Austri - 28.09.1895, Page 1

Austri - 28.09.1895, Page 1
Aiutsboltíisafnið ú Seyðisfirðí er opið á laugard. kl. 4 e. m. Sparisjoður Seyðisfj. borgar4°/0 vexti af innlögum. a fiaupmaniiahofn 27. júli 1895. 9 g 4ð gefnu tiiefni leyíi eg mer | | að ítreka, að eg, eins og að und-1 Í* anförnu, einungis rek storkaupa-1 verzlun og skipti cinimgis við kaup- ! 9 meiiii. I i li o r. E. T ti 1 i n i ií s. 1 Eptirlit á lielztu jjingmál 1895. —o— Ef taka ærti eittlivað frarn» sern sérstaklegt mætti telja fyrir pingib 1895, og aubkennt gæti Jiað frá öðrnm þingum, ]>á mundi Jiab liklega liolzt. verba J>ab, aö J)ingið liefbi Jiótt i meira lagi óspart á fjárfram- lögmn. J»aÖ samdi lög um af- nám dómsvalds hæstarettar í islenzkum málum, og aukning yfirdómsins meb 2 dómendum með samtals 7,000 króna laun- vim, og jafnframt lög mn stofn- un lagaskóla, sem sagt var að eigi mundikosta minna e«i 14,000 krónur á ári. ]/>að bætti 3 aukalæknisdæmum við ]>au, sem ábur voru, veitti stórfé til n.yrra vita, jók drjúgum styrk til búnaðarfélaga og búnaðar- jskóla, kvennaslcóla, barnakennzlu og kennarafræðslu, hlynnti meir en verið haf'ði ;,ó gkáldum og og' listamönnum, og lagbi eink- um fram of fjár til samgöngu- bóta, sérstaklega á sjó, &n mis- jafnar eru spár manna um J>að, hvernig ráðstafanir þessar munu heppnast í framtíðinni. J>að hafbi ekkert tilboð komið frá liinu sameinaöa danska gufn- skipafélagi, þegar þingið kom saman, og þótti mörgum sjálf- sagt að hætta öllum skiptum við J>að, en a-ptur leist mÖnn_ | um ekki sem bezt á þau tilboð sein fram komu (frá O. Watbne og Fr. Franz), og kom því til tals, ab senda mann til útlanda, i o I til ab reyna að útvega ný til- bob, en ]>ví var eytt af J)eim, sem vildu fyiir hvern mun fá skip keýpt fyrir lands fé o láta luilda J)ví út á landssjúðs kostnað. Snemma á Jiingi var sett sérstök nefnd til að fjalla um samgöngumálin, kom liún fram með tillögu um gufubáta- ferðir í hverjum landsfjórðungi, og var þetta svo tekib upp í tillögur fjárlaganefndarinnar, en auk J)ess kom samgöngumála- nefndin með frumvarp um kaup á eimskipi og útgerð Jiess á kostnað landsjóbs, og urbu miklar umræbur um þab mál í neðri deild, því að skoðanir voru mjög skiptar um það, bvort hollara væri ab kaupa skip eða leigja, voru þó kaupin samþykkt um síðir, en þegar kom t-il E. d., breytti hún á- kvæðum framvarpsins á þá leið, ab fyrst skyldi reyna ab leigja skip, en þvi abeins kaupa, ab eigi væri unnt að fá hentugt skip á leigu. Fyrir vitgerðinni átti ab standa farstjóri og skyldi landsliöfðingi skipa hann með rábi 2 fargæzlumanna. J>essir fargæzlumenn sýndust mörgurn þingmönnum til litils gagns, og vildu fella J)á burt úr lögunum, en af J>vi menn óttnðnst, ab af þessu kynni Jiab að liljótast, að lögin fengi ekki framgang á þinginu, varð það að ráði, ab N. d. samjiykkti J)au óbreytt, eins og þau komu vir E. d.. — Nú A'arb margrætt um kosning fargæzlumanna, í og svo um þab, hver farstjórn- I ina mundi hljóta, reis af Jiessu ] nokkur ágreiningur milli J)ing- manna, en úrslitin urðu þau, ab þeir mágar, Jón aljim. Jak- obsson og Jón kaupm. Vídalín voru kosnir fargæzlumenn, og mi mun það fullráðið, ab far- stjóri verði skipaður kaupm. I) . Thomsen, sem fer nú til vit- landa til að búa sig undir hina nýju stöðu sína. Yerði Jietta fyrirtæki þjóbinni til hagsmuna, sem óskandi er og vonandi. þá má telja Jiað þessu J>ingi til gildis, en annars má búast við, að sumir kunni að kalla J>að „glæfraj)ingið“. í þinglok kom enskur maður, Mitchel að nafni, með tillögu um að leggja ritju’áö (Telegraf) til íslands, og tóku þingmenn J>ví vel, og gaf N. d, ádrátt um að veita fyrir sitt leyti allt að 45,000 kr. ii ári til slíks fyrirtækis, ef þab kæmist á. En rétt þegár þessi maðnr var kominn inn- undir hjá þinginu, kom annar nýungamaður, Hansou að nafni, fótgangandi á 11 dögum norðan af Akureyri og. stakk uppá að leggja ináljiráb (Telefón) milli Reykjavíkur og Akureyrar. Hann fékk líka góbar undir- telvtir lijá N. d., svo það Jnirfti ekki að segja, að þingiö sinnti ekki fíestu því, er að samgöngu- bótum lítur, að svo miklu leyti sem unnt var. í þjóðjar^asölumálinu kornst júngiö enn á nýjau rekspöl ab nokkru leyti, þar sem Jiað sam- Jiykkti reyndar lög um sölu all- margra J)jóðjarða, likt og við liafði gengizt á síöustu Jungum, en jafnframt þingsályktun um sölu landsjóðsjarða á erfðafestu með j)vi að ýmsar sterkar raddir komu fram gegn framhaldi slíkrar J) jóðjarðasölu, sem tíðkaztbefir að undanförnu, J>ar senv engin vissa er fyrir J>ví, að jörb lialdist til lengdar í sjálfsábúö eiganda, þótt hún só seld ábúandanum. Mestur ágreiningur varð á jiessu þingi um stjórnarskrár- málið, því. að þótt öllum þing- möilurn Jiætti niikil þörf á stjórn-j arbót, greindi þá á um leibina er fara skyldi til að ná þessu takmarki; og skiptust þessvegna í 2 flokka, frumvarpsmenn og tillögumenn, sem hvor um sig tahli sína leiö vænleyri til á- rangurs og- færóu mörg rök til síns máls. Frumvarpsmenn vildu ]áta samþykkja sama frumvarp og 1893 og 1894 (helzt óbreytt að öllu), og báru fyrir sig bæði vilja kjósenda sinna og Júngfalla- fundinn, en tillögumenn vildu reyna að fá stjórnina til við- tals með þingsályktun, og kváðu ekki til neins gagns að liöggva alltaf ofan í sama farið. Urðu snarpar deilur um þetta i blöb- unom — miklu snarpari enn á þinginu sjálfu — og fylgdi ,,|>jóðólfur“ máli frumvarps- manna með miklu kappi, en „ísafold" máli tilögumanna, og þótti hinum flokknum hún eigi síbur hlutdræg og einhliða,. J»ví var jægar slegið fram í „J>job.“ að tilgangur tillögunn- ar væri sá, að fá að halda þing- setu sinni sem lengst með þvi að afstýra þingrofi, en ekki vildi ritstjórinn kannast við J>að, að hann væri sjálfur að berjast fyrir jiingrofi. í þv-í skyni að komast að þing- mennsku. „Fjalllvonan“ lagði fátt til malanna, en flutti Jió eina gagnorða og Ijósa grein tillöuunni til varnar. Eie:i mátti lieita, að vsruleg rimma risi meðal þingmanna um stjórnar- skrárinálið, fyrr en frumvarpið var úr sögunni í E. d., og til- lagan var tekin til aðalumræðu í N. d., og að síðnstú samþykkt [;ar með 14 atkv. j»á má loks minnast á hið svo nefnda „Skúlamál", sem „Reykvikingur“ sagði um í vor ab það liefði þá „soðið og bull- ab á öllum kötlum", enda mun eigi ofsagt, að bað hafi átt talsverðan jiátt í andþófi því gegn stjórninni, er lýsti sér á flestum þingmálafundum 1895, og síbast á jnngvallafundimnn. Flestir eða allir þingmenn munu hafa verib samdóma um það, ab stjórnin ætti aðfinningar skilið fyrir abfarir sínar í því máli, og eigi væri bót mælandi ýmsum ráðstöfunum hónna-r, en

x

Austri

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Austri
https://timarit.is/publication/141

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.