Öldin - 27.01.1892, Blaðsíða 2

ÖLDIN
gefin út hvern Miðvikndag
að 17 McMiekan Str. (12th Str. 8.)
af OLAFSSON & CO-
{H. Oiafbbon. M. Pitkkbon.)
Ritstjóri og rádamaör
(editok * BU8INE8S manaoeb);
Jón Olafggon
ÖLDIN kostar: 1 ár $1,50; 6 mán
$ 0,80; 3 mán. $ 0,50. Borgist fyrirfram.
Á íslandi kostar árg. 4 kr.
Awjlýsinga-verö: 1 þuml. dálk*
lengdár eitt sinn $0,25; 1 þuml. 1 mán
$1,00; 3 mán. $2,50; 6 mán. $4,50; 15
mánudi $8,00.
Sendið peninga í registreruðu bréfl
p<')8távísun (P. O. Money Order) eða
Express Co. ávísun eða ávísun á banka
í Winnipeg (ekki á utanbæjarbanka).
Öll bréf og borganir sendist til:
Olafsfon Sf Oo. - - - P. O. Box 535.
Winnipeg, Man.
Kyrkjii-tíðindi.
FuNDAK-8KÝBSI)A fbá Wkst Sklkikk.
: Af tíðindunum frá „orustunni í
Helkirk“ var það í gegn um gaman-
ið alt auðsæ alvara, að þar var hreyf-
ing í safnaðarlífinu. Ritstjóri þessa
bl. lagði því svo nndir við kunningja
sinn, að láta sig vita, ef eitthvað færi
tíðindalegt að, sérstaklega ef fioðaðr
yrði þar almennr safnaðarfundr; því
að hann langar til að „Öldin“ verði
sannarlegt nýjunga-biað og fai því ný
og áreiðanleg tíðindi um alt sem við
ber meðal landa iiér, og því langaði
hann til að „Öldin“ gæti sent fregn-
rita á fundinn.
Miðvikud. 20. þ. m. sendi því
vinr vor til vor svo látandi málþráð-
ar-skeyti:
„Jón Ólafsson, 17 McMieken Htr.,
Wpg. Friðrik Bergmann prédikar hér
í kveld. Safruiðarfundr annaö kveld.
Komdu í kveld“.
En svo stóð á, að járnbrautarlest-
in til West Helkirk átti að íara af
stað héðan kl. ti síðd., og svo engin
lest tivorki þangað né tíl East Selkirk
fyrri en á föstud. síðla. Var því um
að gera að ná lestinni um kveldið.
Orðsendingin kom til Wpg. ki. 1 og
56 mín. um daginn, og var þegar
sond af stað af afgreiðslustofu C. P. R.
málþráðarfelagsins. — En í stað þess
að færa J. Ó. hana á heimili lians
(17 McMicken Str.), sem skýrt stóð
þó utan á uinslaginu frá afgreiðslu-
stofíinni, fór burðarsveinninn með bréf-
* ið mcð orðsendingunni í inn á skrif-
stofu eina í austrbænum, tem J. 01.
hefir aldrei unnið á eða verið neitt
viðriðinn. Honuin var sagt þar, að
hann færi skakkt, og sagt að fara
með bréfið eins og utan á því stæði,
því það væri heimili J. Ó. og skrif-
stoia. En hann sagði sér væri
bannað það að skila bréfinu (með
orðsendingunni) annarstaðar en þarna
og skildi iiann það þar eftir hvað
sem hver sagði. Hann var spurðr,
hver liefði sagt honuin þetta, og sagði
hann að það hefði gert Jónas Oliver,
íslenzkr lúters-kyrkju-maðr, sem vinnr
á málþráðarskrifstofunni. flann mun
eigi vera neinn vin Aldarinnar, og
þykir víst óþarfi að hún fengi færi
á að sjrenslast eftir, iivað gerðist á
lúterskum sáfnaðarfundi. Að minsta
kosti gerði hann sitt til að fyri'rbyggja,
að J. Ó. fengi málþráðarskeytið í tæka
tíð. Og honum tókst það. J. Ó. fékk
það ekki fyrri en um kveldið, löngu
eftir að járnbrautarlestin var farin.
Það var því ekki um að gera að
kornast til Selkirk, nema að leigja
liest og aktygi. . Það var gert, og nú
skal þá segja frá ferðinni.
Góðvinr minn hr. Sig. Einarsson,
úr stjórnarnefnd Heimskringlu, sló í
að fara líka of'an eftir, og svo lögð-
um við báðir af stað, Austfirðingarn-
ir, kl. 3 síðd. á fimtudáginn. Við
fengum bezta hestinn í hesthúsinu
lijá einum liestleigjanda, og góðan
sleða. Veðr var frostlítið, en harðr
snjóhraglandi beint a móti. Náðum
Við til Selkirk eftir 2} stnndar ferð.
Eitt það fyrsta, sem við urðurn
varir við, var, að víða vóru auglýs-
ingar upp festar um, að safuaðarfundr
yrði haldinn í íslenzku kyrkjunni
þar kl. 9} um Vveldið, og að „kvold-
ið væri léð séra Eriðrik Bergmann
frá kl. 7 til 9i“.
Okkr brá heldr í brún.
„Kveldið léð“ séra Eriðriki!
Hvað gat það þýtt? Átti lianu að
vera einvaldskóngr í Selkirk í hálfa
þriðju klukkustund? Þá fór nú ekki
að fara um „illa kristinn Múlasýsl-
ing“. Það var ekki víst að zarnum
í Selkirk yrði betr við okkr, heldr
en zarnum í Rússlandi er sagt við
gyðinga í sínu landi.
Við vórnm áhyggjufullir niesta um
okkarn hag og forlög. En þá skaut
einhver því að okkr, að þetta þýddi
ekki annað, en að safnaðarnefndin
sálnga, sem andazt liefði um mið-
nætti 13. þ.* m., liefði léð séra Fr.
kyrkjuna fra kl. 7 til 91. Til hvers
vissu mcnn ógerla; en allir bjuggust
við, að þar mundi gerast eitthvað
sögulegt.
Við gengum því í tæka tíð til
kyrkju. Hún var troðfull af fólki;
alt var það íslenskt fólk, fiest úr Sel-
kirk; fáeinir frá East Selkirk og
nokkrir Ný-íslendingar, þar á meðai
séra Magnús Skaftason.
Fólk beið nú þarrn um hríð.
Enginn sagði neitt nema í hljóði.
>Séra Friðrik var að tvístíga fyrir
altari, annað slagið, ílóttalegr, titr-
andi og fölr, líkast því sém hann
liefði magakveisu og þyldi ekki að
halda kyrru fyrir.
>Svona loið tíminn og kl. varð
liálfátta liðloga. Þá stóð kapt. Jóh.
Helgason upp, og kvaðst sjá hér
saman komin meiri hlut safnaðar-
ins, og vildi hann því vekja máls
á því, að það væri vel fallið, að
söfnuðrinn skyti á fundi, og væri
ráð að söfnuðrinn, som nú væri
safnaðarnefndarlaus, kysi sér safn-
aðarnofnd.
Þegar séra Fr. heyrði þetta, tók
hann viðhragð hart og skoppaði
upp að altarinu all-hvatlega eins
og úfinn krummi, sem hoppar upp
á freðna fjósbust. Kvað hann það
sæta firnum, er hann mætti slíkum
óheyrðum dónaskap hér í kveld.
Það vissu allir, að sér væri léð
þetta hús þar til kl. ; hann
cinn hefði því ráð yfir því, og
ætlaði hann að tala hér í kveld.
Kapt. Helgason frétti haun eft-
ir, hver honum hefði léð hú.sið;
en hann kvað safnaðarnefndina hafa
gert það. Kapt. II. kvað enga
safnaðarnefnd vera til nú sein stæði
í þessum söfnuði. Það hefði komið
ný safnaðarnefnd tii valda 13. Jan,
f. á. Eftir lögum safnaðarins væri
nefndin kosin til eins árs — í lög-
unum stæði herlega „að eins til
eins árs“—; þessi nofnd hefði þver-
skallazt við að hoða kjörfund í
söfn. í tæka tíð, þrátt fyrir fast-
lega áskorun. í þá átt frá söfnuð-
inum. Moð því að nú væri kom-
ið fram yfir 13. Jan., væri lögá-
kveðinn valdtími innar síðast kosnu
nefndar á enda, og hlytu því henn-
ar völd að vera runnin aftr til
safnaðarins, sem verið hefði up.p-
spretta valds hennar og löglegrar
tilveru hennar.
Séra Fr. lienti á, að þótt söfn-
uðinum hefði vorið húsið heimilt
nú, sem það yæri. ekki, þá yrði
það þó ólöglegr safnaðarfundr, sem
haldinn yrði, og allar lians gerðir
ólöglegar,^ ef fundr væri byrjaðr nú,
þar sem eigi væri kominn sá tími,
sem auglýst hefði verið að safnað-
arfundrinn ætti að byrja.
Capt. II. kvað söfnuðinn frjáls-
an að því að halda fund htír í
kyrkju sinni þegar meiri liluti hans
vildi svo. Skoraði hann á sóra Fr.,
sem stóð fyrir altarinu, að hera
upp þá tillögu sína, að söfnuðrinn
hóldi nú fund með sór.
Séra Fr. Ueitaði því.
Capt. H. har þá npp tillÖguna,
og var hún samþykt í einu hljóði
(2G atkv. með, en ekkert á móti).
>Séra Fr. brúst við og tók til
máls titrandi af reiði. Sagði þessi
atkvæðagreiðsla væri vóttr þess, að
hér væru seman komnir dónar;
menn reyndu að aftra sér máls
(almenn mótmæli); þetta sýndi að
þessir menn væru skræfur og rnann-
leysur, sem þyrðu okki að að heyra,
hvað hann ætlaði sér að segja
(hlátr). Menn færu hér með of-
heldi og ofstopa og sýndu með því
að þeir stæðu fyrir utan lög guðs
og manna, og gerðu sig fyrirlit-
loga í augum allra manna. ILann
kvað nefndina hafa léð s ó r húsið,
og hún væri lögleg safnaðarnefnd,
þar sem lögin ákvæðu að eins, að
ársfund skyldi halda ,,í janúarmán.
ár hvert“, og sá mán. væri eigi
liðinn enn.
Ýrnsir mintu á, að safnaðar-
nefndin væri samkv. sömu lögum
kosin ,,að oins til árs“. Hvað
þýddi þettr „að oins“ t
Séra Fr. kvað það óefað að safn-
aðarnefndin hlyti að hafa löglega
völdin í höndum þangað til önn-
ur safnaðarnefnd væri löglega kos-
in. Þetta ,,að ein.s“ þýddi hara,
að fyrirmæli laganna skyldi vera
aðalreglan, en út af henni mætti
safnaðarnefndin breyta, þegar hún
hefði ástæður til þess, og það áliti
hann að þessi nefnd hefði haft.
Um þetta varð æði langt þref
milli sóra Fr. og ýmsra safnaðar-
manna. Meðal annara mælti hr.
Matthías Þórðarson sköruglega og
röksamlega móti því, að fyrirmæli
laga ættu að skiljast svo, sem þau
væru aðalregla, sem þeir sem hlýða
ættu, mættu brjóta út af hvenær
sem þeim þóknaðist.
Séra Fr. B. var nú lofað að
flytja sitt erindi. Hann kvaðst
kominn eftir áskorun, er söfnuðrinn
fyrir munn sinna fulltrúa hefði sent
sér, til þess sem varaforseta kyrkju-
fél., eftir heiðni forseta og í hans
stað, samkvæmt, lögum kyrkjufél. að
skera úr ágreiningi, er upp væri
kominn í söfnuðinum, um það, hvort
rétt væri að ljá kyrkjuna slíkum
mönnuin sem séra Magnúsi Skafta-
son. Þetta hefir valdið , áköfum
flokkadrætti í söfnuðinum. Ýmsir
af mótstöðumönnum sínum hati lát-
ið skýrt í ljósi við sig, að þeir
vilji fyrir hvern mun vera Iútersk-
ir og að þeir vilji ekki hafa séra
M. Skaftsson. Capt,. Joh. Helgason
væri einn aðalforsprakkinn þessar-
ar hreyfingar, og kvaðst hann vona,
að einnig hann væri þessararar skoð-
unar. — Þegar sóra M. Sk. hefði
viljað fó að me.ssa hér, þá hefði
safn. nefndin neitað honum um
kyrkjuna, og í því hofði hún gert
rétt, því að hann stæði fyrir utan
kyrkjufélagið. Og svo hefði þetta
oístqpaverk verið unnið, að sprengja
upp kyrkjuna, eg þá hefði alt far-
ið í ljósan loga í söfnuðinum.
Hann kvaðst verða ,að tala nokk-
uð um sóra 31. Sk. Rótt fyrir
kyrkjuþing i vor sagði hann sig
úr kyrkjufól. Hann kom fram á
kyrkjuþinginu og gerði þar grein
fyrir ágreinings-atriðum sínum við
kyrkjuna, og kom þá í ljós, að
hann liafði aðra skoðun en hún á
hókstaflegum innhlæstri ritningar-
innar. Sóra Magn. fluttj þá messu í
Wpeg, en þá varð honum ekki að
vegi að biðja um lútersku kyrkj-
una þar. Onei, hann hað þá um
f' n í t a r a - kyrkju Björns Pétrsson-
ar og messaði þar. En nú er séra
Jón or veikr, þá 1 æ ð i s t hann
hingað til Selkirk og lætr hrjóta
hér upp kyrkjuna (sr. M. Sk.: Það
er lygi!). Nei, það er satt (al-
menn mótmæli frá aöfnuðinum: Ó
satt! Lygi! o. s. frv:). Svo-laum-
ast hann suðr til Wináipeg og
hiðr þar um lútersku kyrkjuna.
Ekki sjálfr samt, holdr sýnir söfn-
uðinum þá útvöldu svívirðing, að
senda þennan — ja, mann — þonn-
an, þerinan — Jón Eldon! til að
hiðja um kyrkjuna. Þv(i(k híræfni
er honum gefin, að hann svífðist
ekki að biðja um lútersku kyrkj
una þar (hlátrar). Og SVo ætlar
hann nú, að iriér er sag-f, af mönn
um, sem standa lionum nærri og
eru kunnngir fycirætlunum hans,
að fara suðr til pakota meðan óg
er hér nyrðra, og brjótast þar inn í
söfnuði mína. Svo hefir hann reiknað
það út, að þegar ég er’ kominn suðr,
verði séra Ilafsteinn heðinn að messa
í Wpg. meðan séra J. fíj. er veikr,
og þá ætlar hann að hregða sér
vestr í Argylc ág leika þar sömu
listina. Öll þerisi aðferð hans er
óheiðarleg og ekammarleg. Hver
maðr, sem hefir nokkra sómatilfinn-
ing, mundi forðast slíka aðferð.
Ef ágreiningr kemr upp í söfn.,
skal söfn- í gegn um emhættismenn
sína leit-a úrskurðar forseta kyrkju-
fél., og getr söfn áfrýjað hónum til
næsta kyrkjuþings; en þangað til
er hann skyldr að hlýta þeim úr-
skurði- Glcðilegt, að svo margir
nýir vani að hætast hór í söfn ;
því fieiri yrðu fulltrúar þess safn.
á næsta kyrkjuþingi.
Iiadclit úr söfnnðinum : Hver
verðr þá úrskurðrinn t
Séra Fr. B. : Ég kem nú hráð-
um uð honum. Ef tilgangr þessara,
sem nú hafa verið að ganga í söfn.,
er sá sem uppi er látið, að styðja
söfnuðinn og kyrkju vora, þá verðr
úrskurðinum hlýtt. En v^rði hon-
uin ekki hlýtt, þá kemr í ljós sá
sanni tilgangr : að ganga úr kyrkju-
fél 0g kalla svo séra M. Sk. fyrir
pi'ost. Ég hof heyrt það eftir Joh.
Helgas. og íleirum af mótstöðum.,
að þeir vildu ekki vinna að þvl
að koma söfnuðitíum út úr kyrkju-