Framsókn - 01.11.1896, Síða 1

Kemur íit
1 á mánuði,
kostar hjer á
landi 1 kr.,
utanlands
kr. 1,50.
Aagl. 15 a. I.
hálfudýrara
á l.s. Ojaldd,
1. jidí hvert
ár. Uppsögn
skriji.f.l.okt.
II. ÁR.
SEYÐISFIRÐI, NÓVEMBER 1896.
NR. 11
Kyeiinahöllin.
Framsókn hefur áður getið um hús pað, er for-
stöðukonur kvennasýningarin'uir í Kaupmannahöfn hafa
ákveðið að verja ágóða sýningarinnar til. Agóðinn er
nú rej'ndar ekki nema 8000 krónur, og eru pær stofn-
fjeð til pessa fyrirtækis. En liinar íramtakssömu for-
stöðukonur eru pegar teknar að safna íje til viðbótar
með öllu mögulegu móti. J>ær hafa meðal annars látið
búa til miða, er seldir eru fyrir 10 aura hver, og eru
peir hvervetna hafðir á boðstólum svo púsundum skiptir
á hverjum mánuði. [>ær hugsa sem svo, að engan
muni um 10 aura á mánuði. Er allt útlit til að peim
gefist pessi aðferð vel.
í pessari fyrirhuguðu kvennahöll á að vera aðal-
samkomustaður kvenna, fundursalur, par sem einnig
skal halda fyrirlestra, lestrarsalur og bókasafn. |>ar
á'einnig að vera útsala á ýmsum iðnaði kvenna.
Nokkurri hluta hússins á að útbúa til pess að ógiptar
stúlkur, er einhverja atvinnu stunda, og engan eiga að,
geti fengið par leigð herbergi með’ góðum kjörum, og
átt par athvarf og heimili, og sömule’ðis skal par
vera gistingarstaður fvrir aðkomandi konur. par á
að vera greiðasala og vel útbúnar veitingastofur fyrir
konur. í Kaupmannahöfn er pví pannig varið, að
veitingastaðir allir eru næstum eingöngu tilbúnir fvrir
karlmenn, og getur kvennfólk varla koraið par inn,
nema pað sje í för með einhverjum karlmanni. Að
vísu eru par til staðir, par scm selt er eingöngu
kaffi, súkkulaði, kökur o. s. frv., og ætlaðir eru kvenn-
fólki, an pær veitingastofur eru venjulega mjög pröng-
ar og lítt ásjálegar og vauta öll pau pægindi er nú-
tíminn heimtar.
Konur í Lundúnum hafa gengið á undan öórum
í pessu efni, og hafa pær ko.nið upp samkomustöðum,
par Sem hver kona getur komið inn og fengið sjer te-
eða kaffibolla, og um leið notið peirra pæginda, sem
væri hún heima hjá sjer. Herbergin eru smekklega
útbúin, og allt gjört til pess, uð gestirnir finni eigi
að peir sjeu á veitingahúsi; ungar stúlkur af góðum
ættum bera fram veitingarnar, óg allt er par sem
skemmtilegast og pægilegast. Dönsk kona, er lengi
hefur verið í Lundúnum, héfur tiýlega lýst .pessum
samkomustöðum í dönsku bíaði, og hvetur hún forstöðu-
konur pessa fyrirtækis til að taka sjer pá til fyrir-
myndar, er pær fari að útbúa fiennan veitinga- og
samkomustað danskra kvenna.
Hjer á íslandi er harla lítið gjört kvennfólki til
pæginda og skemmtunar, og í pessu efni alls ekkert.
Veitingahúsin eru nær eingöngu ætluð karlmönnum, og
kvennfólk notar pau varla, að undanteknum peim fáu
konum, er gista par með mönnum sínum.
í>að hefur lengi verið álitin hin bezta skemmtun
sem kvennfólki ræti boðizt, „að fara í kaupstaðinn“.
Ungu stúlkurnar hlakka lfmgan tíma á undan til [iess-
arar fvrirheitnu skemmtunar, og konan varpar sem
snöggvast á burt áhyggjunum og býr sig til pessarar
ferðar, sein á að vera bæði til gagns og gamans. En
gamanið verður stuúdum minna en skylcli. [>ær, sem
ekki eru svo heppnar að eiga kunningja eða vini í
kaupstaðnum, eiga par ekkert athvarf, og verða pá að
reka erindi sín eins til reika eins og pær koina af
hestbaki, kannske eptir langa og erfiða ferð í misjöfnu
veðri; pær hafa ekki skýli par sem pær geti fengið
geymd reiðföt sín eða lagað sig neitt til; og hve pægi-
legt og skemmtilegt pað er, að ganga frá morgni til
kvölds i blautum og forugum reiðfötum, geta peir bezt
borið um, er sjálfir hafa reynt pað. Og litln betra er
að purfa að pínast áfram í sumarhitunum í pykkum
reiðfötum, hlaupandi búða á milli. þegar pær svo eru
búnar að ljúka sjer af í kaupum sínum í hinum ýmsu
búðum, vita pær ekki, hvað pær eiga að gjöra af sjer
meðan pær bíða eptir samferðamönnum, og verða pvi
að reika til og frá á víðavangi, eða standa og bíða í
sömu sporura, opt kaldar og blautar. [>eim kemur
ekki til hugar að ganga inn á veitingahúsin, p'ar er
ekkert rúm fyrir pær, ekkert sjerstakt herbergi, og að
sitja inní tóbaksrevkjarsvælu innanum drekkandi og
drukkna karlmenn, pykir fæstum konum fýsilegt.
p>að er ef til vill eðlilegt, að veitingamenn hugsi
meira um, að hæna að sjer karla en konur, pví á karl-
mönnum græða peir margfalt meiri peninga. Kvenn-
fólk á Islandi drekkur ekki upp peninga sína. Gnði
sje lof, að vjer getum sagt pað um kvennpjóð vora
yfir höfuð.
En pað er líka kvennpjóðinni sjálfri næst, að hugsa
um, hvað henni er haganlegt og hún parfnast. Allar
konur hljóta að vera samdóma um að petta er ófært,
og má ekki vera svo lengur. Konur í kaupstöðum
landsins ættu pví að taka sig saman og gangast fyrir
að komið verði upp veitinga- og gistihúsum handa
kvennfölki í kaujistöðunum. Væri pað sannar-
legt mannkærleiksverk að gjöra kvennfólki úr sveitum
dvölina í kaupstaðnum bærilegri, en opt hefir viljað
verða.