Kvennablaðið - 31.08.1918, Blaðsíða 4
60
KVENNABLAÐIÐ
Einmitt í þessum efnum hjálpast lands-
stjórnir og bæja- og sveitastjórnir nágrnnna-
landanna að, til þess að koma heimilunum
til hjálpar. Til þess eru fastar, stórar ráð-
gefandi nefndir settar á fót, samansettar af
sérfróðustu körlum og konum á þessum
sviðum, sem líka hafa vald til að grípa í
taumana og gera ýmsar nauðsynlegar ráð-
stafanir, ef þurfa þykir. Og húsmæðrunum
og heimilunum til aðstoðar eru einnig sér-
fróðar konur sendar út um löndin, sem
heimilsráðunautar. Þær eiga að hjálpa hús-
mæðrunum með ráðum og dáð, að stand-
ast þá eldraun, sem þær nú verða að leit-
ast við að leysa af hendi: að bjarga öllu
heimilisfóikinu óskemdu út úr dýrtíðar-
hallærinu, án þess þó að efnahagur heim-
ilanna kollvarpist, vegna ókljúfandi eyðslu.
Húsmæðurnar verða að vera bæði fyrir-
hyggjusamar, hagsýnar og sérlega spar-
samar. Til þess þarf meiri kunnáttu og
sérfræði í heimilisfærslu en þær geta feng-
ið tilsagnarlaust af sjálfum sér.
Hér er það, sem hið opinbera verður að
hlaupa undir bagga með húsmæðrunum.
Það verður að sjá þeim fyrir þessari nauð-
synlegu tilsögn. Til þess er aðeins ein að-
ferð sjáanlega fær, nú sem stendur: að
senda út færar konur, sem með ræðum, rit-
um, fyrirlestrum og sýningarnámsskeiðum
kenna húsmæðrunum að bjargast áfram þol-
anlega við þann magra kost, sem tök verður
á að afla sér, þegar fram á næsta ár kem-
ur. Þær verða að kenna húsmæðrunum að
setja eitthvað nýtilegt í stað þeirrar mjólk-
ur og feiti, sem þá verður að öllum lík-
indum ófáanleg, og yfirhöfuð matreiða þann
forða, sem af mjög svo skornum skamti
verður þá að likindum á mörgum heimilum.
Um mjólk og feitmeti vita allir að lítið
verður, og líklegast að öllu leyti ómögu-
legt að fá fyrir kaupstaðarbúana, auk þess,
sem margir sveitarbúar munu verða þess
tilfinnanlega varir líka.
Alþýðueldhúss-hugmyndin virðist eiga
langt í land að komast í framkvæmd hér í
bænum. l>egar þingið í sumar tók því svo
vel, sem það gerði, og veitti 4000 krónur
til þess hér í bænum, þá skeði það merki-
lega, að allir þeir, sem við það áttu að fást
eins og drógu sig út úr málinu. Dýrtíðar-
nefndin, sem aðallega átti að koma með
tillögur í málinu, gerði alls ekkert í því,
og þótt bæjarstjórnin fæli þeim tveimur
dýrtíðarnefndarfulltrúum, sem mest höfðu
borið málið fyrir brjósti, að koma með
ákveðnar tillögur, svo snemma, að eitl-
hvað yrði gert í því, þá gátu þeir ekki
komið því í verk, en heldur fól öll dýr-
tíðarnefndin borgarstjóra það, sem þó
hafði verið því lítl fylgjandi. Og nú sem
stendur er ekki annað sjáanlegt, en að það
sé tekið út af dagskrá bæjarstjórnar um
óákveðinn tíma. — Líklegt að þar með sé
saga þess uti í bráðina.
Að svona litlar framkvæmdir urðu í
þessu máli hér í bænum var mjög óheppi-
legt. Alþýðueldhús, sem vel væri stjórnað
og færar konur eða kona stæðu fyrir, gæti
á margan hátt hjálpað húsmæðrunum.
Ekki einungis með því, að selja ódýran
og vel tilbúinn mat, sem bæði smærri
heimili og einhleypt fólk keypti, heidur
einnig með því að kenna út frá sér hag-
sgni, nglni og sparnað í heimilisfærslu og
matartilbúningi, sem margar húsmæður
ættu að geta tekið til fyrirmyndar. f*ar
væru að sjálfsögðu ýmsar tilraunir gerðar,
til að notast við ýms efni til matarins, í
stað þeirra, sem ekki væru fáanleg, og að
sjálfsögðu yrði slíkt að byggjast á efna-
fræðislegri og hollri samsetningu ýmsra
fæðutegunda, sem þá kæmu í staðinn.
Auðvitað er enn þá ekki alveg útséð um,
að þessi alþýðueldhússhugmynd komist í
framkvæmd. Borgarstjóra Reykjavíkur,var
falið af bæjarstjórnini að kynna sér þetta
mál og þessi eldhús í Danmörku, nú þegar
hann verður þar á ferð. Það er auðvitað
gott að hann kynnist því fyrirkomulagi
með eigin augum, því þá getur hann naum-
ast annað en séð og viðurkent gagn-
semi slíkra stofnana. En ófullnægjandi er
og verður það þó, ef vér hér heima ættum
að hafa verulegt gagn af þvi, hversu fær