Austri - 15.11.1895, Blaðsíða 2
NB 31
A IT S T R I.
122
hans lausn í náð. og myndað nýtt
ráðaneytí, af 4 hægri niönoum og 4
TÍnstri mönnum og 2 miðlunarmönn-
um. Forseti ráðaneytis pessa varð
háskólakennari llcujerup. Láta flestir
Norðmenn allvelyfir pessum ráðgjafa-
skiptum. En vinstri blöðin sum tinna
ráðaneytinu pa? til foráttu, að pað
sé fætt í pukri, af pví konnngur réðst
á undan lítt um við aðra um skipun
ráðaneytisins, er á að koma sáttum
á deilumál frændpjóðanna, sem allt
of lengi liafa skilið hugi manna í
háðum löndunum, svo til vandræða
horfði og óyndisúrræða, Jiar sem báð-
ar pjóðirnar voru teknar að her-
væðast.
Sildarveiði var nú komin allgóð
norðantil í Norvegi, er síðast fréttist
paðan, og höfðu útgjörðarrrienn gjört
boð eptir skipum sínum, er liingað
voru koinin til sidarveiða. Sildin er
pvi nú fallin í verði á hinum erlendu
mörkuðum.
Fralíldand. J>ann 27. september
unnu Eraklcar höfuðborg Madagaskara,
Antananarivo, og veittu Hovaernrr
miklu deigara viðnám en rnargir
liöfðu ætlað. Hefir drottningin sent
friðarboða til lierforingja Frakka
Durliesne, og beiðzt friðar og lofað
að leggja niður vopnin og selja Frökk-
um sjálfdæmi.
I>egar pessi hraðfrétt kom tij
Parísarborgar, varð par hinn mosti
fögnuður, pví miular hrakspár luifa
gengið fyrir leiðangrinum til Mada-
gaskar, og Frökkum sótzt leiðin
seint í byrjun, enda landið veglaust
og íllt yfiif'erðar og óheilnæmt, svo
fjöldi herinannanna sýktist á leiði nn
í gegnum landið,.
En til inikils er að vinna fyriri
Frakka, par sem Madagaskareyja er
stærri en Frakkland allt, og landið
mjög frjófsamt. Styður pessi sigur
mjög veldi Frakka á Afríku.
pann 28. september dó í Parísar-
borg Louis Pasteur, einbver hinn
mesti velgjörðamaður hins líðandi
mannkyns og frægasti vísindamaður
pessarar aldar, 73 ára gamall. Lækna-
íprótt pessara tímaátti engan hans lika.
Enginn læknir nú átímumhefirgjörtsvo
pýðingarmiklar og margbi otnar vísindal.
uppgötgvanir sem Pasteur, og aldrei
hefir nokkurefazt um uppgötvanir hans,
pví liann birti pær aldrei fyr en bann
var sjálfur sannfærður um óskeikanleik
peirra, sem sumir vísindamenn hafa
eigi gætt svo vel sem skyldi.
Með pví almanak hins íslenzka
pjóðvinafélags heflr, eigi alls fyrir
löngu, flutt æfisögu Pasteurs og hina
vísindalegu pýðingu lians meðferðis,
pá sleppum vér nákvæmari lýsingu
af honum og framkvæmdum hans
liér.
Tyrkland, pess hefir áður
verið getið hér í Austra, að
Tyrkir hafi frarnið mikil grimmdar-
verk á kristnum mönnum í Armeniu,
mispyrmt sumum en gengið af öðrum
dauðum, svo Englendingar, Frakkar
og Itússar hafa álitið sér skylt að
skakka (ipann leik, og hóta Tyrkjum
hörðu, [ef peir fara eigi að ráðum
peirra. En Tyrkir hafa farið undan
í flæmingi, lofað reyndar öllu fögru,
en efnt fæst af pví. En nú hefir
pó í haust mikið ábætzt hrellingar
kristinna' manna á Tyrklandi, par
sem skríllin hefir veitt kristnum mönn-
um atför, bæði í Trapezunt í Litlu-
Asíu og sjálfum Miklagarði og drep-
ið par kristna menn svo hundruðum
skiptir og sært miklu fieiri.
Stórveldin 3 liótuðu Tyrkjum at-
göngu ef peir bættu ei ráð sitt, og sá
Soldán sér ei annað vænna, en skipta
um stórvizír, og keitir sá Kiamil
pasja er tók við ráðaneytisforsætinu
af Said pasja, og er Kiamil pessi
talinn fullur vin Englendinga og er
haldið að hann muni láta að orðum
peirra og veita kristnuin mönnum
betri réttindi á Tyrklandi en verið
hefir.
Yilja Englendingar að kristnir
menn í Armeníu fái sjálfstjórn, en um
pað er Rússum litt gefið, að myndist
par eystra sjálfstætt ríki rétt við
landamæri peirra.
Englendingar lióta að brjótast i
gegn um Hellusund og kúga Tyrki
til lilýðni við fyrirskipanir peirra; en
Tyrkir leggja á leið peirra sprengi-
kúlur á sjávarbotni, og voru nýbúnir
að boða suður til Miklagarðs liinn
fræga hervélasmið Turpin, en Englend-
ingar liiifðu pegar skotið á lia1 einn
tyrkneskan suður við Persaflóa; og
lítuv allt petta eigi friðarlega út, hvað
sem úr pví ræðst. Soldán og ráð-
gjafar lians eiga hér úr vöndu að ráða,
pví hlýði peir eigi boði stórveldanna,
pá er eigi annað sýnna, en að Tyrkjum
verði veitt atlaga, ríkinu skipt upp og
peir reknir út úr Evrópu. En hlýðn-
ist Tvrkir boði stórveldaima, pá er
allbúið, að lýðurinn gjöri uppreist, og
pá skerist svo stórveldin í leikinn og
haldi síðan skiptafund með sér á eign-
um Tvrkjans. Að minnsta kosti her-
væðast nú allar pjóðir á Balkanskaga,
til pess að láta eitthvað til sín taka
við skiptin, sem margir ætla nú að
eigi ge'tí dregizt lengi úr pessu.
í Austni'ríld hafa orðið ráðgjafa-
skipti, og liefir Kidmannsegg greifi
lagt niður völdin, en sá heitir Badíne
greifi, er nú skipar ráðaneytisforsætið.
Belgia. ]>a‘r saliir hafa verið
bornar á Leopold Belgiukonung í einu
ameríksku blaði, að hann hafi evtt
öllum eignum Charlottu systur sinnar,
er gipt var Maximilian keisara, er
Mexikomenn drápn. Varð drottning-
in vitskert við pá harmafregn, og hefir
bróðir hennar, Leopold konungur, haft
fjárforræði systur sinnar, er var stór-
auðug, og h konungur — eptir pví
sem blaðinu segist frá — að hafa eytt
fjárhlut hennar i parfir Kongó-ríkis-
ins, er alltaf er í fjárpröng mikilli.
Snemma i f. m. rákust járnbraut-
arlestir saman í grennd við höfuðborg-
ina Briissel, og mölbrotnuðu 4 járn-
brautarvagnar; fórust par 18 manns,
en 100 særðust. í peim vögnum, er
irotnuðu, var ráðaneytisforseti Belga
og kona hans og komust bæði af lítt
meidd.
Austur-Asítl. Kínverjar hafa orð-
ið að láta undan Englendingum og
liengja miklu fleiri morðingja — er
verið höfðu að vígum á kristnum
mönnum par í landi í sumar, — en
Oeii' höfðu ætlað sér í fyrstunni.
í höfuðborginni Söul á Korea-
skaga hefir skríllinn gjört upplilaup,
arotizt inní höll konungs og myrt par
drottninguna og nokkrar hirðmeyjar.
Leikur orð á pví, að Japaningar hafi
naft vitneskju af pessari ráðagjörð,
pví herflokkur einn af peirra liði var
par allnærri höllinni er pessi hryðju-
erk fóru fram, og varð eigi drottn-
ingii að liði. En sjálfir telja Japan-
ingar pétta óræka sönnun fyrir pvi,
að eigi tjái að sleppa taumunum við
Kínverja og innlenda menn á Kórea-
skaganum.
Heima i Japan er bæði stjórnin
og pjóðin samtaka í pví, að efla sein
mest landherinn og herflotann, og liefir
pjóðpingið veitt til pess fó svo hundr
uðum millíóna króna skiptir, pví ,Tap-
aningar ætla sér eigi að pola Rússmn
nokkurn yfirgang par austan til í Asiu
framar.
I Japan blómgast nú óðum ýms-
ar handiðnir, en einkum er baðmullar-
vefnaðuf í mikluin vexti, svo Japan-
ingar eru nú farnir að flytja baðmull-
arvefnað til annara landa, en urðu
áður að kaupa hann ærnu verði af
Y estmönnum.
ur Japansmanna nú hinn mesti.
Og í öllu er uppgang-
Laudsgnfuskipið. Farstjóri Dit-
lev Thomsen liefir sent hraðfrétt um
pað hér til landsins, að hann hafi feng-
ið tilboð um 3 gufuskip til leigu, er
fullnægi kröfum fjárlaganna.
Með gufuskipinu „lijulcatr‘ bai’st
hingað sú lansafregn, að Thomsen
íefði verið i Björgvin í Norvegi og
par verið að semja um leigu ánorsku
gufuskipi, er lieitir „Friðpjófur11. ]>að
skip er sagt að fari 11 mílur á 4 klt.,
taki 588 smálestir Netto, og geti liaft
nægilegt farpegjarúm, en sé 23 ára
gamalt, en pó gott og sterkt slcip enn
pá.
IÍOJluilgur hefir veitt Garða-
irauðið á Alptanesi síra Jens Pálssgni
á Utskálnm.
t
Sýslum. Jón A. Johnsen.
fann 14. f. m. andaðist í Reykja-
vík, eptir langvarandi lasleika, sýslu-
maður Jón A. Johnsen, rúmlega
fimmtugur að aldri.
Jón sýslumaður var gáfumaður
góður og einstakur gæðamaður og lip-
urmenni, ör af fé og höfðingi í lund.
Yér skólabræður lians munum
afnan minnast hans, sem eins hins
kærasta og alúðlegasta vinar.
Shapti Jósepsson.
t
Jönas læknir Jönsson.
J>ann 23. september drukknaði
um nótt í Hjúpadalsá í Eyjafirði,
Jónas læknir Jönsson, faðir síra
Jónasar á Hrafnagili, 65 ára að aidri,
á lieimleið frá sjúkum. Er par
mikill ágætismaður burtkallaður, pví
Jónas Jónsson var maður ágætlega
el gefinn, djúphygginn og vel menn-
aður, einkum pó í læknisfræði, og
hinn vandaðasti maður og hjartabezti
og mun minhing hans ógleymanleg
peim mörgu sjúklingum, hverra roein
hann græddi mörgum embættislækni
betur.
Jónas Jónsson fór fyrst að fáts
við lækningar til muna á Tunguhálsi
í Skagafjarðarsýslu, og fékk par brátt
ágætt orð á sig sem góður læknir.
jþegar Húnvetningar höfðu misst
Jósep Skaptason, og fengið aptur í
hans stað Júlíus lækni Halldórsson.
pá undu Austur-Húnvetningar peim
skiptum eigi betur en svo, að peir
fengu Jönas Jónsson til að flytja til
sin og borguðu honum árlegt gjald.
Má nokkuð marka af pessu, hvílíkur
ágætismaður Jónas Jónsson var, að
hinir stórlátu Húnvetningar gjörðu
g ánægða með að hann settist
sem læknir í pann sess, er auður var
orðinn við fráfall kansellíráðs Jóseps
Skaptasonar, og pótti pó flestum
vandskipaður.
Frá Húnvetningum fór Jónas
læknir ekki fyv en sonur hans, síra
Jónas, var orðimi prestur á Hrafna-
gili og flutti pá til hans, og sáu Hún-
vetningar mikið eptir honum.
J>að sem einkenndi Jónas
sérstaklega sem lækni, varinnilegleiki
hans og hjartagæzka við sjúklingana;
peir fengu öbilugt traust og tíltrú
til haas, sögðu honum pví svo greini-
lega frá sjúkdómum sínum, sem létti
honum mjög lækningatilraunir hans,
og í pessari ótakmörkuðu tiltrú sjúk-
linganna til læknisins var líklega að
miklu leyti fólgin afbragðs heppni
Jönasar sem læknis, pví hann
hafði eigi aðeins hina afbragðslipru
læknishönd og mikla kunnáttu og
reynslu, heldur var honum innrætt
í hjarta hin ekta læknisluncl til að
hjálpa og græða.
Shapti Jósepsson.
----------------------
tJtdráttur
úr
liiðurjöfmimirskrá
fyrir
Seyðisfjarðarhaupstaö frá fardög.tin
1895 til 31. dcs, s. á.
Nöfn
Stefán Th. Jónsson Kr. 14
Einar Thorlacius 5
I. M. Hansen 8
T. L. Imsland 28
L. J. Imsland 11
Snorri Wiium 6
Aukatillög.
au.
50
N. Nielsen
Andr. Rasmussen
I>órarinn Guðmundsson
V. T. Thostrups verzlan
Evjólfur Jónsson
Sig. Johansen
H. I. Ernst
Bjarni Siggeirsson
O. Watlme
Pöntunarfélagið
Olafur Sigurðsson
Einar Hallgrímsson
Einar Helgason
Magnús Einarsson
Gránufélagið Vestdalseyri
Carl Wathne
G. B. Scheving
Skapti Jósepsson
Sig. Johansens verzlun
Stefán J. Sveinsson
A. V. Tulinius
Axel Schiöth
50
Tala gjaldenda í kaupstaðnum er
alls 145. en hér er peim sleppt, seni
gjalda minna aukatillag en 5 kr.