Öldin - 03.11.1891, Blaðsíða 1

ÖLDIN, an Icelandic AVeekly
Kecord of Current Events
and Contemporary Thought.
'Subscr. Price $1,50 a year.
Olafsson & Co. Publishers.
L D I N.
Advertising Kates:
1 inch single column:
1 month; 3 mo’s; 6 mo’s; 1 year
$1,00; $2,50; $4,50; $8,00.
Adr.: Box 535, Winnipeg, Man.
I. 5.
WINNIPEG, MAN., MIÐKUDAG, 3. SEPT.
Eyrir $ 1 getr hver maðr
lengið Öl(hna senda í heilt ár til
einhv«*s vinar síns & íslandi.
æT Lð einliverjii' af kaupendum
® ^ ^ blaðsins skyldu ekki fá það
með skilum, þá gera þeir oss greiða
með' að láta oss vita það.
KYITTANIR fyrir öllum pen-
ingum, sem oss eru sendir með pósti"
afgreiðum vár í síðasta lagi daginn
eftir móttöl^una. Komi eigi kvitt-
un þegai' til skila frá oss, biðjum
vór að gera oss aðvart undir eins.
OLAFSSON 4 GO.
F R E T T I R.
UTLÖND.
írland. 26. f. m. var gerð til-
raun til að gprengja í loft upp
skrifstofur og prentsmiðju blaðsins
National Press, sem er málgagn
McCarthyinga. Parnells-sinnum kent
um.
Gladsíone er við heztu heilsu,
og' or sagt liann sé húinn að semja
nýtt frumvarp til stjórnarskrár fyrir
íra, sem hann ætlar fram að léggja
er liann kernst tii valda, enn frjáls-
legra en það, sem hann lagði fram
og varð undir með síðast.
— 28. Oct. réðust írskir Parnellítar
á Jolin Dillon, þingskörunginn írska,
með grjótkasti og barsmíð. Liggr hann
síðan, brákaðr, í hné. Ólæti íra spilla
mjög fyrir Gladstone og hans liðum á
Englandi, sem vilja hjálpa sjálfstjórn-
armáli íra.
— I Japan hafa veriö jarðskjálftar
viuklir; talið að meir en 10,000 manns
liafi bana beðið; húsalirun ógrlegt,
heilir bæir í eyði.
— Chili og Bandar.. liggr við að
muni lenda í ófriði. Fyrir stuttu
fóru á annað hundaað manns í land
í Valpariso af Bandar.-herskipi, sem
lá þar á höfn. Var ráðizt á þá af
lýðnum, einn eða tveir drepnir, mörg-
um misþyrmt og ýmsir teknir fastir
af lögregluliðinu. Tilefnið mun
vera hatr til Barnlar., sprottið af ó-
drenglegri aðferð þeirra, er þau hóldu
ffam málstað glæpamansins Balma-
ceda gogn uppreisnarmönniuu, er
vörðu. stjórnarskrá og frelsi landsins.
Herskip Bandar. höfðu enda farið
njósnarferð fyrir Balmaceda. Svo
hafa og Bandar. fyrir sendilierra í
Chili Pat. Fgan, strokumann frá ír-
landi Og þjóf, og heflr hann gert alt
til að spilla milli landanna. Bandar.
heimta bætr af Chili í'y i i; misþyrni-
ing manna sinna, en Chili hefir
brugðizt við því þunglega, heimtað
að Egan sé aftr boðaðr heim og sér
sendr „ærlegr maðr“ til að semja við.
Bandar. hafa sent ein tvö herskip
til Chili til að ógna Chilingum.
BANDARSKIN.
— Whittier, skáldið fræga, liggr
dauðvona.
— John Hoey í New York, forset.i
Adams Express Co’s, er settr frá starfa
sínum; hann hefir í 50 ár vcrið emb-
ættismaðr félagsins. Hann lieíir auðg-
að sig ólöglega á félagsins kostnað um
$200,000.
— Ekkert skip hefir enn siglt út
frá San Francisco í Cal. með jal'n-
mikinn farm, sem norska skipið
„Breiðablik" hér um daginn; það átti
að fara til Liverpool á Englandi.
Farmr þess var ávextir, lax, hveiti,
vín, hunang o. II., samtals virði $441580.
— Snemma í f. m. höfðu 35 ríki
látið í ljósi, að þau mundu taka þátt
í Chicago-sýningunui miklu.
CANADA.
— Dómr féll í liæstarétti Can-
ada á Miðkud. var (28. f. m.) í
skólamáli Manitoha. Eóttrinn dæmdi
í einu hljóði ógild fylkislögin.
Kvað þau gagnstæð sem sett voru
er fylkið fókk sjáífstjórn (stjórn-
arskránni), með því að skilyrðum,
þá hefðu kaþólskir nienn haft
sórstaka skóla og verið lausir viö
gjöld til annara skóla; að vísu
hefðu engin lög verið fyrir þessu
þá, en það hefði verið komið í
venju; en það var áskilið er fylkið
flékk sjálfstjórn, að það mætti aldr-
ei svifta kaþólska menn neinum
þeim sór-róttindum, er þeir þá hefðu
„að lögum eða venju“. — Fylkis-
stjórnin ætlar að áfrýja til enska
stjórnarráðsins.
r
Islands-fréttir.
Eftir Ísafold.
t Amtmaðr E. Tli. Jónassen and-
aðist í fyrri nótt, kl. 4 að morgni
hins 29. sept. Hafði veyið lasinn um
tíma, við rúmið, en klæðzt þangað
til síðustu dagana. Síðasta sólar-
hringinn var Iiann með óráði.
Eggert Theodor Jónassen var
fæddr í Reykjavík 9. ágúst 1838.
Voru foreldrar hans Þórðr Jónasson,
þá yfirdómari, en síðan háyfirdóm-
ari (| 1880), og kona hans Sophía
Rasmusdóttir Lyngo (t 1890). Var
hann elztr barna þeirra. Hann út-
skrifaðist úr Reykjavíkrskóia 1858,
varð lcandídat í lögfræði við Khafnar-
háskóla 15. jan. 1867. Síðan var hann
um hríð á skrifstofu landfógeta, var
settr sýslumaðr í Borgarfjarðars.
vorið 1861 og jafnframt í Mýras.
árið eftir. Honum var veitt hæjar-
fógetaemhættið í Rvík 16. ág. 1878.
Loks var hann skipaðr amtmaðr
yfir suðr- og vestramtinu 1886.
Konungkjörinn alþm. varð hann
1887 ; sat á alþ. þá og 1889 og 1891.
Hann var tvíkvæntr. Var fyrri
kona hans Elín, dóttir Magnútar
sýslum. Stephensens í Vatnsdal, syst-
ir landsh. M. St., dáin 1878; eu
hin síðari Carólína, dóttir Edvards
Siemsens, konsúls í Rvík, og lifir
hún mann sinn. Með fyrri konunni
eignaðist hann eina dóttr, er dó
ung. Síðara hjónahandið var harn-
laust. — Aintmaðr Jónassen var
einn meðal hinna vinsælustu valds-
manna, er hér hafa verið, og það að
maklegloikum. Mannhylli sína átti
hann að þakka sinni miklu ljúfmensku
og góðfýsi, jafnt við volduga og ve-
sala ; hjartagæzka hans og hjálpsemi
við fátæka og hágstadda var alkunn.
Lundin var hæði viðkvæm og trygg.
Hann var og hinn mesti 'iðjumaðr,
og kom góðfýsi hans eigi hvað sízt
fram í því, hvað hann var jafnan hoð-
inn og búinn til að leggjaásig marg-
víslegt ómak og kvaðir umfram það,
er skyldan hauð, hvort heldr var til
almennings þarfa eða fyrir einstaka
menn. Má telja víst, að hann hefði
enzt hetr, ef hann hefði lagt minna
ásig, því hraustgerðr var hann aldr.ei.
Hann var kosinn í hæjarstjórn Rvíkr
jafnskjótt sem hann losaðist við bæj-
arfógetaemhættið, og endrkosinn í
vetr nair í einu hljóði, þrátt fyrir ó-
trauða ogógeðslega viðleitni nokkurra
skuggasveina tiþað ófrægja hann um
þær mundii'. I stjórn Bókm.fól. var
hann og um mörg ár, og sömul. í stjórn
húnaðarfél. suðramtsins, sem Iiann
lót sjer einksi’ ant um, enda var hann
talinn fyrirmyndar búmaðr meðan
hann var í sveit, og hjer í Rvík stund-
aði hann jarðrækt meðmikluffl áhuga.
A þingi varð hann annar af tveimr
fyrstr til að hverfa frá þeim þver-
girðingsskap hinskonungkjörna íiokks
að vilja alls enga endrskoðun hafahi
stjórnarskránni. Hann var henni með-
mæltr og' vildi freista samkomulags
við neðri deild 1889, enda vantaði eigi
nema lierzlumuninn til þess þá. I
sumar urðu, eins ogkunnugt er, þeirra
ráð ofan á, er ekkert samkomulag
vildu þýðast, heldr heita eintómu,
hlindu kappi, ánminstu vonar um við-
unanlegan árangr. Það er og ekkert
leyndarmál framar, að það mun hafa
verið hóglæti hans og liprð mest að
þalcka, að ekki varð heinlínis slysa-
lega ilt út úr fjárlaga-ágreiningnum
miili deildanna á alþ. í sumar ; hann
var þá formaðr í fjárl.nefnd efrid.
Hann hafði yfir höfuð inn einlæg-
asta vilja áað efla og styðja hvað eina,
er hann hugði landi og þjóð horfa til
heiila. —Eyrir það og fyrir hans
elskuverðu mannkosti mun minning
hans lengi geymast og jafnan í heiðri
höfð.
— Aflabrögð liafa brugðizt á Aust-
fjörðum síðari part sumars, frá því
um mánaðamótin júlí og ágúst, með
því að þá tók fyrir síld þar, en þeirri
beitu var þorskafiinn mest að þakka.
Um miðjan þennan mánuð (sept.) kom
aftr síld á Keyðarfjörð, og fór þá þeg-
ar að íiskast af nýju. Vegna þess að
landburðr var framan af sumri, mun
eftirtekjan hafa orðið í meðallagi eftir
sumarið.
— Heyskapr er mælt að orðið haíi í
meðallagi á Austíjörðum, þótt lakar
liti út þar en annarsstaðar í vor.
Grasspretta varð ákaflega ör eftir að
hún byrjaði, og nýting góð fram eftir,
en þó byrjuðu vætur þar fyr en hér
syðra.
— Gufuskipið ,Vaaoen', skipstj. Ras-
mus Endresen, flutningsskip hr. Otto
Wathne á Seyðisfirði, kom hingað um
miðjan dag 21. Sept. með sjómenn
til Vestmannaeyja og við Eaxaflóa,
sem atvinnu hafa haft á Au.stfjörðum
í suinar, og nokkra aðra farþegja,
alls 138. Hr. Tönnes Wathne, bróðir
hr. O. AV., er flutningsráðandi. Skipið
fékk slæma ferð vegna ofveðrs, og
segir einn farþegja þannig frá:
— „Vaagen lagði á stað 15. þ. m. frá
18:1.
Búðareyri og kom víða við á Seyð-
isfirði, svo a Mjóaíjörð og Reyðarfjörð
til að taka farþegjana og hélt leiðar
sinnar vestr undir Dyrhóla íPprtland),
en hinn 17. kl. 4 e. m. skall á ofsaveðr
af norðaustri, svo skipinu varð aðleggja
undir vind, og láta reka í útsuðr til
djúps. Ofsi veðrs og sjávar varsvo, að
lúkum varð eigi opnurn lialdið að aft-
anverðu, og lét þá hr. Wathne karl-
menn alla fara uiidir framþiljur, en
kvenfólki var komið fyrir í káetu og
„maskínurúmi“. AVathne og skipstjóri
báru og studdu konur og gengu úr
rúmum þeirra vegna, og hreiðruðu um
sumar á káetu-gólfi. Allir yfirmenn
sýndu þá nærgætni og nákvæmni, sem
frekast var hægt í slíkum kringumstæð-
um. Veðrofsinn fór vaxandi 18. og nótt
þess 19., en slotaði þegar á'daginn leið.
Hættan var mikil, en öll stjórn á skip-
inu sérlega góð, þó.tt einstaka menn
létu i ljósi óánægju lít af vatnsskorti
og matarskorti, sem hvorttveggja var
ástæðulítið, en í sjálfu sér sjálfskapar-
víti sjómanna. Olía var notuð, og voru
stöðugt 2 borðýlar á veðrkiunung, og 1
á hlé fyrir aftan miðsldp, og varði það
| skipið svo, að engan sjó gaf á gufuvél-
ina. Iíak skipið þannig 25 mílurund-
an Dyrhólum, og mun þetta veðr með
mestu veðrum og ósjór eftir því. Stýri-
maðr er maðr á sextugs .aldri, og kvaðst
hann oft hafa verið í langferðum og'
margsinnis farið fyrir Góðrarvonarhöfða,
en aldrei fengið meiri storm, með jafn-
miklum sjógangi, og aö þetta skip Vaa-
gen væri bezta sjóskip, sem liann hefði
verið á. Varfærni og nærgætni Wathnes
og skipstjóra, sem lét’lir. AV. öllu ráða,
inun verða mörgum farþegja minuisstœð.
Eybabbakkahöfn. Nýlega liefir hafna-
lögunum nýju, frá 13. marz þ. á., verið
beitt þar þannig, að G. kaupm. ísleifss.
hefir fengið sér útmælda af sýslum. með
tilkvöddum mönnum tveimr og afsal-
aða um aldr og æfi allgöða liafnarlegu
fyrir 1 skip, þar sem landfestum má við
koma. Mun Lefolii-verzlun eigi liafa
vitað af því eða haldið það eigi not-
andi; mundi aðlíkindum ella hafa helg-
að sér það og sett þar festar, þar sem
hún liefir bætt við tvennum nýjum
skipsfestum síðan málaferlin liófust út
afhöfninni, í viðbót við tvennar aðrar,
er vóru lútnar duga þangað til.
'— Kafaldshríð mikla og skæða gerði
í fyrri viku í Mýrdal og Alftaveri, og
ef til vill lengra austr. Má ganga að
því vísu, að fé hafi fent á afréttum, ef
eigi í bygð.— Ilrið þessi náði eigi lengra
en í vestanverðan Mýrdalinn, ekki að
Jökulsá á Sólheimasandi;, alauð jörð
þar um slóðir.
— Stbandasyslu miðri 16. sept.: „Nú í
hálfan mánuð liefir verið þerrilaust
nema 1—2 daga. Heyskapr hefir al-
ment orðið með bezta móti og nýting
framúrskarandi góð á því sem inn er
komið. Aflavart hefir nýlega orðið á
Steingrímsfirði á smokk, sem veiddist
norðr á Keykjarfirði; þar norðr frá er
góðfiski. Annars er hér tíðindalaust.
— Fjabvebzlunin. Coghill aftrkallaði
fjármarkaði þá, er hann hafði boðað
fyrir norðan, en liéfir boðizt til að
kaupa 1 fjárfarm alls í 2 sýslum, Skaga-
fjaröar og Húnavatns, ef hann fengi
væna sanði 2-vetra fyrir 13 kr. Var
verið að safna loforðum fvrir því með-
al bænda, og tekst það líklega, því að
mjög er þeim bagalegt, að geta ekki í
neitt náð af hinum venjulegu ensku
fjárpeningum. A Eyjafirði kvað einn
kaupm. (Chr. llavsteen) liafa keypt fé
á fæti fvrir 14 kr. tvævetra sauði, 1000
(Framliald á 3. bls.)