er.
það gleðilegasta við pessa miklu
guðsgjöf teljum vér að sé, að núhafa
landsins eigin börn lært að færa sér
pessa rniklu auðsuppsprettu í hag,
pvi af pessum premur úthöldum eru
3 al-íslenzk og veiðimenn innlendir
og líka margir íslendingar hjá Wathne
sem einnig er innlendur kaupmaður
og brúkar gróða sinn hér í landi.
Kaupgjald óvalinna manna par
syðra við síldarveiðina er nú 4 kr. á
dag, eða 3 kr. og fæði og húsnæði; og
vantar pó menn.
Nýlega kom hraðboði tii O. Wathne
af Eyjafirði, sem sagði allan innri
hluta Eyjaijarðar fullan af síld.
Tíftarfar hefir verift hið inndæl-
asta og blíðasta seinni hluta f. m. og
pað sem af er pessum mánuði. En
pegar upp stytti pá haiði hér rígnt
nær í sifellu ákaflega mikið í meira
en mánuð.
40 37
og nú bauðst hann og pað einmitt á bezta aldri bæði friður sýnum
og liinn kurteisasti að dómi frúarinnar, svo henni fanst ekki umtals-
roál að taka bónorði hans; lofaði húngreifanum að flytja mál hans
með ánægju.
Eptir petta samtal ók vagn greifans af stað.
En nú reið Waldhausen á, að komast fyrir um, hvort grunur
hans um samdrátt peirra Amaliu og Ernsts væri á rökum byggður.
J>að var eptir hans ætlun Ernst og enginn annar, sem hafði tendr-
að astina i brjósti Amaliu. En fulla sönnun [fyrir pví hafði liann
ekki.
Yeðrið var yndislegt. J>ag var ejnn af pessum fögru haustdög-
um, pegar hinn græni litur skógarins fer að roðna og glóa og glitra.
sem líta svo töfrandi út, en er pó hinn fyrsti vetrarboði.
Amalia var hjá móður sinni i daglegu stofunni, er Waldhausen
kom par inn.
ví’að er yndislegt veður i dag barnið mitt! Viltu ekki lypta pér
upp og koma á hestbak?“
Amalia leit hálf-hissa á stjúpföður sinn. Hann var ekki vanur
að láta sér annt um að skemmta henni, svo hún hélt, að eítthvað
hlyti að búa undir pessu.
„Eg hefi verið að hugsa um pað, faðirminn! En pað er leiðin-
fegt að Jósep er orðinn svo óáreiðanlegur. Hann er í seinni tíð
farinn að drekka sig fullan, en að hafa fullan mann fyrir fylgdar-
svein er ópolandi.“
„Hafir pú orðil pvíliks vör, pá skal eg samstundis reka hann
burtu“.
„0, nei! faðir minn, gjörðu pað fyrir mig, rektu hann ekki burtu,
við skulum fyrst vita hvað honum líður, og ef hann er fær um
að fylgja mér, pá vil eg gjarnan ríða kippkorn“.
„Klæddu pig pá i reiðfötin barnið mitt! eg skal láta leggja á
hestinn pinn“.
Af hverju koma öll pessi gæðí? hugsaði Amalía með sér. Hana
grunaði að hér byggi eitthvað undir, en vissi eigi hvað pað var. Hún
pakkaði honum fyrir og fór inn í herbergi sitt til pess að taka sig
•'il. stjúpfaðir hennar gekk út á riðið og kallaði með sínum
nikla róm á Jósep. En enginn ansaði honum.
En brátt féll nú petta samtal niður og Ostenfeld greifi snéri
sér að Amaliu og bað hana að spila eitt lag og syngja fyrír
pau.
Amalia hafði notið góðrar tilsagnar og bæði söng og spilaði
mikið vel. Játti hún beiðni greifans og settist við hljóðíserið og
söng ýms lög, sem hún vissi að voru uppáhald móður sinnar.
Ostenfeld greifi var mikið kurteis maður og hafði bæði gott vit
á og mikið gaman af góðum söng. Hann færði sig pessvegna að
liljóðfærin* og leit bæði eptir lögunum og texta söngvanna hjá Ama-
liu, og lét i Ijósi ánægju sína og aðdáun að söngnum.
Anxalia svaraði pessu lofi greifans engu og var lítið um pað
gefið.
Hún hafði farið að spila og syngja til pess að breyta umtals-
efninu, en kurteisi sú, er greifinn sýndi henni, mislikaði henni og
hana grunaði, að hún mundí einskis góðs von af honum eiga.
Hún hafði tekið eptir pví, að greifinn féllst á allar hjátrúar-
sögur móður hennar sem hún sjálf fyrirvarð sig fyrir, og hún var
sannfærð um pað með sjálfri sér að undir niðri gjörði greifinn gys
að peim, og að hér byggi eitthvað meira undir.
Hún stóð upp frá hljóðfærinu.
„Eg bið yður aðeins um eitt lítið lag“. mælti greífinn.
„Ef pað gæti glatt svo heiðraðan gest, pá væri, pað mjög ókurt-
eist af mér að neita bæn yðar.
Hún greíp nótnablað, leit á pað og blóðroðnaði af endurminn-
ingunni, sem blaðið vakti hjá henni. Hún lagði pað frásér og ætl-
aði að taka annað, en greifinn hafði veitt henni eptirtekt og séð
litaskiptin í andliti hennar. Hann greip blaðið, leit á pað ogsagði:
„Æ! pví fleygið pér pessu blaði lrá yður? Eg sé að pað er hið
yndislega pjóðkvæði eptir Mörike, „Eríð Rauðtrú11. Yiljið pér gjöra
svo vel og spila pað?“
Amalía tók við blaðinu, lét pað á nótnastólinn og söng:
Hvað heitir hin dýra dóttir konungs Hrings?
Rauðtrú, frið Rauðtrú!
Seg mér hvað hún vinnur hin svipfagra mey,
að sauma og spinna líkar henni ei?
Hún fiskar og veiðir.