Austri - 10.11.1904, Side 2

Nft. 33
AUST:
13*
Lærisveinn.
Plantari.
Á fjárlöguaum um árin 1904—’05
var veittur stykur í 3 ár til pess að
kenna ungum möaaum gróðursetningu
plantua, 300 kr: handa hverjum læri-
sveini. Hauda einum er styriturinn
óveittur enn.
TJmsöknir um þeana styrk ber að
STÝLA til ráðherra Islands, en
SENDA OKKUR, er héi rítum nöfn
vor undir. í umsóknarskjalinu verður
að skýra greinilega frá aldri og skóla-
lærdómi utosækjanda og hverja iðn
hann að undanförnn hefir rekið og
pvíumiíkt; umsókninöi verður að fylgj'a
aeiibrigðÍRvottorð og önnur voxtorð
málsmetandi manna um næfileika
nmsækjauda og annað, sem hann
snertir.
Sá, er hlýtur styrkinn, er par með
skyldur til að nerna nám sitt par
sem tiltekið verður, og fær hann síð—
a.r gróðarsetjarasto^u víð skóggræðsl"
una á Islandi, ef hann að afloknu
námi er talinn fær um pað.
Umsóknir eiga uð vera komnar til
okkar til Krnpmannahafoar innan 31.
desemher p. á.
Kaupmannuhöfo, í október 1904.
I stjörn skögræktarmála Islands.
C. Y. Prytz. C. Byder,
Þeir Héraðsmenn,
sem óska, geta fengið allar sortir af
matvöru við Óshöfn í marz—apríl n,k.
svo framt tilkynning um hvað mikið
óskast, verður komin fyrir nýár til
verzlunarinnar á Bakkagerði í Borgar-
lirði.
p. t. Seyðisfirði, 27. okt. 1904.
Porsteinn Jónsson.
leyfi roér að minna a 11 a
_ hreppsnefndaroddvita á í
(__7 Múlasýslum, að senda mér
í siðasta lagi
fyrir nniðjan nóvember næstkomandi
öll mörk hreppanna, ásamt 25 aura
borgun fyrir markið.
Eiðum, 30. okt. 1904,
Jónas Eiriksson.
50 krónur.
Tapazt hefir á Öldunni í Seyðisfirði
50 krónu Islandsbankaseðiil. Pinnandi
er beðinn að skila honum til ritstjóra
Austra, gegn fundarlaunum.
AMTSBÓKASAENIÐ á Seyðisfirði
er opið á laugardögum frá kl. 3—4
e, m.
r.sr~-Jrs/r-'sr-'sr-'sr.rs/-'sr.r'ffyrr~sszs}
Fundarskýrsla.
friðjudaginn 11. okt. 1904 var hald-
inn aukafundur í deild hins íslenzka
Bókmenntaíélags i Kaupmannahöfn.
Minntist forseti par fyrst látinna heið-
ursfélaga, prófessoranna Niels R.
Einsens og W. Eiske, og gat pví uæst
nm hverjar bækur félagið hefði gefið
út petta ár: Bókmenntasögu íslendinga
(1. b.) eptir próf. Finn Jónsson og
Landfræðissögu Islands (IY, 2) eptir
próf. í>. Thoroddsen, sem par með
væri lokið. Hann lét pess og getið,
að stjórn deildarinnar hefði gjört ráð-
stal'anir til að framfylgja hetur fraui-
vegis ákvæðum laganna (10. gr) um
að birta nýútkomnar bækur félagsins
í blöðum og tímaritum, og krefja pá
menn bréflega, er skulda félaginu og
víkjá peim úr pví, ef peir þrjóskast
við að greiða tiFög sín (33. gr.). Nú
væri tala félagsmanna, samkvæmt
skýrslunum, rúrolega 400, en par væru
margir taldir, sem ýmist hefðu fyrir-
gjört félagsrétti sínum með skuldum
eða væru á annau hátt komnir úr fé-
laginu. J>etta væri nauðsynlegt að
leiðíétta. Harn gat pess, að nauðsyn^,
legt væri að reyna að koma á sam-
ræmi og festu í stafsetning á bókum
félagsins, og jafnvei að endurskoða lög
pess, sem í snmum gieinum væra orð-
inn úrelt og lítt framkvæmanleg eptir
pví sem nú væri komið hag félagsins.
|>á var tekið fyrir málið um breyt-
ing á útgáfu Tímarits félagsins og
Skírnis, og lesið upp álit nefndar, er
skipuð h'afði verið í pvi. Alyktaði
fuDdurma eptir tiilögu stjórnarinnar,
að vísa pví máli algjörlega frá sér og
að mótmæla harðlega aðferð Reykja-
víkurdeildarinnar við að ráða pví til
lykta.
Samkvæmt tiilögum nefndar var
sampykkt að gefa út Islandslýsing
(30—40 arkir) eptir próf. |>. Thor-
oddsen, er hann hafði boðið deildmni
til útgáfu.
Til að segja álit sitt um annað rit-
tilboð frá sama bofundi, einskonar
framhald á ritinu um „Jarðskjálfta á
Suðurlandi“, er skýrði frá jarðskjálft-
um í oðrnm landshlutum, var sett 3
manna nefnd.
Samkvæmt tillögum stjórnarinnar á-
lyktaði f'.mdurinn, að deildin skyldi
stofna og gefa út ritsafn, er nefnist
„Alpýðurit Bókmenrafélagsins11,
sem komi út i stærri eða minni heft-
um eða bæklingum, ept:r pvi sem efni
og ástæður leyfa. í satn petta skal
taka hverskonar ritgjörðir, er miðað
geta til almennra pjóðprifa, verið
mentandi og uppörfandi og vakið
menn t'l íhugunar á nauðsynlegum
umbótum hæði í andlegum og verk-
legum efnum. Sem dæmí pessa nefnir
ályktunin:
1. Um uppgötvun og hagnýting nátt-
úruaflanna.
2. Um náttúrufræði, landfræði, pjóð-
fræði, mannfræði.
3. Um heilsufræði og varnir gegn
stórsóttum.
4 Um pjóðfélagsfræði og mannrétt-
indi.
5. Um atvinnumenntun og verklegar
umbætur.
6. Um fjármál og skattamál.
7. Um skólamál og uppeldisfræði.
8. Um bókmenntir og listir.
9. Um samgöngumál og póstmál.
10. Um bjargráð og ípróttir.
11: Æfisögur pjóðskörunga, sem orðið
geta til uppörfunar og fyrirmynd-
ar fynr æskulýðinn.
J>á sampykkti fundurinn og sam-
kværat tillögum stjórnarinnar. að deild-
in skyldi heita prennskonar v e r ð-
launura fyrir prjár hinar beztu
skáldsögur eða leikrit með efni úr ís-
lenzku nútíðarlífi eða sögu pjóðarinnar,
er bærust stjórn deíidarinnar fyrir 1.
jan. 1906. og daemd væru verð verð-
launanna af 3 manna dómnefnd. Hand-
ritin séu eign höfundauna, en deildin
áskilur sér útgáfurétt til peirra gegn
venjulegum ritlaunum. Yerðlaunin
eru pessi:
1. Verðlaun: 300 kr. (200 kr. í
peningum og 100 kr í bókum og
uppdráttum félagsins eptir eigin
vali pess, er verðlaunin hlýtur).
2. Yerðlaun; 200 kr. (100 kr.
í poningum og 100 kr. í bóknm
og uppdráttum).
3. Verðlaun: 150 kr. (50 *r. í
peningum og 100 kr. í bókum og
uppdráttum).
Samkvæmt tíllögu stjórnarinnar voru
kosnir heiðursfélagar: Skáldin síra
Matthías Jochumsson og
magister Ben. Gröndal og rit-
höfundarnir sira Aiexander
Baumgartner og The Right Hon.
JamesBryce M. P.
A fundinum voru 16 nýir félagsmenn
teknir í félagið,
* *
*
Oss líkar hið bezta pessi stefnuskrá
Hafnardeildar Bókmenntafélagsins, sem
pjóðleg og stefnnrétt, sem og hin
eiuurðu mótmæli deildarinnar gegn
yfirgangi Reykjavíkurdeildarinnar og
ósæmilegri tilraun til pess að bendla
Hið íslenzka bókmenntafélag við póli-
tisk deilumál.
En pað pykir oss lítill sómi fyrir
oss íslendinga, að reynast félaginu
svo litlir skilamenn, að nú liggur við
borð að vikja ýmsum félagsmönnum úr
félaginu sökum vanskila og eru pó nú
aðeins rúm 400 meðlimir talsins. Ætt-
um vér íslendÍDgar að sýna pessu
ema vísmdaíélagi landsins betri rækt
og s2il en varið hefir.
Ritst.
Útlcndar tréttir
—0—
Norvegur. Landbimaðarráðherra
Norðmanna, Matbiesen, hefir sagt
af sér ráðherrastörfum útaf ósönnuðum
kv.iksögum um kvennmann nokkurn, er
átti að hafa staðið l.óleyfilegu vinfengi
við skóiastjóra við landbúnaðarskólann
á Asi, er Mathiesen hefði skipað að
segja af sér sökum pessa orðasveims.
Mathiesen var stórbóndi og liklega
verður eptirmaður hans líka tekinn úr
bændaröð, og er helzt til pess nefnd-
ur óðalsbóndi M e 1 b y e, fæddur
1869,
Finnland. Stokkhólmsblaðið ,Dag8n‘
flutti nýlega sögu af pví, pá er
danska konungsættin átti að hafa not-
að sér heimsókn Nikulásar II. Rússa-
keisara við hina dönsku hirð til pess
að leggja Finnum liðsyrði.
Blaðið segir, að Kristján konungur
bafi fyrstur sinna ættmanna riðið á
vaðið og brotið upp á tali um finnska
málið, pá er Níkulás keisari virtist
vera í sem beztu skapi, sagði hann
keisara fráhvert álit Yestur-Evropa
hefði á pví máli. Keisarinn tók máli
konungs stillilega, en sagði,að afi sinn
mundi fremur líta á málið eptir sögu-
sögu ffnnskra æsingamanna, en frá
sjónarmiði Rússa. Tengdadóttir kon-
ungs, krónprinsessa Lovísa og Georg
Grikkjakonungur, tóku nú til máls
ept'r Kristján konung og veitti keisari
peim ljúflega áheyrn, svo pau gjörðu
sér beztu vouir um góðan árangur og
brutu pví aptur upp á málinu seinn .
hluta dags, pá er keisari virtist veraT
i góðu skapi.
En pá spiatt keisari reiðulegur á
fætur og kvaðst neyðast til að fara
pegar heimleiðis, ef hann ætti pað á
hættu, að pessu máli yrði aptur hreyft
við sig. Og svo varð eigi þessi til—
rauu endurtekin, er 3VO fast reyndist
fyrir.
Ofriðurinn. Yfirherforingi Japana
á landi, O y a m a marskáikur, hefir
sent landhernnm og fyrirliðum bersins
eldheitt ávarp um að uú yrðu Japan-
ar að láta til skarar skríða með peim
og Rússum áður en hinn nýi hjálpar-
her Rússa kæmi hsr Kuropatkins til
hjálpar, undir forustu Gripenbergs
hershöfðingja, pvi pegar sá liösafli
hefir bætzt Rússum par eystra, ætla
menn á að pá hafi peir par nær pví
hálfa millión vígra manna, ef Kuro-
patkin og her hans henda engin stór-
slys pangað til hjálparherinn kemur
að vestan.
Kuropatkin hefir komíð boðum til
S t ö s s e 1 s í Port Arthur, að hann
verði að verjast par að minnsta kosti
til nýárs, sem memi nokkrir, er hafa
komizt paðan nýlega, segja að vel
megi takast setnhðmu, par sem pað
hafi vistír og herforða allan í víst 5
raánuði ennpá og vígunum sé svo fyrir
komið innan víggirðmga kast.alans, að
vel rnegi verja hin sterkustu peirra um
langan tíma, pó sum hinna veikari
komist í hendur óvinanna.
Tibet.. Englendingar hafa nú neytt
Tibetmga til að gjöra frið við pá uppá
pá skilmála: að Tibetingar leyfi Eng-
lendmgum 3 maruaði í landinu,og verzl-
unarferðir á milli Tibets og Indlands.
Tibetingar borgi 500,000 rund ster-
lirjg í skaðabætur, á premur árum,
leyfi engum pjóðum að setjast par uð
eða leggja par járnbrautir eða rit-eða
talsíma, nema með leyfi Englendinga.
Sagt er að Rússum líki þessi mála-
lok afarilla, en geta ekki nú sem stend-
ur komið sér við að leggja fullt bann
gegn þeim.
Bandaríkin. J>ar hefir nú komið
fram mótKaud dat Rosevelts, fyrver-
andi yiirdomari P a r k e r, er hefir
miklu meira tylgi, en menn ætluðu,par
á meðal stórborgin Newyork og hínn
voldugi Tammany-flokkur, er ræður
miklum fjöida atkvæða við forseta
kosningarnar, sem nú er álitið raiklu
óvissara að muni ganga Rosevelt í vil
heldur en í byrjun kosnÍDgahriðarinn-
ar.
Vesuv er nú tekin til að gjósa með
meiri ákefð en átt hefir sér stað hin
30 síðusta árin, og stóð eldstrókurinn
mörg hundruð feta upp af fjallinu og
voru menn hræddir við störskemmdir
af pessu óvaualega mikla eldgosi.
Maunslát.
Dáinn er óðalshóndi B j a r n i
Sveinssoná Hreiðarstöðum í
Fellum, einn með hinum betri bænd-
um Eljótsdalshéraðs og maður mjög
vel látlnn. Hann var fæddur 1842.
TÍÐARFAB. hefir nú verið mjög úrkomu-
samt,, og nú fallinn. hér siðustu dagana mik-
ill snjór, og hætt við að eitthvað hafi má-
ske, fennt af fé hér í fjörðum.
OöÆFTIH sífeldar, en afli nokkur, pá
gefur.
EGILL tHoueland) kom hingað að norðan.
4. þ. m. með töluveroan farm, og marga far-
þegja þar á meðal síidarúthaldsmenn ,0. W
Arv.“ o* fl. til Norvegs, kaupmanu Björn
Guðmundsson til Norðfjarðar, og hingað
útvegsbónda KristjáD Jónsson frá Gunnólfs-
vík og Björn Jónasson frá Hámundarstöðum.
Héðan tók sér far með sk-ipinu verzlunar-
agent pðrarinn pórarinsson til Kaupmanna-
hafnar.
Með siðustu ferð CEKES fóru héðan
verzlunarménnirnii' Páll Pálsson og Sigur„
jón Jóhannsson til Kaúpmannahafnar.