Öldin - 10.02.1892, Síða 1

ÖI.DIN, an Icelandic Weekly
Record of Current Event8
ind Contemporary Thought.
Subscr. Price $1,50 a year.
Olafsson & Co. Publishers.
\i LAN08BÓKA8AFK ))
Ö LDIN.
Advertising Rates:
1 ineh single column:
1 month; 3 mo’s; 6 mo’s; 1 year
$1,00; $2,50; $4,50; $8,00.
Adr.: Boi 635, Winnipeg, Man.
I. 19.
WINNIPEG, MAN., MIÐKUDAG, 10. FEBRÚAR.
1892.
fréttir.
ÚTLÖND.
— í Jai'an heíir stjórnin veitt
$630000. til hluttöku í alheimssýning-
unni í Chicago. Menn búast við að
sýning Japansmanna verði einkar-fróð-
ieg. Eraniför þeirrar þjoðar er alveg
dæmalaus í sögunni. Japansmenn
hafa flestum þjóðum betra lag á, aö
taka upp alt útlent, sem nýtilegt er
og gott, 'en varðveita jatnframt það
þarfasta og bezta af því, sem þeir
hafa erft frá forfeðrum sinum.
__ Fká Englanih er nú fullyrt, að
um páskaleytið leggi stjórnin fram
frumvarp sitt til irskra sveitarstjórn-
arlaga, og er húizt við að það íai svo
mikla mótspyrnu af frjálslynda flokkn-
um o‘r nokkrum af fylgismönnum
stjórnarinnar (inum aftrhaldssömustu,
er þyki frumv. of frjálslegt), að stjórn-
in niegi til að rjúfa þingið, og þá
muni nýjar kosningar fara fram um
hvítasunnuleytið í vor.
Randolph Churchlili lávarðr ætlar
að leggja fram á ný frumvarp sitt um
takmörkun á sölu áfengra drykkja.
__ Yictobia dro.ttning er um þessar
mundir á eynni Wight sér til heilsu-
bótar. Hún heflr alt af verið mjög
lasinn síðan sonarsonr hennar dó.
Örðmgast er það fyrir þá sem nærri
herini eru, að hún er svo geðvond,
að til vandræða horflr.
— Pbinsinn af Wales er allt af
hálflasinn síðan hann missti son sinn.
Ekki svo að skilja að hann þjái
neinn sérstakr sjúkdómr, heldr er
hann máttvana og lasburða yfir höfuð.
— Chamberlaín er kosinn leiðtogi
úníónista-flokksins i stað Hartingtons
BANDARIKIN.
__ þj UNB ráðherra utanríkismál-
anna, varð 02 ára 31- f- m. Hann
kvaðst þá vera við beztu heilsu, og
lætr hami jafnan vel yfir heilsu sinni
um þessar mundir, svo að lieilsubrestr
hans skuli siðr spilla utliti hans til
ld verða til nefndr sem forsetaefm af
liendi samveldismanna. Það þykir þó
3igi dyljast þeim, er athuga gangmn
i Bandaríkja-pólitík, að Blaine hefir
3nga útsjón til forsetadæmisins.
_ Ui'i’SKEKAN í Norðr-Dakota síð-
istUðið haust hefir, samkv. skýrslum
akryrkjumála-ráðgjafans, veriö a þessa
leið :
Hveiti : 2 865 502 ekrur sánar; upp-
ikera að meðaltali 22j búsh.; alls
;4 713 328 bush.- Hafbab : 420 224 ekr-
ir sánar; meðal-uppsk. 42j bush.; alls
L7 875 528 bush. — ByGG : 143 368 ekrur
lánar; meðal-uppsk. 36f bush. af ekru;
ills 5 27.0 785 bush. — Lín : 106 613 ekr.
ánar; meðal-uppskera llf bush. af
skru; alls 1 241 018 bush,— Rúgr: 11 898
ikr. sánar; meðal-uppsk. 26 bush. af
ikru; alls 309 943 busli. — Kabtöflur :
9 566 ekr. sánar ; meðal-uppsk. 178|
msh. af ekru; alls 3 494 801 bushel. —
Æais: 35 693 ekr. sánar; meðal-uppsk.
41 bush. af ekru; alls 865 593 bush.
Þessi 6 county í Red Kiver daln-
m framleiddu 58j pr. cent af öllu
veitinu í ríkinu: Grand Forks,
Valsh, Pembina, Traill, Cash og Ricli-
— Sii.fbið hefir enn á ný hrapað
rerði. Sem stendr er silfrdollar ekki
nema 70J cts. virði að sanngildi. Það
vantar ekki nema örlítið brot úr centi
til, að þetta sé lægsta verð, sem silfr
hefir nokkru sinni komizt í.
— Nebraska. 1890 var Mr. Boyd
kosinn ríkisstjóri í Nebraska, en með
dómi hæstaréttar ríkisins var kosning
hans dæmd ógild, þar eð hann væri
ekki þegn Bandaríkjanna. Hann var
nefnil. fæddr utan Bandaríkja, og hafði
aldrei aflað sér þegnréttarskjala. En
nú hefir hæstiréttr Bandaríkjanna
dæmt kosninguna gilda, með því að
Boyd hafi verið íbúi Nebraska, er það
landsvæði var tekið upp í ríkja-tölu
Bandaríkjanna, en við það hafi bann
að sjálfsögðu sem aðrir íbúar orðið
þegn ríkjanna.
— Fyrsta kona,. sem hefir staðizt
læknispróf í ríkinu Alabama—og það
er strangt próf, að miklu leyti skrifi
legt—er Mrs. H. T. Dillon, svertingi
að kyni.
— L.ekningastofnun fyrir drykkju-
menn er nýkomin á fót í Boone, Ia.
Tveir læknar veita henni forstöðu, og
fylgja þeir inni svo nefndu Bidell-
aðferð, eu ekki aðferð Dr. Keely’s.
— Á wnginu í Iowa er komin fram
tillaga um að veita $300,000 til hlut-
tekningar ríkisins í sýningunni miklu
í Chieago 1893.
— Kjörmála-nefndin í bandaþing-
inu í Washington hefir borið fram
frumvarp til breytingar á stjórnarskrá
Bandaríkjanna, þess efnis, að eftir-
leiðis skuli þingmenn efri málstofu
kosnir beinum kosningum af kjósend-
nm i hverju ríki, en ekki af löggjaf-
arþingunum.
— Blaine úr sögunni. Blaine hefir
nú ritað formanninum í National
Rep.ubl. Committee, Hon. J. S. Clark-
son, bréf, þar sem hann lýsir yfir því
að hann ætli ekki að verða einn af
þeirn sem í þetta sinn leita kosn-
inga sem forseti Bandaríkjanna næst.
CANADA.
— Meiri fjárprettir virðast vera
að komast upp um Dominion-stjórn-
ina í Ottaiva. Blaðið ,.Globe“ ber Sir
Adolphe Caron og fieirum félögum
hans á brýn ákaflega stórskorna prett-
visi og fjárstuld, og birtir ritlíki (facsi-
nnle) af nokkrum skjölum til sönn-
unar sakargiftum sínnm. Blaðið skor-
ar á þá sem það ber sakirnar á, að
höfða meiðyrðamál gegn sér fyrir dóm-
stólunum annaðhvort í Ontario eða
Ouebec. „Globe“ er merkasta blað
frjálslynda flokksins hér í landinu.
WINNIPEG.
— Hörmulegt slys vildi til á Cla-
rendon-hótelinu hér í bænum á föstu-
daginn. ísl. stúlka Hólmfríðr Stef-
ánsdóttir (frá Ávík i Strandas.) fór
inn á eimlyftirinn (elevator) í kjall-
aranum og ætlaði upp í língeymslu-
herbergið á 2. gólfi, en aðvaraði ekki
gæzlusveininn, sem sat í gestarúminu
á 1. gólfi. I þvi var sveininum gefið
merki írá einhverju efra gólfinu, og
fór sveinninn upp á farþegjapalli lyft-
isins, en í því heyrðist hljóð og fall
í kjallaranum. Stúlkan hafði farið
með fulla körfu af borðdúkum og
gengið inn á vöru-pall lyftisins. Hafði
hún marizt öll meira og minna sundr
á annari liliðinni, verið hálfkomin
inn á pallinn, er lyftirinn fór af stað.
Hún dó á laugardagsmorguninn kl. 6
og var jörðuð a sunnugaginn.
—• Rkv. Björn Pétrsson var sjúkr
síðastliðinn sunnudag og gat því eigi
sungið tíðir. Næsta sunnudag verðr
umtalsefni hans því: „ímyndtið
frelsun og sannarleg frelsun".
— Rev. Hafsteinn Pétrsson mess-
aði hér síðastl. sunnud. í lút. kyrkj-
unni, og mun aftr messa næsta sunnu-
dag.
Munið eftir samkom-
unni í kveld á
Assiniboine Hall.
— Ölðin hafði 1. þ, m. 564 áskrif-
endr. I gærkveldi var talan orðin 580.
— Premíur Aldarinnar eru sendar
af stað öllum, sem til þess hafa unnið
enn. Ef nokkur af þeim verðr fyrir
vanskilum, þá geri oss aðvart þegar
í stað. Emi er tími til að vinna
nokkrar.
— Lárus Jóiiannsson syngr tíðir í
presbytera-kapellunni á Kate Str. sið-
an séra Jónas bröðir hans dó.
— J. E. Steen ritstj. blaðsins „Com-
mercial" er kosinn forseti verzlunar-
samkundunnar (Board of Trade) hér
í bænum þetta ár.
— HvEiTi-verð í Chicago varð í f.
m. liæst 96 cent, lægst 89| c. Hver-
vetna hér í álfu og í Englandi stendr
hveitið lægra en við var búizt, og
ekkert útlitfyrir hækkun, með
því rneira er til, en líklegt er að
þörf verði fyrir.
— Jón Eldon las upp kl. 3 á sunnu-
daginn var á Assiniboine Hall ritgerð,
er hann hafði samið og nefndi: Um
orð og anda Jesú Krists og orð og
anda nokkurrr Lögberginga". Um orð
og anda Jesú Krists var fátt talað,
en því meira um orð og anda Lög-
berginga. Vóru þar mörg þung orð
og stór mælt í þeirra garð, og virtist
mælast vel fyrir, og leit út fyrir að
áheyrendunum þætti flest af því sann-
mæli. Ilitt inæltist ver fyrir, er les-
arinn hníflaði fyrverandi samverka-
menn sína, útgefendr Ileimskringlu,
enda reyndi hann ekki að rökstyðja
neitt af þeim ummælum.
FRÁ LESBORÐINU.
— NÝ.IAR l'ILRAUNIR MEÐ RAFMAGNS-
leiðslu. — I síðastl. mánuði var lok-
ið við rafmagnsleiðslu frá Laufien við
Neckar í Wurtemberg á Þýzkalundi
til 1' rankfurt am Main. Ejarlægðin
milti þessara bæja er 110 enskar míl-
ur, og leiðslan er lögð með þrem
koparþráðum, er hver er minna en J
þumlungs að gagnmáli. Þræðirnir eru
lagðir á tréstólpa fram með járnbraut-
inni, og liggja gegn um Hanau, Essen-
bach og Heilbronn. Rafmagnið er
framleitt með afli vatnsins í forsinum,
sem er í ánni Neckar rétt hjá Lauffen.
í forsinn er sett alment vatnshjól, sem
með snúningi sínum hreyfir rafmagns-
vélina. Menn höfðu fyrirfram reikn-
að út, að rafmagnsstraumrinn mundi
nema 100 hesta afli; en er til kom
reyndist hann talsvert sterkari. í
Frankfurt lysir rafmagnstraumrinn frá
Lauffen 10 000 lampa, og auk þess er
rafmagn leitt frá þessum þráðum til
íjölda margra annara lampa við hvorn
enda um sig. Aílið, sem til spillis
fer á leiðinni, nemr ekki þriðjungi.
Blaðið, sem vér tökum þetta eftir,
segir að það sé nú ekki nema pen-
ingaspurning, hvort leiddr verði raf-
magnstraumr með 1000 hesta afli frá
Niagaraforsunum til Chicago um það
leyti sýningin mikla byrjar þar.
Eliza - nihilistinn.
SÖNN SAGA.
Þýtt eftir ,Skandinaven‘, en upphaflega
birt í „Pall Mall Gazette“.
Ja, hvað útti ég nú til bragðs
að taka? Aldrei held ég nokkur
kvennmaðr hafi verið í meiri vanda
stödd en ég. Ég hafði farið til
Kússlands í þjónustu ensks saum-
vela-félags til þess að vinna á út-
sölustað þess í —— stræti í Pétrs-
borg.
Og svo einn hrákaldan morgun
seint í October vóru búðardyrnar
liarðlæstar, er ég kom til vinnu;
og það má nærri geta, hvemig mér
varð við, þegai ég frétti að um-
boðssali fólagsins væri st^ikinn og
búið væri að leggja löghald á allar
saumvélarnar fyrir húsaleigu og öðr-
um skuldum.
Ja, hvað átti ég nú til bragðs
að taka 1
Aleiga mín í þessum heimi var
eitthvað X 2—3 (= $10—15), alt
saman talið; alt sem ég átti tii
góða hjá félaginu, hafði ég látið
standa inni hjá uinboðssalanum.
Méi' datt ekki eitt augnablik f hug
að efast uin, að það væri mér alt
gersamlega tapað. Um þetta var
ég að hugsa og velta því fyrir mér
þær 25 mínútur, sem ég var á leið-
inni frá búðinni og heim til mín.
Það var heppni fyrir mig að ég
hafði þó borgað húsaleiguna fyrir
lierhergi mitt fyrirfram, svo að ég
átti þó víst að verða ekki húsvilt
næstu vikurnar.
Svo datt mér alt í einu nokk-
uð í hug. Ég hafði verið að sauma
„kveldkjól“ fyrir rússneska lafði*,
sem mælti á enska tungu; hún
hafði líka verið að hugsa um að
kaupa saumvél. Ég hafði tekið
treyjuna eða efri hluta kjólsins
heim með mér, til þess að verða
fljótari að Ijúka við að sauma liana,
og hafði ég vakað við að sauma
hana í sanmvél, sem ég hafði
fengið að hafa heima hjá mér.
Þessari sauinvél ætlaði ég nú að
halda sem dálítilli afborgun upp í
það sem umboðssalinn skuldaði mór.
fevo var ekki annað en sjá, hverju
fram yndi.
Eg flýtti mér heim. Það gat
hugsazt að það lægju fyrir Iu(ír
heima bréf og peningar frá um-
boðssalanum. Og nei, nei; þar var
ekkert! Ég mátti til að finna
þessa rússnesku lafði. En hvern-
*) »lafði“ er gott og gamalt íslenzkt
orð, sem þýðir „hefðarkona“; það er
sama orðið, sem 1 a d y á ensku
(„hlæfdige" á engilsaxnesku).
(Framh. á 2. bls.)