Austri - 13.11.1906, Síða 1

Blaðið kemur út 3—4 sinn-
urr, á mánuði hverjum, 42
arkir minnst til nsesta nýárs.
Blaðið kostar um árið: hér á
landi aðeins 3 krónur, erlendis
4krónur. öjalddagi l.júlí hér
á landi, erlendis borgist blaðið
fyrirfram.
Upps0gn skrif'eg, bundin við
áramót, ógild nema komjn sé til
ritstjórans fynr 1. október og
kaupandi sé skuldlaus fyr’r
blaðið. Innlendar auglfsingar
10 aura linan, eða 70 aura hver
bumlungur dálks, og hálfu dýr-
ara á fyrstu síðu.
XVI Ar
Seyðisíirði 13, nóvember 1906.
Jíít. 40
AMTSBÓKASAFNIÐ á Seyðisfirði
er opið livern lnugardag frá kl 3—4
e. m.
ISLENDINGAR!
Vér göngum að pví vísu, að allir ls-
lendingar muni telja sér pað bæði ljúft
og skylt, að halda uppi á pessu landi
minniogu vors ágæta og lofsæla kon-
ungs, Kristjáns hins níunda,pess kon-
unga,er heimsótti land vort á púsund
ára afmæli pess,færandi oss pá stjórn-
arskrá, er varð undirstaða og byrjun
peirra stórkostlegu framfara í öllum
greinum, sem landið hefir síðan tekið,
pess konungs, er sýndi pað alltaf í
verkinu, pegar prautir og óhamingja
lögðust yfir land vort, hve heitt hann
unni landinu og pjóð vorri og lét sér
arnt um iieillir og hag pess.
Með peirri sannfæringu, að allir ís-
leDdingar beri í brjósti pá ást og
virðingu fyrir minningu hins látna öðl-
ings, að peir v’iji eins og sampegnar
vorir í Danmörku, sýna merki pessar-
ar tilfinningar á emhvern sýnilegan
hátt, leyfum vér undirritaðir, sem
kjörnir vorum á fjölmennum fundi hér
í hænum, oss að beina peirri áskorun
til allra Jandimanna æðri sem lægri,
uiigra og gamalla, að le gja fram,
eptir pvi sem hver hefir el’ni og vilja
til, fjárupphæð, til pess að koma upp
standiiiyiid
Kristjáns konungs hins IX.
sem ætlazt er til að verði sett upp á
hæfilegum stað i Heykjavík.
Reynjavík í september 1906
Kl. Jönsson. Eallgr. Sve»nsson.
form, uefudarinnar.
, I. Havsteen. Eiríkur Rriem.
G. Zoega. Jóu Helgason
(itari nefndarinnar.
D. Thomsen,
gjaldkeri nefndarinnar.
*
* *
Um leið og vér birtum framanskráða
samskota»áskorun, er oss hefir verið
send, viljum vér láta pá ósk vora í
Ijós, að sem flestir finni hvöt hjá sér
til pess að heiðra minningu hins látna
ástsæla konnngs með pví að leggja
fram sinn skerf, hver og einn eptir
efnum og ástæðum, til pess að stand-
myndin geti orið reist eius og til
er ætlazr.
Samskotalisti iiggur til sýnis hjá
riístjóra Austra, og tekur hann á
móti samskotum, og kemur peim á-
leiðis til saróskotanefn darínnar í
Reykjavik.
Utan ur heimi
Nú er bjrjað að reisa borgina
Yalpsraiso í Ckili úr rústum eptir
jarðskjálftann mikla. Hefir stjórn
iýðveldisins veitt fé pað er parf til
pess- Eiga byggingarnar allar að
verða miklu vandaðri og feguiri en
áður. En sérstaldega er áherzla lögð
á að allt sé traustlega byggt,svo frek-
ar só von um að húsiu geti staðið pó
að jarðskjálfti komi aptur. Eunfrem-
ur er 0llum heilbrigðisreglum strang-
lega fylgt.
— Allinikið hneyxli hefir paðvak-
ið um endilangan Noreg og víðar, að
prestur nokkur á Karmeyjunui, skamt
frá Haugasundi, Lfidemann að nafni,
lýsti pví yfir nýlega í kirkjunni í við-
urvist safDaðarins, er hann átti að
ferma fjplda barna, að hann vildi eigi
taka eiðinn af börnunum,par sem hann
álití pað rangt að láta hörnin vinna
pann eið, er l íkxndi væri fyrir að pau
gætu ekki baldið, enda væru pað fæst
horn er bæru skynbragð á pað, hve
mikla siðferðislega ébyrgð eiðurinn
legði peim á herðar. jþað varð pví
ekkert af fermingu barnanna að pessu
sinni og varð viðkomandi prófastur að»
framkvæma fenninguna. Eigi var á»
kveðið er síðast íréttist hvort prest-
inum muni vikið frá kjóii og kalh eða
ekki, pví að margir eru peir sem mæia
bót pessum aðgjöiðum prestsins, og
lofa hann jafnvel fyrir pað prek sem
hann hafi sýnt með pvi að gar.ga
pannig fram fyrir skjöldu, segja
meiningu síua afdráttarlaust og neita
að framkvæma pað sern hann áleit
vera siðferðislega rangt.
— Bankapjófainir er ræntu 20
pús. rúblum af járnbrautargjaldkerau-
um IWíboigá Finnlacdi 31, ág, s. 1.,
hafa nýlega náðst í Svípjóð, og verða
fluttir til Einnlands til pess að líða
dóm sinn.
— Nýlega brann fólksfiutnmgsskip
er lá við bryggju í Hong kong. Mörg
hundruð farpegja voru með skipinu,
raest Kínveijar, og er mælt að all-
flestir peirra hafi beðið bana, pví
fólk var í svefni er eldurinn kom upp.
Evrópumenn peir er á skipinu voru,
svo og skipverjar, björguðust í land.
— Lítið skána fréttirnar fráRúss-
landi, sama hörmungarástandið par
alltaf að heitamá. Mest kveður pó
að óeirðunum í Riga og par í grennd,
morð og mispyrmingar, rán og grip*
deildir eru par daglegir viðburðir, svo
að lögret-la og herlið getur eigi
rend við reíst, enda eru hermenn og
lögreglumenn litlu betri en uppreisn-
armenn, og drepa og ræna saklaust
fólk optsinnis, eins og alsiða er á
Rúxslandi, Er sorglegt til pess að
vita að hin stöiveldin skuli láta slíkar
hörmungar og svívirðÍDgar viðhaldast
alltaf óétalið.
Litlu betraer ástandið annarstaðar
á Rússlandi, í Pétursborg t. d. er
alla jafna nú upp á síðkastið meira
herlið en venja er til, til pess að vera
til taks ef á parf að halda. Kvað
keisarinu vera í stöðugum ótta um líf
sitt og ganga með stálbrynju innan
klæða, er hann íer eitfhvað burt úr
höllinnb Sum b]0ðiD segjajafnvel að
hann sé orðinn svo veiklaður á geðs-
munum, að hann mum segja af sér
keisaratigninni En slíkt hefir svo
opt verið sagt áður, að vart mun fest-
andi trúnaður á pað, Eu fuh ástæða
mun samt vera fyrir keisara að vera
hræddan um líf sitt, pvi pað hefir
nýlega sannazt að uppreisnarmönDum
haíði tenizt að vinna sér trúnaðarmenn
meðal hirðmanna, og jafnvel koma
sprengivélum inn í hpll keisara. En
allt ráðabruggið komst upp áður en
tjón varð að.
Stolypin forsætisráðherra hefir ný-
lega látið pað boð út gangn, að allir
en,bætt)smenu landsins skyldu fylgja
stjórninni að málum í allrí pólitik, að
öðrum kosti yrði peim vikið úr em-
bætth Hefir petta tiltæki vakið
megna gremjn meðal embættismanna
landsins einsog eðlilegt er, og munu
jafnvel margir peirra, er áður liafa
verið hlynntir stjórainni ,snúast n.ú and-
vígir á móti henrd, pví peir vilja ekki
með ólögum láta binda sig nauðuga
4 klafa stjórnarinnar.
Annai frægðarstryk hetír Stolypín
uýlega unnið par sem hann hefir á-
kveðið að hinir 180 pÍDgmenn er
korau samau í Wíborg í sumar ept’r
að búió var að uppleysa dumuna og
skrifuðu nndir áskorun til russnesku
pjóðarínnar, — skyldu sæta hegningu
fyrir pað. Aðalorsökin til pessara
gjörða Stolypin telja menn pá,ad hann
hyegi með peim að koma í veg fyrir
að menn pessir nái aptur sæti i
dumunni. En all-óvíst er að hann
nái tilgangi sínum með pessu, enda
mótmæla ailir pingmenn að heita má
og mikill hluti pjóðarinnar pessum að-
gjörðum Stolypins, og telja algjorlega
gagnstætt lögum að hegna pingmönn-
umá nokkurn bátt fyrir gjörðir peirra
í pessu efni.
Hungursneyð mikil kvað vera í
fylkinu Samara 4 Rússlandi. Hafði
margt manna diið par úr hungri.
Stjórnin lét senda matvæli pangað,
en peir,sem framkvæma áttu pað fyr-
ir hennar hönd, höfðu allskonar svik
og prettr í frammi, aðeins til að auðga
sjálfa sig og sendu bæíi skemmd og
önóg matvæli, svo fólkið dó eptir sem
áður úr hungri, en peir sem lögðu
sér hinn skemmda mat til munns
sýktust og dóu unnvörpum. Rauða
kross félagið skarst pá í leikinu og
bætti svo úr neyðinni að fólkinu er
borgið fyrst um sinu.
Uppskerubrestur er talið að verði
tilfinnanlegur á Rússlandí nú. Sé>—
staklega kvað hveiti- og kornuppskera
hafa misheppnazt mjög mikið, svo til
stór vandræða horfir.
Michael stórfursti a£ Rússlmdi,
bróðir keisarans, kvað vera trúlofaður
Yictoríu priusessn af Oonnaught,
bróðurdótturJátvarðar Englakonungs.
1421 embættismaður kvað ’nafa fallið
fyrir morðvopnum uppreisnarmanna á
Rússlandi frá pví í febrúar 1905 til
mai p. á. — Eptir pví að dæma er
pó skomrainni skárra að vera em-
bættismaðnr á íslandi! — Sendinefnd
æ+luðu E-iglendingar að seuda til
Rússlauds og átti hún að færa fyrv.
forseta dumunnar ávarp, par sem
Englendíngar löcu í ljós samhryggð
sína yíir afdrifum dutnunnar. Eu all-
búið er að ekkert verðí af förinni,
pví búizt var við að Stolypin mundi
banna nefndinni landgöngu ef hún
kæmi í slíkum eriadum.
Stösáel hershöfðingi hefir nú fengið
lausn úr herpjónu3tu sökum van-
heilsu.
—Japanar láta ekkert tækífæri ónotað
til pess að auðga sjálta sig fcð fé og
frama og styrkja og styðja vaid sitt
sem eitt af stórveldunum. Nú eru
peir farnir að jétta hendina tii Síams.
Hafa peir pegar komið á reglubundnum
gufuskipaferðum milii Siams og ann-
ara landa og keppa pei- par sérstak-
iega við þjóðverja, er hingað tH hafa
haft pessar skipaferðir á hendi. Enn-
fremur hefir Síam sert fjöldaafher-
foringjaefnum sínum til Japans til
pess að nema par heruaðariprótt af
Japönum. Aðalsmenn í Síam hafa
og nú orðið aðallega japanska kennara
handa hörnum síuum og ieggja keno-
arar pessir mikið kapp á að vekjaat-
hygli barnanna á frændsemi Jap-
ana og Síamsmanna og par af leið-
andi á bróðnrandaog handalagi, sem
ríkja eigi peirra 4 meðal. <
—Störblaðið Times í Lundunum hefir
nýlega auglýst að pað byrjaði að gefa
út allskonar bækur og seldi pær með
afarlágu verði. Telja menn liklegt að
anðmenn í Ameriku séu hér í fé»
lagi með blaðmu og ætli sér að ná á
sitt vald allri bókaútgáfli á Englandi.
Hefir Times með pessu bakað sér
fullau fjandskap allra bókútgefenda
og bóksala á Englandi, er hóta pví aJ
hætta að auglýsa i blaðinu, ef pað
heldur áfram pessu áformi sinu, og er
talið að pað mundi verða 180 púsund
króna tekjumissír á ári fyrir blaðið.
En Times kvað skella skolleyium við
peirri hótuu og segja, að sig muni
ekkert um pað lítilræði!