Kvennablaðið - 30.07.1910, Blaðsíða 5

KVENNABLAÐIÐ.
53
um rúmfötum dálitla stund áður og stokkið svo
upp í baðið brennheitir. Sömul. hjálpar það, að
nudda allan likamann duglega með voigu grófu
baðhandklæði — sem er bezta ráðið, — ellegar að
gera nokkrar leikfimisæfingar, taka sér góðan göngu-
sprett, eða volgt steypibað á eftir hálfbaðinu. Sömu-
leiðis getur sá sem baðar, sjálfur hjálpað til að
nudda sig, og með þeirri áreynzlu fengið i sig hita.
Ef hálfbaðið er nú notað eftir þessum reglum,
þá er það sú baðaðferð, sem mest má nota og
heppilegust er nær þvi við alla sjúkdóma. Og fyrir
heilbrigði manna eru þau mikilvæg hressing og
nautn. En oft verður af ýmsum ástæðum að breyta
baðaðferðinni, einkum af þvi að nauðsynlega hjálp
vantar við baðið. Þó ætti að vera hægðarleikur
að venja efnilega unglinga, eða handlægnar vinnu-
konur á að hjálpa við baðið, einkum er hjálp nauð-
synleg, ef sá sem baðar, er lasinn. En ef enginn er
til aðstoðar við baðið, þá verður sá sem baðar, að
ausa vatni yfir sig með skál bæði á bak og brjóst
3—10 sinnum, áður en hann legsl ofan i baðið, og
síðan verður hann að nudda sig duglega liggjandi
5 baðinu, með baðhandklæði og hreyfa sig vel um
leið, og er vel hægt fyrir hann að nudda bakið
með handklæðinu liggjandi, með þvi að smeygja
hendinni aftur fyrir sig og upp undir herðarnar,
siðan endar baðið með nýjum vatnsaustri yfir bak
og brjóst, og þurkast með hröðu og duglegu nuddi.
Ef menn hafa ekki önnur baðker en kringlótt
djúp ker, þá getur það ekki talist sem eiginleg hálf-
böð, en gengur þó næst þeim að áhrifum. Menn
setjast þá á hækjur sínar ofan í balann eða keríð,
og ausa yfir sig vatni með skál eða stórum þvotta-
svampi, nudda sig svo duglega með annari hend-
inni, en ausa stöðugt vatninu aftur yfir með hinni.
En hér verður baðið að vara miklu skemri tíma,
en hálfbaðið, því áhrifin á fæturna, sem einir eru
niðri í vatninu, verða of mikil, og menn missa þannig
þessi áhrif á allan likamann. Þessi breyting á hálf-
baðinu er því að eins hressandi og fjörgandi meðal,
sem eykur matarlystina.
Skilyrðin fyrir notkun hálfbaðsins eru mjög
mörg, af því það er naumast nokkur sjúkdómur,
sem það getur ekki átt við, með mismunandi breyt-
ingum, t.d. frá 30—32 stiga hita á C. sem varir til-
tölulega lengst hér um bil 5—10 mín. með hægu
notalegu nuddi, sem sefar og dregur úr þjáningum
og upp i kaidari böðin, sem eru 2ö—20° C., eða
jafnvel kaldari, og ekki vara lengur en 11 /2—3 mín.
með hörðu sterku nuddi, sem hressir likamann
bæði að utan og innifyrir.
Eg skal ekki hér fara út í hvernig haga skuli
böðunum við hina ýmsu óliku sjúkdóma. En að
eins benda á hvernig bezt er að fara að, til að
herða menn, og verja þá gegn ofkælingu og ýmsum
öðrum léttari sjúkdómum.
Menn byrja þá á böðunum alheilbrigðir, helzt
siðari hluta sumars. Böðin skulu til að byrja með
vera 32° C. og baðið ætíð takast að morgninum
áður en maðurinn fer á fætur, svo farið sé beint
úr rúminu og ofan í baðið. En oft er gott að
nudda sig eða láta nudda sig duglega áður, með
grófu baðhandklæði, eða þá fá sér fyrst volgt steypi-
bað. Böðin eru venjulega látin smákólna þannig
að annaðhvort bað er lítið eitt kaldara en næst þar
áður, og gott er að bæta litlu köldu vatni í baðið
rétt áður en farið er upp úr því. Ef það ber við
að menn hitna einhvern dag seint, eða alls ekki,
eftir baðið, þá á þó ekki að hætta við það, heldur
að eins hafa það næsta daginn lítið eitt volgara,
og nudda líkamann og þerra á eftir enn þá dugleg-
ar en áður. Þvi áríðandi er að venjast böðunum
svo, áð menn geti ekki án þeirra verið. Ýmsar
aðrar reglur fyrir þvi að „herðu sig“ skulu hér
ekki taldar upp, en þar verður jafnan að fara að
hægt og smámsaman. Oþarft er að hafa böðin kald-
ari víðast en 18° C. Það er hæfilegt iágmark.
Þegar menn eru í afturbata ástandi eftir tauga-
veiklun, of mikla áreynzlu eða bleikjusótt á lægra
stigi, þá er bezt að byrja á heitari böðunum, en
kæla þau smámsaman, en þó ekki ofan fyrir 22° C.
Baðið má þá vara 5 minútur eða rúmlega það. Og
þótt ekki sé byrjað á nema einu baði á morgnana,
þá er gott síðar að taka sér bað líka síðdegis.
Við ýmsa aðra sjúkdóma t. d. gikt, sem ekki
er í taugakerfinu, offitu og snert af sykursýki eru
hálfböðin líka hentug. En þá eiga þau að vera á
kaldari háttinn, sem eykur efnabreytinguna. En af
því að þá verður oft að breyta til með aðferðina,
er bezt að leita fyrst til læknis með það.
Hálfbaðið er fyrir heilbrigða hin bezta nautn,
sem tekur steypiböðum mikið fram að góðum á-
rangri og hressingu, og oft getur komið í staðinn
fyrir sjóböð. Hálfböðin hafa líka þann stóra kost,
að þau eru ekkert undir veðrinu komin, baðhitinn
getur stöðugt verið jafn og áhrifin því stöðug.