Austri - 29.04.1895, Blaðsíða 1

K>mtir út 3 á mánnúi eúa
36 biöú til nœsta nýáre, oj*
kostar hér á landi aúeina 3
kr., erlendis 4 kr, Gjalddagi
1. iúlí.
Úppscgn skrifiep bnrtíit,
við érainót, Ogiid nema
k; li i se ti) ritstjcriiiis fyrir
1, október, Auglýsingar lö
aun. Iii.aii et'a 60 aura hver
þumi. dáiks og liálfu dýtsra
á fyretu sít'.u,

Y AR.
SEYÐISFIRÐI, 29. APllÍL 1895.
Nr, 12
Anustótasafnið
t.'.S,,,: Seyúisfj, er opiun á rnitV
Si.y-v»U, V1i'ud_ kl 4—5 e. rn.
Björa Kristjánssoii.
Til þe8s að sýna lesendum
wAustra<;, aö eg byggði það á
góðiim og gilduiii ástæðum,
er eg i 4. tbl. Austra þ. á. lýsti
kaupmann Björn Kristjánsson x
Reykjavík „opinlieran lyg-
arau að ummmlum haixs í 84.
tbl. ísafoldar f. á. um skulda-
sk'pti mín við Gránufélagsverzl-
un á Oddeyri — set eg liér
eptirfylgjandi vottorð. Getur
nú alþýða hér eptir betur áttað
sig á sannleiksást þessa „þokka-
pilts" er óvinir lians og keppi-
nautar eiga í lxlut.
tíeyðisfirði 27. apríl 1895.
Skapti Jósepsson.
V 0 T T O R Ð.
Eptir beiðixi vottast hérmeð,
að skuld herra ritstjóra. Skapta
Jósepssonarvið Gránufélagsverzl-
uix á Oddeyri, var samkvæmt
höfuðbókum sömu verzlunar aldr-
ei hærri en um nýár 1878, —
þá var hún kr. 1711,79 a. —
J>essi skuld var greidd til fulls
innan loka sama árs, áxx þess
að nokkuð væri eptirgefið af
henni, eins og höfuðbókin ber
' o
með sér.
Odtieyri 1. marz 1895.
Halldór Qunnlögsson.
verzlunatstjóri.
Vitundar vottar:
Einar Páisson.
JósejJ Jósepsson.
Stjörnarslirarmálið.
Úl’ bréfi frá Eiríki bóka-
vei'ði Magnússyni til vinar á ís-
landi.
—--------þ'ú segir, að menn
hafi simia þingmena grunaða
mn, að á næ. ta þingi muni þeir
vera láðnir, að læðast úr flokki
þeirra, er bætta stj órriar skrá
vilja luífa fyrir landið, og sem
álíta, að það fáist því að eins
að menn htvldi málinu fram til
þrautar moð hvllílarlausri
s t a ð f e s t u.
þetta geta {veir ekki, að ó-
tkömmdum þingmannsheiðri sín-
um, lxéðan af. Ef þeir ætluðu
sér að bregðast umboði kjör-
dæma sinna í þessu máli eptir
síða-ta þing, þá var það nú
skylda þeirra, ef [xeir vildu ráð-
vandir menn vera, að segja kjós-
endunum svo fyrirfram. En eg
hefi hvergi séð þess getið, að
nokkrir þixxgmenn hafi sagt
nokkuð á kjörfundum í fyrra í
þessa átt. Enda er það svo
senx sjálfsagður hlutur að þeir
gé.tu ekki liafa sagt neitt af
slíku tægi, án þess að gjöra sig
að athlægi sjálfa, eða bæði sig
og kjósendurna, ef hinir síðari
liefðu geugið að slíkum pretta-
kosti. Gfeti maður hugsað sér
meinlokulegri þingmannsyfirlýs-
ingu en þessa: „Ja, eg skal
lofa ykkur unpá mína æru og
trú að greiða atkvæði fyrir
stjórnarskrárbreytingunni núna
í þetta skipti“, ef hann, unx leið
og hann lýsti yfir þessu, bjó
yfir þeim hrekk, að leggja lag
sitt við aði’a, næsta þing eptir
aukaþing, til þess, að fella
stjói’narskrár málið, og sitja síð-
an yfir því í vakium fimrn þing
eða tíu ár samfleytt að minnsta
kosti? Hvað skyldi vei’a tnein-
ing slíks þingmanns annað, en
svik við kjósendur og megin-
mál )<jóðar sinnar? Yið skulum
sjá, ef kringum hann er dregið
net heilbrigðrar skynsemi, og
ráðvands manndónxs, hvort nokk-
urt annaö undatxhald er lionum
opið.
1. Hann er kosinn á axxka-
þingi til þess að greiða stjörn-
skrárbieytingunniatkvæði. Auka-
þing er þing, sem sanxan er
stefnt til að staðfesta eða fella
stórmál er fyrirfarandi þing hef-
ir samþykkt en stjórniix neitað
sarnþykkis. í þessu tilfelli var
stórmáliö eiukennilegs eðlis. það
var stórmál, sem þjóðiix vei’ður
að hafa á prjónunum eins lengi
og hún er til. þ»að er stakk-
urinn, sern hún vorður sífelt að
vera að sníða sér um, eptir
vexti og frainförum fiá öld til
alclar. það er stórmál, sem
þjóðin hefir alltaf hjá sér, eins
og þá fátækn, eins ogsitt eigið
líf. Allt land fimmr til þess,
að skór stjórnskrárinnar kreppir
svo. að þjóðin kemst ekki kval-
ai’laust úr sporum. Fótur henn-
ar vex stööugt og göngu-nauð-
syn hennar líka. Hún vill því
svo að kalla í einu hljóði, stækka j
sér sköinn svo, að hún geti i
eigrað fram öhaltari. 1 þessum
tilgangi sendi hún á síðasta
auka-þing þá íxxenn, er liún
sendi þangað, og tók loforð af
þeim öllum áður, að standa fastir
við að krefjast að lxinn krepp-
andi skór yrði í'ýmkaður. |>ettá
gjörðu þeir. En stjórnin hefir
svai’að: „Eg gegni ykkur ekki.
Eg álít ekki, að skói’inn kreppi
ykkur; og þó liann gjöri það,
þá vei’ður það svo að vera, 'af
þeirri ástæðu að það er nxinn
v i 1 j i “.
2., það getur nú enginn
skynsamlegur efi á því leikið,
að þeir þingmenn, sem við lof-
orð sín stóðn, og’ greiddu at-
kvæði fyrir endurbættri stjórn-
arskrá — fyrir í’ýmkuðum skó,
í stað kreppandi skóar — hafi
gjört það:
a, af eigin s^nnfæringu — því
hið gagnstæba væri óheyri-
legt
b, af mannlegri staðfestu við
gefið lofoi’ð, sem svik hefði
verið að rjúfa.
c, afþví, að eigin sannfæi’ixxg
þeirra féllst í faðm við hina
almennu sannfæringu þjóð-
arinnar, að henni væi i ölíft
lengur við hina órýnxkuðu
stjörnarskrá, og ab þessa
sannfæringu þingmanna og
þjóbar var 20 áia sár reynsla
búin að gjöra glöggva og
greinda við skoðun hlutar-
ins eðlis: þjóðernis, hnatt-
stöðu, láðs, 1 op18, lagar;
meðöðrumorbum: við skoðun
1 a g a g u ð s og n á 11 ú r u u n ar
sem mannlíf á íslandi lýtur.
d, af þvi, að eins lengi og þjóð-
in á við'þessa reynslu að
búa, eins lengi stendur sú
sannfæring sem reynslan
hefir þegar skapað og held ir
jafnt og þétt áfram aðherða
og þetta, svo sem bjargfast
þjöðvilja-vígi fyrir sérstök-
ivm landsréttindum íslands,
hlaðið úr lögum guðs og
n á 11 ú r u n n a r.
þangaö til að þingmaður
eða þingmenn með nafni neita
þcssu, held eg því fast fram, ab
þeir hafi groitt liinni endurskoð-
ubu stjórnarskrá atkvæði sitt á
síðasta þingi, af jþví að þessi
atriði vöktu ljóslega fyrir hinni
pólitísku meövitund þeiri'a.
3. Nú er þess vel aÖ gæta
að reynslan, hin þjóðlega skó-
kreppa, sem hér um ræðif, er
óhverful, staðföst, og brevtir
ekki stefnu sinni, hvernig sem
þingmönnum kann aö þöknast
ab breyta sinni, því hún er
ekki verk þingmanna, heldur
þess stjórnarskrár fyrirkomulags,
sem er, og stjórnin vill engu
við hagga. En því sárar tekur
hún menn, sem þeir verða að
sæta lxenni lengur, sem þeir
rannsaka hana lengui’ og sjá
glöggvar og glöggver hve rang-
lát og vanþrifasæl hún er laxxdi
og þjóð.
4. Hér eru þeir, sembúa yfir
framannefndribuitlæöslu úr fram-
sókn í stjórnarmálinu, efþeir ann-
ars er»x nokkrir, vísir að koma
með þá viöbáru: „Nú, jæja, það
er þá víst allur dagur til stefnu
og líklega daubliggtu’ engum
á þessum aukaþingum á hverju
ári, sem ekkert hefzt uppúr
neina tómur kostnaður“. Ekki
neita eg því, að hlustandi er
á þessa viöbáru, meðfram af
því, að það hittist nú svo á,
að vissir þingmenn eru farnir
að gjöra þjóbinni þá reikninga
fyrir flutningi síns dýnnæta lík-
is frá heimilisbaöstofu j.il þing-
salar, se'm möixnum gerist star-
sýnt á. En það er til auka-
þings-kostnaðar kemur yfir höf-
ub, þá er hann þýðingarlaus
viðbára alvcg. Eg get elcki
nefnt það annað en stjórn-
skrárlegan andhælisskap, ab
samgöngulaust land eins
OR’
ís-
land ei*, meb umboðsstjórn og
framkvæmdarvaldi sem ekki er
hálf-komið á laggir, viö það,
• sern í öðrum löndum gjörist,
j skuli eiga reglulegt þing að
! eins annaðlivort ár. Svipurinxi
á slíku fyrirkomulagi er mála-
myndai'-svipur. Mér er ekki
i kunnugt að íslendingar hafi
! nokkurn tíma neitað að bera
)
! kostnað árlegs alþingis. Enda
j væri slík neítun sannarlega ekk-
; ert þjóðráð. Ekkert fyrirkomu-