Framsókn - 01.12.1896, Page 1

Keniur út
1 á mánuði,
'kostar hjer á-
landi 1 kr.,
utanlands
kr. 1,50.
Augl. 15 a.l.
hálfudýrara
á l.s. Ojaldd,
1. júlí hvert
ár. Uppsögn
skrifl.f.l.okt.
n. ár.
Söngminni.
(Sbr. B. Björnsons: „Sangen har Lysning, og derfor den gyder“).
Söngurinn göfgar, hann lyptix' í ljóraa
lýðanna sífelldu praut;
söngurinn vermir, og vorhug og blóma
vekur á köldustu braut.
Söngurinn yngir, við eilífa hljóma
aldir hann tengir og stund,
hisminu breytir í heilaga dóma,
hrjóstrinu’ í skínanda lund.
Söngurinn harðúð og hjáræmi eyðir,
hófsemi kennir og mát,
stríðólmu kraptana stillir og leiðir,
stöðvandi óstjórnar-fát.
Söngurinn hrifur til drengskapardáða,
dyggðar og sigurs og hróss;
söngurinn íjörgar til framkvæmdaráða,
frelsis og hugsjónaljóss.
Fornaldarsagan með söngvanna draumi
syngur um kvöldroðaljós;
nútímans liröður með hreimfyllri straumi
hrynur að framtíðar ós.
Aldirnar mætast í æskunnar blóði,
ódáins stærandi brag:
Dánir og lifandi andar í óði
Efalaust hittast í dag!
Matth. Joch.
-------SMffíS-----
}>orl)jörg í Holti.
Smásaga.
forbjörg í Holti heyrði tií peirri kynslóð, er eldra
fólkið segir að sje að iíða undir lok á voru landi.
Hún var ein af pessum prautseigu, kjarkmiklu konum,
er aldrei láta hugfallast, hvernig sem heimsbyrinn blæs
peim á móti, aldrei leggja árar í bát, heldur neyta
allrar orku og striða á móti straumnum. J>ær virðast
vera sjálfkjörnar til stórra framkvæmda og afreksverka,
en lífsstarf peirra er í pví smáa og pví gætir pess
ekki og nöfn peirra gleymast, en ætti pó að rjettu
lagi að vera haldið á lopti eigi síður en margra pjóð-
skörunga og merkismanna; pví starf peirra er eigi
síður pýðingarmikið.
NR. 12
forbjörg var dóttir fátæks bónda, og elzt af ellefu
börnum foreldra sinna. Olst hún upp hjá peim par
til hún var fermd og lærði snemma að vinna, og vissi
ekki hvað pað var að eyða tímanum til ónýtis. Strax
eptir ferminguna fór hún frá foreldrum sínum í vist,
og pótti brátt fyrirtaks vinnukoua, svo húsmæðurnar
í sveitinni kepptust um að ná henni til sín. Hún lagði
gjörva hönd á allt og var svo hagsýn við vinnu, að
sjaldan purfti að segja henni fýrir verkura, hún vann
af kappi og vanu með gleði, var alltaf jafn glöð og
kát og uppörfaði pá sem með henni voru. J>að eitt
pótti húsmæðrum hennar að henni, að hún var helzt
til gefin fyrir bækur, ekki svoleiðis að hún vanrækti
störf sín, en opt sást J>orbjörg hafa opna bók hjá sjer
pegar aðrir voru að borða eða hvíla sig; sögðu pær,
að hún gæfi sjer ekki matfrið. En J>orbjörgu var
meðfædd mjög sterk fróðleiks-löngun, og augu hennar
voru opin fyrir fegurð náttárunnar og hugsjónanna, er
aðrir töldu helberan hjegóma. Skáld vor hafa sjald-
an átt pakklátari lesendur en J>orbjörgu, hún hafði
alitaf einhver ráð með að ná í kvæðabækur peirra til
láns, og lærði jafnóðum öll fallegustu kvæðin. J>au
raulaði hún fyrir munni sjer við verk sitt, og fannst
henni pað pá ganga margfalt ljettara. Hún hafði ekki
lært annað í heimahúsum en að lesa og draga til stafs
og svo kverið sitt, en sjálf byggði hún ofan á pennan
grundvöll með pví að lesa allt sem hún hjelt að ein-
hver fróðleikur væri í. Hún fann vei ómögulegleikann
á pví að hún gæti nokkurntíma orðið sett til mennta,
pví hún varð að vinna til að hafa ofanaf fyrir sjer og
miðlaði foreldrum sínum afkaupi sínu pví er hún gat,
pví pau áttu við mjög pröng kjör að búa.
I pann tíma var pað siður hjá mörgum bændum
að lesa alpingistíðindin liátt fyrir fólkinu á veturna,
og hlustuðu pá fáir með meiri athygli en J>orbjörg.
En hvað henni pótti vænt um pá menn, sem bezt töl-
uðu par fyrir frelsi og framförura pjóðarinnar. J>eir
voru í augum hennar einsog hetjur fornaldarinnar. En
allar pessar hugsanir geymdi hún hjá sjálfri sjer, hún
vissi að pað mundi verða gjört gys að sjer, vinnu-
konu-garminum, ef hún ljeti á pví bera, að hún tæki
pátt í kjörum lands og pjóðar.
J>annig liðu mörg ár. J>orbjörg var alltaf í vinnu-
menusku og átti misjafna daga. En alltaf vann hún
af sama fjöri og kappi, pó ekki drægi hún saman fje.
Foreldrar hennar voru nú dánir, en nú varð hún að
hjálpa systkinum sínum; elztí bröðir hennar var gipt-
ur og hafði byrjað búskap, fór hún pá til peirra
SEYÐISFIRÐI, DESEMBER 1896.