Austri - 03.11.1906, Síða 1

Blaðið kemur út 3—4 sinn-
tun á mánuði hverjum, 42
arkir minnst til næsta nýárs.
Biaðið kostar um árið: hér á
landi aðeins 3 krónur, erlendis
4krónur. Gjalddagi l.j&lí hér
á landi, erlendis borgist blaðið
fyriríram.
XYI Ar
Seyðisfirði 3. nóvember 1906.
Upps0gn. skrifleg, bundin við
aramót, ógild nema kom.n sétil
ritstjórans fvnr 1. október og
kaupandi sé skuldlaus fyr’r
blaðið. Innlendar auglýsingar
10 aura iínan, eða 70 aura hver
þumlungur dálks, og hálfu dýr-
ara á fyrstu síðu.
NE. 39
AMTSBÓKASAFNTÐ á Sevðisfirði
er opið livern lnugardag frá kl 3—4
e. ra.
Er nú búnaðarkennsla vor
komin í hið rétta hort?
í»að lítur út fyrir,að peir, sem mest
hafa fjallað ura V)únaðarmál vor nú á
síðari árun)| hafi komizt aðpeirrinið-
nrstöðu, að búnaðarskólar vorir gjörðu
mest og hezt gagn reeð pví að veita
piltum aðeins bóklega fræðslu. Ef
maður skoðar petta vel ofan íkjöiinn,
hlýtur hver og einn að spyrja sjálfan
sig hvört að petta sé framkomið af pví
að hin ícnlenda reynsla bendi í pá átt
að petta fyrirkomulag sé hið heppi-
legasta, eða hvort petta só gjört til
pess að herma eptir peim pjóðum sem
bezt eru að sér f búnaðarlegu tilliti.
Sé pví nú svo varið að landbúaaður
vor sé kominn í pað horf, að pe+ta
fyrirkomulag sé hið eina rétta, pá er
sjáifsagt að halda pví, en ef svo skyldi
vera að hin innlenda reynsla bendi í
gagnstæða átt, pá er petta fyrirkomu-
lag atbugarert.
Eptir pví sem eg pekki til( hafa
bændur kvartað yfir pví að búnaðar-
skólarnir leggðu alltof litla áherzlu k
að kenna piltum túnasléttun, skurða-
fíjörð, meðferð hesta og jarðyrkjuá-
i.alda o. s, frv. ]?a3 hefir líka verið
kvartað yfir pví að húnaðarskólarnir
ekki héldu vionumenn eins og bændur
á pðrum jöiðum verða að gjöratheJdur
létu pilta vinna 0]I sförf sem gjöra
pyrfti, svo pað yrði allt of lítill timr
sem piltar gætu verið við hið verk<-
lega nám, og fjölda morgir bændur
víðsvegar um land hafa ólitið búnað-
arskólann í Ólafsdal vera birm bezta
búraðarskóla landsins, eraniitt af pví
að hann veitti piltum meiri verkiega
kerraslu en nokkui hinna bunaðarskól-
anna.Með öðrum orðum hafa búnaðar-
skólarnir verið álitnir góðir eða
lélegir eptir pví, hversu mikla verk-
lega pekkingu og æfingu peir hafa
veitt rTtnm. Og einmitt petta bend-
ir í pá átt að pað sé vaihug&vert að
útiloka verklegu kennsluna, frá skól-
unum.
I peim löndum par sem eg pekki
til, par hefir verklega kennslan verið
sameinnð binni bóklegu, pangað
til að landbúnaðurinn hefir verið bú..
iun að ná mikilli fulikomnun, p. e. a.
s. pangað til hver bóndi hefir til fnlln-
ustu kunnað pau störf sem að bann heíir
purft að vinna eða láta vinrn..
Eras og flestum er kunnugt, stendur
hinn danski landbúnaður á mjög báu
stigi, enda hafa Danir nú breytt fyrir-
komula^i búnaðarskólanna, pannig að
nú er pað að mestu leyti bara bókfræði
sem kennd er víð pá. I Finnlandi
eru einnig surair af búnaðarskólunuiíi
hættir að mestu leyti við hina verk-
legu kennálu. Svípjöð hefir ennpá að
mestu ieyti gamla fyrirkomulagið, með
tveggj i ára námstíma við sína bún-
aðarskóla, en pó finnast par vetrar-
búnaðarskólar. I Noregi er gamla
fyr’rkomulaginu með tveggja ára náms-
tíma breytt í priggja missira náms-
tíma (tvo vetur og eitt snmar). Fyrir
örfáum árum var vetrarbúnaðarskólinn
1 prándheimi lagður niður afpví hanu
pótti ekki koma að tilætluðum notum,
var pá keypt jprð ein upp í sveit og
búnaðarskólinn settur par á stofn.
jNorðmenn fundu nefnil. að ungum
bændum og bændaefnum veitti ekki af
að læra verklega búfræði til pess að
geta fullnægt peim kröfum, sem
pjörðar eru til bændastéttarinnar. Sá
einasti vetrar-búDaðarskóli sem nú er
í Noregi er vetrarbunaðarskóiinn í
Kristjanlu, en mjog líklegt er að peim
fjölgi með tímanum, pegar landbunað-
urinu par hefir náð meiri proska og
fullkomnun. Norfmönnum pymr yfir-
leitt mjög vænt um búnaðarskóla sína
og styrkja pá mjog veltenda eru búD-
aðarskólarnir að flestu leyti hrein
fyrirmynd, og allt er par unnið eptir
listarinnar reglum, og af pessu leiðir
að skölarnir etu einskonar miðdepill
fyrir framtakssemi, dugnað og atorku,
hver í sinni sveit.
Eg hefi bent á petta til pess að
sýna að búnaðar-bændaskólar með að-
eins bóklegri kennslu geta ekki átt
eins vel við á hvaða stígi sem land-
búnaðnrinn er. Og einmitt af pví að
vér stöndum svo afarlangt á bakí ann-
ara menntaðra pjóða í ölln verklegu
og ekki sízt í jarðrækt, pá finnst
mér að búnaðarskólarnir hefðu átt að
auka hina verklegu kennslu að stórum
mnn, í staðinn fyrir að nú lítur út
fyrir að peir eigi sð hætta við hana.
Lrradbúnaðurinn bjá okkur er að
breytast og hann verður að breytast,
ef land og pjóð á að eiga framtíð fyr-
ir böndum, búnaðarskólarnir eiga að
ganga á undan. J>eir eica að áenna
mönnum að nota hestsaflið svo mikið
sem hægt er, og útvega hentug verk-
færi, svo hægt sé að spara híð dýra
mannsafl svo mikið sem unnt er. J>eir
eiga að rækta pær sáðjurtir sem
gróðrarstöðvarcar hafa sýnt að geti
próast hér á landi í stórum stíl 0. s.
frv., við pað safna peir reynsla og
pekkingu, og pegar bókfræðin sem
kenud er á búnaðarskólunum er bygð
á inDlendri reynslu og pekkingu, pá
fyrst er bénaðarkennslan komin í
rétt horf. Bókfræðin við búnaðar-
skóla vora hlýtur að verða meira eða
minna kák, á meðan okkur vantar
innlenda reynsln og hentugar skóls-
bækur, pví hínar útlendu bækur sem
kennarar verða að hafa við kennsluna
geta sjaldan komið að tilætluðam not-
um.
Eg befi átt tal við maiga bændur
um petta mál og hafa peir undan-
teknicgarlaust verið mér samdóma.
þeír kvarta yfir pví hversu erfitt sé
að fá pilta sem koma af búnaðarskól-
unum til að vinna að jarðabótum og
sér í lagi er kvartað yfii pví, hvað
piltar kunni lltið að v-rana með hest-
um og jarðyrkjuaholdum. J>etta er í
raun og veru mjög eðlilegt, pví pað
er ekki við pví að búast að búfræðing-
ar vilji taka að sér pau stö:fsempeir
ekki kunna svo til fullnustu að peir
geti leyst pau forsvaranlega af hendi,
í>etta hélt eg að hver maður vissi
og pessvegna er rnér pað alveg ó-
skiljanlegt að bændur yfirleitt skuli
ekki fyr hafa teKÍð til máls um petta
efni.
Eg gjöri ráð fyrir að einhverjir
vilji svara, að pví sé alls ekki pannig
varið, að piltar eigi að hætta víð hið
verklega nám,pví pegar peir séu bún-
ir að læra bókfiæði á búnaðar eða
bændaskólunum, pá getí peir sem
hafa -löngun til pess, farið til ýmsra
fyrirmyndar bæuda, og lært par hvaða
grein af hinni verklegu búfræði sem
peir vilja. Eg efast heldur ekkert
um að pað séa til peir bændur hér 'á
landi sem geti kennt piltum híð helzta
af hinum verkleg'a uámsgreinum sem
peir purfa að læra en eg efast um
að pað séu margir bændur sem hafa
hentugleika til pess, pví yfirleitt er
fólkseklan svo mikil að bændur hafa
i vök að verjast með að fá unnið hin
allra nauðsynlegustu störf á heimil-
inu,svo pað eru lítil líkindí til að peir
geti séð af tíma til pess að kenna
piltum jarðyrkju,að minnsta kosti pekki
eg ekki bændur sem hefðu hentug-
leika á pví, og pó er víða nm land
meiri fólksekia en hér í sveitiuni,
B. Kristjánsson.
Fréttabréf.
Herra ritstjóri!
fað hefir verið venja mín, pá er eg
hefi fylgt íjárförmum til Englands, að
láta blað yðar Aust.ra verða fyrstan
tT( að segja eitthvað af ferðalaginu
J>essari reglu ætla eg enn að fyigja.
Við erum d. 1, 2 Húsvíkiogar á heim-
leið frá Englandi með ,.Vestuw; lórum
út með „Fridtjofi“, pá er hann tók
seinni farm sinn á pessu hausti.
Við lögðum af stað frá Husavík kl.
8 að kvöldi hins 11. p. m. í skipinu
voru: 508 kindur frá Svalbarðseyrar-
félaginu.sem fluttar voruumborð deg-
inum áður og 1743 fié Kaupfélagi
pingeyinga 0. fl. — Eyrstu nóttina,
aðfaranótt hins 12., fengam við 'poku,
hríð og norðaastandrif, ekki pó mjög
hvasst og furðu lítill sjór, — Kl. 8
fórum við fyrir Langanes. — Saður
með Islardi hinn 12., stóð optast rétt
á eptir okkur, svo gnoðin gekk vel.
Um kveldið vorum við komnir suður
um Eskifjörð. — Næsta dag varöllu
meira drif, en líka rétt á epíir. Var
pfi einkuro. seinni patt pessa dagst
mjög mikil kvíka. Um kvöidið seint
sáum við einusinni aðeins djarfa til
Færeyja. Seinni hluta næstu nætur
hægíi veðrið í 2—3 tíma, en með
morgninum Kom strax suðvestan drif
— opt pann dag húðhvass — er hélzt
eiginlega við látlaust alla leið til Liv-
erpool, pótt mismunandi væri nokkuð,
pá var áttiu einlægt sú sama. —. Að
kvöldi pess 14. sáum við vitana á
Hebride-eyjanum;par ætlaði skipstjöri
sér að senda Zöliner hraðikeyti, eins
og hann hefir verið vanur að gjöra n.
I. frá Stornoway, en af pví drif var
svo mikið, átiin óhagstæð og preif-
andi náttmyrkur, gat hann pað ekki,
en hélt rakleiðis suður með eyjunum
um nóttina og höfðum við pá aðra
stundina gott skjól af eyjnnum, pó al-
drei væri hægt að fara nærri peim,
fyrir myrkri. — J>ann 15, var ennpá
sama veðrið, eu pá er við oj við hægt
að fara hin mjóu sund, sem eru á
milli meginlands Skotlands og eyjanna.
— Kl. hálf 4 pennan dag sendi skip-
stjóri hraðskeyti frá Toble Maue til
Zöllners og annan til „Houlders“ í
Liverpool. Áð pví búnu hélduoa ví ð
strax áfram og höfðum pá eins og
einlægt áðnr stöðugan mótvind til
kvölds. — |>á treystist skipstjöri ekki
til að halda áfram fyrir náttrayrkri og
drifi, svo við lögðumst hjá „Angle
fair“ og biðuin par í 8 klukktíma. í
sundum peim — seig sum eru örmjó
— er við áttum pá eptir að fara um,
sagði skipstjóri að æfinlega væri voða
harður straumur, pá er sjógangur væri
úti fyrir, eins og var búið að vera
marga daga. — Næsta dag 16. p. m.,
hinn 5., sem við vorum í hati, var
einlægt sama dritíð og af sömu átt,
n. 1. snðvestan. sérstaklega opt hvass
mjög suður írska hafið; en pá fórum
við mjög nærri írlandi til pess að
gjöra, og höfðum skjól af pví. — Kl.
hálf 4 um nóttina tókum við lóssinn
og kl. rétt 8 hinn 17. að morgni,
komum við að bryggjunni í Birken-
head — sem er almennt par kall-
að „Birkenhead Stage,“ Eéð var strax
rekið á land og upp í slátruuarhúsin,
stóð pað ekki yfir nema á annan
klukkutíma. Fannst mér blessuðu féou
vera nú orðið mál á lausninni, euda
var nokkuð af pví — Svalbarðeyrar-
féð — búið að vera nærtelt viku í
skipinu og hitt allt á sjötta sólarhrÍDg
Samt bar pað sig vel og sýndist vei
hvatlega hlaupa á land. — A leiðinni
inisstum við alls 7 kindur og 3 voru