Austri - 11.02.1895, Blaðsíða 2

Nk: 4
A u S T R I.
14]
tmBH’mmm^wimi:—-—rm uM».BS*snsw«
J>að er Tjygging ,,fríhafnar“ við
K&upmannahöfn, par sem öll skip
geta affermt og geymt vörur á feyki-
stórum og haganlegum geymsluhúsum,
ún pess að gjalda toll af vörunum,
fyr en pajr eru fluttar paðan inní bæ-
inn eða út um landið.
Eru allar líkur til að petta muni
auka mjög verzlun höfuðborgarinnar
og draga verzlunarstrauminn pangað.
Danir byrjuða á pessu fyrirtæki
sem mötvægi gegn skipaskurði peim,
er ]-'jócveijar eru langt komnir að
grafa í gegnum pvera Suður-Slesvík,úr
Norðursjónum inní Austursjóinn, og
Dönum stóð mikill stuggur af að
mundi draga umferðina frá Eyrarsundi
og Ivaupmannahöfn.
Fríhöfnin liggur mjög fagurlega
framundan aðal-skemmtigöngustað
Hafnarbúa, KLange-Linie“, rött fyrir
utan hina gömlu tollbúð, út með Eyr-
arsundi. Er par byggð stórefiis
skipakví útí sjóinn moð ramgjörðum
veggjum, er eptir liggja akvegir og
gangstígir og plantað trjám báðu
megin, svo paðan er forkunnar fag-
urt útsýni til Eyrarsunds og yfir
skipastólinn á höfninni.
I kringum Frihöfnina liggja stærð-
ar-geymsluhús, er leggja má að stór-
skipum og afferma pau og hlaða á
stuttum tirna með gufukrapti og alls-
konar verklétti mitímans, og er par
öllu sem prýðilegast og haganlegast
fyrirkomið og allt upplýst með rafur-
inagnsljósi.
Austnvrti ófriðurinn heldur enn
áfram og pokast Japaningar alltaf
nu»r Peking, pví Kinverjar bíða alltaf
jafnt og pcttósigur. Kínverjar kenna
hersböfðingjum sinum um úfarirnar, og
luifa nú tekið nokkra af peim aflifi.
Nýdáinn er í Tyrol í Austurriki
Frauz fcoHungur, er Garibaldi rak
frá vöklum yfir Sikiley og Neapel
1860. J»ótti Franz pessi hafa verið
einhver versti pjóðhöfðingi pessarar
aldar. Let hann drepa og pinta í
verstu fangaklefum beztu menn binn-
ar itölsku pjóðar, par til „ljónið frá
Caprera" leysti Italj frá peim ófögn-
uði.
Austur á Litlu-Asiu bafa gengið
miklar ofsóknir gegn kristnum jnönn-
um, og hefir Tyrkja-Soldán lofað stór-
veldunura að láta rannsaka máiið og
hegna stranglega hinum seku.
ItÆ NARSKRÁ
íslcnzkra kaupmanna til
])jóð]>ings Dana.
,,Alpingi íslendinga hefir í fyrra
sunaar skorað á ráðgjafa Islands að
reyna til að fá Danastjórn til
pess að kosta shrstakt varðskip við
ísland petta ór, par pinginu gat eigi
dulizt sú hætta er landinu stóð af
yfirgangi útlendra fiskara, einkum
Englendinga, er- eigi hirða um land-
licdgí o. fl., svo liætt er við að peir eyði-
leggí hinn arðsamasta atvinnuveg ís-
lendinga, fiskiveiðarnar, einkum pareð
pessi yfirgangur útlendra fiskara fer
vaxandi ár frá ari, sem vonlegt er,
par eptirlitinu með fiskurura pessum
or mjög ábötavant.
Sjóliðsráðgjafinn hefir tekið vel
nndir pessa beiðni íslendinga, en pví
miður hefir fjárlaganefnd pjóðpingsins
lagt pað til, að neita að leggja fé úr
rikissjóði til sérstaks varðskips við
ísland.
Vfer leyfum oss bfermeð að snúa
oss til hins liæstvirta pings mnð auð-
mjúkri bæn um, að pað veiti ffe til
pess að halda varðskip við Island, er
pað hlýtur að sjá, að yfir vofir stór-
kostlegt fjártjón, bæði fyrir Island og
Danmörku, ef fiskiveiðarnar eyðileggð-
ust sökum eptirlitsleysis.
Vfev leyfum óss að taka pað hfer
fram, að frá Islandi mun árlega fiutt-
ur ýms fiskifengur fyriv 4—5 milliónir
króna, og er sú verzlun nær eingöngú
í liöndum danskra kaupmanna, svo pað
er auðsætt, að Danmörk lilýtur að
hafa hér af töluverðan hagnað.
]>essi útflutningur af fiski frá
j íslandi var árið 1894 töluvert minni
i en árið par á undan, og pað eru pví
miður allar liorfur á pví, að fiskiút-
flutningurinn fari stöðugt minnkandi,
ef eptirlitið með hinum útlendu fisk-
urum við Island verður eigi aukið nú
pegar.
Einsog fram hefir hér verið tek-
ið, munu úrslit pessa máls hafa stór-
vægilegáhrif á verzlunarviðskipti Dan-
merkur og Islands, er. fyrir hina fá-
tæku íslenzku pjóð er pað hreint og
beint lífsspursmál, að goldinn verði
varhugi við pví, að hinir útlendu fisk-
arav brjóti ei landslögin og veiði í land-
helgi. En hið stórkostlegasta tjón
stendur pó landsmönnum af botnvörpu-
veiði Englendinga, sem peir reka á
enskum gufuskipum næstum pví ein-
gfjngu í landhelgi, par sem peir með
vörpunum rífa upp sjávarbotninn á
fiskimiðum landsmanna og eyðileggja
parmeð aðsetursstað fiskjarins.
Auk pessa brjóta pessir útlend-
ingar á margan annan hátt laudslög-
in, og veita hinum varnarlausu lands-
búum ópolandi yfirgang og árásir,
eins og tekið hefir verið greinilega
fram í hérlendum dagblöðum.
Yfer leyfum oss einnig að benda
á pað, að pvílíkt sferstakt varðskip
við ísland, mundi hæglega geta um
leið litið eptir fiskiveiðum útlendinga
við Eæreyjar, sem einnig eru farnir
að gjörast par all-nærgöngulir, og yrði
pannig tvöfalt gagn að skipinu.
]>að er pvi örugg von vor, að
binu háttvirta pingi megi pðknast að
uppfylla pá auðmjúku bæn vora, að
veita ffe til pess að sferstakt varðskip
verði sent upp til íslands, — pá er
pingið hefir íbugað pær knýjandi á-
stæður, er hún er runnin af, og pá
stórvægilegu hagsmuni fyrir bæði Is-
land og Danmörku, er nú eru í ber-
sýnilegum voða“.
Á. Ásgeirsson. I. P. T. Bryde.
H. P. Duus. E. Eelixson.
Gudmanns Efterfl. Chr. Havsteen.
P. C. Knudtzon & Sön.
I. R. B. Lefolii. Jón Magnússon.
B. Muus & Co. Chr. Nielsen.
Chr. Popp. I. M. Riis.
Björn Signrðsson. L. A. Snorrason.
M. Snæbjörnsson. Sig. E. Sæmunds.
Leonh. Tang. H. Th. A. Thomsen.
J. J. Thorarensen. V. T. Thostrup.
Thor E. Tulinius. 0rum & Wulff.
*
* *
Vfer íslendingar hljótum að vera
hinum heiðruðu undirskrifendum fram-
angreindrar bænarskrár mjög pakk-
látir fyrir peirra pjóðhollu framkomu
í pessu velferðarmáli landsins. Er
vonandi, að hinn danski Ríkisdagur
láti sannfærast af jafn-góðgjðrnum sem
vitnrlegum fortölnm um að hér liggi
við stórhagsmunir beggja landa og
virðing Danmerkur, að láta eigi út-
lenda ránsmenn níðast á vopnlausri
pjóð, er stendur undir vernd peirra.
Ritstjórinn.
íslandsferð
|» ýzkal an dskeisara.
Kaupmannahafnarblaðið ,. Poli-
tikenu segir eptir pýzku blaði, að i
landi vor, dr. Jún Stefánsson, hafi ’
farið suður til Berlínar til pess að j
bjóða ]>ýzkalandskeisara að lieim- |
sækja Island í . sumar. Segir blaðið j
að keisari hafi tekið pví vel og sagt
sig liafa lengi langað til íslands, en
talið pau tormerki á fe>-ðinni, að hingað
lægi enginn frettapráður, er flutt gæti
honum fregnir af pví, hvernig liði
heima fyrir á ]>ýzkalandi á meðan
hann væri fjarverandi. Er pví hætt
við, að eigi verði af ferðinni að pessu
sinni. ]>ó hefir keisari afar-hraðskreiðar
lfettiskútur, er eigi væru lengi að
skjótast með frfettir heimanað úr ríki
hans milli Bergen og Reykjavíkur.
! kjallarinn undir pvi er allur grafinn
j útí brekknna, 12 álnir á lengd og 10
á breidd með steinlímdum yeggjum og
gólfi.
I kjallaranuin eru ýms geymslu-
herbeigi og reykingahús, par sem
reykja má matvæli í á fáum dög-
um, miklu betur en i vanalegum eld-
húsreyk. ]>ar er og upphitunarvélin,
er síðar mun á minnzt.
Brekkunni fyrir ofan húsið hefir
verið skipt í stalla. er síðar á að
pekja með grassverði, blönium og trjá-
tegundum, og eru steínlímdir veggir
framanundir stöllunum.
Sjálft ibú'Varhúsið er 25 álnir á
^engd og 16 á breidd og stendur á
ll/2 áln. pykkum steinlimdum grunni.
Húsgrindin kom öll tilhöggin fráNor-
vegi í vor, svo og dyr og gluggar; en
pó telst trfesmiðunnm svo til, að peir
hafi verið 5 i mánuð að fullgjöra
húsið. og 2 steinhöggvarar mikið af
tímanum. einn maskinumeistari og
járnsmiður og einn málari, báðir frá
Norvegi nokkru skemmri tíma, og auk
pessara grjótvinnumenn og margir
aðrir starfsmenn, er unnu að hús-
Laglegur sRildingitr
hefir landsjóði áskotnazt, er útgjörð- >
armenn botnvörpuveiðaskips pess, j
„Arcadia“, er sýslumaður Axel !
Tulinius sektaði hfer i sumar ura 900 ;
kr. fyrir veiði pess i landhelgi — hafa j
sfeð sfer pann einn kost vænstan að
greiða landsjóði sektina.
Sýslumaður Axel V. Tulinius á !
verðugan heiður skilið fyrir það, að ;
hafa með vaskleik sínum og embættis- |
dugnaði tekið hfer fyrstur lögreglu- ;
stjóra landsins, — pó yngstur muni !
peirra — svo duglega i hnakkann á
pessum ránsmönnum, að pá hafi dá-
lítið munað mn pað og líði pví síður
strax úr minni.
31 o r ð i ö
útá hinu enska botnvörpuveiðaskipi
framundan ]>órarinsstaðaevrnm í vor,
er færðar voru likur að i 28. tbl. f.
á. Austra, að framið hefði verið, — .
mun nú fullsannað, pví rannsóknar- j
prófum sýslnmanns Tuliniusar um at-
ferli skipsins og skipverja ber alveg
saman uppá dag og stundu við fram-
burð pess skipverja, er ljóstaði upp
morðinu, er heim kom til Skotlands;
en öll hin skipshöfnin synjaði fyrir
morðið.
Lýsing sýslamanns á fötum hins
myrta var svo nákvæm, að kona j
mannsins pekkti pau óðara af henni.
byggingunni.
Að utan er liúsið skreytt útskurði
yfir burstum og loptsal. Hellupak
sterkt er á húsinu.
Yeggirnir eru margfaldir. Fyrst
ytri „klæðning“. par innanundir plægð-
ir saman plankar, raeð „pappi“ utan.
Svo kemur innri ,.klæðning“ og inn-
aná lienni „papp“, og innaná pví apt-
ur veggjafóðrið.
Á peiin enda hússins, er veit
innað Fjarðarheiði, og mest er veðra
von fr>, eru útihlerar fyrir gluggum,
sem allir eru úr sterku pykku gleri.
Við pann endann er og hlaðinn upp
skammt frá húsinum steinlímdur vegg-
ur, til pess að taka úr mesta vind-
magnið.
I:mí húsinu eru trfehlerar á völt-
um fyrir hverjum glugga, er ganga
út í veggina svo að ekkert sfest til peirra
inni stofunum nema pegar peini er
hleypt fyrir á kvöldin.
Inngangar eru 2 í húsið, auk gangs
inní kjallarann. Tvær eru forstofur
innaf aðal-innganginum, hvor innaf
annari, með máluðum glerhurðum.
Auk eldhúss og búrs, eru 4
stóri’r stofur niðri. Skrifstofa O. W.,
og daglega stofan, eru nær 8 álnir í fer-
hyrning, en salurinn í milli peirra 10
áln. á lengd og 8 á breidd, og borð-
stofan jöfn salnura á stærð. Hún er
máluð, en eigi fóðruð, og í henni
gólf úr rauðaviði.
Milli stofanna niðri eru breiðar
dyr, er loka má með hurðum, sem
leika á völtum og ganga útí skilrúm-
in milli stofanna. Svo eru og dyra-
tjöld (Portiererl.
Hid nýja ibúðarliíís stór-
kaupinanns Otto Watline
a Búðareyri \ið Seyðisfjorð.
Fyrir rúmu ári var farið að aka
grjóti og grafa fyrir grnnninum undir
íbúðarhúsi pví, er nú stendur fullbúið
hfer á Búðarejri.
Húsið stendur neðarlega í brekk-
unni fyrir utan og ofan hið gamla í-
búðarhús O. W. og var mikill gröpt-
ur undir hinu nýja húsi og miklar
grjótsprengingar úr grunninum, pvi
Hæðin i stofunum er 5 áln. frá
gólfi til lopts, eru loptin lögð í reiti,
sitt uppá hvern roáta í hverju her-
bergi, og fer prýðilega.
Uppúr innri forstofunni gengur
undinn breiður stigi uppá lopt, par
sem svefnherbergin eru og svo lopt-
salur yfir miðju húsinu með einkar-
fögru útsýni til bafnarinnar. ]>ar er
og baðstofa með baðkeri og heitu og
köldu vatni i leiðslupípum bæði yfir
baðkerinu og til handlauga, og öðrum
vanalegum pægindum er pvílíkura her-
bergjum fylgja í útlöndum, pá er
bezt er umbúið.