Austri - 10.11.1904, Blaðsíða 2

ÍR. 33
A U S T
13í
Lærisveinn.
Plantari.
Á fjárlögunum um árin 1904—'05
var veiUur stykar í 3 ár til pess að
kenna ungutn raönnura gróðursetningu
plantua, 300 kr: handa hverjuin læri-
sveini. Haada einura er styrkurinn
dteittur enn.
Umsöknir um peana styrk feer að
STÝLA til ráðherra Islands, en
SENDA. OKKUR, er hér ritum nöfn
vor undir. í umsóknarskjalinu verður
að skýra greinilega frá aldri og skóla-
lærdómi urasækjanda og hverja iðn
hann að undanförnn hefir rekið og
pvíumlíkt; umsókninai verður að fylgj'a
heiibrigðisvottorð og önnur voí.torð
málsmetandi manria um hæfileika
nmsækjauda og annað, sem hann
snertir.
Sé, er hlýtur styrkinn, er par með
skyldur til að nema nám sitt par
sem tiltekið verður, og fær hann síð-
s.r gró'ðursetjarast0ln við skóggræðsl"
una á Islandi, ef hann að afloknu
námi er talirra fær um pað.
Umsóknir eiga að vera komnar til
okkar til Kinpm-mnahafnar innan 31.
desetnber p. á.
Kaupmannahöfn, í október 1904.
I stjðrn skögræktarmála Islands.
C. V. Prytz. C. Ryder.
Þeir Héraðsmenn,
sem óska, geta fengið allar sortir af
matvöru við Óshöfn í marz—apríl n.k.
svo framt tilkynning nm bvað mikið
óskast, verður komin fyrir nýár til
verzlunarinnar á Bakkagerði í Borgar-
iirði.
p. t. Seyðisfirði, 27. okt. 1904.
forsteinn Jónsson.
Eg
leyfi mér að minna a 11 a
hreppsnefndaroddvita á i
Múlasýslum, að senda mér
í siðasta lagi
fyrir iniðjan nóvember næstkomandi
öll mörk hreppanna, ásamt 25 acra
borgun fyrir mnrkið;
Eiðum, 30. okt. 1904,
Jónas Eiriksson.
50 krónur.
Tapazt hefir á Oldunni í Seyðisfirði
50 krónu Islandsbankaseðill. Pinnandi
er beðran að skila honum til ritistjóra
Austra, gegn fundarlaunum.
AMTSBÓKASAFMÐ á Seyðisfirði
er opið á laugardögum frá kl. 3—4
e, m.
/////.y/////-//. •/ './s.'/s. /r. sr-sr-.sr. srs/r-snrr
Fundarskýrsla.
f>riðjudaginn 11. okt. 1904 var hald-
inn aukafuDdur í deild hins íslenzka
Bókmenntafélags i Kaupmannahöfn.
Minntist forseti par íyrst látinna heið-
ursfélaga, prófessoranna Niels R.
Finsens og W. Fiske, og gat pví uæst
um hverjar bækur félagið hefði gefið
út petta ár: Bókraenntasögu íslendinga
(1. b.) eptir próf. Finn Jónsson og
Landfræðissögu Islands (IV, 2) eptir
próf. p. Thoroddsen, sem par með
væri lokið. Hann lét pess og getið,
að stjórn deildarinnar hefði gjört ráð-
sta'anir til að framfylgja betur fratn-
vegis ákvæðum laganna (10. gr) um
að birta rjýútkomuar bækur félagsins
í blöðum og tímaritum, og krefja pá
oienn bréflesa, er skulda félaginu og
vjkjá peim úr pvi, ef peir þrjóskast
við að greiða tiPög sín (33. gr.). Nú
væri tala félagsmanna, samkvæmt
skýrslunum, rúrolega 400, en par væru
margir taldir, sem ýmist hefðu fyrir-
gjört fékgsrétti sínum með skuldum
eða væru á annan hátt komnir úr fé-
laginu. petta væri Dauðsynlegt að
ltiðiétta. Harn gat pess, að nauðsyn^,
legt væri að reyna að koma á sam^
ræmi og festu í stafsetning á bókum
félagsins, og jafnvei að endurskoða lög
pess, sem í snmum gieinum væra orð-
inn úrelt og lítt framkvæmanleg eptir
pví sem nú væri komið hag félagsins.
pá var tekið fyrir aaálið um breyt*
ing á útgáfu Tímarits félagsins og
Skírnis, og lesið upp álit nefndar, er
skipuð h'afði verið í pvi. Alyktaði
fundurina eptir tiilogu stjórnarinnar,
að vísa pví máli alg]0rlega í'rá sér og
að mótmæla harðlega aðferð Reykja-
víkurdeildarinnar við að ráða pví til
lykta.
Samkvæmt tiilögum nefndar var
sampykkt að gefa út Islandslýsing
(30—40 arkir) eptir próf. p. Thor-
oddsen, er hann hafði boðið deildmni
til útgáfu.
Til að segja álit sitt um annað rit-
tilboð frá sama btffunJi, einskonar
framhald á ritinu um „Jarðskjálfta á
Suðurlandi", er skýrði frá jarðskjálft-
um í oðrum landshlutum, var sett 3
manna nefnd.
Samkvæmt tillögum stiórnarlnnar á-
lyktaði f'.indurinn, að deildin skyldi
stoí'na og gefa út ritsafn, er nefnist
„Alpýðurit BóknienrafélagsÍDs",
sem komi út í stærri eða minni heft-
um eða bæklingum, eptir pvi ssm efni
og ástæður leyfa. í satn petta skal
taka hverskonar ritgjörðir, er miðað
geta til almennra pjóðprifa, verið
mentandi ' og uppörfandi og vakið
menn t'l íhugunar á nauðsynlegum
umbótum bæði í andlegum og verk-
legum efnum. Sem dæmi pessa nefnir
ályktuniri:
1. Um uppgötvun og hagnýting nátt-
úruaflanna.
2. Um uáttiirufræði, landfræði, pjóð-
fræði, mannfræði.
3. Um heilsufræði og varnir gegn
stórsóttum.
4. Um pjóðfélagsfræði og mannrétt-
indi.
5. Um atvinnumenntun og verklegar
umbætur.
6. Um fjármál og skattamál.
7. Um skólamál og uppeldisfræði.
8. Um bókmenntir og listir.
9. Um samgöngumál og póstmál.
10. Um bjargráð og ípróttir.
11: Æfisögur pjóðskörunga, sem orðið
geta til uppörfunar og fyrirmynd-
ar fynr æskulýðinn.
pá sampykkti fundurinn og sam-
kværat tillögum stjórnarinnar. að deild-
in skyldi heita prennskonar v e r ð-
1 a u n u vo fyrii prjár hinar beztu
skáldsögur eða leikrit með efni úr ís-
lenzku nutíðarlífi eða sögu pjóðarinnar,
er bærust stjórn deíldarinnar fyrír 1.
jan. 1906. og dæmd væru verð verð-
launanna af 3 manna dómnefnd. Hand-
ritin séu eign höfundauna, en deildin
áskilur sér útgáfurétt til peirra gegn
venjulegum ritiaunum. Verðlaunin
eru pessi:
1. V e r ð 1 a u n: 300 kr. (200 kr. í
peningum og 100 kr í bókum og
uppdráttum félagsins eptir eigin
vali pess, er verðlaunin hlýtur).
2. Verðlaun: 200 kr. (100 kr.
i ptraingum og 100 kr. í bókum
og uppdráttum).
3. V e r ð 1 a u n: 150 kr. (50 *r. í
peningum og 100 kr. í bókum og
uppdráttum).
Samkvæmt tíllögu stjórnarinDar vora
kosnir heiðursfélagar: Skáldin síra
Matthías Jochumsson og
magister Ben. Gröndal og rit-1
höfundarnir sira Alexander
Baumgartner og TheRightHon.
James Bryce M. P.
A fundmum voru 16 nýir félagsmenn
teknir í félagið,
* *
*
Oss líkar hið bezta pessi stefnuskrá
Hafnardeildar Bókmenntafélagsins, sem
pjóðleg og stefnurétt, sem og bin
einurðu mótmæli deildarinnar gegn
yfirgangi Reykjavíkurdeildarinnar og
ósæmilegri tilraun til peas að bendla
Hið ísleazka bókmenntafélag við yóli-
tisk deilumál.
En pað pykir oss lítill sómi fyrir
oss íslendínga, að reynast félaginu
svo litlir skilamenn, að nú liggur við
borð að vikja ýmsum félagsmönnum úr
félaginu sökum vanskila og eru pó nu
aðeins rúm 400 meðlimir talsins. Ætt-
um vér íslendÍDgar að sýna pessa
ema vísirdaíelagi landsins betri rækt
og s2il en varið hefir.
Ritst.
Útlcndar fréttir
—0—
Norvegur. Landbunaðarráðherra
JSTorðmanna, Mathiesen, hefir sagt
af sér ráðherrastörfum útaf ósönnuðum
kviksögum um kvennmann Dokkurn, er
átti að hafa staðið I.óleyfilegu vinfengi
við skóiastjóra við landbúnaðarskólann
á Asi, er Mathiessn hefði skipað að
segja af sér s0kum pessa orðasveims.
MathieseD var stórbóndi og liklega
verður eptirmaður hans líka tekinn úr
bændaröð, og er helzt til pess nefnd-
ur óðalsbóndi M e 1 b y e, fæddur
1869.
Finnland. Stokkhólmsblaðið ,Dag8n'
flutti nýlega sögu af pví, pá er
danska konungsættin átti að hafa not-
að sér heimsókn Nikulásar II. Rússa-
keisara við hina dönsku hirð til pesn
að leggja Finnum liðsyrði.
Blaðið segir, að Kristján konungur
bafi fyrstur sinn,i ættmanna riðið &
vaðið og brotið upp á tali um finnska
málið, pá er Níkulás keisari virtist
vera í sem beztu skapi, sagði hann
keisara fráhvert álit Vestur- Evropa
hefði á pví máli. Keisarinn tók máli
konungs stillilega, en sagði,að afi sinn
muadi fremur líta á málið eptir sögu-
sögn finnskra æsingamanna, en frá
sjónarmiði Rússa. Tengdadóttir kon-
ungs, krónprinsessa Lovísa og Georg
Grikkjakonungur, tóku nú til máls
ept'r Kristján konung og veitti keisari
peim ljúflega áheyrn, svo pau gjðrðu
sér beztu vonir um góðan árangur og
brutu pví aptur upp á málinu seinn .
hluta dags, pá er keisari virtist vera
í góðe skapi.
En pá spiatt keisari reiðulegur á
fætur og kvaðst neyðast til að fara
pegar heimleiðis, ef hann ætti pað á
hættu, að pessu máli yrði aptur hreyft
við sig. Og svo varð eigi þessi til«
raun endurtekin, er 3vo fast reyndist
fyrir.
Ofriðu/inn. Tfirherforingi Japana
á landi, O y a m a marskalkur, hefir
sent landhernnm og fyrirliðum bersins
eldöeitt ávarp um að nú yrðu Japan-
ar að láta til skarar skríða með peim
og Rússum áður en hinn nýi hjálpar^
her Rússa kæmi hsr Kuropatkins til
hjálpar, undir forustu Grripenbergs
hershöfðingja, pví pegar sá liösafli
hefir bætzt Rússum par eystra, ætla
menn á að pá hafi peir par nær pví
hálfa millión vígra manna, ef Kuro-
patkin og her hans henda engin stór-
slys pangað til hjálparherinn kemur
að vestan.
Kuropatkin hefir komíð boðum til
Stössels í Port Arthur, að hann
verði að verjast par að minnsta kosti
til nýárs, sem menn nokkrir, er hafa
komizt paðan nýlega, segja að vel
megi takast setaliðinu, par sem pað
hafi vistír og herforða allan í víst 5
raánuði ennpá og ví?unum sé svo fyrir
komið innan víggirðmga kastalans, að
vel megi verja hin sterkustu þeirra um
langan tíma, pó sum hinna veikari
komist í hendur óvinanná.
Tibet.. Englendingar hafa nú neytt
Tibetmga til að gjöra frið við pá uppá
pá skilmála: að Tibetingar leyfi Eng-
lendmgum 3 maruaði i landinu,og verzl"
unarferðir á milli Tibets og Indlands.
Tibetingar borgi 500,000 pund ster-
ling í skaðabætur, á premur árum,
leyfi engum pjóðum að setjast par uð
eða ieggja par járnbrautir eða rit- eða
takíma, nema með leyfi Englendinga.
Sagt er að Rússum líki pessi mála-
lok afarilla, en geta ekki nú sem stend-
ur komið sér við að leggja fullt bann
gegn peim.
Bandaríkin. þar hefir nú komið
frara mótKaud:dat Roveveits, fyrver^>
andi ylirdomari P a r k e r, er hefir
miklu meira iylgi, en menn ætluðu,par
á rueðal stórborgin Newyork og hínn
voldugi Tammany-flokkur, er ræður
miklum fjölda atkvæða við forseta
kosningarnar, sem nú er álitið raiklu
óvissara að muni ganga Rosevelt í vil
heldur en í byrjun kosningahríðarinn-
ar.
Vesuv er nú tekin til að gjósa með
meiri ákefð en átt hefir sér stað hin
30 síðusta árin, og stóð eldstrókurínn
mörg hundruð feta upp af fjallinu og
voru menn hræddir við störskemmdir
af pessu óvanalega mikla eldgosi.
Mannslát.
Dáinn er óðalsbóndi B j a r n i
Sveinssoná Hreiðarstöðurn í
Fellum, einn með hinum betri bænd-
um Fljótsdalshéraðs og maður mjög
vel látlnn. Hann var fæddur 1842.
TÍÐARFAB, hefir nú verið m)ög úrkomu-
samt, og nú fallinn hér siðustu dagana mik-
ill snjór, og hætt Tið að eitthvað hafi má-
ske fennt af fé hér í fjörðum.
OUÆFTIií sifeldar, en afli nokkur, pá
gefur.
EGILL ^Houelasid) kom hingað að norðan
4. þ. m. með töluveroan farm, og marga far-
þegja þar á meðal síidarúthaldsmenn ,0. W
Arvi" o> fl. til Norvegs, kaupmanu Björn
Guðmundsson til Norðfjarðar, og hingað
útvegshónda Kristján Jónsson frá Grunnólfs-
vík og Björn Jónasson frá Hánnmda^stöðum*
fléðan tók sér far með sk-ipinu verzlunar-
agent pörarinn fórarinsson til Kaupmanna-
hafnar.
Með siðustu ferð _ CEBES fóru héðan
vorzlunarménnirnir Páll Fálsson og Sigmv
jón Jóhannsson til Kaupmannahafnar,