Austri - 19.02.1895, Side 1

Austri - 19.02.1895, Side 1
Kemur út 3 4 mánnúi eða 36 blöð til nœsta nýárs, og kostar hér á landi aðeins 3 kr., erlendis 4 kr. Gjalddagi 1. júlí. Ijppsögn skrjfleg bundán við áramót, .Ogild nema komin sé til ritstjórnns fyrir 1, október, Auglísingar 10 aura línan eða 60 aura bver þuml. dáiks og hálfu dýrara á fyrstu síðn, V. Aa. Aiiitsbi.kasafntð fJg&ÍX’Í Sjiai isjöðiir SVí'r: Gróð verzlun. Af því vörupantanir til mín næstl. ár urbn svo miklar, þá liefi eg — til þess aö geta stundaö þær svo vel tem unnt er — fluttmig aptur liingaö til höíuðstaðarins og leigt cðrum verzlun þá er eg hafði úti á landinu. Eg býðst til eins og áður ab kaupa allskonar vörur fjrir landa mína, og með því eg kaupi einungis gegn borgun út í hönd, get eg keypt eins ódýrt og nokkur annar, eins og eg líka mun gjöra mer ómak til þess að fá svo hátt verð sem unnt er fyrir þær vörur er eg sel fvrir abra. Eg leyfi mér að vísa til meðmæla þeirra, er stóðu í Austra og ísafold f. á. og hefi eg einnig i höndum ágæta vitnis- burði frá nokkrum af merkustu kaupmönnum landsins, enn frem- ur hafa minir nýju skiptavinir hatið í ljósi ánægju sína útaf vióskiptunum. íslenzkir seðlar teknir með fullu verði. Princip: Stór og áreiðanleg verzlun, lítil ómakslaun, glöggir reikningar. Utanáskript til mín: Jakob Grunnlögsson Nansensgade 46 A Kjpbenhavn K. S m á g r c i n a r „Um landsins gagn og nauðsynjar“. Eptir Jón Jónsson, alpm. í Bakkagerði. —o— Kjármál. ltú 11 aðarstyrkurinn. þ»ótt því verbi ekki neitað að ábugi vor íslendinga á þjóð- rnáluni só miklu daufari en vera ætti, þá hefir hann þó talsvert aukizt um þenna hálfa þribja tug ára sem liðinn. er síðan vér feng- um löggjafarþing og meira vald í bendur en ábur til að rába SEYÐISFIRÐI, 19. FEBRÚAR 3 895. K i>. 5 • vorum eigin málum, þó enn skorti mikib á að sjálfsforræbi vort sé fullkomið. það hefir sýnzt hér eins og hvervetna i smáu og stóru hæði hjá ein- staklingunum, og smærri og stærri félögum að þegar menn eiga sjálfir að rába um hagi sina, finna þeir glöggvar til þess ab á þeim sjálíum hvílir ábyrgb- in af því hvernig fer um hag þeirra. þetta er það sem gjör- ir einstaklingana, sem verba að i spila upp á eigin spítur, bæði hugsandi og dugandi menn, og hið sama er um þjóðirnar, þær vakna til því meiri hugsunar nm hagi sina, finlia til því meiri ábyrgðar, því meira sjálfsforræði sem þær hafa. En aptur elur það upp ómennsku, og aumingja- skap í hugsnnarhætti, þegar einstakur maður, eba heil þjóð < hefir vanizt á að láta aðra hugsa fyrir sig, leggja sér fé og stjórna öllum sinum gjörðum. Af því súpum vér íslendingar, hve lengi vér urðum að búa undir útlendu ánauðaroki, sem beygbi kjark þjóðar vorrjr, drap alla dáö úr framkvæmdum vorum, gjörbi oss að hugsunarlitlum ósjálfbjarga dáðleysingjum, sem settum alla vora von til stjórnarinnar, og hennar þjóna, þorðum ekkert ab gjöra nema vér spyrðum stjórnina fyrst hvort það væri óhætt, og skulfum á beinunum, þegar vér sáum borðalagöa húfu. Nú er þessi hugsunarliáttgr, sem betur fer, óðum að deyja út, þó aíieiðingar hans séu enn allt of rótgrónar i þjóðfélaginu. Vér erum nu farnir að hugsa sjálfir og gjöra smátilraunir að feta i fótspor annara þjóða. Auðvitað eru frelsishreifingar vorar og * framfaravibleitni eins og blindi’a . manna fáltn í augum þeirra þjóða sem frelsiuu hafa vanizt, og lært að hagnýta sér það. Vér erum að vakna af illuna og löngum svefni, og ófrelsisdraum, nua stýrurnar úr augunum og hugsa um hvað þurfi að gjöra. Og nú á hinum síðustu árum, er sem þjóðin kalli uær samróma upp úr svefnrofunum: -það þarf að aukast og eflast framtak, dáð og drengskapur mebal vor, og vér þurfum að læra að verja vel fé voru, sem borgað er til almennra þarfa, læra að rækta og bæta landið, læra að nota oss auðinn í sjónum, þessari gullnámu vorri, sem abrar þjób- ir ausa ógrynni fjár úr; oss þarf að aukast fé, svo vér höf- um krapt til ab gjöra eitthvað landinu til framfara. Til þess að í’étta við hag vorn þurfurn vér að bæta samgöngurnar, fá góbar skipaferöir, svo vér getum fleytt oss kringum landið, koma brúum á stórárnar, svo við get- um komizt tafarlaust og án lifs- háska yfir þær, gjöra vegina svo að vér getum ekið eptir þeim, en þurfum ei að bera allt á hestbakinu, slétta túnin svo vér getum slegið þau harmkvæla- laust og bæta í ýmsu búnaðinn, mennta börn vor, svo þau fari ei á mis við í æskunní gagn það og unun er sönn menntun veitir. — Eyrir öllu þessu er nú að vakna meiri og minni til- finning hjá þjóðinni, og þab málið sem flestir hugsa nú mest um er fjármál þjóðariniiar. það er vöknuð sú tilfinning ab fjármálastefnan þurfi ab breyt- ast, að fó þjóöarinnar megi ekki verja mestmegnis til launa og eptirlauna handa þörfum og ó- þörfum, nýtum og litt nýtum embættismönnum, heldur verði ab verja því sem mest til að rétta við efnaliag þjóðarinnar, vekja haná með fjárframlögum til framkvæmda þeirra, er þjób- inni mætti til viðreisnar verða. En til þess að slíkt megi að gagni koma, verða fjárveit- ingarnar ab vera þannig að< þær nái tilgangi sinum. Eg ætla hér að gjöra að umtalsefni eina þá fjárveitingu úr landsjóði sem v.eitt liefir ver- ið, fremur flestum ,öðrum, til að vekja og efla framtakssemi hjá þjóðinni. j»að er styrkurinn til eflingar búnaöi, eða sá hluti hans sem veittur er til búnaðar- félaganna. Skoðanir manna um þenna styrk hafa alltaf verið nokkuð reikandi, bæbi á þingum og ut- an þinga. Fyrst var honum utbýtt ab sumu leyti til ein- stakra manna og sumu leyti til búnaðarfélaga, eptir tillögum sýslunefnda og amtsrába, en mi er honum útbýtt eingöngu til búnaðarfélaga eptir framkvæmd- um þeirra. þingið hefir verið ab spreyta sig á að sernja regl- ur um útbýting þessa styrks, en það mál hefir jafnan verið mjög í molum á þinginu, og skobanir þingmanna um það verið mjög á dteif. Og svo mun einnig vera utan þinga. þaö er, að mér viröist, alltaf ab lifna sii skoðun að þessi fjárveiting nái ekki tilgangi sinum, verði ekki til ab vekja neinar verulegar framfarir. Sumstaðar spretta upp búnaðarfélög, aðeins með þeim tilgangi að reyna að krarkja í fjárstvrk iir landsjóði, sem þó er svo óverulegur ab ekkert sem verúlegt gagn er að verður framkvæmt með honum. Eramkvæmdir félaganna eru víba miðabar vió það, að vinna svo inikið að það náist í styrk- inn, og svo er hætt. að vinna af því ab áhugann vantar, og trúna á þaö, ab þab borgi sig að leggja í stórkostnað til jaröa- bóta. Styrkurinn sem búnaðar- félög’n fá úr landsjóöi er lika svo litill (kr. 12,000 á ári, þar af 2000 kr. til Eúnabarfélags Suðuramtsins árlega), að ómögu- legt er að nokkuð verði gjört að ráði fyrir hann, þégar búið er að dreifa honum milli allra þeirra er um hann sækja. Eg hygg því, eins og bún- aðarhættir vorir, hugsunarháttur og fjelagslíf er nú, að þessi styrkur sé, því miður, ein af þeim upphæðum s>-m veittar eru af landsfé en verða ab eins til þess að smá éta upp landsjóð- inn, án þess að gjöra þjóðinni nokkurt verulegt gagn, verða henni til nokkurrar verulegrar viðreisnar. Eg býst við að ýmsum þyki það ganga gobgá næst ab segja þetta, um styrk þann sem veittur er til að styðja annan aðalatvinnuveg þjóðarinnar. En „góð meining enga gjörir stoð“ ef styrkurinn verður ei til að efla bánaðinn, þá dugir lítt þó hann sigli und- ir fögru tiaggi i fjárlögunum. Ef verulegt gagn á að vinnast með styrkveiting úr landsjóði til eflingar búnaði. þá má sá

x

Austri

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Austri
https://timarit.is/publication/141

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.