Öldin - 11.11.1891, Síða 1

ÖLIH-N, an .Ioelandic Weekly
Record of Current Events
and Contemporary Thought.
Suhscr. Price $1,50 a year.
Oi.afsson & Co. Publishers.
O LD I N.
Advertising Rates:
1 ineh single column:
1 month; 3 mo’s; 6 mo’s; 1 year
$1,00; $2,50; $4,50; $8,00i
Adr.: Boi 635, TV innipeg, Man.
I. 6
WINNIPEG, MAN., MIÐKUDAG, 11. NÓ VEMBEli.
1891.
jNT Fyrir 1 getr hver maðr
fengið Öldina senda í heilt ár til
einhvors vinar síns á Islandi.
Iil einhverjir af kaupendum
hlaðsins skyldu ekki fá það
með skilum, þá gera þeir oss greiða
með að láta oss vita það.
FRÉTTIR.
ÚTLÖND.
— Piunsinn af wales var íimtugr í
fyrra dag. Mikið um afmælisgjafir, sú
frá systrsyni hans, Þjóðverja-keisara,
sögð 100,000 marka viröi.
— Púfinn Iiggr mjög sjúkr. Elli-
vanstyrkr .aðal-sjúkdómsorsökin.
— I Bkazilíu lítr eitthvað upp-
reisnarlega út. Þingi hleypt upp og
boðað til nýrra kosninga, landið alt
sett undir herlög, og Eonseca heflr
gerzt alræðisnuiðr (dictator) um sinn.
Engar fregnir berast frá landinu með
málþráðum, nema þær sem stjórnin
vill berast láta.
BAN DARÍKIN.
— Aðal-atiiygli manna, vikuna sem
leið, beindist öll aö úrslitum þeirra
ríkisstjóra-kosninga, sem fram áttu að
f'ara, og fram fóru 3. þ. m. í New
York, Massachusetts, Ohio og Iowa.
Kappið um þessar kosningar var miklu
meira, en ella er venja til á „hvers-
dags-ári“ (en svo kalla menn þau ár,
þegar hvorki er forsetakosning í
Bandar., né a 1 m e n n a r þingkosning-
ar). í Massachusetts og lowa varð
hluttakan í kosningunum svo mikil,
að nál. eins mörg atkvæði vóru þar
nú greidd eins og vant er á forseta-
kosningar-ári. í öllum þessum ríkjuin
var núverandi landstjóri Þemókrat
(sérveldismaðr), og hefir það ekki átt
sér stað fyrri, ári á undan forsetakosn-
ing, síðan tiokkr Repúblíkana (sam-
veldismanna) myndaðist. I þrem ríkj-
unum (ekki í N. Y.) vóru núverandi
landstjórar í kjöri til endrkosningar.
í Ohio vóru í kjöri C'ampbell, núver-
andi landstj., og gegn honum McKinley,
höfundr tollskrárinnar alræmdu. Var
það í fyrstu tilgangr Campbells að gera
tollmálið að aðal-ágreiningsefninu, og
hefði liann að líkindum sigrað, ef hann
hefði getað haldið fast við þetta eitt.
En tiokkr hans í ríkinu hafði sett í
kosningar-auglýsing sína, að þeir fylgdu
fram aukning á silfr-sláttunni; en það
er sama sem að fella gullið í verði
og raska öllu verðlagsjafnvægi. Mc-
Kinley, sem áðr hafði fylgt þessari
skoðun, snéri nú við, og hélt móti
silfrsláttunni. Varð það til þess, að
hann vann sigr yfir Campbell.
I Iowa var það ágreiningsefnið, aö
YVheeler, landstjóra-efni Repúblíkana
vildi halda uppi forboðslögunum gegn
sölu og tilbúningi áfengra drykkja. En
Boies, núvor. landstjóri, sem leitaði
endrkosningar, vill fella þau úr gildi
en lögleiða í staðinn ákatiega há leyf-
isgjöld. Telr hann það til síns máls,
að hve góð sem forboðslög kunni að
vera, þá sé þau til siðspillingar einn-
ar þar sem þau sé of snemma í lög
leidd, áðr en þau liafi stuðuing í iil-
mennings-álitinu. Svo sé í Iowa, og
því hafi forboðslögin þar verið dauðr
bókstafr, sem eigi hafi verið unt að
beita. Vín sé opinberlega selt leyfis-
laust og afgjaldslaust. Hann sigraði í
kosningunni, og greiddu margir Repú-
blíkanar honum at-kv., þótt hann sé
Þemókrat, enda greiddu og margir
Domókratar YVheeler atkv. Vínsölu-
bannslögin virðast þannig fordæmd í
svipinn í Iowa.
í Masschusetts var Russell (Dem.)
landstjóri, og þar var ekki spurning-
in í kosningunni önnur fyrir Repú-
blíkönum, en sú : Eigum við að kjósa
nýjan óreyndan mann, að eins liann
sé af vorri pólitisku trú, og hafna
Russell, seiri vér og allir viðrkenna
aðse sá langbezti landstjóri,sem nokkru
sinni hefir verið í ríkinu, og það að
eins fyrir það að hann er Demókrat ?
Heilbrigð skynsemi og ráðvendni sigr-
aði hér, og Russell var endrkosiun.
I New York náði kosningu Elower
(Dein.), sem Tammany Hall hélt fram
til kosninga. Eassett (Rep.), sem und-
ir varð, hafði framau af fylgi Mug-
wumpanna, inna óháðu manna. En
hann fór svo að ráði sínu í kosn-
ingabaráttunni, að hann fekk nauml.
tíunda hlut atkv. inna óháðu manna,
er til kosninga kom. Afstaða flokk-
anna er sú í N. Y., að Demókratar
eru nokkru liðtíeiri sem stendr, en
Repúblíkanar; en leggist flestallir in-
ir óháðu menn á eitt, gætu þeir ráð-
ið úrslitum.
Annars hafa báðir flokkarnir haft
dálitla huggun af úrslitum kosning-
anna. Eins og vér höfum þegar um
getið, sigruðu Demókratar í New York,
Massachusetts og lowa, en Repúblík-
aliar í Ohio; þeir (Kep.) sigruðu líka
þann dag við bæjarstjórnarkosningar
í Chicago, og við kosning fjármála-
ritara (ráðgjafa) og endrskoðara í
Pennsylvaníu. í Suðr-Dakota sigruðu
Republ. við kosning Bandaþingmanns.
I Kansas vóru kosnir héraðsdómarar
og sveita-embættismenn, og varð bænda-
flokkrinn mjög undir nær hvervetna.
— Iqnatius Donnelly, þingmaðr,
höföaði mál móti Pioneii Pkess í St.
Paul, fyrir það að blaðið haíði kallað
hann „mesta erkifant, fjárglæfra-bófa,
stórkostlegasta humbugista og svikára"
•—ekki var það nú mikið! Hann
heimtaði $100,000 skaðabætr. Yitaskuld
er slíkt saknæmt að lögufn og það
var ekki liægt að sýkna blaðið; orð
þess vóru dærnd ómerk; en svo liafði
blaðið rækilega sýnt fram á mannkosti
Donnelly’s undir málsrekstrinum, að
bætrnar, sem blaðið var dæmt til að
greiða, voru ákveðnar—$1 (einn dollarl)
Það eru ámóta málsúrslit eins og
veslings Eiríkr Magnósson fékk í máli
sínu við „ísafold“, nema hvað hann
fekk ekki einu sinni dollars-virði upp
úr því.
— PuKSBYTKKA-þingið í New York,
sem átti að dæma Dr. Briggs fyrir
„vantrú“ hans, sainþykti með 94 atkv.
gegn 39 að fella niðr inálið.
— Eina millíón dollara segja menn
að Republíkana-tíokkrinn hafi sent til
Ohio í beinhörðum peningum rétt fyrir
kosningarnar, til að múta kjósendum
til liðs við McKinley.
CANADA.
— Abott og Chapleau eru sáttir of-
an á, og varð það úr, að Chapleau sæti
við það ráðherraembætti, sem hann
hefir. Járnbrautirnar fœr hann eigi.
Sagt Angers muui fá þær í vetr.
íslands-fréttir.
Eftir „Austba“.
— Hér hafa gengið miklar rigningar
austanlands, á 4. viku með fárra daga
uppstyttu í milli, einkum hér nyrðra
í fjörðunum. Hafa þessi votviðri mjög
hamlað þurki á fiski, er mikið er til
af enn óverkað; en heyi munu menn
víðast hafa náð inn með allgóðri nýt-
ing. — Síldarlítið, en afli góðr ef beita
fæst. (10. Sept.)
— Nýja kyrkju ætla Mjófirðingar að
láta reisa á Brekku, þar sem nú er
orðið allmikið þorp og langíjölmenn-
ast í firðinum. Hin gamla kyrkja í
Eirði verðr svo lögð niðr. Kyrkjuvið-
inn lát herra O. YVathne flytja nú til
Mjófirðinga með „Vaagen".
— Ejártökuprísar munu á Seyðis-
firði vera alment þessir: Kjöt yfir 40
pd. 18 au., 36—40 16 au., 30—36 14 a.
Mör 22 au. Gærur 1,50—3 kr.
Sendimaðr, sem kom af Vopnafirði
í gær, sagði þessa prísa þar: Kjöt
yiir 40 pd. 15 a., 35—40 pd. 14 a., og
12 a. þar fyrir neðan. Mör 18 a. og
gærur eins og hér.
Verzlunarstjóri Valdimar Davíðsson
hafði riðið upp á fjöll og boðið 15 kr.
fyrir sauðinn, en bændr ekki viljað
selja. Það verð mun þó 2 kr. liærra
en þeir Coghili og MacKinnon vildu
gefa. (21. Sopt.).
— Obsök verðfallsins á fé er sú,
að Skotar hafa orðið að fella fénað
sinn vegna fóðrskorts, og hinir háu
kornprísar valda því, að nautpeningr
er nú strádrepinn niðr, því að það
getr ekki borgað sig að fita hann á
svo dýru fóðri, sem öll kornvara er nú.
— Eiskafli hetír hér verið góðr, er
gefið hefir að róa, en tíðin heíir altaf
verið mjög óstöðug með stormum og
áköfum rigningum, einkum hér niðr
í fjörðunum. — Á flestum fjörðum hefir
orðið vart við síld, en strjála.
— Konsul YV. G. Spence Patebson
hefir í sumar rekið hér og á Norðfirði
allmikla blautfisksverzlun, en hún ver-
ið mest upp á lán, sein hann lofaði
að borga í haust. En honum brugð-
ust alveg peningarnir. Urðu skuld-
heimtumenn þá liræddir um skuldir
sínar og fengu sýslumann til að loka
sölubúð konsúlsins hór á Fjarðaröldu,
en nokkrir af hinum varkárari skuld-
heimtumönnum liöiðu þann 15. f. m.
látið kyrsetja fisk upp á 14,000 kr. á
Þórarinsstaðaeyrum, er konsúllinn átti
þar, fyrir c. 10,000 kr. skuldakröfum.
Þann 10. þ. m. kvaddi Paterson |
skuldheimtumenn hér í Seyðisfirði til
fundar við sig í skólahúsinu á Ejarð-
aröldu, og mættu þar flestir skuld-
heimtumenn héðan úr firðmum.
Konsúl Paterson bauð svolátandi
skilmála: A ð borga helminginn af
skuldum þeirn á Seyðisfirði, er lýst
hefir verið eflir, í neningum, ekki
seinna en með Janúar póstskipinu til
Rvíkr næsta ár, og fá þá leystan úr
löghaldi inn verkaða fisk, er hann á
á Seyðisfirði, c. 2,000 kr., og a ð borga
hinn helming skuldarinnar með póst-
skipinu, eigi síðar en í Júní n. á.
Er hann hefir borgað fyrri hlutann,
áskilr hann sér rétt til að selja salt
það er nú liggr liér kyrsett. Það sem
Færeyingar eiga til góða, sendist til
Færeyja. Búðarvörur seljast eftir ráð-
stöfun sýslumanns og borgast inn til
hans. Kyrsetjendr áskilja sér fullan
kyrsetningarrétt sinn, ef þessir skil-
málar bregðast11. (12. Oct.).
LÚTERSKR RITllÁTTR.
(Bréf til séra Kristofer Jansons).
Aldrei hefi ég séð þig, aldrei heyrt
þig, en ég hefi við og við fundið ó-
dauninn af þér. Þú ættir að skamm-
ast þín og eitra eigi lengr jörðina með
þinni djöfuls keuningu; þú vinnr í
helvítis þarfir. Þangað fer þú sjálfr
og dregr marga með þér. Svei, skamm-
astu þín, hundspottið þitt, sem gerir
þér í hugarlund, að þú getir eyðilagt
hina sönnu trú, sem alein getr gert
menn sæla um tíma og eilífð. O, þú,
greytetrið Janson, það' fer illa fyrir
þér, þó eigi verði fyr en í dauðanum.
Líttu á hann Voltaire og hann Julius
Apostata, sem voru þínirandans bræðtir.
Lestu játningar þeirra á dauðastúnd-
inni; sömu "leiðina munt þú fara, ef
þú snýr þér ekki til Jesú Krists.
Til helvítis ferðu, Kristofer, það er
víst, ef þú ekki umvendist. Fáfróðir
menn halda og segja að þú munir
vera góðr ræðumaðr, og í fáfræði
þinni heldr þú svo fíka sjálfr. Ég
hefi lesið nokkra fyrirlestra og ljóð-
mæli eftir þig, og mér viröist að hver
níræð kerling mundi gera það langtum
betr en þú.
Það hefði verið miklu betra fyrir
þig og aðra, að þú heföir farið til
Siberíu, en að þú værir liér í Ame-
ríku. Ég hefi einu sinni séð mynd
af þér, og svei, þú varst ljótr, ljótr.
Það var eins og helvítis fúla myrkr
hvíldi yfir þér. Kristofer, farðu ekki
um lengr til að eitra menn með þín-
um andstyggilega helvítis lærdóm.
Stingdu „Sáðmans“ andstygðinni í eld-
inn; gerðu það er ég segi þár.
Það getr skeð að ég láti þig heyra
frá mér einhvern tíma seinna.
Church Ferry, N. D.
(Eftir Saamanökn).
WINNIPEG.
— Dómb er fallinn í málinu út af
kosningu Mr. YY’atsons, sem Dominion-
þingmanni fyrir Marquette-kjördæmi.
YVilson heldr sætinu; enginn sönnunar-
vottr kom fram fyrir ólögmæti kosn-
ingar hans, og vóru kærendr dæmdir
til að greiða málskostnað allan.
— I CmsnoLMs-málinu var kvcðinn
uppdómr 3. þ. in.: 5 ára liegningarvinna
og húðstrýking, 25 liögg með klaufhala.
(„cat of nine tails“).
— Gii.son hesthúsmaðr var dæmdr
í 2 ára hegningar-vinnu og jafnmikla
húðstroku sem Chisholm.
— í síðasta bl. var dagsetningin á
blaðinu skökk: „3. Sept.“ í stað „4. Növ.“
— Fjórir af hótel-veitingamönnum
bæjarins: Rutley í YY'oodbine, McArt-
hur á St. Nieholas, Bernard á Canada
Hotel, og Roundtree á New Douglas,
vóru hver um sig sektaðir $50 og máls-
kostnað ($3,50) fyrir vínsölu á sunnu-
dögum.
— Slys. Vér höfum verið beðnir að
geta þess, að íslendingrinn, sem fóll
niðr af núsi í Minneapolis í sumar 18.
ágúst, og hlaut bana af, var Snokrí
Benediktsson, sonr BeneJ., sonarJóns
prests í Reyiíjahlíð, Þorsteinssonar.
— Næsta sunnud. verðr umtalsefni
Björns Pétrssonar: Er orþódoxían vinr
aða óvinr kristindómsins'f