Öldin - 27.01.1892, Síða 1

ÖLDIN, aa Icelanrlic 'VVeekly
Record of Current Event.s
ind Contemporary Thought.
Subscr. Price $1,50 a year.
On.vFsaos & Co. Puhlishers.
O LD
I N.
Advertising Rstes:
1 inch single column:
1 month; 3 mo’s; 6 mo’s; 1 JSM
$1,00; $2,50; $4,60; $8,00.
Adr.: Box 535, Winnipeg, Uu,
I. II
WINNIPEG, MAN., MIÐKUDAG, 37. JANÚAR.
1892.
K V Æ Ð 1
flutt á samkomu íslendinga í AlDcrta
af S. .1. Björnsos.
l>aö ef svo ósköp eölilegt
og omissandi’ að koma snman
og reka’ í burtn ríg og amann
og ræöa svo með ró og spekt
þau málefni, sem manni íinst
mega lielzt fjörgii gleðihraginn.
og þetta ltka veit óg vinst
og verður til þess að búa í haginn.
Það or beinlinis bröðurlegt
og bendir átram og hærra’ og luerra,
svo ljósið það verður stærra’ og stærra;
ég nefni’ ekki, hvað er nát'túrlegt
að endurglæðist æðri hvatir,
og ilgóðar vonir spretta’ á ról;
og við, sem stundum vorum latir,
veltum með straumnum eins og hjól.
Já það er næsta nattúrlogt
að nota tímann og vinna saman
í alvöru jafnt og eins við gaman,
svo öllum verði innilegt
að gráta með þoim sem gráta hlýtur,
sem göfugasta’ er skylda manns,
og gleðjast með þeim seni gleði nýtur;
það guðdómseðli’ er kærleikans.
Ef stígum liér á stokk í dag
og strengjum heit að vinna sarrian
og vaxa svo með frægð og frama,
þá færi’ að komast iieira’ í lag;
Ómenskan rækist út á klakann,
auðurinn kæini’ í hennar stað;
hvað er þá annað en að tak’ ’ann?
Áhættulaust að reyna það!
En tækifærið er tíinans jóð
og tefja það er ekki’ að nefna;
því tækifærið tökum gefna
með nýju fjöri og nýjum inóð.
Að verða frjáls og sveitast saman
með sigurbros á glaðri brá
það væri bæði gagn og gaman;
við getum allir lilegið þá.
FRÁ LÖNDUM VORUM
Pori.AK Crovk, Ai.ta, 15. jan. 92.
Góðan dag, „Öld“, mín og gleðilegt ár!
gerðu nú alt til að þerra hvert tár
af mannfélagskinninni kaldri og svíð-
andi
af kærléiks og mannúðar skortinum
líðandi,
og vísindin kenn oss, því vitur ert þú,
en velt’ ekki’ um koll inni heilögu trú !
Dann (i. jan. þessa nýbyrjaða árs
var haldinn inn fyrsti gleðifnndr í
nýju skólahúsi, sem nu loksins er
búið að byggja í suðaústrhluta ný-
lendu þessarar, og stendr það á landi
hr. Jóh. Björnssonar. Á einum þremr
vikmm var peningum og mönnum
safnað, og húsið bygt með „rá og
rciða“; hugmyndin var að það skvldi
verða komið upp fyrir ÍSt'ár, svo
menn gætu skemt sér þar á gamla-
ársdag, en sökum lasleika í mömnum
og annara kringumstæða, gat það
eigi orðið. En fagnaðarstundin koni
þó seinna væri. Byggingarnefndin
skilaði þá húsinn og reikningum þess,
og fékk alment hrós fyrir alla frammi*
stöðuna. Vóru þá inir sömu, nefnil.
þeir lierrar Jóh. Björnss m, B. Bár-
dal og G. Jóhannsson kosnir á ný í
standandi skólanefnd til óákveðins
tíma. B. Bárdal skoraðist nndan kosn-
ingu, og var þá hr S. Goodman kosinn
’ hans stað. Nefndinni falið á hendr
að gjá um að húsið verði fullgert það
er á vantar, og að gangast fyrir að
sköli geti orðið syvo fljótt sem mögu
egt er. Húsið var komið í dálitla
skuld fyrir timbr, og gekk þá for-
maðr nefndarinnar (Jnh. B.) í kring
með húfu sína, og það rigndi þá
svo miklum poningum i húfuna, að
alt varð í lifandi bili klárt og kvitt.
Það er nú bvrjað lífið að tarna en
ekki ent hérna i Alberta! — Eptir
þetta fóru menn eftir gömlum og góð-
um íslenzkum sið, að hressa sig
á blessuðu kafilnu, og síðan að skemta
sér sem bezt menn gátu.
Þá var skorað á skáldið Stephan
G. Stephansson, að segja eitthvað
ntönnum til skemtunar, og varð liann
við þeirri áskorun með því að lesa j
upp ræðu, er hann liafði ætlað að 1
fiytja á gamlaársdaginn, en sem fórst i
fyrir eins og áðr er ávikið. Þarnæst
var katlað upp skáldið S. J. Björns-
son, og flutti hann þá kvæði, er vér
vonum að geta sent „01dinni“ ásamt
ræðu St. G. Stepliansons. Það var
skorað á fiéiri, en þeir sögðust eigi
viðbúnir. Það er öefað að þeir vérða
betr undirbúnir næst, því nvi ætti
enginti að fara að liggja á liði sínu
ineð að koma andlega lifinu hérna
á fætrnar, það er nógu longi búið að
skríða á hnjánum. En það er líka
oft „betra að bíða góðs dags en fá
liann strax’1, og aldrei vert að hlaupa
af sér hornin. „Sígamii lukka er bezt“.
Alb erta-s ö n </ r.
(Með sinu lagi).
„Póstspjaldið" sagði ei lifandi lengur
í landinu þtr sem skólalaust væri!
Til handa’ og fóta þá hljóp upp liver
drengur:
„Æ, hjálpaðu okkur að byggja, minn
kæri“,
því sérðu, vér megum eisvobúnirstanda,
þeir sjá ekki hjá okkur annað en skugga
og fyrirlitningu á okkur anda,
já, alt eins og væru’ okkur dauðann að
brugga.
Agentinn gaut á oss gleraugum
svörtum,
honum gazt ekki’ að fólki, seni væri’
ekki’ í skuldum.
Þó tókum við honum með hreinskiln-
um hjörtum
og liagsmuna vonir í einlægni þuldum.
„Það finnast. liér að eins“, hann sagði —
„ei sórnir
aðsafna hér mönnnm.sem kunna aðbvia,
— í hvirfingi snarþýfis kollarnir tómir,
á hveitið sig alleina borgar að trúa“.
Og afþví að honum leizt illa á landið
og ei kvað það valið af skynsömum
mönnum,
það lá við í sundur að liðaðist bandið,
er lék á alt samhengi friðsömum grönn-
um.
l>að lá við að alt færi’ í uppnám og
lireður,
en öveðri þessu sló bráðlega niður,
á eftir kom sólskin og inndælis-veður
og aldréi var meiri né bjartari friður.
Og vitið þið hvað! nú er búið að byggja
fvrir börn okkar skólahús rétt á svip-
stundu, \
og sjá! það er sknldlaust! sú hollust er
hýggjft.
að haga svo flestu með alfrjálsri mundu,
og bindast ei ofþungum álögu-byrðum,
en oftast þess bíða með ró, hvað við
getum!
Um offljótan greiða við als ekki tiirðum,
en áfram til samkepni smámsaman fet-
urn.
Þeir fari og trúi á fallvalta liveitið,
í freistni og snörur sem langar að detta;
en við hér í Alberta höfum því lieitíð
að bafa sem lengst alla reikniuga slétta.
Og upp á það héldum viö hátið um dag-
inn
j í húsina nýja — alt eins og hinir —,
j og alskrýddur blómuln vaT andlegi hag-
j inn,
l er allir þar mættu seni systkyn og vinir.
j ÞA léttum við af okkur áhyggjum þung-
um
með ánægju og gleði í friðarins bandi.
Svo dægrunum skifti við dönsuðum,
sungum,
, sem dýrðlingar værum í liveitisins landi.
! Við gamgleðjmnst þér, er á silfraða
diskinn
ina svífandi t.ilreiddu gaisina hreptir!
Að sælunnar borðinu sjálfsagt með
fiskinn !
vör „sígandi lukka’, „hún kernur á
eftir“.
Erændnm, vinum fjær og nær
flytjið kveðju hlýja!
fylgi þeim lukkan friðar skær
fram um árið nýja!
S. Thorvaldson, Akra, N. I). ræðr
útgefenduni Heimskr. til að taka burtu
úr því bl. auglýsinguna hans A. G.
Thordarsonar, Canton, N. I)., og stinga
ofrlitlu gullkorni í skarðið, Hann
segir fyrir sig, að hann vill heldr
1 í t i ð gullkorn heldr en s t ó rt hum-
bug, og það vill Árni sjálfsagt líka,
eða hvað ?
Duluth, Misk.. U. 8., Jan. 21. —
Hr, ritstjóri. Ég er orðinn vel á-
| nægðr með, hvernig Öldinni byrjar
hér í Dnluth. Hún liefir hér fleiri
kaupendr en nokkurt annað íslenzkt
blað. Hér í bæ munu vera tæpir 60
! menn, sem geta lesið íslenzku, og
; lialda þeir 12 eintök af „Öldinni“ og
i borga að auki fyrir 5 eintök til fs-
j lands. Og ef vér teljum West-Duluth
með, þá eru þeir, sem ísl. geta lesið,
um 100, og kaupa 17 eintök af ,Öld-
j inni“ til sín og 7 til íslands; kaupa
þannig alls 24 eintök.
Geri aðrir nú eins eða betr
Þinn 19.
Hkausa, Man., Jan. 4. — Hr. ritstj.
,Öldin“ fær liér góðan þokka af frjáls-
hngsandi mönnum. Kyrkjumenn hafa
gatnan af aö fá að lesa bana, þegar
þeir fá hana léða, kostnaðarlaust og
fvrirhafnarlaust. — Fiskiverzlun þeirra
Sigurdson Bros’s er um þessar
mundir sú mesta, sem nokkurn tíma
hefir verið hér í nýlendunni. Óskir
beztu. Blomgist „Öldin“.
LEIRIt ULLA OG ÞYRILL.
Ný-íslenzki barnakennarinn J. Magn-
ús Bjarnason, sem hversdagslega hefir
sitt andlega heimili í „kjallara" Lög-
bergs (það er kallað svo að búa „neð-
anmáls" í blaði), heíir í Hkr. 20. þ. m.
sezt á rökstól, og haldið miðsvetrar-
próf yfir okkr, sem vórum svo ólukku-
legir að eiga einhverja salt^-í kr-týru
i „Smástirni" Aldarinnar". Þó W 8ó
dálítið eldri en barnakennarinn einn-
ig í bókmentunum, og því á öðru
þroskaskeiði en liann, þykir mér Jió
dá-gaman að standa skolarétt hjá lion-
um og fá vitnisburö fyrir kvæðin min :
„undarlegt , ,;dásnotrt“ og „ofaukið'í,
og mér dettr ekki í hug að segja
j við hann, eins og áheyrendrnir á
j skemtisamkomunni í Nýja-íslandi
: sögðu við hann, þegar hann var
að lesa þeim upp skáldskap
I s i n n : „Æ, hœttu nú þessu bann-
j settu rugli, Mangi!“ Barnakennaran-
um er illa við „Upp[>oðsrímuna“. Hvað
1 er að henni ? Hún er pólitískt, háð-
| kvæði um pólitískan pútuskap.
i Þó ég hafi sjálfr gert hana, ætla ég
að dirfast að segja, að hún sé ekki
ófyndin, og ég skal leggja meira npp
vír skáldgáfu barnakennarans, en ég
lief enn getað gert, þegar hann er
búinn að sýna að hann geti gert eins
góða rímu eöa betri um saroa efni
— eða um eitthv ert efni, „Býðrnokk-
ur betr?“ Ég veit ekki, hví „uppboðs-
ríman“ má ekki teljast til „bók-
menta siðaðrar þjóðar“. Eg hefi hing-
að til séð, að einmitt siðaðar þjóðir
hafa næma tiltinning fvrir því sem
skoplegt er, eins hjá pólitískuin fiauta-
þyrlum eins og öðrum, og ég hélt ég
væri ekki svo mikið ókunnugri bók-
mentum siðaðra þjóða, heldr en barna-
kennarinn.
Svo vítir barnakennarinn mig harð-
lega og kallar mig „dóna“ fyrir það
að ég hefi kallað „skáldkonuna” Torf-
hildi „leirbullu", og fræðir mig á því
að lnin sé „heiðvirð kona“. Eg skil.
nú ekki sambandið. Ég hefi ekki
lagt neinn dóm á „heiðarleik" eða
mannkosti frúarinnar, en að eins
dæmt um skáldskapar-viðburði henn-
ar. Og „leirbulla“ cr hún og verðr
alt til enda veraldar í skáldskaparins
ríki. Hver sem birtir „leirburð“ sinu
á prenti verðr að þola afleiðingarnar,
að vera nefndr því nafni, sem verkin
verðskulda. Það eru láir menn í sögu
síðari alda lands vors, sem ég ber
meiri virðingu fyrir en gatnla Magn-
úsi lieitnum Stephensen, meðal ann-
ars fyrir mikið af hans bókmentalegu
starfsemi. En mér hefir aldrei dottið
í hug að nefna hann annað en „leir-
/skáld“, þegar ég minnist hans sem
skálds. Og það hefir ekkert rírt virð-
ing mína fyrir honuin að öðru
1 ey ti.
Ilvað borgun á „Öldinni" snertir,
þá hafði barnakennarinn beðið mig
í haust, að lána sér verð hennar, og
lofaði að borga það innan 14 daga.
í'.g borgaði því fyrir liann „Öldina“, og
i það var því mér, en ekki útgefend-
| iimim, sem hann skuldaði fyrir hana.
Og svo í gnðsfriði, Magnús minn!
Jón Ólafsson.
WINNIPEG.
— Yksir i.andab hafa verið liár
sunnan úr Dakota á ferð þessa viku :
Ilon. Skafti Brynjólfsson, Mr. Björn
Halldórsson, báðir frá Mountain. Mr. •
Sig. Anderson, frá Hallson ; Mr. Eiríkr
Bergmann, frá Garðar; Mr. D. Laxdal
frá Cavalier, Mr. Brandr Jónsson frá
Pembina og Mr. Magnús Stephanson
frá Cavalier. Þessir 4 hluthafar í
Lögbergi eru að ssekja ársfund blað-
fclagsins. Ýmsir fleiri af því sauða-
húsi ern því vafalaust í bænum.
— Skra M. Skaptason var og í
bænuin og hélt fyrirlestr á Assiniboine
Hall á laugard. og prédikaði þar á
sunnud.
— $100 komu inn til kvennfélags-
ins handa spítalanum. Þær félags-
konur hiðja oss að tæra öllum góða
þökk, er studdu það fyrirtæki.
— AR8FUNDR Unítara-safnaðarins
verðr lialdinn laugard. 30. þ. m. kl.
8 síðd. í lnisi Rev. B. Peterson á
Kate Str.
— Umtalsefni Rev. B. Petersons
á sunnud. verðr: „Hvað það yfirnátt-
úrlcga er náttúrlegt".
Aðfaranótt mánudagsins varð elds-
voði mikill hér vestr í bænum, þar
sem sumir kalla á Blómstrvöllum;
brunnu þar kvennalbúr tvö niðr til
kaldra kola. Landi vor, keisarinn af
Garöaríki, hafði rekizt þangað af for-
sjóninui og gengið völ fram að slökkva,
þótt fyrir lítið kæmi vaskleg fram-
ganga lians.