Austri - 02.11.1895, Side 1

v. AR. SEYÐISPIRÐI, 2.
Allltsl)blíasafisið Seyðisfirði er | Sparisjbður Seyðisfj. borgar4°/0
opið á laugard. kl. 4 e. m. j vexti af innlögum,
Ilérineð ailglýsist, að I>ann 1. okt. s.l.flutti
störkanpmaðnr TllOr E. TlllÍUÍllS til Uavne-
gade Tf> Kjebenliavn K.
FRAMFARIR
á
AUSTURLANDI.
I>ér hafiö, herra rifotjóri,
vakið máls á því við mig, ab
ybur pætti við austfirzku bænd-
urnir daufir á að rita í blað
yðar um framfaramálefni Aust-
urlandsins, og alls landsins í
heild sinni, og hafið pér rétt í
J>ví.
En orsakir eru til alls, og
svo Jiess lika, hversu lítið vér
bændurnir ritum, Vér erum
flestir fremur lítið menntabir,
og hikum okkur Jm við, að
koma opinberlega fram ineð
skoðanir vorar. Vér Jjurfum
flestir að brúka allan tímann til
að annast bú vor, og beita öll-
um kröptum vorum, andlegum
og líkamlegum, í J>arfir heimila
vorra, sem orðnar eru svo mikl-
ar og margvíslegar, og þykir
vel takast fyrir jþeim, sem sóma-
samlega geta annast heimilin,
gegnt skyldum þeim og kröfum
sem lögin og félagslífið af þeim
lieimta, J)ó elcki geti J)eir gefið
sig við að rita í blöð, enda þurfa
blaðagreinir að vera vel skrif-
aðar til að standast „kritik“
mitímans.
Samt ætla eg í J>etta sinn
að gefa mér tíma til að rita
stuttan greinarstúf, og minnast
lítið eitt á framfaramálefni vor
Austfirðinga, ef þér kynnuð að
að vilja ljá honum rúm í blað-
inu.
l'egar rætt er um framfar-
ir, eru meiningar manna mjög
misjafnar. Sumir Jiykjast ails-
staðar sjá framfarir, hvar sem
þeii líta, en öðrum þykir sem
flest só í apturför. En livor-
ugir hafa rétt fyrir sér. j>ó
hafa hinir fyrri inikið meira til
sins máls. Eramfarirnar eru
auðsénar í flestum greinum, því
það Jiarf ekki annað en líta
aptur í tímann, og gá að ástand-
inu fyrir 10—30 árum og bera
J>að saman við ástandið eins og
það er nú, þá sér rnaðor glögg-
ast mismuninn, sér að ínargt og
mikið hefir lagfærzt, þó mörgu
sé enn ábótavant.
Eg vil bér lauslega minn-
ast á nokkur framfaramálefni
okkar Austfirðinga, sem bæði
eru komin til framkvæmda, og
Jiurfa að komast til framkvæmda,
það fyrsta sem efni og ástæður
leyfa.
Við liöfum komið á fót
bliliaðarslíbla fyrir syni vora,
og tel eg vel varið Jieirn 2 ár-
um, sem ungir menn verja til
að afla sér þeirrar menntunar,
sem skólinn veitir; tel eg sjálf-
sagt, að sem flestir ungra manna
þeirra er hæfilegleika hafa til
menntunar og ætla sér að verða
bændur, gangi á skölann, sem
er vel og reglulega stjórnað af
hinum nuverandi skólastjóra.
Vér ættum allir að hjálpast að
að efla skólann, og gjöra hann
sem fidlkomnastan, svo' liann geti
sem bezt svarað tilgangi sín-
um.
PöPtunarfelagFljótsdals-
lieraðs tel eg hinn nytsamasta
félagsskap sein átt. hefir sér stað
liér eystra í tið núlifandi manna,
þykir mér líklegt að af því
spretti enn fullkomnari ogmeiri
verzlunarsamtök.
Eélagið er Jiegar búið að
vinna mjög mikið gagn, með
því að bæta verðlag á útlend-
um og innlendum vörum, kenna
bændum að útvegasér nauðsynjar
sínar, án þess ab vera uppá
kaupmenn kornnir, o g gjöro
menn sjálfstæðari og hugsunar-
samarií verzlunarmálefnum, Væi’i
óskandi að félagib gæti sem
fyrst breytzt í kaupfélag, sem
N Ó VEM.BER 1895.
borgaði vörur sínar fyrirfl’aill
og verzlaði skllldlliust, bæbi
utan- og innanlands. Vér vænt-
um eptir að allir hinir beztu menn
vinni kappsamlega ab því að
styrkja og efla verzlunarsamtök
bænda, svo að kaupmenn þeir,
sem vilja halda verzluninni í
hinu gamla óhagkvæma horfi, og
hugsa mest um að auðga sjálfa
sig og danska stórkaupmenn,
geti sem fyrst horfið úr sögunni
sem skaðlegir fyrir heill og’ liag
þjóðarinnar.
I sambandi við Jietta vil
eg minnast á svoitíiyerzlaiilrn-
ar sem svo viða hafa þotið upp
undanfarin ár. Eg get ekki
verið samdóma Jieim, sera tolja
j>ær með framfarafyrirtækjum,
því eg álít að þær verði til Jiess
að sökkva mönnum í enn meiri
skuldir og gjöra menn enn J>á
ósjálfstæðari í verzlunarsökum,
enda selja nokkrar Jveirra með
óheyrilegaháu verói. ]>ab mundi
því heppilegast að flestar þeirra
leggðust aptur niður, og sama
má segja um sumar af smáverzl-
unum þeim er jiotið hafa upp í
kaupstöðunum 'undánfarin ár, og
lítið hafa að bjóða annað, en
óþarfan glysvarning með afar-
háu verði.
J>á álít og stbrkaiipaverzl-
ail 0. Wathnes, með sinum góbu
prísum, ab hafa ásamt pöntunar-
félaginu, orðiö til þess að prís-
ar liafa veriö hér almennt í
sumar hjá kaupmönnum með
bezta móti, og væri óskandi að
stórverzlun herra 0. W. rnætti
blómgast og framhaldast til
lieilla fyrir Austurland.
Miklar framfarir má telja
gllfusldpaferðir þær, er Otto
Watline hefir komið á milli
Austfjarða og iitlalida, og Iiér á
milli fjarðanna, þó' er eá galli
enn á þeim, að . jiær hafa til
j)essa mest vexúð sniðnar eptir
hans eigin þörfum, en minna
tillit haft til hagsmuna almenn-
ings.
þ>að má einnig telja miklar
framfarir, að béiib er að sýna
og sanna að hægt sé að SÍgla
og flytja vorur uppí Lagar-
fl.jbtsós, og er vonandi að hald-
ið vei’ði áfram J>ví fyrirtæki,
NR. 30
unz siglt verður alla leib uppi
Fljótsdalsbotn. Fljótið er sú
akbraut eptir endilöngu Héraði,
sem náttúran sjálf bendir mönn-
um til að nota, og semsjálfsagt
mundi þykja að nota í hverju
menntuðu landi sem væri.
Framför teljum vér það, að
hafa fengið hór preiltsniiðju
Og' frjálslyilt Mað, til ab ræba
í vor sérstöku framfaramál.
Sömuleiðis hókasafu Áust-
uramtsius, sem nýkomið er á
föt, því þar er greibur abgang-
ur að mörgnm fræbandi og
skemmtandi bókum, sem ekki
eru tii á voru niáli, og sem al-
menningur áður ekki átti kost
a að lesa.
Framför má telja umbætur
Jiær, sem liafa veriö gjörðar á
pbstgoilguniun, þar sem póstar
ganga nú í allar sveitir, Iiversu
afskekktar sem Jiær eru, En Jio
J)arf ýmsar breytingar að gjöra
á póstgöngunum, frá J>ví sem nú
er. T. d. að fækka ferðum
landpósta á sumrin, meban póst-
skipin eru á ferð, en láta að-
eins aukapósta ganga upp í
sveitirnar frá viðkomustöðum
skipanna, og mundi á þannhátt
sparast talsvert landsfé.
þ>á hafa Iiýbýli manna al-
mennt tokið stórum bötum, svo
ab í fáu sjást framfarirnar betur
en því, hversu menn vanda nú
meira allar byggingar en ábur
var; sömuleiðis hefir umrgengni
og Jirifnaður á lieimilum farið
mjög batnandi á siðustu 30 ár-
um.
Margt má enn telja sem
töluverðar framfarir sjást á, svo
som vegabætur og brýr yflr
ár, umbætur á sjávarútvogin-
lllll, svo sem síldarveiði inn-
lendra manna, sem opt er mjög
arðsöm. En langmest framför i
sjávarúthaldi voru eru ís- Og
frosthúsill, scm gjöra sjávarút-
vegínn margfalt vissari og marg-
falda eptirtekjuna.
Ifetri hirðing og meðferð
á fénabi er nú en áður var, jafn-
vel þö mönnum sé ennj>á al-
rnennt ábótavant í því efni.
]>á má álíta að llieillltmi
alþýðu liafi stóruin batnað, þar
sem svo margt af binu unga
fólki gengiu’ nú á skóla, jafnvpl.