Kvennablaðið - 20.03.1910, Blaðsíða 4

20
K VENNABLAÐIÐ.
þar af leiðandi mikið hærra kaup, en þó
hafa þeir mikið styttri vinnutíma, en
kvenfólk. En það er vaninn, sem hefir
helgað þennan ósið, svó að fleslum eða
öllum húsbændum finst ekki til um það
þó að þeir leggi það á annað hjúa sinna,
sem þeir hlífa hinu við, þrátt fyrir órétt-
lætið, sem í því felst.
í stað þess ef bændur vildu hlífa hjú-
um sínum við þjónustubrögðum og öðr-
um snúningum, þann tíma sem útiverk
eru, þá ættu þeir ef þeir vildu sýna rétt-
læti að láta þá hlífð einnig ná til stúlkn-
anna, sem að útiverkum starfa og ráða til
þjónustubragða fólk, sem þá væri ekki
ætlað annað verk, eða að minsta kosti að
sjá til þess að stúlkur þær, sem látnar eru
starfa að þjónustubrögðum með útiverkum,
ekki þurfi að eyða hvíldartímum sínum
i þá vinnu; og þykir mér meira að segja
sennilegt að þeir ynnu sjálfum sér hag
með þvi.
Hvanneyri, 9/3—1910.
Friðrik Ásmundsson.
Framtíð dætra vorra.
í erlendum kvennablööum og tímaritum er
pað algengt aö sjá greinar með pessari yfir-
skrift. Jainvel smærri og stærri bæklingar og
bækur hafa verið um þetta efni ritaðir. Eg
hefi fyrir mér dálítið kver frá 1894 á dönsku,
með þessari yfirskrift, og það eftir karlmann,
sem er ritað dönskum konum til leiðbeiningar
um hvaða atvinnugreinum, embættum og sýsl-
unum konur hafi aðgang aö, og hvaða laun
þær fái fyrir þau. Sömuleiðis um alla þá styrki,
sem konur geti sótt um. og haft von um að fá.
Ef menn væru ekki orðnir svo vanir rænu-
leysi íslenzkra kvenna í öllu því, sem framtíð-
inni viðvikur, þá mætti sannarlega furða
sig á rænuleysi þeirra í þessu efni. —
En íslenzkar konur eru orðnar svo vanar að
fylgja orðum ritningarinnar með að bera ekki
áhyggju fyrir morgundeginum, að þess mun
varla að vænta að þetta efni sé þeint neitt við-
kvæmara en önnur. Þær líta út fyrir að ætla
dætrum sinum að vera eins og blómin á akr-
inum, sem hvorki vinna né spinna, en eru þó
ædd af forsjóninni. Einungis að þær verði þá
svo hepnar að fyrirhitta náðuga forsjón og út-
haldsgóða, svo líkingin hallist ekki á endanum.
Vitaskuld ætti ekki framtið dætra vorra að
liggja oss þyngra á hjarta en framtíð sonanna,
ef hvorutveggju hefði sömu kjörum að fagna.
En nú er því svo farið, að feðurnir hafa tekið
að sér að undirbúa framtið sonanna. Peim
hafa þeir ætlað að halda áfram verki sinu og
fullkomna hugsjónir sínar. Pá vilja þeir skapa
í sinni mynd og líkingu, að undantekinni þeirri
fullkomnun, sem leiðir af framþróuninni,
og þar af leiðandi ætlast feðurnir venjulega til
að synir þeirra komist feti framar i öllum
greinum en sjálfir þeir hafa nokkru sinni vænt
sér að ná.
En slíkar framfarahngsjónir hafa ekki al-
ment fundið jarðveg hjáíslenzkum konum, eftir
þvi sem frekast er unt að sjá. Pær virðast láta
sér nokkurn veginn nægja að ætla dætrunum
að ganga sömu brautina sem þær hafa gengið
sjálfar og formæður þeirra frá ómuna tímum.
Auðvitað á það að vera hjúskaparbrautin, og
verður þá búskaparamstur og eldhúsverk eftir
því framtíð dætra vorra.
En nú vill svo illa til, að konur eru tals-
vert fleiri hér á landi en karlmenn, svo ein-
hverjar þeirra verða að mæta afgangi. Hvernig
á framtíð þeirra að verða? Sumar konur eru
auk þess svo skapi faruar, að þær langa ekki
til að gifta sig, en vilja heldur taka eitthvert
nám fyrir eða stunda einhverja atvinnu. Hvað
er nú gert til að greiða lífsveg þeirra og búa
þeim þolanlega framtíð? Pá eru aðrar, sem eru
svo vandlátar með gjaforðið, að þær sitja heldur
ógiftar en giftast einhverjum, sem þeim ekki
líkar, til þess að fá stöðu. Hvað gerum vér
mæðurnar til þess að lijálpa þeim til að geta
bjargað sér á heiðarlegan hátt? Ætlum vér
þeim að selja sig með sál og líkama, eins og
svo margar konur hafa gert hingað til, til þess
að geta fengið þolanleg ytri lifskjör?
Margir karlar og konur hneykslast á að
talað sé um kvenréllindi. Eins og konurnar
þurfi meiri réttindi en þær hafa. Hvað vilja
þær fá betra en góðan mann, sem beri þær á
höndunum, og góð og efnileg börn, til að ala
upp og lifa fyrir?
En konur eiga ekki alveg víst að verða svo
hepnar að fá þessa fyrirmyndar eiginmenn og
mannvænlegu börn. Og þó svo færi? Mundi
ekki karlmönnunum finnast það ófrjálst og
hart, að þeir væru allir dæmdir til að hafa
sömu lífsstöðu, hvernig sem hæiileikum þeirra
og skaplyndi væri farið, eins er það hart fyrir
konurnar, því þær eru alveg eins ólíkar hver
annari og karlmennirnir, og þær eru ekki einu
sinni allar hæfar til að giftast og ala börn upp,