Framsókn - 01.09.1896, Blaðsíða 2

NR. 9
FRAM80KN.
34
Ameriku mundu vera {irælnr frarn á |ienna dag, hefði
bókin „Onkel Toras Hytteu aldrei verið rituð. J>ví hún
opnaði svo augu manna fyrir hörmungum peiin, er
hinir svörtu prælar niáttu liða, að hjörtu peirra fvllt-
nst íneðanmkvun og peir sáu hve ósamboðið pað var
hinum frjálsbornu knstnu Amerikuniönnum að halda
við liinuin forna ösið heiðninnar, prælahaldinu.
Ymsar fleiri bækur hefur hún ritað, pó ekki sjeu
pær jáfn frægar liinni fvrstu; eiu peirra. ,.I)e smaa
R;eve“ mun allvíða lesin hjer á landi. Bera pær all-
ar vott um miklar gáfur, eptirtekt og framúrskarandi
gott hjarta.
Harriet Becher-Stowe var fagnað, sem drottningu,
um alla Evrópu, er hún ferðaðist pangað nokkru eptir
að „Onkel Toms Hytte" kom út. Kepptust menn um
að fá hana til að halda fvrirlestra, og rar pað ótrú-
lega mikið, er liún i peirri ferð afrekaði til styrktar
pvi máli, sem hún barðist fyrir: frelsi prælanna.
Mun fáum mönnum, er eigi eru konungbornir, hafa
verið sýnd jafnmikil virðing og henm.
En pað var fjarri pví, að hún á nokkurn hátt
ljeti lofið og dýrðina hafa áhrif á sig. Hún ofmetn-
aðist ekki, forðaðist alla fordild, og var hin sama lát-
lausa kona eptir sem áður. Hún lifði mörg ár í ástúð-
legu hjónabandi með manni sínum, prestinum Stowe,
og var hin umhyggjusamasta húsmóðir. Bækur sínar
ritaði bún á tómstundum sinum, er ekki voru miklar,
pví hún matreiddi sjálf og gegndi ölium sinum hús-
móðurstörfum með snilld og prýði. Sannar pað bezt
á bve veikum rökum sá sleggjudómur peirra nmnna er
byggður, er segja, að andleg starfsemi kvenna gjöri
pær óhæfar til að standa í stöðu sinni sem konur og
mæður.
Síðustn ár æfi sinnar var hún alveg heilsulaus og
pjáðist mjög. 011 útlend blöð flytja æfiminningu henn-
ar, og telja hana með liinum fremstu andlegu stór-
mennum pessarar aldar.
Búnaðarskólar fyrir konur. (Aðsent).
(Niðurl.).
|>að virðist ekki ösanngjamt, pó kostað væri meir*
til menntunar kvenna en gjört er, sjerstaklega pegar
kostnaður við kvennaskólana er borinn saman við pað,
sem lagt er til menntunar piltanna, ef árstillag allra
kvennaskóla landsins skyldi nú aðeins nema rúnuim
helming móts við árstillag Möðruvallaskólans eíns;
á pví mætti sjá, hve mik ð er lagt í sölur fyrir kvenn-
menntun. Hingað til hefur mest verið hugsað um að
mennta karlmenn, eins og velmegun pjóðarinnar sje
einungis komin undir framförum peirra; að vísu pykir
mjer ekki of mikið hafa verið stutt að menntun peirra,
en jeg álít, að of lítið tillit liari verið tekið til kveen-
pjóðarinnar. of litið íhugað, að mæðurnar liafa, ef til
vill, beinlfnis eða óbeinlínis meiri áhrif á allt líf barna
sinna eu feðurnir, pvi pær munu optast innræta börn-
um siiium pað hugarfar, er framvegis verður drottn-
andi í hjörtum peirra.
J»að er pvi auðsætt, hversu pað er áríðandi, að
kvennfölk fái sein bezt uppeldi, og að stutt sje eptir
megni, að andlegum og líkamlegum framföruin pess;
pað myndi hafa hcillárík áhrif á pjóðma i heild sinni;
jeg álit fullkomlega mega trúa pessuni orðum: „Et'
vjer viljuni ala upp nýja kynslóð, verður að byrja á
að ala upp kvennfólkið“. Nú á seinni tímum hefur
auðvitað nokkuð vetið gjört til að bæta úr menntun-
arskorti kvenna, en flest hefur verið mjög öfullkomið
og takniarkað, sem t. d. að veita Jieini að nokkru leyti
rjett til að stunda nám við æðri skóla landsins, og
eyðileggja siðan pann ljósgeisla með pví, að hindra að
pær liafi nokkur veruleg not af náminu. Mjer virðist pað
einsog sett væru fyrir pær ylinsæt aldini og peim siðan
bannað að neyta peirra. |>ær munu pvi fáaV nota pau
rjettindi meðau slíkt fyrirkomulag er. Jeg vona að bætt
verði úr pessu með tímanum, sjerstaklega pegar kon-
ur fara sjálfar að rísa upp, ogmeð systurlegum samtökum
og einbeittum vilja að starfa að framförum sinum; mjer
virðist pegar vera farið að brydda á pví, par eð kon-
ur eru farnar að bindast samtökum til ýmsra parf-
legra fyrirtækja, og einnig að gefa út dagblöð, seiu
sjerstaklega ræða ýms framfaramál kvenna; jeg er
viss um að pað verður til pess að auka mcnutafýsn
og sjálfstæði peirra, og örfa pær til að hugsa, ræða
og rita meira um sín eigin mál, en pær hafa hingað
til gjört. Jeg vildi óska að pær tækju pessa búnað-
arskól-ahugmynd til ihugunar og ljetu álit sitt í Ijósi.
hvort sú stofnun væri ekki æskileg. Yerði J>ingvftlla-
fundur haldinn fyrir næsta ping, skora jeg A fulltrú-
ana að taka m'riið til umræðu, og síðan á alpingi að
styðja eptir megni að pað fái framgang.
Jeg læt nú lijer við staðar neina, og fel peim
sem mjei- eru færari, að ræða petta mál og koma
með pær tillögur í pví, er ping og pjóð geti tekið til
íhugunar.
B. S.
I.ðnaðarsýning og útsala
hins íslenzka k v e n n f j e I a g s.
Eins og kunnugt er af blöðunum, héldur „hið ís-
Ienzka kvennfjelag“ sýning og útsölu á ýmsum mun-
um í Reykjavík i suniar. Er par samankomið talsvert
af sjölum, dúkum og ýmiskonar innlendum vefnaði, og
margbreyttum fögrum hannyrðum. Einkum er lofs-
orði lokið á íslenzka pjóðbúninginn, og fleirí baldýr-
aða muni. Konur úr tíestuni sýslum landsins hafa
sent frá sjer muni til sýningarínnar, og sýnir pað, að
fyrirtæki petta er byrjað á rjettum tima, er tíestir
eru svo fúsir á að hafa hluttöku með í verkinu.
það mun óliætt að fullyrða, að „liið íslenzka kvenn-
fjelag'1 ávinnur sjer traust landsmanna fyrir dugnað